Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 24, 14 June 1902 — Page 8

Page PDF (768.32 KB)

This text was transcribed by:  Sarah Whitaker
This work is dedicated to:  no Nakila Steele

KE ALOHA AINA

 

8  KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 14, 1902.

 

MOOLELO HOONI PUUWAI

NO

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

 

Ka Makaikiu Kupaianaha!

 

            O ka pule a ke kanaka pono i kona mau hora o ka po pilikia. E hoopakele ae ia makou mai ka poino ae. O ia ka makaikiu Heneri Beleinehama i kahea ae ai mailoko ae o kona keena paahao haiki a me he mea ala mailuna lilo mai o kela paia lani koiuiu o ka noho alii o ka mea mana ua hoouna mai la oia i kona anela e iho mai a wehewehe ae i na kaula i hoopaa ia ai o kona poe kanaka a wehe a hoohamama ae i ke pani o ko lakou mau keena paahao e like me na la ia Paulo a me Petero ma. Aka, aole nae pela keia ua pule a kahea ae oia e hoopakele mai iaia mai ka poino mai alaila ua ala ae ia me ka malie a namunamu iaia iho. Aole au e ae a'u iho e kanu a e hoopaahao oia a maloko o keia pahu oiai au e ola ana, E hoao no au e hoopakele ia'u iho a i na aole au o Heneri Beleinehama alaila ua makehewa ko'u kapa ia ana o ka makai kiu kupaianaha.

            Me keia mau olelo a ua makai kiu nei aia oia e hoohulihuli ana i kona kiu mao a maanei o kona keena paahao a haawi i na hooikaika ana apau e loaa iaia ka palekana ana mai ka paa aku a kona mau enemi i walawala ai maluna ona. Hala ae la he waloihi kona hooikaika ana aole loa he mohala a hemo ae o kela mau kaula paa wikani i hauhoa ia ai, aka, o na manaolana ana no nae o ua kiu ala aole loa ia i haawi pio iloko o ka hohe wale. Alaila auhea ke kupaianaha ana o na kupaianaha?

            E ka mea heluhelu ua ike kau ai ka makaikiu Heneri e haawi ana i kana mau hooikaika ana a pau e loaa iaia ka lanakila mai kona noho pio a paahao ana maloko o kela pahu huinaha a kona mau enemi i hoopaa ai, a o ka hopena i ike ia mahope o kona hooikaika pauaho ole ana o ia no ka ike ia ana ae o kela olelo ke kupaianaha o na kupaianaha.

            Ae, iloko o ke kupaianaha o na kupaianaha e ike ia no ua makaikiu ala e ku ana maloko o ke keena loio o Wiliama Wabila he kanaka lanakila i pakele, a i hemo mai ma ka apua mailoko mai o kona keena paahao kahi hoi a kona mau enemi i manaolana ai me ke kuhihewa ole, aole loa he diabolo maluna o ka honua e hiki ke hoopakele iaia a hoea mai ka manawa no kona make.

            E like me ke kupaianaha o na kupaianaha o ka pakele ana mai o ua makaikiu ala, pela no ke kupa.naha o na mea ana e ike nei. O kela keena loio o Wiliama Wabila ana i ike ai me kona mau lako he mau hora wale no i hala ae ka mamao aia hoi eia oia ke ike nei ua mehameha na mea a pau, ua hao ke koolau wahine a ua pau na mea aloha, a he waiho keena wale iho no me he la aohe i noho kanaka ia. O ka papa inoa loio o ua Wabila ala, aole ia ma koua wahi i kau ia ai. Alaila, e like me ka nalowale honua ana o keia mau mea ae la, pela no hoi ke kamahao a me ke pohihihi a ua makaikiu nei i ike ai ma ke keena lalo o ua hale ala kahi ona i hoopaa ia ai. O na mea a pau a kona mau maka i ike ai mamua o kona hahao ia ana iloko o kela pahu huinaha, ua pau aku lakou i ka nalo, a o na mea i ike a i ahuwale ae imua o na maka o ua kiu nei, oia no na iwi kanaka i piha me na ea polopolona a maea inoino, a o ia ka ua kiu nei i namunamu ae iaia iho. He lua keia no na hana pepehikanaka haahaa loa e lawelawe ia nei maloko o Ladana a ehia la ka nui o na makahiki o ka lawelawe a hooko ia ana o keia hana?

            Me kela mau olelo a ua kiu ala a mahope iho o kana mau noii akahele ana i na poopoo o keia lua meki pepehi kanaka haalele iho la ia i ua wahi ala, a iloko o na minute pokole aia oia he kanaka e honi a e hanu hou ana i na ea huihui maikai e ko ia ana e na ahiuhiu makanai hoopuanuanu ili o Ladana.

