Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 17, 26 April 1902 — Page 3
| This text was transcribed by: | L. A. Marchildon |
| This work is dedicated to: | Any Canadians calling Hawaii home...I'm so envious !! |
KE ALOHA AINA
KE ALOHA AINA, POAONO, APERILA 26, 1902.
KA NUI KOKUA A HOOKUONOONO O NA OIWI HAWAII
Oluolu mai ia'u, ina he wahi kaawale kahi o kau pepa no ka hookomo ana i ko'u mau manao, no na mea e pili ana i ka Hui Keauikeaouli a i hoololi ia ka inoa "Ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii," a @ke mai ai hoi na kini makamaka o kaua mai Hawaii a Niihau i keia mea ano hou loa no ka pono o ka Lahui Hawaii: ka mea hoi i ike mua ole ia e lawelaweia ana iwaena o na kanaka Hawaii, akahi wale no i keia au e nee nei.
O ka hui nona ka inoa i hoike ia mamua ae, he hui la i kukuluia no na kanaka Hawaii wale no, a no ko lakou mau pono a pomaikai wale no, aole hoi no kekahi ano lahui e aku mawaho ae o ka Lahui Hawaii.
O ka manao nui o ke kukulu ia o keia hui, oia no ke kokua ana ia kakou Hawaii no ka pale ana aku i kekahi mau pilikia e kau mai ana maluna o kakou, e like me keia i hoikeia malalo iho nei:
1. I ka loaa ana o kekehi lala o ka hui i ka ma'i, ua maopopo loa ua hiki ole iaia ke hoomau aku i ka hele ana i ka hana i mea e loaa ai iaia na dala no kona pono a me kona ohana; aole no hoi o kona loaa ana i ka ma'i he mea ia e loaa wale mai ai na dala a kona haku iaia, ma keia, ina o oe kekahi o na lala o ka hui e olelo ia nei, ua loaa koke ia oe a me kou ohana na kokua ana mai ka hui aku, oiai oe e waiho ana i ka ma'i, ma kou uku ia ana he hookahi dala o ka la, a e loaa mau ana ia oe a me kou ohana keia mau dala e like me ka loihi o na la o kou ma'i ana.
2. I ka make ana o kekahi lala o ka hui, ua lilo koke no na ka hui ka auamo ana ma ka hooponopono ana i ka hoolewa o ka mea i make a me na lilo hoolewa no ka huina o $75 me ka hele pu ana o na lala i ka hoolewa o ka mea i make no ka hoo hanohano iaia.
3. Ina hoi o ka wahine a kekahi lala ke make e ana mamua o ka make ana o ke kane, ua kaa no na ka hui auamo ana i na lilo hoolewa ma ka uku ana i ka huina o $50
4. Ma ka make ana o kekahi lala o ka hui, e loaa ana i kona ohana kekahi puu dala mai ka hui aku a i kulike hoi me ka nui o na lala o ka hui, ma ka lulu pakahi ana o na lala a pau o ka hui ma ka dala pakahi. O keia kekahi mahele pomaikai nui loa e loaa ana i kela a me keia ohana o kela a me keia lala o ka hui, ke lokahi kakou a pau na kanaka Hawaii e hoohui ia kakou i hookahi iloko o keia hui, a e manao lana h@i e hiki mai ana ka manawa e k@oonoono ai kela a me keia ohana nele mahope iho o ka haalele ana mai o ko lakou makua i lilo i lala no keia hui i keia ola ana. Ina lokahi kak@o ka hapanui o ka lahui Hawaii mai Hawaii a Niihau ma keia hana maikai, e ike koke no auanei kakou i ka nui hewahewa o keia mau pomaikai e lele ana maluna o kela a me keia ohana mahope i ho o ka haalele ana mai o ko lakou makua i keia ola ana, ina he lala oia no keia hui; a ua oi aku hoi keia mamua o ka Hui Hoopaa Ola, no ka mea, e ike ana oe i ke kaumaha a me ka ehaeha o kau mea e auamo ai no kou mau auhau makahiki ina ua komo oe i ka Hui Hoopaa Ola, mamua o na auhau au e auamo ai ina o oe kekahi lala o keia hui.
Aole wale o keia na pomaikai i hoikeia ae la maluna ae, aka, he mau pomaikai hou aku no kahi e loaa ana i kela a me keia lala o ka hui a me kona ohana, aka, e hoopau koke ae hoi au i ka'u hoakaka ana ma keia mau mahele o na pomaikai o na lala a me ko lakou mau ohana ma ka hoike a hoakaka hou aku i keia mau mahele iho.
