Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 18, 3 May 1902 — Page 6

Page PDF (614.09 KB)

This text was transcribed by:  Kihei De Silva
This work is dedicated to:  Patience Namaka Bacon

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 3, 1902

 

HALAWAI A KA PAPA OLA.

 

            Ua malama ae na lala o ka Papa Olelo i ka lakou halawai maa mau ma ka anina la o ka Poakolu nei. Ma ia halawai ua lawe ia mai ka noonoo ana i ke noi a Mele Haole, oia hoi, e ae ia aku oia e kukulu i ilina no kona ohana ma Pauoa, no lakou ka heluna aole e oi aku maluna o kanakolu-kumamalima ola. Ma ko Kauka Kupa manao aole keia he hana kupono e ae ia aku ai, nolaila, ua hoole ia keia noi e ka hapanui o na lala o ka Papa Ola.

            Ua noi mai ka Peresidena o ka Hui Mokuahi o Waila i ka Papa Ola, aole loa e ae ia na ohua e ae maluna o na mokuahi oia hui e holo nei no ke kahua ma‘i lepera, koe wale no na poe i loohia i ka ma‘i lepera. Ma ke noi a Paulo Isenabaga ua waiho ia iloko o ka lima o ke komite.

            Ma ia halawai pu ua aponoia he hoolaha e hoouna ia aku iwaena o na kauka a pau o keia kulanakauhale e hoike koke mai i ka Papa Ola ina he mau ma‘i kekahi o keia mau ano malalo iho e lawelawe ia ana e lakou, oia hoi, ka samola poki, scarlatina fiva), puu eha, puu o ke akemama, fiva taifuda, fiva typhus, fiva lenalena, bubonika a me korela. O na hoike no na ma‘i puupuu o ke akemama, fiva taifuda a i ole puu eha, aole he mau hana a i ole mau keehina o kekahi ano e ae e lawelawe ia ana e ka Papa Ola, koe wale no ma ke noi ana mai a na kauka e lawelawe ana e komo pu aku e nana. No na ma‘i e ae i hoike ia ae la maluna e komo pu mai ana ka Papa Ola e nana i ke kulana o ka mea ma‘i.

            He hoolaha ano nui no keia a ka Papa Ola i hoopkuka ae la, aka, mamuli no paha ia o ka hoohuoi ana oia Papa eia kekahi mau ma‘i luku o keia mau ano ae la iloko nei o ke kulanakauhale nei kahi i popoulu ia ai e na kanaka. He [h]ana maikai keia a ka Papa Ola ina o ke alahele ia e kinai ia ai ka puka ana ae o kekahi ma‘i ahulau weliweli ma keia kulanakauhale.

 

HOI HOU KA BUFORD I MANILA.

 

            Manila, Apr. 21. O ka nui o na ma‘i korela a hiki i keia la mai Manila nei he 411 ma‘i a me 319 make, ma na apana okoa aku he 888 ma‘i a me 629 make.

            O ka moku lawekoa Buford i haalele iho ia nei no Kapalakiko ma ka la inehinei, mahope hoi o ka hoomalu ana no elima la, ua huli hou mai la ia me kekahi ma‘i hoohuoi maluna ona. Ina o keia ma‘i hoohuoi maluna ona a he ma‘i korela e paa ia ana oia.

 

HOEUEU HOU NA PILIPINE.

 

            Wasinetona, Apr. 16. Eia ke hopohopo nei ka Aha Kanawai no kekahi kaua e oili ae ana mawaena o Amerika Huipuia a me ka lahui Moro o na Paemoku Pilipine. Ua ki ia ka pu o ke kukala kaua e na Moro, a ke liuliu ala o Kenerala Chaffee e hoouna aku i kekahi puali kaua nui no ka hoike ana aku ia lakou he mana hoomalu ko Amerika maluna o lakou. O keia iho ka hoike a Kenerala Chaffee i hoouna mai ai ma ka la inehinei mai Manila mai.