            O ka manawa o ka la ma ka wati oia ka ua kiu nei i nana iho ai maluna o kana uwati gula a ike me ka hoohewahewa ole o ka hora 2 ponoi ia o ka auina la, alaila, wahi hou a ua kiu nei. Aneane he eono hora o ko'u noho paahao ana maloko o kela holowaa, a iloko o keia mau hora loihi ua loaa i keia poe pepehikanaka he kowa loihi o ka hooopakele ana ia lakou a me ka lakou mau ukana. Aka, e hoea hou mai ana no nae lakou he elua hora i koe ma keia wahi no ka hooko ana i ka hopena a lakou i makemake ai maluna o'u, aka, ma o na lani ala, o ka makapaa ke kanaka mua loa e halawai mai ana me lakou, a o ka lua o ka poka kepau wawahi lolo no ia o ka'u mau puupuu hamare o ke kukala kipoka e kaniu ia ai ko lakou mau lae.

            O ka hale Kalapu Apolo oia kahi mua loa a ua kiu nei i kipa aku ai no ka hoopiha ana i kona opu pololi, a mawaho ae o kana mau meaai, aole loa oia i hoopua iki ae i kekahi mea e pili ana i keia hihia ana e lawelawe nei, a ma ka manawa o ka hora 3 ua haalele iho la ia i ka hale Kalapu Apolo a kamoe hou aku la i kona alahele no ke kahua kahi ana e halawai hou aku ai me kona mau enemi. O ka hoololi ana ae i kona kulana a lilo he keonimana opio o ke kulana kiekie oia ka ua makaikiu nei i lawe ae ai a hooko me ka makaukau nui e halawai me ka enemi i kela a me keia wa e hui ai.

            He hapalua hora i koe a kani ae ka hora 4 aia ua kiu nei e ku mamao mai ana ma ka puka o kekahi halekuai lako gula a haawi i kana mau kilo ana ma ka puka keena o ka loio hookalakupua Wiliama Wabila e hiki ole ai ke hoohuoi ia he kiu hoohalua oia a ke hoomakakiu nei no ua ipuka ala.

            Iloko o kela hapalua hora i koe o ka manawa a hooko ia ka hopena weliweli o ka make maluna o ka makaikiu Heneri Bleinehama ua lilo ia manawa i koei wa no ua makaikiu nei e pihoihoi loa ai na noonoo no ke ala kahi a kona mau enemi e hoea mai ai a me ka lakou hana i ka wa a lakou i ike iho ai ua hoohoka a hoopahua ia ka lakou hana, a oiai, ua kiu ala e ku ana me ke pihoihoi nui, aia hoi, ua kani ae la ka hora 4. Aka, aole he mau hoailona no ka hoea mai o ua mau enemi ala ona.

            He mau minute elua a ekolu i paewa ae o ka hora e hooko ia ai kela hana weliweli aia ua kiu ala ua haalele iho la i kona kulana kiai a hele pololei aku la no ke keena loio o Wiliama Wabila, a oiai ua kiu ala ma kona ala e hoea aku ai no ke keena, alaila, mamua o kona hoea ana aku e ike ia no malalo o ke keena lua o kela hale lua o ke keena loio o Wabila aia he eono mau kino kanaka, a o ua poe kanaka ala, aole no ia he mea e ae o na powa no ia nana i hoopaahao ia makaikiu Heneri Beleinehama maloko o ka @hu huinaha.

            Ua hoea ae lakou ma ua luahuna nei he mau minute wale no koe a kani ae ka hora eha no ka hooko ana i ka make maluna o ka lakou paahao e like me ka lakou i hooholo ai, a o ke kanaka mua loa nana i lawe ae ka hanohano o ka wehe ana i ke pani o ka hale paahao o ka lakou pio oia no o Hon Wiliam Wabila ka loio, a ina paha he mau kanaka kino ola kela mau powa e waiho make ala ma ka aoao o ka pahu, ina la ua hoike mai laua ua pakele ka lakou paahao he mau hora i hala.

 

HOOLAHA MORAKI HOOKO

 

HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA A KA MEA MORAKI.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi  moraki i hana ia e Mary A. Aki a me Samuel K. Aki, kana kane, no Honolulu laua, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii ia S. C. Allen, e lawelawe hana nei ma Honolulu i oleloia, malalo o ka inoa hui o Allen & Robinson, ma ka la 16 o Mei, 1896, a i hoopaa ia ma ke Keena Kope, ma Honolulu i oleloia, buke 160, ma na aoao 380, 381 a me 382, a i hoolilo ia aku i ka Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii he hui i hoalaia a e ku nei malalo o na Kanewai o ke Teritori o Hawaii, me kekahi palapala hoolilo i hanaia ma ka la 1 o Dekemaba, 1900, a ua hoopaaia ma ke Keena Kope Aupuni, Buke 214, aoao 396 me 397. Ke hoolaha ia aku nei ma keia, ua manao ka  mea paa moraki e paa i ua moraki la i oleloia no ka hahaki ia o ka aelike, oia, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa uku.

