Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 16, 19 April 1902 — Page 2

Page PDF (627.44 KB)

This text was transcribed by:  Lufi Luteru
This work is dedicated to:  LA KUʻOKOʻA! KU I KA PONO!

KE ALOHA AINA

POAONO, APERILA 19, 1902.

 

Haaleleia o Dole e ke Kaa ahi ma Los Angeles.

            Los Angeles, Aperila 5. Ua haaleleia o Kiaaina Dole e kona kaaʻhi ma keia kulanakauhale. Ua hoea mai oia i anei mai Redlands mai ma ka auwina la o nehinei maluna o ke kaaʻhi holi hikina o ka Paikipika Hema, a malalo o kekahi hoike aole e haalele koko ih ana ke kaaʻhi ia laila a hiki i ka hora 3 o ka auwina la, nolaila, ua manao iho la oia ua hiki no iaia ke hele makaikai aku ma kahi mau wahi o Los Angeles. He mau alanui wale no i hele ia, ua lohe aku la o Dole i ka leo o ke oeoe kaaʻhi e hoike ana no ka haalele ana i wahi hoolulu me ke kani pu ana o ka hele a ike aku la oia i ka kaaʻhi e holo ana.

            I ka wa o dole i hiki aku ai i kahi hoolulu me kona hanu i hele a paupauaho, a o na kulu hou e hiolo mau ana mai kona lae mai, aia ke kaaʻhi ua kaawale loa mai iaia aku. Ua kookaumahaia ko dole mau noonoo no kona haule ana, oiai, maumuli hoi o ke koi ana a kona makemake e ike lihi i kau wahi o Los Angel e nei, ua haule iho oia he iwakalua kumamaha hora mai ka hiki koke ana aku i Wasinetona.

            He oiaio, aole au i maopopo i ke kumu o ka Peresidena i kahea mai ai iaʻu e hiki aku i Wasinetona, wahi a ke Kiaaina i ka wa i ninau ia aku ai no ke a huakai pupuahulu. Ma koʻu koho ua kahea mai oia iaʻu i ka wa i hoea aku ai o Senatoa Kaaka, aka, aole nae oia i hoike mai iaʻu. O Senatoa Kaaka a me aʻu he mau hoaʻloha maikai loa maua. aole au i lohe he mau hoololi kekahi e hana ia ana no ke kulana Kiaaina. He oiaio, ua heluhelu au iloko o na nupepa e hoea mai ana ia, aka, o koʻu manaoio he mau hana wale no ia na na poe e ake nei e lawe mai ia hoololi ana. Aole au i haalele i koʻu kulana, a aole no i noi ia mai e haalele au i koʻu kulana, a aole no hoi oʻu manao e haalele aku i koʻu kulana Kiaaina.

            Aole au i maopopo owai la ke lilo ae ana i Kiaaina i na e hoea mai ana he hoololi. O ka Peresidena wale no ka mea i ike ia mea. Aole he mau hakaka pili kalaiaina maloko o ka paemoku, mawaho ae o na poe e kue nei i ke Aupuni e ku nei, na poe hoi e makemake nei no lakou ponoi iho, aka, he hawawa nae. O na poe kue oia no na poe aloha aina, he hapanui o lakou he mau Hawaii, a e kapa nei ia lakou i keia wa ka aoaoa Home Rula. He ekolu mau aoao kalaiaina, oia ka Repubalika, Demokalaka a me ka Home Rula. Ma kela kau koho balota aku nei ua lilo i na Home Rula ka lanakila ma kekahi heluna uuku, a ina e hui na Republika me na Demokalaka ua hiki loa ia lakou ke hoomalu. E koho balota hou ana no ka Ahaolelo i keia kau haulelau. Aole oʻu manao nui e kamailio no na mea e pili ana i na Aha Kanawai ma ka paemoku, aka, o kekahi mau lunakanawai kalaiaina, he mau lunakanawai kalaiaina no lakou.

            O ke kulana o na limahana ma na Mokupuni, wahi a ke Kiaaina ua haawi aku ia i na mahiko i ke kaumaha. O na Pake na limahana maikai loa i ikeia, a ke kue loa nei na mahiko i ke kanawai kipaku.