He elua mahele o na waihona @ keia hui, mamuli o na dala e luluia ana e na lala o keia hui, oia kela:
1. Ka Waihona kokua.
2. Ka Waihona Hookuonoono. A he mau waihona kukaawale keia kekahi i kekahi.
Mai loko mai o ka waihona kokua o ka hui, e ukuia ai na lala ma'i, hoolewa, a me kekahi mau lilo e ae o ka hui, a mai loko mai hoi o ka waihona hookuonoono o ka hui, e loaa ai na dala i na lala o ka hui e makemake ana e loaa ona Home Hookuonoono, e kupono ai hoi ke kaena he Lani ko luna a he Honua ko lalo, ua loaa kahi e ku ai o na wawae.
Penei e loaa ai keia mau waihona o ka hui: E lawe ia ana mai loko mai o na dala a pau e komo ana iloko o ka hui, he kanahikukumamalima pa keneta no ka wai hona kokua, a he iwakalua kumalima pa-keneta no ka waihona hookuonoono.
O na Luna Nui o keia Hui nana e alakai nei na hana no ka holomua oia no kiea mau keonimana no lakou na inoa malalo iho. Peresidena, Sam. C. Dwight, Hope Peresidena Joseph Fern, Kakauolelo Moolelo So@. A. Kaleiopu, Kakauolelo Ohi Dala B. K. Kane, Puuku Frnak Harvey (Palakiko Have,) Luna Hooia A. St. C. Piinala, a me kekehi mau luna nui e ae malalo iho o keia mau luna nui i hooikeia ae la maluna.
O na auhau, he Elima Dala ($5.00) ka uku komo o ka mea e makemake ana e kom@, a he Hookahi dala ($1.00) i kela me keia mahina.
Ke nee mua n@i na hana o keia hui, a he mea pono a maikai ia kakou na kanaka Hawaii kupono a maikai, e komo iloko o keia hui i hookahi wahi o ka hano, a i hookahi wahi o ka ho@luulu o na kokua la kakou Hawaii iho, mamua o ko ka kou lele wale ana aku e kokua ia hai i ka lahui e, a i na hui a na lahui e e kukulu nei iwaena o kakou na kanaka Hawaii.
Ina he mau pohihihi kekahi, e ninau i na Luna Nui o ka Hui, a e loaa no na hoakaka maikai ana.
E malamala ana ka halawai nui o ka Hui ma Foster Hali, Alanui Nunanu, Honolulu, ma ka Poakahi la 28 o Aperila, 1902, hora 7:30 ahiahi. Ua makemake ia na lala a me na poe e makamake ana e komo i ka hui e hiki kino ae ma ia halawai.
L. K. NAKOOKOO.
Lala no ka Hui.
LELE BALUNA MAWAHO O PUNAHOU.
Ma ka anina la o ka Poaono nei i malama ia ai he lele baluna mawaho o Punahou e Porofesa John Leonard, kekahi o na haole lele baluna akamai loa i hiki mai i Honolulu nei. Mahope o ka pau ana o ka hookuku kinipopo i malama ia ai ka lele ana ma kekahi wahi oneanea e waiho ana mauka iho o ua kahua kinipopo ala imua o kekahi mau haneri poe makaikai. O ka hana mua i lawelawe ia e Leonard oia no kona hoopiha ana i kona baluna me ka ea. I ka piha pono ana oia no kona wa i lawe ae ai i kona kulana ma kahi o ka baluna. A ia wa i huki ae ai oia i ke kaula e paa ana i ka baluna, a iloko o ka imo ana a ka maka aia ka baluna ke pii ala me ka mama nui no luna o ka lewa me Leonard e lewalewa ana malalo.
Aole oia i haalele i ka baluna a hiki i kona hiki ana ma kahi he 1800 kapuai mai ka ili honua ae, oia kona wa i hookuu aku ai i ka baluna a iho mai la no lalo o ka honua malalo o ke kokua ana a kekahi mamalu a haule iho la iloko o ka loi laiki ma kai iho o Pawaa me ka poino ole.
