Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 22, 31 May 1902 — Page 4

Page PDF (635.60 KB)

This text was transcribed by:  Linda Hee
This work is dedicated to:  Awaiaulu

4          KE ALOHA AINA, Poaono, Mei 31, 1902

 

Ke Aloha Aina Hookamuia no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii

 

Edward L. Like

Lunahooponopono

Joseph K. Like

Luna Hoopuka

Alex, nawahi

Luna Hoohana.

Emma A. Nawahi

Puuku o Ke Aloha Aina

 

Puka Pule

Ehoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

 

No ka Makahiki............................$2.00

No ka Eono Mahina......................$1.00

No ke Kope Hookahi....................... .05

 

Keena Hana.

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi.  Pahu Let 513

 

Honolulu...... Mei 31, 1902

 

None Nohoi Oe E Joe Kalana I Ke Aloha Aina A Me Kona Puuku.

Heaka kau mea nui i pua ia lakou au e noke nei i ka none e none ai kohu kamalii, mea ae no keia i Ke Aloha Aina mea ae no keia i ka niu i ke kulolo.  I aha ia oe a lokou au e ha'u mau nei me he upa makani ala no na hale amala kapuai lio.  I ka poe koho balota aku oe e puhi makani ai aia kou pono ilaila aole ia makou, eia nae, o makou iho la ka ilina o kau mau hoino ana a pau; puka no hoi ka ike kalai manao a me ka ike kalaiaina o ke a'o ana.

            E hoao wale no oe e kulai i Ke Aloha Aina a me kana mau a'o ana e huli ma ka aoao Demokalaka, aohe e hina ia oe.  Aia wale no na makou e waiho malie aku i keia oihana.  O kau iho la no ia o ka onou hele i ko mau wahi manao opulepule uluahewa iloko oia pepa aku ia pepa aku, hookahi no hoi nupepe i koe au e hou hewa ai pau kauna.  O ko Ke Aloha Aina kuleana no kana e kamailio nei i poe koho balota, me oe ae paha ke hana i kou kuleana me lakou, a huhuhui aku na maka i Kou wahi a ka olelo.

            Ua ike makou i kau pane kikoola no ma ke Kuokoa Home rula o Mei 17, I hala, a mamuli o ka ike ana o ka poe i lehia ma keia mea he kalaiaina, ua komo ka wahawaha iloko oia poe a ua pane ia oe e kekahi keonimana aloha aiana oiaio, a he hoa no ka Aha Hooko Home rula, oia kela pane ma ko makou pepa o ka pule i bla nona ke poo e kau ana, IA Jos. Kalana.  (Kakauia no Ke Aloha Aina(.

            Nolaila, ke kakoo nei ka lehulehu i ka makou aole i kau.  No ko hookeekee anei i kela mau tau sani dala i loaa ai ia makou mai ka mano ia ana o ka nupepa a makou e kuai a uuku loa hoi kau mea i loaa, nolaila, i mai la oe i ko makou pipili na i ke kepau, i ka ulu nae paha i paki kepau a pela aku.

            Pehea hoi oe e Joe Kalana i hoopipili ia ai ou mau maka i ke kepau a Kaululaau ma ua kau ala i hala, no ka pipili ana ou mau manamanlima me na wawae i lohe mai ka hana eia ka he luna hooikaika balota oe no ka poe Repubalika.  No kela wahi oihana a ke aupuni au e hana mai ne nolaila, ke nui mau mai ne ko wahai ka uwa i ka Repubalika i mau ai oe ma ia wahi hana a i ole i loaa hou ae na kalana hou nou.  Hilahila ole kanaka hoopilimeaai e like me oe.

