Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 22, 31 May 1902 — Page 7

Page PDF (712.83 KB)

This text was transcribed by:  Danna Lyman
This work is dedicated to:  Kamehameha Class of 1962

KE ALOHA AINA

POAONO, MEI 21, 1902

 

MOOLELO HOONI PUUWAI

––:  NO :––

 

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

 

Ka Makaikiu Kupaianaha!

 

Wahi a ua makaikiu nei mahope iho o ka hala ana aku o ua poe hahai ala, ua manao paha oukou he wahi hupo loa au ua maopopo no ia’u e hahai a e alualu ia mai ana au, nolaila, o ko’u hiki mua ma keia kihi ka pono, alaila, paio ka ike a me ka noeau o kakou.  E kue kaa aku ana au i ka mea pohihihi o kela keena a ike heaha la na mea ekaeha i huna kele ia ma kona ma kona mau poopoo.  Alaila, me keia mau olelo a kahi makaikiu hana aka o ke kupaianaha i hoao a hoau mua loa ia ai ka paio o ka ike a me ka noeau o na aoao elua, a ua puhili maoli no ka aoao o ka hapanui i ka aoao hapa uuku o hookahi wale no hanaka.  Ma na ike noeau o ka maalea ua pakela oi aku no ka makaikiu e hiki ke paa na lima o na lala o ka pahi poniada me ka ka hao kupee kila, a i ole weluwelu ko lakou mau poo me na poka kepau hoopuehu lolo.  Aka, no kela mau alakai nui wale no elua Haku Ioane Berenada a me Kauka Buruke kipi aupuni hoopakele a me hoomahuka paahao malalo o na hana epa wahahee o ke kolohe hoopunipuni.  Ina aole keia mau kanaka ae la, alaila, he luahi mapopo kela poe lala o ka pahi poniada na ka Heneri Beleinehama.

No ka lua o ka manawa a ka makaikiu i kipa aku ai ma ko Hon Wiliama Wabila keena loio ua kipa a hoea aku oia me kekahi hihia koikoi a waiwai nui a loio Wabila i hauoli kuhihewa ai a kani lalau ka aka a ke kalohe, ma ka manao e loaa ana he pomaikai nui eia nae he puu waiwai ole wale keia o ka piha opala.

I mea e holopono ai na hoolala ana a ka makaikiu a e loaa ai hoi iaia he manawa maikai e hakilo ai i na paia o ua keena loio ala, aole oia i hoonauluulu a ano hoalaala mai i na olelo hoonaukiuki e okalakala hou ai ka loio e like ai me kela la mua ana i kipa aku ai.  Nolaila, me na kukai olelo ana me na kukai olelo ana me ka maikai, ua hooholoia iho la maloko o kekahi ae like e loaa no ia Wabila he elua tausani dala kona uku luhi ke ko mea nana ka hoopii ma o kekahi nota dala i kakau ia e ka mea hoopii.

He uku mahuahua keia no kekahi loio ke ko kona haku hana me ka nui ole o kona luhi oiai ua pau no i ka hana, a o ka waiho wale aku no kana imua o ka aha me na olelo hoakaka pokole, a ua lilo iho la ia i mea hauoli loa no keia laepaa alaila ua huli hoi aku la ka mea nana ka hoopii me ke kani o ka aka no kana mau hana epa elua ia loio Wapila i ka minute mua loa ana e ike iho ai mahope o 24 hora o kela pua pepa, na ae like a me ka nota dala ua lilo i puulehu eleele.

Aole wale hoi o kahi makaikiu wale no ke kani nei ka aka, aka, e pono ia Loio Wabila kekahi e akaaka pu no keia pomaikai ulia wale mai na lani mai, apopo he ona miliona au elua tausani ko’u uku hana huiia hookahi milona me elua tausani, a o kela wahi elemakule la he kanaka make ia i ka minute mua loa ana e hehi hou ai maluna o keia ipuka.  Loaa hou mai la keia pomaikai e hooikaika ia nei auwe nui ino ka pomaikai.

O keia na olelo i hoopuka ia ae e Loio Hou Wabila, mahope iho o ka haalele ana aku o kahi makaikiu a o na hoolala ana a ua loio nei no ka holo pono o kana hana puuwai eleele no ka pepehi powa ana i kahi elemakule ma ke kakahiaka o ka la apopo ua lawelawe a hookoia ia e na lala o ka pahi poniada a ma ka hoopokele ana ae o ka olelo ua ma kaukau ka lua kupapau no kahi elemakule makaikiu e kanu ola ia ai ma ke kakahiaka o ka la apopo mamua o kona make loa ana.

Alaila ma kela po aohe hora e ae i loaa ai ia Loio Wabila he moe lealea e like me keia po, a ua noi hoomaikai aku oia i kona mau au makua no ka pomaikai a lakou i lawe mai ai a haawi iaia ka lakou pulapula e ola ana ma keia ao.