Ua olelo ae o Porofesa Leonard ua hoomaka oia i ka lele baluna mai kona mau la opio mai, a aole hoi ona wa i halawai ai me ka poino, aole ona hopohopo i ka haule iloko o ke kai. No ka mea, ua halawai no oia me ia haawina ma Trindad, Sepania. Ma ia kauhale he eono ona manawa i haule ai iloko o ke kai, aka, ua hoopakele ia no nae oia e kekahi mau auwaa i hoouna ia e ia ma kahi ana i manao io ai malaila oia e haule ai. Ina i lawelawe o Van Tassei i kekahi mau waapa no ka hoopakele ana i kona ola penei aole no oia e make. Ua olelo ae o Leonard na makaukau oia e haawi i kekahi mau hoikeike lele baluna ma ke kahua waiho wale ma kai iho o ka Hotele Hawaii ma keia m@e koke iho ina e lulu ia he puu dala no ka uku ana i kona luhi ke hana ia e ka poe o Honolulu nei.
HOOLAHA HOOKO MORAKI
HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA A KA MEA MORAKI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia no ka hooke ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i hana ia e J. K. Kahookano ia J. Alfred Magoon, ma ka la 2 o Sepatemaba, 1897, a i hoopaa ia ma ke ke Keena Kope, Oahu, buke 171, ma na aoao 228-9, ke hoolaha ia aku nei ma keia, na manao ka mea paa moraki e paa i na moraki la i oleloia no ka hahaki ia o ka aelike, oia, ka uku ole ia o ke kumu@aa a ma ka ukupanee i ka wa uku, a o na moraki la i olelo ia e hoolilo ia aku no ia ma ke kuai kudala ia ana ma ke keena kudala o Will E. Fisher, ma Honolulu, ma ka Poakolu, Mei 14, 1902, ma ka hora 12 o ke awakea o ka la i oleloia. O na waiwai i hoakaka ia maloko o na moraki ala oia no keia i hoakakaia malalo iho nei.
No na mea i koe e pili ana ia J. A. Magoon, e ninau ae T. I. Dillon a i ole ia J. Lightfoot, na loio. Magoon Hale, kihi o na alanui Alakea me Kalepa, Honolulu.
J. ALFRED MAGOON,
Mea Paa Moraki.
Hanaia ma Honolulu, Aperila 22, 1902.
Akahi. Oia kela aina nona ka ili aina o 2 1-2 eka, e waiho ala ma Makapala, Kohala Akau, Hawaii, he mahele o ka aina i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 3371, Kuleana Helu 9781 no Keliinoi, a i hoakaka ma kekahi palapala kuai mahele i hanaia ia D. W. A. Kahookano a me J. K. Kahookano, ma ka la 10 o Sepatemaba, 1883, a i hoopaa ia ma ke Keena Kope. Oahu, buke 87, ma na aoao 410-1-2.
Elua. O kela mau mahele a pau o ka aina i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 3371 i oleloia, Kuleana Helu 9781, penei:
(a) O kela aina kula a pau e waiho ala mawaena o ka aina o Kalai, Kealoha a me Komomua.
(b) O keia aina kula a pau e waiho ana ma ka aoao Hikina o ka aina o Kealoha a me Komomua, a ma ka aoao makai o ke Alanui Aupuni, e pili pu ana me ka aina o Kalai.
(c) O kela aina a pau e waiho ana ma ka aoao Pali o ke awawa o Makapala, ma ka aoao hoi makai o ke Alanui Aupuni.
O keia mau aina i hoakaka ma na mahele a, b a me c, he aina ia i hoakakaia ma ka palapala kuai mai a Maraea aku ia J. K. Kahookano i oleloia ma ka la 22 o Augate, 1889, a i hoopaa ia ma ke keena i oleloia buke 130 ma ka aoao 254.
$25 MAKANA
He uku makana ke haawi ia aku ana mai ia'u aku i ka mea a mau mea paha e loaa ana a hoike ae imua o ka Papapai o KE ALOHA AINA i keia mau waiwai i nalowale ma ka mahina o Dekemaba o kela makahiki aku nei ma ko'u home noho ma Kukaako.
1 Pahu lole
1 Noho paipai,
2 Eke mauu (huluhulu moe ko loko)
O ke kumu o ka nalowale ana mamuli no ia o ko'u hopu ia ana ma ke ano he ma'i lepera a paa aku la ma ka P@ Hoomalu o Kalihi. O ko'u lahui he Pilipine a ke noho nei au i keia la ma ke Kahua Ma'i o Molokai, me na hoomanao poina ole no ko'u mau nono kino i nalowale aku malalo o na hana pupuahulu a ka makai o ka Papa Ola.
Owau iho no me ka oiaio,
PAKUELA.
Kalawao, molokai, Maraki 26, 1992
H. F. Wichman.
Wikimana
E loaa no na MAKAANIANI no na maka ma ke kumukuai haahaa ma na ko makou Hale Hana Gula ma Alanui Papu.