Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 15, 12 April 1902 — MOOLILO HOONI PUUWAI -:NO KA:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLILO HOONI PUUWAI -:NO KA:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela.

ILn L-o Kaua—Na oaSe Ahaolelo Elaa' Iloko o ka Haunaele —Olino ke Ahi Wiwo Ole o »a Koa Aupuni. Alaila, heaha ka hana hope a ka aoao kipi? E hoomau an-a ape.i lakou i ke kupaa mahiaa ; o kela kahaa me ka ike ibo no ko leknu eaīlu maka i ka make e an»i «ku la me ka weliweli loa. O kanaka a alakai i loaa na noonoo hehena a k& bopo, oia waie no ke dif»bo!o lae paa nana e aa irie ka manaolaoa pupule * ku maluea 1 kela kahna a paio a hiki i ke koe ana o na paa kamaa wale no a me kon» papale k<\koa bope loa nsna e Kanu iaia. Nolaila, o ka hana pono wale no a ko kanakaa alakai i loaa na noonoo maikai, oia no ka haaleJe ana iho i kela kahua kaua weliweli o ka make a auhee aku iloko o ka mahuka a me ka holomalu noa ke kiioi ana i kana pu a lawe i kela motohanohano loa o ke kanaka koa laepaa—'*Ao i ke koa a'o no i ka holo" —A.ka, ua ae raai anei na lani ialakou e hana pela? kupinai mai anei na hanēhane leo me keia mau olela hawana'wann-' e ke kanaka kipi, ua hala ka wa noka ioaa ana iaoe he manaolana no kou pokele, Aka, o ka hoao no nae ka mea e ikeia ai\, a he mea oiaio ia lakou (kipi) 1 huli ae ai me ka maoao e auhee aia lakou aa paa i ka koopuniia, e ka puali kaua lio o ka aoao Aupuni, a o ke kipi e haawi pīo oeai ana īaia īho me kana mau naea kaua 6 loaa īaia ! ka pakele mai ka make mai no k'o j na hooliioia ak'u i paahao na ke | auwuni a o ka mea no e hoopaaki- j ki ana i kona kanī ai, he mea oiaio | i he uku nui no kona o ka make, nO ka mea, ma kahi a ka pahikana a ke kenela a aiakai opio o na koa aupuni e k ihi a e oniu ae ai aia he make ilaiia a he weiuwelu aku hoi i ka maka o ka ihe a kona mau koa J:a p&nina. Nolaila, o aneaae e auhee a pio o na koa kipl, oia ka na hoa ; hanohauo o na Hale a j elua i ike mai ai ei» lakou ua aneane ! e kau i knahu ao ke alahele pe-no j wale no a lakou e hana f i ,«ia no | ka hauwi aua mai i na kipoka aua : lualuna o na koa aupuui, a e koaio ] like hoi lakou >loko o b*aa boo-

■ ntn,ri«ojf t ti.e k» kkou i , lokahi »i e hana lakou i ka pono a | ] iakou i hnohiki «i * hlki i ka hiolo ] ftnk <> ka noi.oalii o ka mf i Khifi ; »laio o ka )ppo # no'aīia, oi&iluna rnfli oke kiekie o hale ha&o.hano | 'ua pae-lo mai la ka lakoa mau pu ' j me na poka kepau e lele makawalu | j ttiai ana a kiola ae i kela a m» keiH , | hololio i 1< aa na hrawina pakalaki J o ke ku pololei ana o kona kino, a.j ! hoi uhaiio aku la no kela ao. j K like me ka eleu o na kipoka ana mat b na enemi, pela no hoi ka piha eleu a me ka makaaia o kē konela upijj dq ka pono o kona mau koa, a haawi i ka mama holo o kona iio hulupala no ka haawi ana aku imua o na koa pu-kaa i ke kuu (tha no keklpoka ana aku maluna ona paia o na Hale Ahaolelo elua me ka naea oie i ka ihnhi amQ ka hanohana oia mau hale, oiai, he poe kipi kiekie lakou o ke deg> re ekahi e blki ai ke li a okiia ko lakou H3BU poo me ka hookolokolo ole i«. Emoole aia ka leo o na pu-kum ahi a na koa aupuni ua uina nakolo 'kolo aku U nae k» ikaika a hihio aku Ia ko lakou mau poka wela me ka ikaika nui e w»wahi a e h&mare ana ina mea a pau e ku mai ana memua o ko iakeu alahele, a ua hiki ke oieloia me ka hoohewahewa ole he lua ole ka weiiweli a me ka poino e nlupa ala maluna o na kipi mai na poka pu-kuniahi aku ana koa aupuni. Ua ike pu ia aku na paia ona | Hale Ahaolelo elua ke hinlo iho la me ko lakou mau ftpana i weluweiu a e lele līilii aua hoi na mamala laau i o a ie nei malalo o ka ikaika hoouna ana poka pu kuniahi &ka aoao aupuni, ais-kela a me keia ka naka o ka aoao kipi e loaa aku ana 1 ka inaina o ua man poka pu-kuni ahi ala, he mau kino apanapana ko kkou e walawala ana iloko oka lewa, 6 hiki hou ole ai ke kumeka hou ia a p&a e like mē ia i hanaia ai be kanaka me ke kino holookoa. Ilnko o ka weliweii k,\ haha* i na o na kipoka ana mai ka aoao | mai o na koa aupui>r e hiki ole ai i 'na kipi ke kupaa maluna o ko la kou kahua e aneane iho ia e hiolo ! iloko 0 ua weiiweli, aia h>i ua au hee aku Ja lakou no ka hoopakeie ana i ko lakou ola n:e- ka Rna i kolakou poe make a me ho eh&ia na na k;ipuai wawae o na koa aupuni e hehi iho ine ka huopo nopoiio oie, u i ka wa i lilo pio mai ai na Hule Ahaolelo elua a me ko laua ikaika kaua eins mulaio oka mana o na koa aupuni aia hoi ua | ikeia iho ia ua pakele afcu kn hapa J nui o na hon hanohaoo o keli mau : nale ahaok'lo, a he kakaikahi wale • no o iukou i haule make iho tnaw»ho | se o na ko« i haawi ojai i kn lakou [ uiau kokua no k<?ia. kumuhana m;t ' o ka Howk&linU ,