            Los Angeles, Aperila 5. O Sanford B Dole, Kiaaina o Haawaii, ua haalele iho la oia ia Los Angeles i keia auwina la ma ke kaaʻhi o ka Pakipika Hema no Wasinetona.

 

Hoohalahala no Iapana.

            Ua hoike ae ka nupepa Iapana Hawaii Shinpo e hoopukaia nei ma keia kulanakauhale i ka nui o ka hoohalahala o na poe lawe telepona i keia wa i na hana a na kaikamahine hoohui telepona a kikowena ma kekahi olelo ana.

            Ua olelo ua nupepa ala he nui na hoopii i hanaia no na kaikamahine kikowaena ma kekahi wa e piha loa ai ke kikowaena me na kahea aole loa e hoolohe ia mai ana ke kahea aku na Iapana, a o ka lakou leo pane wale no ua paa ke telepona i kekahi mea okoa a pau loa mai la no ia o ka hoolohe hou ia ana mai o kau kahea. O ka mea nana i kakau keia manao maloko o ka Hawaii Shinpo he mea lawe telepona oia a ua makemake hoi oia e ike i na hana kolohe a keia mau kaikamhine ua kuka laua me kana wahine i ka hora a kana wahine a telepona mai ai i kona keena hana. A i ka hiki ana ia manawa ua telepona mai ka wahine a o ka pane a ke kikowaena ua paa ka laina i kahi mea okoa aku, a oiai, no nae ma ia wa hookahi he elua hora o ka noho ana o ke kane me ka loaa ole he kahea ma ke telepona.

            O kekahi o na Iapana i hoopilikiaiia e keia mau kikowaena ua hoike ae oia. I kona wa e makemake ana e hui kana telepona me kana helu i manao ai ua loaa mai la keia mau pane iaia Iu pupule, Iu bakatari, Kukuli Iu Iapana.

            Aole keia he mau mea ua hoea mai ma kekahi manawa wale no, aka, he mea i ike ia i na la a pau. Ua hiki ke hoopiha ia he buke me keia mau kue. Ua hoi hou mai la na hoomanao o na la i hala i ka wa e ku ana na hui telepona Bele a me Mutual ka wa e haawi ia ana na hoolohe i na mea paa telepona a pau me ke kaulike.

 

Ke Kanaka o keia mua aku.

            Ua wanana ae o Porofesa Brunor no ke kulana o ke kanaka o keia mua aku. Ke ike aku nei oia i ke kanaka o keia mua aku he kino kanaka i loohia me na hiohiona kamahao, he kino kanaka e noho haku ana ka lolo maluna ona, e rula ana hoi maluna o kekahi kino i oi ae ka nui i ko ke kanaka o keia wa: he nui na hiona e loli ana o keia kanaka. Ma kona manaoio o ka umauma me na lala o luna me lalo e oi ae ana ka nui, a e oi pu ae ana hoi kona loihi i ko ke kanaka o keia la.--Ladana Globe.

 

Komisina Barrett o ka hoikeike nui o Sana Lui.

            Ua loaa mai ia makou he mau hoike mai ke kulanakauhale o Sana Lui e hai mai ana ua haalele aku la o Komisina Nui Barrett o ka Hoikeike Nui o Sana Lui ia kulanakauhala, ma ka la 1 o keia mahina ma kana uakai ano nui no ka pono o ka hoikeike nui o ke ao nei e malama ia ana malaila i ka 1903. E haalele aku ana oia ia Kapalakiko ma ka mokuahi Kina o ka la 23 o keia mahina no Honolulu nei, a mai anei aku no Iapana. Mahope o ka hooohala ana he mahina malaila e holo aku ai oia no Kina, Korea, Pilipine, French Indo-China, Java, Burmah, Inia, Ceylon Auseteralia a me Nu Kilani. a e kaahele ia ana hoi e ua Komisina ala ma kahi o 25,000 mile iloko o eiwa mahina.