            Ke hoolahaia aku nei mahope o ka hala ana o na pule ekolu mai keia la i hoolahaia ai i @waiwai e hooliloia aku no ia ma ke kuai kudala ana ma ke Keena Kudala o JAMES F. MORGAN, ma Honollulu i oleloia ma ka Poaono, Iune 14, 1902, hora 12 o ke awakea o ka la i oleloia.

            No na mea i koe e ninau ia J. M. VIVAS Loio o ka mea paa aie o ka mea paa moraki, Honolulu.

The Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii,

Paa Aie o ka Mea Paa Moraki.

            O ka waiwai i hoakakaia ma ua moraki ala.

            O kela mau aina a pau e waiho ana ma ke alanui Kamehameha IV e noho ia nei e Mary A. Aki a me Samuel K. Aki i oleloia, i hoakakaia penei:

            E hoomaka ana ma ka aoao Komohana o Alanui Kamehameha IV 450 kapuai Akau mai ka hookuina o ke alanui Moi a me alanui Kamehameha IV, (aoao akau) alaila, holo:

Akau 34o 30' Hikina ma Alanui Kamehameha IV 126 kapuai, alaila

Akau 50o 30' Komohana 200 kaupai ma ke alanui e pili ana alaila

Hema 36o 05' Komohana 134 kaupai, alaila,

Hema 52o 20' Hikina 202 kapuai no ke alanui Kamehameha IV no kahi i hoomaka ai nona ka ili aina ma kahi o 56-100 (Kanalima-kumamaono-Hapahaneri) o ka eka oi a emi mai.

            O ke kuai maluna ae ua hoopanee ia a hiki i ka la 2 o Augate, 1902, hora 12 awakea.

            Hanaia Honolulu, Iune 13, 1902.

THE PORTUGUESE MUTUAL BENEFIT SOCIETY OF HAWAII.

            May 24, 30, June 6, 13, 14.

 

Palapala Hooia Hoahu

Elike me ia i Hoopukaia e ka

HUI HAWAIIAN REALIY A ME MATURITY KAUPALENAIA.

Hoahu Maraki 30, 1901  Huina Waiwai $50,000

5,000 MAHELE; $10.00 PAKAHI; UKU PAU IA

 

Heaha na Kumu?

 

            1. Aole makou e koi aku ana ia oe e uhaai i kau dala.

            2. E haawi ana makou i kekahi ala hele palekana e hiki ai ke hoopukapuka a loaa ke dala mamuli o ka hoohui i na huina liilii i kela a me keia mahina, a mamuli o ia mea, e koe ana he huina dala mai ka hoolilo ia ma kekahi ano e ae, a e loaa ole ana ia oe kekahi wahi pomaikai mai loko mai oia mea.

            3. O ka nui o na makahiki a me ka oihana a hana a ka mea hoahu, aole loa ia he kumu hoanoe a hoololi, no ka mea, ua hiki i na kane, na wahine a me na keiki ke lilo i poe hoahu.

 

Hooia Hoahu

 

            4. Na makou e kukulu i mau home no oukou a e hoopuka no ho makou i Huina Hoahu Hoopukapuka e hookaa ia iloko o 75 mahina, me eha (41 Palapala (Coupons) Hooia o $50 pakahi i hoopilipuia, oka averika no ka puunaue iloko 19 mahina, a e ohi ana makou $150, a e loaa ana ia oe $200. O kou puka $33.33 no kela me keia dala pakahi i hoahu ia e loaa ana ia oe he 33-1-3 keneta puka.

            5. No ka mea aole oihana hoopukapuka i ikeia i oi aku ka pomaikai ma mua o kela. E kakau mai i na hoakaka piha. E hauoli mau ana ka Hui e hoike a e hoakaka piha aku i na mea a pau e me na lawelawe ana ke makemake ia, ke kakau ia mai ma ka leta a ke ninau kino ia mai.

HUI HAWAIIAN REALTY A ME MATURITY KAUPALENAIA.

McIntyre Hale kihi o na Alanui Papu a me Moi. Rumi 3 a me 4. Pahu Leta 262.

L. K. KENEWELA.

Peresidena