            Ke olelo mai ne oe no ka haalele ana o Mrs. Nawahi i kona mau hoa wahine o ka hui aloha aina.  Eia ke kumu:  Aole i like ko lalaou manao a me ka lakou memoriala i hooholo ai me kona manao, a mamuli oia kulike ole i waiho aku ai oia i ka noho Lunahoomalu ana no ka Ahahooko oia Hui.  Eia kahi a ko lakou mau manao i kulike ole ai; na hana ia ka lakou memoriala e noi aku ana ia Amerika Penei:  Ina; aole e hoihoi iamai ke aupuni kumu, kona noho alii a me ke kuokoa, alaila, e ai mai o Amerika i ka makou mau kane a me na keiki e koho balota.  Eia hoi ka like ole o ko Mrs. Nawahi mano i ho akaka aku ai imua o kona mau hoa no ia mea penei:

            Aole kakou e noi auku no ia mea he ponon koho balota oiai he lahui no kakou ua loaa ka pono koho balota mamua o ko kakou hookahuliia ana.  Aka, e hoomau no kakaou i ke noi ana e like me ka kakou Memoriala mua loa i hoouna ia i kinohi i ka wa o Komikina Balaunu ianei, a penei kana wehewehe ana i kona manao.  Aole kakou e i aku ia Amerika, INA; Aole e hoihoiia mai ke Aupuni Moi a pela aku, alaila, e ae ia mai na kane a me na keiki a makou e koho balota.

Ua kue loa o Mrs. Nawhi i keia mau oleleo o ka Memoriala me ka i aku  i kona mau hoa wahine. Aole kakou e noi aku no ia mea he pono koho balota, aka, e noi aku no kakou i ke Aupuni Moi a me kona Kuokoa e hoihoi mai o Amerika, a ina e hoihoi ia mai ana, aia no iloko o laia ko kakou mau ponon a pau a me ke kuleana koho balota no na kane a me na kaikunane a me na keiki a kakou.

            A mamuli o ia like ole o na manao o lakou i waiho aku ai oia i kona kulana Luna Hoomalu maloko oia Komite.  Nolaial, e ka poe aloha aiana oiaio, a aloha alii, aloha lahui; ua hewa anei o Mrs. Nawahi ma ia mea?  Na oukou e kaupaona nona a me keia Jo Kalana e kamailio mai nei ia ka mea ana i ike ole. Auhea na Hui Aloha Aina i keia la?  Ua hoohui ia e na Peresidena Nui o na Hui Kalaiaina a me ka Hui Aloha Aina, Kalauokalani a me Kaulia, a lilo i Kuokoa Home rula a mai ke Kaokoa Home Rula ae a ka Home rula Repubakika i keia la.

            Ua hoala a kukuluia ka Hui Aloha Aina o na Wahine ma ke ano i kakoo no ka Hui a na Kane.  A i ka wa i hoohui ia ai kakou me Amerika; o ka inoa o ka lahui ua hoohuiia ae la e na Peresidena o keia mau Hui a eluaa a lilo i hookahi.  aka, o ke kuleana pili paa nae i loaa i kela a me keia kane a wahine, he mea i aloha i kona aina hanau aia no ia me kela a me keia mea pakahi a pau.  Ua ike ia ma ke kau koho balota i hala, ua lilo aku kahi poe wahine o keia Hui Aloha Aina i poe hooikaika no ka Repubalika, a o kahi hoi no ka Home rula, a o kahi no ke Demokalaka.  Alaila, heaha iho la kau no makou i hle like ae nei ma na aoao a pau a ko makou mau lunaike hala i hooholo ai oia ka pono i ko makou manao, a o ka mana koho aia no ia me oukou na poe kane, a na oukou e koho i ka oukou mea e makemake ai.

            Aole i pau.

 

Na Lono i Loaa Mai La Ma Ka Venetura O Ka Poakolu Nei.

            Ei ae ka Elele Wilikoki a hoi mai ma ka pule elua o keia mahina ae o Iune.  Ala mau oia ma ka Hale Ahaolelo i na la a pau, a ke ike ala oia i na hana hoohoka a na hoa o ka ahaoleleo iaia.