Hala aku la ka po a auhee aku la ka pouli, hoea mai la ke ao a hoea mai la no hoi ka malamalama a o ke kanaka kepolo mua loa i hanau ia ae ma ua kakahiaka ala o ka hiki mua ma ka wehe ana i ko lakou mau keena oihana like ole o Hon Wiliama Wabila no ia ka loio nona ke keena oihana pepehi kana ka e ku ana ma Alanui Gerevena.  O kana buke kanawai mua loa i kii aku ai a lawe mailoko mai o kana pahu ume hao oia no kela pua pepa waiwai nui a ka makaikiu i haawi a waiho mai ai malalo o kana mau malama ana.  Me na lima naka haalulu ole o ka pakaha me na ma ka hoihoi o ka piha alunu a me ka makee hookaha i ko hai pomaikai hoo aku la oia i ke ki a wili ae la a he mahiki ana no ke pani aia ka pahu hao ua hamama ae ia, a iaia i kulou iho ai ilalo e lalau iho i ua pua pepa nei ma kana wahi i waiho ai, aia hoi, me he nalo hope eha ala i lele mai maluna ona, na kulana aku la oia ihope a he leo o ka mea i make a poho o ka manaolana, alaila, ua puoho ae la kona leo inaina o ka hoino e hailuku ana i na huaolelo hailiili, no ka mea aia imua ponoi o kona mau maka e nana aku ana ke waiho mai la ua pua pepa nei he puu lehu i hiki ole i kekahi kauka loea akamai loa ke lapaau, a e pakui hohono mai ana ke ea o ka wai laau akika cabolika i paipai ia me kekahi wai hoomake ikaika loa.

Ua lulu ia au e keia wahi elema kule.  O na kipi kalohe a pau he make wale no ko lakou hoopai, wahi a ua loio nei me ka piena huhu, ua ku ae la ia a maloeloe me he la aia ua hawanawana aku keia mau olelo iloko o kona lunaikehala, mai kuko hewa i na waiwai o kou hoalauna o kanu auanei i ka puahiohio a ohi no i ka puahiohio, no ka mea, o ka mole ia o na hewa a pau o ka puni waiwai.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA A KA MEA MORAKI.

 

Ke hooiahaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i hana ia e Mary A. Aki a me Samuel K. Aki, kana kane, no Honolulu laua, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii ia S. C. Allen, e lawelawe hana nei ma Honolulu i oleloia, malalo o ka inoa hui o Allen & Robinson ma ka la 16 o Mei, 1896, a i hoopa a ia ma ke Keena Kope, ma Honolulu i oleloia, buke 160, ma na aoao 380, 381 a me 382, a i hoolilo ia aku i ka Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii he hui i hoalaia a e ku nei malalo o na Kana wai o ke Teritori o Hawaii, ma kekahi palapala hoolilo i hanala ma ka la 1 o Dekemaba, 1900, a ua hoopaaia ma ke Keena Kope Aupuni, Buke 214, aoao 396 me 397.  Ke hoolahaia aku nei ma keia, ua manao ka mea paa moraki e paa i na moraki ia i oleloia no ka hahaki ia o ka aelike, oia, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa uku.

Ke hoolahaia aku nei mahope o ka hala ana o na pule ekolu mai keia la i hoolahaia ai o keia waiwai e hooliloia aku no ia ma ke kuai kudala ana ma ke Keena Kudala o JAMES F. MORGAN, ma Honolulu i oleloia ma ka Poaono, Iune 14 1902, hora 12 o ke awakea o ka la i oleloia.

No na mea i koe e ninau ia J. M. VIVAS Loio o ka mea paa aie o ka mea paa moraki, Honolulu.

The Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii.

Paa Aie o ka Mea Paa Moraki.

O ka waiwai i hoakakaia ma ua moraki ala.

O kela mau aina a pau e waiho ana ma ke alanui Kamehameha IV e noho ia nei e Mary A. Aki a me Samuel K. Aki i oleloia, i hoakakaia penei:

E hoomaka ana ma ka aoao Komohana o Alanui Kamehameha IV 450 kapuai Akau mai ka hookuina o ke alanui Moi ame alanui Kamehameha IV (aoao akau) alaila, holo:

Akau 34—30’ Hikina ma Alanui Kamehameha IV 126 kapuai, alaila.

Akau 50—30’ Komohana 200 kapuai ma ke alanui e pili ana, alaila.

Hema 36—05’ Kamohana 134 kapuai, alaila.

Hema 52—20!  Hikina 202 kapuai no ke alanui Kamehameha IV, no kahi i hoomaka ai nona ka ili aina ma kahi o 56—100 (Kanalima-kumamaono-Hapahaneri) o ka eke oi a emi mai.