            Ma ka la 30 iho nei he elua mau koa o ka Regimana 27 i powa ia e na Mora o ka mokupuni Zamboanga, a he hookahi o laua i make. I ka wa i powa ia ia keia mau koa Amerika he hookahi no a laua pu. Ma o ko laua manao ana he mau hoaloha maikai na Moro i halawai aku me laua me kahi kokoke i Malabang, no laila, aole he mau kue i hana ia. Iloko o ko laua nanea ua lele mai la na Moro maluna o na koa a kaili aku la i ka pu, a mahope o ka lilo ana aku o ka pu ua pepehi ia iho la a make he hookahi o keia mau koa, o ka elua ua hoeha kukonukonu loa ia, aka aole i make. Ua maopopo na poe nana i lawelawe i keia hana, aka, i ka wa i noi ia aku ai ke aupuni no ka haawi ana mai ia lakou iloko o na Amerika ua hoole ia mai.

            Ma o keia hoonele ia ana mai o ke koi a Amerika ua hoala ia ae la kekahi pualikoa o 1200 kanaka o na koa kaualio a me pukaa malalo o Konela Frank D. Baldwin, e haalele iho ana lakou ianei ma ka la 27 o Aperila no ka hookau ana aku i ka hoopai maluna o na Moro e kue mai ana a me ka hopu pio pu hoi i na poe na lakou i powa ke ola o na koa Amerika i hoike ia ae nei.

 

HOOPOINO IA IA KULANAKAUHALE E KE OLAI.

 

            Guatemala, Apr. 20. He ekolu mau olai ikaika ma ka po Poalima nei nana i holilo aku ia Quesaltenango i mea ole, ka elua o na kulanakauhale nui o Guatemala, a nona ka heluna kanaka he 25,000. Ua hoopoino pu ia me ke taona Amatitlan. Ua hoike ia mai he 500 poe i make i ke olai ma ke kulanakauhale o Quesaltenango, aka, aole i hiki ke hooiaio ia ma o ka nele me na hoike telegarapa.

            O na kanaka o ke taona Amatitlan nona ka heluna o 10,00 kanaka aia lakou ke noho ala ma na kahua akea me ka ae ole e hoi hou aku no loko o ke toana i ulupa ia e ke olai.

 

            PAUAHI WELIWELI MA KA MULIWAI.

 

            Cairo, Apr. 20. O kekahi o na hiona weliweli loa i ike ole ia ma ka moolelo o na mokuahi holo muliwai ua ikeia la ma ka hora 4 o keia wanaao ma keia kulanakauhale. Oiai na mea a pau, ua pauhia i ka hiamoe, ua oili ae la he ahi maluna o ka mokuahi City of Pittsburg, a iloko o na minute pokole wale no aia ka moku e ulupa ia ana e ke ahi. O ka nui o ke poho o ka moku he $80,000 me ka poino pu o na ukana. O ka nui o na ola a pau maluna o ka moku he 150, he hapa oia heluna i pakele mai, a he hapa hoi i pau i ke ahi a i piholo i loko o ka muliwai.

            Na kupakako elua Phillips i ike i ke ahi e a ana ana malalo o ka lua ukana. Ua hoomaka kokeia na pauma e hoohana. A mawaena o ka wai, ke ahi e lalapa ana a me ka uwahi e pouli ana, i ike ia aku ai na ohua e holo mai ana mai ko lakou mau rumi mai. O na leo uwalo o na aliimoku a me na luina ua hiki ole ia ke hoolohe ia, nana i akeakea aku i ka hoopio ana o na luina i ke ahi a me ka hookuu ana i na waapa. Ua hoouna ia mai na waapa mai ka aina mai a hoopakele ae la i na poe poino. Ua hooili ia aku ka moku no uka o ka aina, a o na kanaka i lele iloko o ka wai ua pau i ke piholo. He nui na poe i pau i ke ahi, a o na poe i pakele mahunehune aku iloko no ia o ko lakou mau aahu moepo.

 

PAIKAU HOOKAHAKAHA.

 

            E malamaia ana ka paikau hookahakaha nui a na pualikoa Hawaii ma ka auina la o keia Poaono aku, Mei 10. He elima puali i manaoia e komo ana ma keia hookuku nui, oia ka A, B, E, F, and me G. O keia ka paikau i hoolahaia aku ai e malamaia ana ma ka la 26 o Aper. aka ua hoopaneeia mai mamuli o ka paa ana o ke kahua paikau no kekahi mau pule i na koa Amerika o ka moku lawekoa Warren.

 

HE MAU HANA LAPUWALE.

