Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 18, 3 May 1902 — Page 5

Page PDF (682.96 KB)

This text was transcribed by:  Berton Chow
This work is dedicated to:  Naoneala'a

KE ALOHA AINA

 

 

KE ALOHA AINA,  POAONO  MEI 3, 1902.

 

     Ua kono mai kela e pili maua maluna o ka 'elevator.' a ua i aku au, "he makemake au e pili a wae ma ke alapi, i maopopo ka loihi o ka manawa e pii ai a kau ilana loa."  Hora 5:12 p. m., hoomaka maua e pii.  O ke alapii mua, he pololei ia; a o ka ina aku, he kikeekee, a i ke anu ekolu, he poepoe ka piina o ke alapii, a pela maua i pii ai a hoea i ka 345 kapuai.  Ma keia wahi, aohe alapii, aka, he mau hao elua i kukulu pololeiia ma ka paia, a ua hoomoe kaha ia he mau hao liilii e like me ke alapii.  He ku pololei keia alapii hao no 50 kapuai.  Ma keia wahi maua i hoomau ai i ko maua pii ana a kau iluna loa.  Ina paewa iki ka paa ana a ka lima, haule ilalo.

     I ko maua kau ana malaila, ua hele a paupauaho, me he la ua @ana i kekahi hana koikoi loa a luhi ke kino.  Hoomaha iki iho nei maua a i ka unuhi ana ae i kahi uwai, ike iho la he 10 minute ka manawa a maa i pii ai.  Hora 5:22

     P@ka aku nei maua a waho, a i k@ nana ana aku i ke kulanakauhale i ka waiho palaha mai ma ka hema, a o ka muliwai kau lana hoi o Niakala ma ke komohan@, a o Canada aku no hoi ma kekahi kapa; a ma ka hikina me ka akau, he mau aina uliuli maikai i paa pu i na mala huika me na mea ai okoa ae hi nui wale.  A ma keia mau wahi a pau a ka mak@ e moni nei i ka nanai a ke Akua i hana ai, aole i hao ka ike ana aku i na hale nunui maikai e kiuounou ana i na ululaau wehiwehi i ka nanime ka olu.

     I ke kilohi ana iho i ke kahua hoikeike nui, oia nani okoa aku no ia, ahuwale na mea a pau.  Ua like no me ka lele ana maluna o na eheu o ke koae a kau pono maluno okeia kulanakauhale alalaila nan@ iho i na mea a pau.  M@ keia wahi a maua e ku nei, he 393 kapuai ia mai lalo ae.  He kapu loa na poe a pau ke pii ma keia wahi.  Owau hookahi ka malihini i ae ia.

     Aia ma keia wahi a maua e ku nei i kau ia ai kekahi kukui uwila ikaika loa, nona ka ikaika hoolele i kona malamalama he 50 mile.

     I ka wa malie, he hiki loa ke ike aku ia Niakala-ka wailele kaulana o ke ao nei, he 20 mile ma ka akau.

     O ka mea nani loa ma keia puoa oia no na kukui liilii ke hoa ia i ka po.  He 40,000 ka nui o keia mau kukui i omauia ma kela a me keia wahi o na puoa la; a i ko lakou wa e a like ai a pau loa, ua like no ka malamalama me ko ka la.

     Maluna loa o kela puoa, na kau ia kekahi kii g@lal nui, he 50 kauai ke kiekie.  He kii wahine me na eheu man@,  Ma kona mau wawae, ua hoomakaukauia keka hi mau kukui liilii, a i ka wa e a ai, me he la e ku ana ua wahine ala iloko o ke kahi.

     He hiki loa keia puoa ke ike ia me kahi mamao loa, 20 a 30 mile i ka po.  O keia ka makou mea aloha loa, i ka uwiuwiki mai iloko o ka eh@ hau, i ka wa e helel@ ai; a pela no i ka uhi pu o ka noe i ka aina.  Ua like kela mau kukui @ keia puoa me he pailaka la no makou i ka po.  Oi hele aku la i ke kaona a hoi mai, nalowale ke alanui a ma kela puoa iho la e maopopo ai kai e hoi ai.  Aloha wale.