            O ka manao o keia huakai a ua Komisina Barrett no ka ohi a wae ana no ia i na mea kupono i ka hoouna ana i ka hoikeike nui o Sana Lui o kela a me keia Aupuna ana e kipa aku ai.

            Ua haawi mai o Peresidena Rusevela i ke kauoha i kona mau luna Aupuni, na aliikoa o ka oihana kaua moana a me aina e haawi aku i ka lakou mau kokua ana iaia. No ka hooko ana aku i keia makemake o ka Peresidena, ua hoopunka ae la o Kuhina Nui Hay, Kuhina Kaua Root a me Kuhina Kaua Moana Long, i na kauoha ina Kuhina Amerika, Kanikela a me na Aliikoa e noho ana ma na wai o Asia e hui pu mai me Komisina Barrett ma ka hooikaika ana i na mea e holomua ai keia hoikeike nui o Sana Lui.

            Ua oleloia ae o keia hoikeike nui e malamaia ana ma Sana Lui i keia makahiki 1903 aku, ka hoikeike e oi loa aku ana o ka nui a me ka nani o kona kukulia ana i ko na hoikeike e ae o ka honua i kaahope ae nei. O na mea hoikeike Hawaii e wae ia ana aole ia i mapopo, aka, e ikeia ana no i kona wa e hiki mai ai.

 

E lawe nui i Ke Aloha Aina i ike mau i na mea hou like ole o ka honua nei.

 

Nui na mokukaua hou o Beritania nui e kapili ala.

            Ladana, Apr. 2. Eia ke kapili ia nei i keia la he umi-kumama-kolu mau mokukaua hakaka hou, iwakalua-kumamalua moku kaua holomama palekila, elua mokukaua holo mama o ka papa elua, elua mokukaua holomama o ka papa ekolu, umi moku topido wawahi, elima moku topido, ame ewalu moku liilii. Ma keia e ike ia ai aohe io no he aupuni e ae nana e rula ka moana, aka, o Beritania Nui wale no.

 

He Pauahi Nui.

            Ma ka wanaao Poakahi nei ua hoohikilele ia ae ke kulanakauhale nei no kekahi ahi nui i holapu ae i na hale hoolimalima ma ke alanui Kukui ma Ewa iho o ke alanui Nuuanu. He ekolu mau hale hoolimalima o elua hale ke kiekie i hoolilo ia ia puu lehu iloko o ka wa pokole. Ua manaoia e pau ana ia wahi holookoa a hiki i ke alanui Nuuanu, aka, mamuli o ka hooikaika o ka oihana kinaiahi i ka hoopio ana i keia ahi ua pakele ae la ka hapanui o na hale e ku kokoke ana malaila.

            O na poe hoolimalima e noho ana ma ia mau hale he Pake me na Iapana o ka hale oluna a he mau halekua liilii olalo. He uuku loa na waiwai i pakele, no ka mea, ua pahola mai ke ahi me ka awiwi nui. O ka nui o na poho a ke ahi i hana ai ua hiki aku no ia ma kahi o ka $9,000. He mau hale hoolimalima hou loa keia o kukula ia ana iho nei, mahope mai o kela pauahi nui o ka 1900. Aole he mea i maopopo i ke kumu o ke ahi i hoea mai ai.

 

Aia o Dole ke holo ala no ka hikina.

            Kapalakiko, Apr. 6. Aia o Kiaaina dole ke holo ala no Nu Olina ma kana hukai no Wasinetona. He maikai ke ola o ka Kiaaina. Ua kipa aku kona mau hoaloha e ike iaia ma ka Hotele Occidental, ua hui aku me ia iloko o ka hauoli.

 

Holo ka bila kipaku i na Pake.

            Wasinetona, Apr.5. O ka bila kipaku i na Pake ua holo ia maloko o na hale elua ma ka koho ana. O ka pauku no na luina ua hookomo ia, a pela me ka pauku e hookapu ana i ke komo ana mai o na Pake i hanauia ma Hawaii maloko o Amerika Huipuia.

 

He nui na waiwai hou i hoea mai la i ka halekuai o L.B. Kerr a me ka White House.