Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 18, 3 May 1902 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:KAKELA LANAFODA -:KA:Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:Pua Lilia Ahiu o Sanadela.

I ka Iwafealuakumamaliahi o nu , makaiiiki, he moho lanakila no ke kahua hakoko o na naita 1 malamaia ma ke kahua paio o ka puuwai laania ma ka la Sana Keoki a me Sana Mikaele. I ka iwakaluakumakolu o na makateki, he koa kaulana me ka inoa noho h, opakele nohoalii a me kona poo kalauiiu, a he ko« pu i -! kani wiwo ole na na i 'hoouna i ke ' Dufee Kalaueei* o Aleoa iloko o kona luakupwpau no kana mau hana hohe wale o ka a he alakai a ienela nui no ko Pelekane maU poalikoa aupuni. I ka iwakaluakumaono a ūi o ca n.ekahiki, he alakai a he koa kaxi!ana na na i hoauhee a uiupa i na kipi mai iuna | aku o ka kahua kara ponoi a ko; lakou euaa amna alunu a p&kaha|

! wale i kwkulum »1, n o h hfk*mtiV | loa boi o na opfo i o<jī«o i poo ti I Rifik«u ro kekihi p« a jilto« I ; alana a i hooiaaia ai tne ta inoa £& Puali Ahl, . | bookab»bft nwLia na ho& ai j ao keia eiaaao o ka Haku s.oo e I lakou j moeuhaoe mua oie ai, t lohe | »na It»kou maiuna o ktiii p !p4aitiJ j ma keiaahiahi a m»hof>e o na kaj m«i[io a tne na hoakuka aoa a ua j Haku auo n©s o ke kakt4a Lan> f ; d <, j a me ka iini nui o kuna el&hu e ik® i ke koa & nae ka wlwo ole 0 kana keiki, ua kakoo nui ae ka Haku Semflffia, a ua wehe hamama mai oia i koua atau lima e kokua ma na ano a pau e hookoia ai ka hanohano o ka la tulaia hoomanao la | j hanau o ka hooilina līaku Opio o j | ke Kakeia LaL»fodfi, Ua heopiha j j ioa īa ka naau o ka Haku opio ke pihoihoi oui uo keia ouanao o| koua m&u eoakua, me ka ae ole e hookoia kela m&u omnao nehena o kona luaui makuakaue ponoi, aka, mamuli o ea manao paakiki o ua Huku aoo ala e ike oia rae koua mau cQdka ponoi i ke kaulana o kaua keiki i ha&heo ai, nolaila, ua hiki o]e loa iho la i na manao hoole o ua Haku Kuewa nei ke hooI rn.au ma ka paa aua i ka horle, a j mamua o ka pau ana o ka lakou j paina ahiahi, aia .na kuuiuhana a j ka Haku aoo o Laaaf jda i hoolala j ai me kona no«noo hapauea o ka piha haakei a me ka hookano, 1 E malamaia miloko o ka Holp nui o ke Kakela Lan >f da he aha hulahula nui ma ka po mamua iho | q ka la hanau, a e hoopuka ia hoi na palapala kono no na poe luna aupuni kiekie a mo na'lii a poe hanohano o ka aina, a koe aku oa lana aupuni a me na'lii kipi. 2 E wehe hamamaia na ipuka o ke Kakela Lanafuda no na poe a j pau I konoia, me ka natia ole pehea I ia ka aui o na iilo no ka malama a ! me ka hookipa ena ia lakou iloko o' ia mau la a ke Kakela LanafTc'a e ; kuiaift an?, no ka hanohano o ka Ia i haakohiia mai ai o kona hooilina ; hook&hi wale īho no e lilo i koa a i hoopakelo no kona aina hanaa aloha, 3 E malamaia he mau lealea like ole maloko o ke kahua kuea akea o Paka Lein£,foka (Lynnefolk Park s ) a ua &e ia na moiio o kel» a me keia o ke kulana Kiekie a hiki i ka haahaa e noho ! aoa maloko o Ladana, e kakua i ka ! lakou .mau inea kaua a e komo ae ! iloko o keia 3ea!ea hookelakela, no 1 ka makana he pahlkaua kuau gula ' ke ioaa ana i ka mea e lilo ana i [ moho no ka la tnft'i na Hma aku o I ko Pelekane Poo Kalaunu, ! 0 keia ae la na papa hoonohonoho 1 he eko]u o na lealea kulaia o ka la J i h6ounaia yku ai i'ana o na poe i ! konoi», a o ka papa hounohonoho ' hope, us pa'i & hool «b* ia ae ia rna r>a pipa ajanui o L&eUna, e hoike , - * . - - £