May 24, 30, June 6, 13, 14.

 

HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA A KA MEA MORAKI.

 

Ke hoolahaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i hana ia e D. W. Aukai ia T. M. Monsarrat, Kahuwaiwai o Susie F. Cartwright, ma ka la 23 o Iune 23, 1898, a i hoopaaia ma ke Keena Kope Aupuni, Buke 180, aoao 162 3 4, a oia moraki ua haawi ia aku ia F. Wundenberg, Kahuwaiwai, ma ka la 18 o Iulai, 1900.  Ke hoolaha ia aku nei ua manao ka mea paa moraki e paa i ua moraki i olelo ia no ka hahaki i ka aelike, oia hoi, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, i ko laua wa uku, a o na waiwai i paa ma ua moraki ala e hoolilo ia aku ana ma ke kuai kudala ma ke keena kudala o Will E. Fisher, ma Honolulu, ma ka Poakahi, Iune 16, 1902 ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.  O na wai wai i hoakakaia ma na moraki ala oia keia malalo iho nei.

No na mea i koe e ninau ia J. A. Magoon, T. I. Dillon a i ole ia J. Lightfoot, na Loio ma ke Kanawai, Magoon Block, kihi alanui Alakea me Kalepa, Honolulu.

 

F. WUNDENBREG,

Kahuwaiwai o Susie F. Cartwright,

Mea Paa Moraki.

Honolulu , Mei 19, 1902.

 

O na waiwai i hoakakaia ma ka moraki:––

Ekahi.  O kela aina a pau i hoa kake ia ma ka Palapala Kuleana 3904 no D. W. Aukai, nona ka ili aina 11 82 100 eka, e waiho ana ma Pulehuiki, Kula, Mokupuni o Maui.

Elua.  O kela aina a pau i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1478 no Keniakua, makuakane o ka moraki i olelo ia, a nona ka ili aina o 6 84 100 eka, e waiho ana ma Mooloa, Honuaula, Mokupuni o Maui i olelo ia.

May 24, 31, June 7, 14.

 

PALAPALA HOOIA HOAHU.

Elike me ia i Hoopukaia e ka

 

HUI HAWAIIAN REALTY A ME MATURITY KAUPALENAIA.

 

Hoahu Maraki 30, 1901

Huina Waiwai $50,000

5,000 MAHELE; $10,000 PAKAHI;

UKU PAU IA.

 

Heaha na Kumu?

 

1.    Aole makou e koi aku ana ia oe e uhaai i kau dala.

2.    E haawi ana makou i kekahi ala hele palekana e hiki ai ke hoopuka puka a loaa ke dala mamuli o ka hoohui i ua huina liilii i kela a me keia mahina, a mamuli o ia mea, e koe ana he huina dala mai ka hoolilo ia ma kekahi ano e ae, a e loaa ole ana ia oe kekahi wahi pomaikai mai loko mai oia mea.

3.    O ka nui o na makahiki a me ka oihana a hana a ka mea hoahu, aole loa ia he kumu hoanoe a hoololi, no ka mea, ua hiki i na kane, na wahine a me na keiki ke lilo i poe hoahu.

 

Hoola Hoahu.

 

4.    Na makou e kukulu i mau home no oukou a e hoopuka no ho makou i Huina Hoahu Hoopukapuka e hookaa ia iloko o 75 mahina, me eha (4) Palapala (Coupons)  Hooia o $50 pakahi i hoopilipuia, oka averika, no ka puunaue iloko 19 mahina, a e ohi ana makou $150, a e loaa ana ia oe $200.  O kou puka $33.33 no kela a me keia dala pakahi i hoahu ia e loaa ana ia oe he 33-1-3 keneta puka.

5.    No ka mea aole oihana hoopukapuka i ikeia i oi aku ka pomaikai mamua o keia.  E kakau mai i na hoa kaka piha.  E hauoli mau ana ka Hui e hoike a e hoakaka piha aku i na mea a pau a me na laweiawe ana ke makemake ia, ke kakau ia mai ma ka leta a ke ninau kino ia mai.

 

HUI HAWAIIAN REALTY A ME MATURITY KAUPALENAIA.

McIntyre Hale kihi o na Alanui Papu a me Moi.  Rumi 3 a me 4.  Pahu Let. 862.

 

L. K. KENEWELA,

Peresidena

 

WM. RINGER

 

Eia au imua o oukou e o’u mau hoa lahui Hawaii, ua wehe ae aei au he halekuai kika, kikiliki, pakanau o na ano a pau, kini mea ai o na ano like ole, wai momona, paka Hawaii o Kailua Kona paka ona, a pela me na Opelu maloo.  Ua hiki ia’u ke hoolawa i na makemake o’u mau hoa hanau o na mokupuni.  E loaa no au ma alanui Muliwai, kokoke i alanui Kukui.