     Mamuli o ka minamina nui o ko Buffalo poe i keia puoa, nolaila, ke hooikaika nei lakou e loaa na dala kupono e hiki ai ke hooneeia kela puoa me ka wehe wehe hou ole i kona mau lako, a kukulu ma ka papu ma ka nuku o ka muliwai e kiei la i ka lokowai moana o Erie.

 

 

KA UWILA HOOKALAKUPUA

 

     Aia ma ka hema o ke kahua hoikeike na hoomakaukauia k2kahi lokowai nui no na waapa holoholo me na moku liilii; a ua hoopiha ia kela loko me na i'a o kela me keia ano, me na manu no hoi, e like me ka nene, a pela aku.

     Maloko o keia loko i kukulu ia ai kekahi aleo no na hana hoikeike i na ano ahi kao a ka poe hana ia mea.  He nui no naano i hoikeikeia, a he mea kahiko ia i ko kakou poe nei.  Aka, aia no ma keia loko kekahi mea i hoomakaukauia, i loaa ole ma kekahi kulanalauhale e ae o ke ao nei.  Ua kapa ia keia mea hou, "the electric foundtain"-ke kiowai uwila.  Ina paha i Hawaii nei, ma ua lilo keia wahi i wahi kapu no na aliiwahine o ka wai.  He puu pohaku kai kukulu ia a kiekie, a maloko o keia puu pohaku na hoomoe ia he mau paipu wai; a ma ka nuku hoi o keia mau paipu, ua hoomakaukau ia kekahi mau kukui uwila liilii e hoolele ana i ka malamalama waihooluu like ole.  A o ka mea oia loa aku ma keia mea, a oia ka mea i olelo ia ai i ka hookalakupua, i ka wa e hoa ia ai.

     Aole he hoa pinepine ia o keia mau kukui, aia he mau po anonui alaila hoa ia.  Penei kona hoohana ana:

     E hookuu mua ia ana ka wai, a i ka wa e pili ana ka wai, e a pu ana kela mau kukui liilii, a e loli mau ana no hoi na waihooluu o ka malamalama e like me ka manao o ka wiliki iaia ia hana.  Aia @ kiekie loa ka pii ana o ka wai, wili ia ae la he ki okoa a oia ka wa e iho iho ai ka wai, me he ua la; a la wa no hoi e loli like ana ka a ana o na kukui, a ke ike hoo@ka me he pua lilia la no ka wai, a ke ioli hou ae me he anuenu la.  E manao mai apa paha ka makamaka, he haanui keia, aka, e ka hoaloha e ahonui mai nei i keia kuauhau, he nani keia i loaa ole i ko kaua aina nei, aka, he oiaio loa; a i loaa keia mau mea a pau, mamuli o ka minamina ole o ka hui haole i hana ai ia mau mea hoikeike a hoonaauao maoli no hoi.

     E ka lahui; minamina nui au i ko kakou alakai ole ia ana e ka poe kupono ma kela hana i na la o kakou enoho maua ana maluna o na "kolea" no ka imi ana i na ike a pau o na aina malihini, no ka mea, ua nui wale na kenikeni i ly wale ia no ka lealea o ka poe makilo wale mai no ma na ahaaina, a ina o ia mau dala a p@u loa maunauna wale ia ai no i houluulu ia no ka hele kino ana e ike i na mea huna o na aina e, ina paha i keia wa, ua lehulehu loa na oiwi e noho poo ana maluna o ka naauao ma ka ike oihana.  Aka, o kahopena iho la no paha keia e ana ia mai no keia lahui.  Eia nae, aole no i hala ka wa kupono.  Ke pii mai nei opua hinano a kakou, a nolaila, e na makua, e lokahi kakou i ka imi i ka mea e hiki ai ke loaa i na pua a kakou ka ike, i ole ai lakou e ehaeha malalo o na hana hookauwakuapaa a na "kolea" pae wale mai @o i ko kakou aina kualaiwi.

          (Aole i pau.)