Alaila, me ka leo eehia a hoa no »no, «a haiolelo n?al ke alakai a kenela opio imna o kona mau me keia mau olelo mah«l<« o ka hoo manao i ku i ke aloha a tue ke kau tQ«ba no ko lakou mau hoa koa i haale make ma ke kahua kaua pale hope o ka eoemi. "E na koa-" wahi a ua kenela opio nei, No ka lua o ka manawa i loaa ai ia kakoa o ka ]&nakila hlwahiwa ma'una o na kipi, e a? | tnft! ia T u e hooia aku ma ka aoao o ka pohoaln, eia oi» a me koaa Poo Kōlannu ke nobo aie nei no ka la nakila a-'oukou i mol a ai me ko ookou maa ola. Aka, e ae hou mai ia'u no ka hoomanao ana ae, no na makahiki pokole wale no i hala ae nei ua hiki inua mai kakou ma keia kahua no ka hoopakele ana i ka nohoalii, a na ia kahua kaua o ka wiwo ole Kahea hou mai la kakou e hoea bou mai i keia la a hoike, aku i ke ao holookoa he T>oe koa a: makaainana kakou e nii ana no, kela a me keia kipi e m&kemnke: ana e kiola.i ko kakou moi, a e hooi kahuli hoi 1 kona nohoalii. A ma ka aoao o na koa o keia la kamuhao a hiwahiwa lua ole o ka lanakila a cse kela la kaulana o ka poina ole j | hale, eia au ke waiho ia'u īho ej ! lilo 1 ekle na feo ouknu hanohano ei hoike aku ai imua oka nohoalii noj Ka oukou mau hsna kHulana loa ke aloha aina oiaio, E wawalo! ana na paia o Lf d insi me na leo ohohia hHiioli o oa uiakaama * na aloha a makee a!ti. E kaui ke ana na bele no k» oIi««lī, a o ka leu nakolokelo o na imkuaiahi e kukala, mai ana ko lakou mau leo p-iapwa ina īloko o ke ohohia u"i uo ka la nakila i loaa ia kakeu Aka, n,e ke| | kaumahii, ka eha«h , ka ilo' | ko o ke aloha aia uauluna o kein j k'»hua k&ua u ka lanakila se aioe « : ke.waihu t.ei he mau o ko ! k&kou mau Uoa k<>a i haule ni-'ike ! lua ke kahua o ka lakou iloU i | o na a ka lanak:la e ane. ne . mai ana e hots. A&o t e na tmu, v t h&uwi i ka oukuu nuu hwkamu

ana ia ouko.u iho po ko omkou UūRUi hoa īloko o ka oihana, a e heom»nfto pu ihoo lakou pu kekahi iloko oJkeia 1h lanakUa i loaa ift kakou. He rr,au leo huro ohohia ka vn koa i haawi ae ai, alaila, me ka manao haua lukuhi aia He hapa a ka puali ua maki aku 1« no ke ka bua o ko Ukou oaau hoa poiuo a hooko i ka hanohano o keia kanawai paa—hoihoi ka iepo i ka lepo— oiai kekahi h«pa e ku kiai »na a makaala Ike kahua o ;lakou wai waipio. O ka elele hanohano i hoounaia aku iuiunoka moi no ka hoike ana. *kw i «a ioao hauoii o ke kahua kaua oia uo o mon, eiua Kalauda a m.awaho ae ona, aia he 12 poe puhi 0-le e «hai mama aoa i ka lohe iua na welelau makani no ka hoik* ana aku i na makaainana a pau, ua kaihi haaheo ae na koa aupuni i ka lanakila oka la, a % na leo nakola kolo o na pukuniahi i ki ia mai na papu mai i hooiaio mai i ka laaakila hiWahiwa ma ka aoao aupuni. 0 ka p tmna o na hana & na koa aupuoi mahope iho o ke kanu ana i na poe m«ko, oia no &a hooliioia ana o ua Hale Kaa K&nawai elua i uuulehu na aa inama o ke ahi, & īloko o kela naalamaiama ahi« aia ua koa aupuui ke makt a ke hoi uei uo L>cUna a komo iioko o te kuea o ka pa aiii : oko o un leo huro havk «li uni o na makaainana* a aa apa ia uiai hoi lakou (koa) ē k| leo ha* ot6io hookipa wiiohia a ko lakou ujoj uiuha, e iaki ole ai i ko iako» » waiuihka no ko iakov* iUau _ht a o ka oih&oa hookahi i moe uiake tua keia kahua kaua o ku UuHkii» a me ka wiwo ole, a cv ka makaua nut a hiwahiwa a ua uioi ia u ua Pe'ekßne mao ko»a AUhikaua Kui ia oia hoi ke Dube o ioka, oia uo &a iuoa hoehanotano Ka Paali Ala, ao na a'akai wiwo oU j uia ka eheu h;kiua a me k.'uiouuu»» ua ktia aku uoaiuna o ioua kt t<t utau ii.oa Wiuiwoka hd 1-i- Kt h o juuk& he Aki b.u yi Ltfth*n,