Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 24, 14 June 1902 — Page 3

Page PDF (774.03 KB)

This text was transcribed by:  Michele Anna Jordan
This work is dedicated to:  for my kumu, Kumu Hula Shawna Alapa'i

KE ALOHA AINA

 

POAONA, JUNE 14, 1902.   3

 

PAU KE KAUA MA AFERIKA HEMA

 

––––––––

 

Ladana, Iune 1. Ua loaa mai la he hoike telegarapa mai ia Haku Kitchener mai ma Pretoria, no ka Poaono, Mei 31, hora 11:15 p.m. e olelo ana:

 

O ka palapala maloko on a ke kuikahi o ka maluhia ua kakauinoa ia ia na Elele a pau o na Boa, a pela hoi me Haku Milner (ko Beritania Komisina Kiekie, ma Aferika Hema) a pela hoi me a'u.

 

O keia nuhou o ke kuikahi aole la i upu ia e ko Ladana i keia la. Mahope o ka loaa ana mai o keia hoike, ua hoolaha ia ma na Hotele a me na aha lealea a ua apo ia mai me ka hauoli. Ua kaui olowalu ai na hele o na luakini no keia nu hanoli i loaa mai.

 

Ma ka hora 1 o ka auina ia i loaa mai ai ka hoike i ke Keena Kaua mai a Huku Kitchener mai, a hai mai ana, ua pau ke kana a ua hoalii hou mai ka maluhia, o keia hoike ua hoouna mua ia aku i ka moi a me na noa a pau o ka aha kahina. I keia po o ka laahia o ke Sabati ua wawahi ia ae e ka leo o na kanaka e haawi ana i na leo huro, himeni a me ke puhi ana i na ole. Maloko o na halepule a pau ua haawi ia na pule hoalohaloha i ke Akua.

 

Iwaena o keia poe e uwa ana he mau makuahine, aia na keiki i ke kaua, na wahine he mau kane aia i Aferika kahi i hakaka ai no ka hanohano o ka aina, a pela aku, a na oi palua aku hoi na manao ohohia i hana ia i keia po mai ka wa mai hoomaka ai o ke kaua, a ma na lima o kela a me keia mea mai, na kane, wahine a me na keiki e ike ia aku no ka have Beritania e pulelo haaheo ana i ka makani. O na hale, na kaa a me na pou have ua luluu pu me na have.

 

KEKAHI MAU OLELO MALOKO O KE KUIKAHI.

 

––––––––

 

Ladana, Iune 2. O na hookeke ana maloko o ka Hale o na Makainana no ke ake ana e lohe i ka hoike a ka Haku Ekahi a Alakai o ke Aoao Aupuni A. J. Balfour e pili ana i ke kuikahi ua nui no ia, a ma ka hora 2:40 p. m. ua ku ae la oia a heluhelu mai ia i ke ano o ke kuikahi i hana ia penei:

 

O ka mea hanohano, Kahu Milner; ka mea hanohano, Mr. Styn, Kenerala Bremner, Kenerala Dewet a me Lunakanawai Hertzog, e hana ana no ka aoao o ka mokuaina kuokoa o Alani, a me Kenerala Reitz, Kenerala Botha no na Boa, @@ makemake nei e hoopau aku i keia kaua malalo o keia kahua i aelike ia, penei:

 

O na pualikoa a pau maluna o na kahua kana mai keia wa aku e waino lakou i ka lakou mau mea kaua a e haawi ia mai na pa kuniahi, pu raiiela a me na poka malalo o ko lakou malama ana, e hoopau lakou i ke kue ana a e ike aku hoi lakou i ka moi Edewada VII he moi no lakou. O ke ano a me na hooponopono ana no keia haawipio e hana ia no ia mawaena o Kahu Kitchener a me Kenerala Botha, i kokua ia e Kenerala Dalarey a me Alihikaua Nui Dewet.

 

Elua––O na Boa a pau mawaho aku o na palena o Transvaal a me na Panalaau o Muliwai Alani a me ua pio kana a pau mawaho aku o Aferika Hema, he poe Boa ma ko lakou ae ana e lilo i kupa no ka moi e ae ia aku no lakou e hoi aku no ka lakou mau home i ka wa e loaa ai o na moku a i ole o kekahi ano e ae paha e hoihoi ia aku ai lakou.