 

 

 

HUNAHUNA MEA HOU O KE KAHUA MA'I

 

     Ma ka la 17 o keia mahina ua lohe mai la makou ua hoopau ia ko makou Luna Nui Lalana a me Kauka Oliwa.  I ka la 22 mai ua hoea mai la ke Kauka hou, ka Luna Nui a me ko makou Luna Nui Lalana i pau.  Eia ke kauka hou a me ka una nui hou ke hana nei i ka laua mau apana hana.  Ma ka olelo a ko makou kauka hou e loaa no oia ia makou i na wa apau ina i ka hora 9 a hora 2 o ka po, ua hiki loa iaia ke hooko iloko oka wa pokole.  Eleu hoi kau.

    I ka la 24 nei ua kahea leo nui ae la o John Aimoku e malama ia ana he halawai nui ma Beritania Hall a o ka hana o keia halawai, oia hoi keia:

     1.  Olelo Hooholo-Hooholo ia e hoopau i ka Luna Nui hou a makou.

     2.  Olelo Hooholo-Hooholo ia e hoopau i ka Lunakanawai hou o makou.

     3.  Olelo Hooholo-Hooholo ia e hoopau i ka Hope Luna Nui John Waiamau a me Kea.

     4.  Olelo Hooholo-Hooholo ia e hooopau i keia Kauka hou o makou.

     Ke ninau nei kou mea kakau, heaha la ke kumu oiai o ke kauka a me ka luna nui hou eia laua ke hana nei i ka laua apana hana.  O ka lunakanawai hoi aole oia i hana i kana hana.

     Me ka hana lakou e paa ai a ma ka hana lakou e paa ole ai.  Ua hoohalike kou me kakau me kan ia a kii hou aku a uhiki.  Ke olelo mai nei ka Buke nui: O ka Alopeka ka mea e poino ai ka malawaina, wahi a Sulomona ke kanaka naauao.

     I ka la i malamaia ai ka halawai o kou mea k@kau kekahi i hiki aku, hookahi no wahi kauna kanaka a me ekolu kamalii liilii, a o ka mea nana k@ halawai aohe oia i hiki mai mahea ia keia moeuhane palaualelo a John Aimoku.  O ka oiaio keia a'u e hoike aku nei.

          Me ka mahalo,

          H. K. AKAMU.

     Kalaupapa, Molokai, Apr. 28, 1902

 

 

 

UA LOAA MAI, HE HELUNA

....O NA....

Pena a me na Aila Pena,

Na Hulu Pena,

Na Kapuahi Aila,

Na Kapuahi Fisher,

(ua hoemila ke kumukuai)

Na @alau no ano apau,

 

Na Lako Mahiai,

@o, OO, Kopala, Kipikua,

Na Bakeke o na like ole

Na Ipuhao,Ipu Ti,

Na Lako Aniani,

     E loaa mai ana hemau waiwai hou maluna o ka mokuahi Auseteralia.  Nolaila, e kipa mai, a e wae no oukou iho, he emi loa ka makou mau kumukuai.

Hawaiian Hardware Co., Ld

(HUI LAKO HAO HAWAII, @ KAUPALENAIA)

 

 

 

THE WHITE HOUSE

420 - Alenui Papu - 420

 

O k@ loaa ana mai ia no ia mai Nu Ioka pololei mai

300 Paa Lihilihi Paku Nottingham

Nui na ano like ole o ke@a au hou mai ke 75 kenata o ka paa a pii aku

2 1/2 ia loihi nani los waiwaiio $1.00 o ka paa 75 keneta wale no

3 ia loihi nani loa waiwa@o $1 25 o ka paa $1 00 wale no

3 1/2 ia loihi, he nani ko lakou mau hiohiona $2 00, $2 50, $2 75, $3 00, $3 50, $3 00 a pii aku

 

Na Uhi Pakaukau nani o na waihoolu like $1 50 a me $2 50 pakahi

 

Na papale Boneta Helela o na waihooluu a pau, 35 keneta pakahi

 

Na palule Kane o ka wehe ana ae nei no ia waiwaiio 75c i keia wa 50c

 

Na k@kini Eleele a me Ulaula 12 1/2 pakahi @5c o ke kakiai

 

THE WHITE HOUSE

420 Alanui Papu