! <ißft s 'ua pne H ? «l/in* n f hoolaala no !a mnti mhana hooika | ikh k''no t> ann 5 nn o'ona ■ hi-ki o īh i'o r>?ißfi«na <• riR an<i n ; Di6 nB. hailim», e honm'nni il iUo o * : fei>Ukon tr»Bk«akftt! hoohana o!e 5* , no kekuhi ninnawa loihi, a i kft jfiā I ■ . . . ■ .-■ ! l)n n l-oho wale aoa /?Irn, o- leelahi bp» keia o na la h#ilfoko Jīf:hrrm a I u - V ■■ hoea ■ Maniua ftR o lia hne» ana mn' o . uh 1a kulam hiif-lieo n" : . tin o Tj <1i na a Peh'kano holo'ikoa e knlai» ■ ana me ta hauoh" ntl} no ? ka !a hanau o ko lakou Moi, a ma keta a me keia home o kfs kanaka Pelekano aīoha aina a aloha a!ii oiaio, aia na lealea huuoli kulaia e mnlamala ana tf;e ta maluhia me na !eo kalokulo i na lan", e hoo'oh! mai ! na ln o ko lakou moi a loaa hou he mau la kulaia hannu hou iloko o ke kanl 1.00 o elualauoh >. * E like me k» malamaia makeeia o ua la nui hoo kahi wale nei no iloko o kela a me keia makahiki, ma na hooie o na makaainana Pelekane ponoi, a pela 'no ī hiipoi ia ai a makee me ka mailani nui ia maloko o na kaupoku a m« na paīa kilukiia o ka Halealii Wcßemīn'seta Abe, e luhiehu anr. iia hoohiwiihiwa īloko o ko lakou mau kahiko nam, me n» hoohiluhi lu a ka makai a ka naau e hiki oie ai e hoohalahala. Maluna o ka pa'paaina hauoli a ka mea noua ka la hanau (aaoi) aia na poe hanohano e ai a e hnnoH aaa me ka meā nona ua la hanau la o ka ienlea kulaia. E inu ana a e kalokalo ana i ke ola o ka Moi no ka hooloihi ana mai i na la a hoonui boi i n» npakakiki, a o ke au holo mua hoi o kana mau hookele a me ka hooponopono aupum ana iloko o ke kaulike o na manao aloha o ken* lahui.ua kahoahoa a kanaenae ia ma.ka waha a me ka lehelehe o aie keia hoa ai i hoopiha'a kona 'mau noanao me ke ohohia o ka hauoll no loaa ana i ko lakou moi ' aloha keia h, oiai na hana hoohalua | a ka enemi e hoao ana e pakahā I' kona ola. - | Aka, e like me ke aka i maalo ' ae a nalowale, aia hoi pela iho ta no ' keia la. Ua h'aia akU la ia me kona tJ3Btf hiofi6, na maalo a nalowale f»ai ka Ike hou ia ana aku e ks poe a pau e ®!ā aku ana, Ae—ua hala aku la ua Iā hauoli 1a me kana n?au hana a pau , & eia ke aupuni mai kona Poo Kalaunu a hiki i ka lopa mafe3<iinana hßahf\a !on, k© kau ke nana aku la na maka no nā tnea | o mua no k» hoopalaua a hoōpoma -1 ana i r.a mea I hala mahope. Ofai' ua lahui kaulana ala o ka puuwai wiwo o!e « hakoko ana na manao ' ma na mea e hiki mai ana, aia hbi ■ ua holo' ae la ka Imio, aia he ?ealea i hookelakela te malamaia ana ma ' Lfiin»fokft Paka Kakela La«af a*.' no ka hanohano o ka hooilina o ua Hale Kake!a kauian» ne l , » o «a hooillna owaila i a i ka Inkou'

|r>hnlff:ho wß'e n n«, no k* to«Mi © ks hooilina hookah! wsre fcd 1 a fcf «"Jinhe i hoopaanaaK fti, t»s fmolffof» ofa i kuewa a 1 na»f na ipuk» ponoi m»f 'o t>a E«k«?a n«l, a i l?]o hof ī ko® a f fceneia «Inkiii no tj» 'pnaHkoa arpnni, AWn, v.o fea Mof n me Jtonft p' -t* & »e, ko ke eloalli, u« ike n . o I»koti, o kela kuevra ne'a r.<» r> n«f (Vi tia hooilina nf>i o Jro '' f.i Lnnhfft o na Knewa hr, .:•■ ,w>i iiOi no hoi ka tm>a nona k* !ti o Hko m* ka hoike a ka pa?epftltt kono f loaa aku i& lafirou. N{ilaīla, e. like rae kuhihewa o kekalii hspa o ka lahui Pekkane. no na mea e piH ana no ke Kuewa o L«n;.f <I*, pala no hof ka »la haakei } t no ne oka manao oua kanaka koa a ikaika i heluia ma ka papa ō na olobe oniu i na rae>a %aoa e ku ae lakou me na olona wikans o ka maloeloe, a kanaoe aku no la~iififoda no ka pßpahi an» i ka Ixto* moho lanakila, ame ke kaihi ana mai 1 hiwahiwa m»i ka lima mai o ko lakou moi, kehiki a hoea mai ua Ja riui kaulana ala ©. ke kamAhao. NoUila, e hoomanaoīā e ka mea heluhelu ma keia , raht o ka mooleln, ma kela la hanau o ka moi Kale o na Pelekane, oiai ke kee'wa o Lanpf daa me kana Lede, e hauoli a e Itrakaha po ana iloko o na k«!*ia p.na mala na o ka papaain* a na Moi ala ana i aloha e i hoopia. ai f kfma hoohiki, a o tia !Cnewa ala no hoi kekah! nialana o k& papalhele o na poe i ku ae a haawi i ta lakou mau leo kalokalo a me na kanaenae ana i na lani, e hooloihi ia na Ia o ko lakou oaoi aloha a pa« paloa na lauolio, ~a e hoolu'a ia aal hol kona mau makahiki me na la hanau lehnlehn. Mamuii o ka ololohi loa o ka hoea aua m&i o ka palapala bov lohaloha a ka Papa Hooko o ka Aoao Kaokoa Home Kepo* Ul-ka do ( James K. K«olia; oo* laīla oa hiki ole ke pnka i keia pwle; aka, e hoopukaia akn sna i keia pole ako.