 

            Eia ka hui hana Wai momona o Laupahoehoe ke hoomainoino nei i ka lehulehu, oia hoi keia ua hana ia na omole wai momona me ke kapulu ino loa, a he ku i ka manaonao a hoopailua ke nana aku mawaho o ka omole, ua piha i ka lep a me ka opala me na ino like ole. A ke hoouna nei keia hui hana wai momona ma ua halekuai o Hamakua a me Laupahoehoe iho no. He kupono loa e alo ia keia mau hana kolohe.

Owau iho no me ka haaha[a],

E. M. Kahele.

 

HAKAKA NA AMERIKA ME NA MORO.

 

            Manila, Apr. 12. He elua mau hakaka i ulele ia maloko o 24 hora mawaena o na Amerika a me na Pilipine. Oiai o Moore o ka regimana 27 me kekahi mau kanaka e huli ana i wai, ua kipu ia @ kekahi wahi mamao mai, ua hoouna koke ia aku o Konela Frank Baldwin me kekahi bataliona no ke kokua ana i na koa iloko o ke kupilikii a hoauhee aku la i na Moro mahope o ka make ana he 7 o lakou.

             O na kauhale a pau o na moro e pulelo ana na hae ulaula, a o ka manao oia mau hae e hakaka ana lakou a hiki i ke kanaka hope loa.

 

HOOLAHA HALAWAI.

 

            E akoakoa ae na lala a pau o ka Hui Aloha o Hawaii ma ko lakou Hale Halawai mau, ma Lei Momi Holo, Alanui Kula, Honolulu, ke hiki aku i ke Sabati Mei 4, 1902, hora 10 a.m. e hoomanao pu ae kela a me keia lala i ko lakou lulu kumau. Ke kono puia aku nei me na poe a pau e makemake ana e komo i ka hui, e hiki pu ae ma ia halawai.

WM K Kaleihuia

Kakaulelo Hui Aloha o Hawaii

Honolulu, Aperila 29, 1902.

 

E lawe nui i KE ALOHA AINA i ike mau i na mea hou like ole o ka honua nei.

 

Palapala Hooia Hoahu

Elike me ia i Hoopukaia e ka

Hui Hawaiian Reality Ame Maturity Kauapalenaia

Hoahu Maraki 30, 1901

Huina Waiwai $50,000

5,000 Mahele; $10.00 Pakahi;

Uku Pau Ia

Heaha na Kumu?

            1. Aole makou e koi aku ana ia oe e uhaai i kau dala.

            2. E haawi ana makou i kekahi alahele palekana e hiki ai ke hoopukapuka a loaa ke dala mamuli o ka hoohui i na huina liilii i kela a me keia mahina, a mamuli o ia mea, e koe ana he huina dala mai ka hoolilo ia ma kekahi ano e ae, ae loaa ole ana ia oe kekahi wahi pomaikai mai loko mai oia mea.

            3. O ka nui o na makahiki a me ka oihana a hana a ka mea hoahu, aole loa ia he kumu hoanoe a hoololi, no ke mea, ua hiki i na kane, na wahine a me na keiki ke lilo i poe hoahu.

Hooia Hoahu

            4. Na makou e kukulu i mau home no oukou a e hoopuka no ho makou i Huina Hoahu Hoopukapuka e hookaa ia iloko o 15 mahina, me eha (4) Palapala (Coupons) Hooia o $50 pakahi i hoopilipuia, oka averika, no ka puunaue i loko 19 mahina, a e ohi ana makou $150, a e loaa ana ia oe $200. O kou puka $33.33 no kela me keia dala pakahi i hoahu ia e loaa ana ia oe he 33 1-3 keneta puka.

            5. No ka mea aole oihana hoopukapuka i ikeia i oi aku ka pomaikai ma mua o keia. E kakau mai i na hoa kaka piha. E hauoli mau apa ka Hui e hoike a e hoakaka piha aku i na mea a pau a me na lawelawe ana ke makamake ia, ke kakau ia mai ma ka leta a ke ninau kino ia mai.

HUI HAWAIIAN REALTY A ME MATURITY KAUPALENAIA.

McIntyre Hale kihi o na Alanui Papu a me Moi Rumi 3 a me 4. Pahu Leta 262

@. K KENEWELA,

Peresidena