            Aohe wahi mea pili ia Hawaii nei i hana iki ia.  O ka bila noi dala pauahi aohe no he manao lana no ke ko a he kanalu loa ka holopono oia mea.  A he ole loa ana no ka pono o kahi mau mea a ka Elele.  a na waiwai ole maoli no ka hele ana i o e mo ku wale ai i ke ko a.

            Ka palu ai ole,

            Hoopau kaa,

            Ka lawaia paoa.

 

He mau Huhu Pao Laau Eia Maloko O Kekahi Mau Keena Aupuni.

            he lono kai hoea mai i ko makou keena nei, me kekahi mau  mea nana i kookahaha i ko makou manao, mamuli o ka lohe ana mai kahi mea hiki ia makou ke bilinai oia keia.

            Aia ka maloko o kekahi mua keena ano nui o ke aupuni kahi e hoahu ia nei o na dala o ka lehulehu, he mau huhu pao laau maloko oia mau keena a ke mio ia nei he mau dala mahuahua i hoohuoi ia ua nalowale e kekahi o na poe e noho lawelawe han nei maloko olaila.

            Ua hoomaopopo ia na mea nana ia mau hana kapalamio, a ke hookamaemae wale ia mai nei no nae i keia mau la, a malia o kailele ia aku ia mau holoholona ino mailoko aku o laila ma keia hope iho, o ka mes no ia e ike ai:  Hilahila ole no hi la, lawa ole iho la no i ka puu kala uku mahina e hoonuu ala, kii okoa no a ko ka lehulehu kuleana e uhao okoa ai.  O ke peku no ka laau lapaau kupono no na poe o keia ano a mai haawi hou i hana na ia poe lima lepo i a'o ia lakou e hana i ke maikai, eia hou ae no ua poe kupono e pani aku ia ma ia mau whai.  Kii ae no ka pono i poe Hawaii no malaila.

 

Ka Huakai A Ka Luna Nui O Na Hana Hou J.H. Boyd I Hilo

             Ma ke kinau o ka pule i hala i holo aku ai ka Luna Nui o na Hana Hon J. H. Boyd i ukaliia e Luna Alanui C.B. Dwitht no Hilo a huli hoi mai la no ma ia moku.  O ke ano nui o keia huakai oia no ka hele ana e nana pono hou i na alanui inoino o ke kulanakauhale o Hilo a me kela alanui hou e wehe ia aku ai mai Waiakea a hiki i Keaukaha, no lakou na haawina dala a ka Ahaolelo i hooholo ai ma ke kau i hala.

            Aole wale oia, aka, no ka nana pu ana kekahi i kela aina aupuni e waiho nei makai o Makaoku (mauka mai o Mokuola) no ka haawi ana i na poe o Waiakea.  E mahelehele ia ana he mau eka no ka lawa kupono nae e ku iho ai kahi hale maluna o ka apana hookahi e loaa ana i kela a me keia.

            O keia no hoi ka iini nui a ko laila poe i kau aku ai na manaolana i ka Elele ma ona ala e loaa mai ai keia pono i na poe mea aina ole o Waiakea e noho hoopili wale an mahope o ka haole, a mamuli oia kumu i koho nui ai kekahi poe o Waiakea ia Wilikoko.  Kuhi aku nei ke pono i ka Elele i Amerika, a eia kokekoke no k hoi ka pono ia i Hawaii nei.

            Ke haawi nei Ke Aloha Aina i ka hoomaikai i ka Luna Nui o na Hana Hou, J.H. Boyd, ma ka aoao o na poe i hoopomaikai ia o Waiakea.  Ola ia kini ke a mai la ke ahi.  Akahi a i ae, e ola o Hawaii i na Hawaii e like me keia i hoike mai i ka hua o ke hana e kupono ai ke haawi aku i ka mahalo.

 

Ke liuliu mai ne na Amerika no ka malama ana he mau lealea ma ka la @ ae nei o Iulai he $2300 i loaa i keia wa.