 

NA LILO BERITANIA NUI NO KEIA KAUA.

 

––––––––

 

O kalilo o Bertania no keia kaua me na Boa ua hiki aku no ia maluna o $1,000,0000,000, he puu huaheiu nui hewahewa loa i ike ole ia e Beritania ma kaua mau kaua ana koe wale no ke kaua me Napoliona i ulele ia ai no 29 makahiki. Aole no hoi i helu ia ke kaua nui o ehiku makahiki mawaena o Beritania a me Farani, nana i hoolilo aku ia Inia a me Canada i panalaau no Beritania e like ala me na lilo o keia kaua.

 

O keia kaua ma Aferika Hema ua hoomaka ia ma ka la 11 o Okatoba 1899, a pau iho la ma ka la 31 o Mei 1902. Nolaila, ua piha he elua makahiki, ehiku makina, a me iwakalua la mamua o ka pau ana o keia kaua  O ka hoike pili aupuni i hoopuka ia ae e ke aupuni o Beritania a hiki i Aperila iho nei no ka nui o kona mau poino, penei:

 

O na make a pau ma Aferika Hema i ka 1,030 alii me 20,031 na poe i nalowale a lawe pio ia, 384 alii, me 9,181 kanaka; na koa poino i hoihoi ia no ka home, 2,937 alii me 68,311 kanaka.

 

He 25,565 Boa i hopupio ia e na Meritania, he 783 o lakou he poe keiki opiopio malalo o 16 makahiki a he 1025 poe elemakule maluna aku o 60 makahiki, make a hoeha ia aole ia i maopopo. O ka nui o na lilo o Beritania mai ka hoomaka ana o ke kaua a hiki i Aperila $825,000,000. He 280,000 ka nui o na koa Beritania iluna o ke kahua kaua. O ka lilo o ua poe aku auhau o Beritania no ka hoopio ana i keia mau aupuni Repubalika ua like me $650 i ka minute.

 

––––––––

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

––––––––

 

HOOLAHA KUAI A HOOKO A KA MEA PAA MORAKI

 

––––––––

 

Ke hoolahaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i hana ia e D. W. Aukai ia T. M. Monsarrat, Kuhuwaiwai o Susie F. Cartwright, ma ka la 23 o Iune, 23, 1898, a i hoopaaia ma ke Keena Kope Aupuni, Buke 180, aoao 163 3 4, a oia moraki ua haawi ia aku ia F. Wundenberg, Kahuwaiwai, ma ka la 18 o Iulai, 1900. Ke hoolaha ia aku nei ua manao ka mea paa moraki a haa i ua moraki i olelo ia no ka hahaki i ka aelike, oia hoi, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka uku@@@@@, i ko laua wa uku a o na waiwai i paa ma ua moraki ala e hoolilo ia aku ana ma ke kuai, kudala ma ke keena kudala o Will E. Fisher, ma Honolulu, ma ka Poakahi, Iune 16, 1902 ma ka hora 12 awa@@@ oka la i oleloia. O na wai wai i hoakakaia ma ua moraki ala oia keia malalo iho nei.

 

No na mea i koe e ninau ia J. A. Magoon, T. I. Dillon a i ole ia J. Lightfoot na Loio ma ke Kanawai, Megoon Block, kihi alanui Alakea me Kalepa, Honolulu.

 

                                                            F. Wundenberg,

 

Kahuwaiwai o Susie F. Cartwright,

Honolulu, Mei 19, 1902

 

O na waiwai i hoakakaia ma ka moraki:––

 

Ekahi. O kela aina a pau i hoa kaka ia ma ka Palapala Kuleana 3904 no D. W. Augai, nona ka ili aina 11 82 100 eka, e waiho ana ma Pulehuiki, Kula, Mokupuni o Maui.

 

Elua. O keia aina a pau i hoaka kaia ma ka Palapala S@ la Nui Helu 1478 no Keniakua, makuakane o ka moraki i olelo ia, a noua ka ili aina o 6 84-100 eka, e waiho ana ma Mooloa, Honuaula, Mokupuni o Ma ui i olelo ia.

 

                        May 24, 31. June 7, 14.

 

HOOL AHA KUAI A ME HOO PAA A KA MEA MORAKI.

 

––––––––

 

II kulike ai me kekahi palapala mo@@@@@ @ @@@@ ia e Caro@@@@ Auiu A@@ B@@@ a me Ah Buck, kana kape, ia Patrick Gleason, ma ka ia 29 o Mei, 1899, a i hoopaa ia ma ke Keena Hope Aupuni, Oahu. huke 196, aoao 23 4-5, ke hoolaha ia aku nei ma keia ua manao ka mea paa moraki e paa i ua moraki ala i oleloia no ka hahakiia o ka ae like, oia ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ko laua wa uku, a o na waiwai i paa maloko o ua moraki ala e hoolilo ia aku ana ma ke kuai kudala ma ke keena kudala o Will E. Fisher,ma Honolulu, ma ka Poalima, la 20 o Iune, 1902, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. O na waiwai i hoakaka i amaloko o na moraki ala oia keia i hoakaka ia malalo iho nei.

 

No na mea i koe e ninau ia J. A. Magoon, T. I. Dillon a i ole ia J. Lightfoot, na Loio make Kanawai, Magoon Hale, kihi o na alanui Alakea me Kalepa, Honolulu.

 

PATRICK GLEASON,

Mea Pae Moraki.

Naneia, Honolulu, Mei 28, 1902.

 

O na waiwai i hoakaka ia maloko o ka moraki.

 

Ekahi. Oia kela aina a pau e waiho ana ma Kailua, Koolaupoko, Mokupuni o Oahu, i hoakaka ia ma ke Palapala Sila Nui 2296, Kuleana 2765, nona ka ili aina o 3 eka 3 38-100 kuea kaulahao.

 

Elua. Oia kela aina a pau e waiho ana ma Kailua i olelo ia i hoakekaia ma ka Palapala Sila Nui Kuleana 1362, Kuleana 2792, a nona ka ili aina 3.55 eka.

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

––––––––

 

Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ua koho pono ia i Lunahooponopono no ka Waiwai o David Koki o Waimea, Mokupuni o Hawaii, Teritori o Hawaii, i make, ke hoolaha aku nei ma keia o na poe a pau he mau koi aie ka lakou i ka Waiwai i olelo ia e waiho mai me na hooiaio kupono in a ua loaa aku ma ka moraki a i ole ma kekahi ano e ne, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma Waimea i oleloia maloko o eono mahina mai keia la aku a i ole e kue loa ia aku no ka wa mau loa. A o na poe a pau he ai@ ko lakou i ka Waiwai i olelo ia ke kauoha ia aku nei ma keia e uku koko mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo ino nei ma Waimea i olelo ia.

 

Hanaia ma Honolulu, Oahu. Teritori o Hwaii, Mei 27, 1902.

 

THERESA AIU KOKI.

 

Mei 27, Iune 3, 10, 17, 24, Iulai 1.

 

<>

 

KA PALULE

                        WAHINE GEISHA

 

––––––––

 

Ka Moiwahine o na Palule o keia Kikina e Nee Nei

 

––––––––

 

O ke kuai ia ana o ka PALULE GEISHA he holomoku@nui ma o ka nani o kona ano i hiki ole ke hoopaapaaia, a he hana puikaika loa no makou ka hoolawa ana aku i na kauoha a pau, nolaila, ua hoouna aku la makou he kauoha nui hewahewa i Amerika a ua loaa mai la maluna o na makuahi Alamed a m@ Hyades. O ka PALULE GEISHA ua hana ia iloko o na p@@@@@ni hou loa.

 

O na PALULE GEISHA ua hana ia lakou mai na lole like ole mai, oganadi, mulls, lawns, kinamu madras, silika pake me na silika o na ano e ae, i hanaia me ka naui loa. O ka nunui mai ke 32 a ke 44––O na lede e makemake ana i ka helu 44 e loaa no.

 

Eia makou ke kuai nei i ka PALULE GEISHA ma ke kumukuai heahaa hookahi me ka hapaha a ka elima dala. E kipa mai a e wae nou iho.

 

He Kuai Kuikawa ko keia pule.

 

––––––––

 

Whitney & Marsh Limited,

 

Alanui Papu.