Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 28, 12 July 1902 — Page 6

Page PDF (602.81 KB)

This text was transcribed by:  Diamond Tachera
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

HOPOHOPOIA KE OLA O KA MOI EDEWADA.

 

            Ladana, Iune 24. Me ka moeeuhane mua ole ia ua loaa iho la ka moi i kekahi mai ikaika i ke ahiahi mua o ka la e malama ia ai na lealea no kona la poni moi. I keia po, eia oia ke waiho nei iloko o ke kulana nawaliwali ma ka Halealii Bakinehana.

            Iloko o keia puupuu ikaika i kau mai maluna o Beritania Nui, aole loa na makaainana i maopopo i keia hawina luuluu i hekau iho malona o lakou, a na hele ae na kanaka ma na alanui e huro a e hookani ana i na mea kani, a o kekahi poe o lakou na maalo ae lakou mawaho o ka halealii a ka moi e waiho ana iloko o ke kulana kupiikii.

            O ka mai o ka moi he pehu ma ka opu, a na kaha ia oia e kona mau kauka, oiai, o ke alahele wale no ia e hiki ai ke loaa ka maha. Ua olelo ae ka nupepa Daily Telegraph i ka wa i hoike ia aku ai o ka moi. E kaha ia ana oia, ua pane mai oia. O ke kaha a kaha ole iau, aole au e hookuihe aku i ka manao o ka lahui. E hele aku au i ka Abe.

            Ladana, Iune 24. He kanaha miliona o ka lahui Pelekane e kaumaha nei i keia po, wahi a H. Clay Evan, ke Kanikela Amerika. O kou manao o kuu hoa lahui maanei a ma o aku o ke kai ua hoopiha ia no lakou me ka ehaeha no ka moi, a ke pule nei no kona palekana.

            Ludana, Iune 27. Ua @ pii iki ae ka oluolu o ka moi. Oia na huaolelo hauoli i oili mai mailoko mai o ka rumi o ka mea mai. Ua hoi hou mai ka eha o ka moi, aka, aole nae he hopohopo o na kauka no ia mea. He mau la keia o ka aumeume mawaena o ke ola a me ka make a hiki i ka wa e pili pono ai o kahi i kaha ia.

            Ma ka aoao o ka moe ka moiwahine e kiai ana me na maka hiaai i kana mea aloha, a na ka mana wale no o ke kauka e hookaawale ae i ke aloha mawaena o ke kane a me ka wahine. O ka nui o na makahiki o ka moi he 62. A mai ko laua puhaka alii e ola nei he eha mau keiki a me na moopu@ he lehulehu na hooilina pololei o ka nohoalii o Beritania Nui, ma o Edewada ala.

            I George Frederick, Duke o Cornwall a me York, ka hooilina moi, hanau ia Ianuari 3, 1865, mare me ke Kamaliiwahine Vitoria o @ i ka la 6 o Iulai, 1893, a o keia ka laua mau keiki.

            Edward Albert hooilina o kona makuakane, hanau ia Iune 23, 1894.

            Albert Frederick, hanau ia Dekemaba 4, 1895.

            Vitoria Alexandra, hanau ia Aperila 25, 1897.

            Henry William, hanau ia Maraki 31, 1900.

            II. Kamaliiwahine Louise, hanau ia Feberuari 20, 1867, mare me ke Duke o Fife i ka la 27 o Iulai 1889, a o keia ka laua mau keiki.

            Alexandra Vitoria, hanau ia Mei 17, 1891.

            Maud Alexander, hanau ia Aperila 3, 1893.

            III. Kamaliiwahine Vitoria Alexandra, hanau ia Iulai 6, 1868.

            IV. Kamaliiwahine Maud Charlotte, hanau ia Novemaba 26, 1869, mare me ke Keikialii Karl o Denemaka i ka la 22 o Iulai, 1896, aole keiki mai ia laua mai.

            V. Vitoa Albert, Duke o Clarence, ke keiki hiapo a ka Moi Edewada, hanau ia Ianuari 8, 1864, make Ianuari 14, 1892.

            Maloko o ke kumukanawai o Beritania, aole i pale ia ke komo ana mai o na kaikamahine a ka Moi Edewada ma ka nohoalii a ke nele he pua alii ole iloko o keia hanauna o ka Moi Edewada e holo no ka nohoalii o Beritania i ke Duke o Connaught, ka hoahanau o ka moi a me kona mau hooilina, aka, i ka manawa hea la ia.

            A penei ka pii ana o ka ohana Edewada no ka nohoalii.

            George me kana mau keikikane ekolu a me hookahi kaikamahine. Ka Duke wahine o Fife aku me kana mau keiki, ke Kamaliiwahine Vitoria a me ke Kamaliiwahine Maud.

 

UA HAALELE AKU I KONA KULANA LUNAKANAWAI.

 

            Ua haalele o A. S. Humepera i kona noho lunakanawai ana no ka Aha Kaapuni Ekahi. O kana palapala haalele oihana na hoouna ia aku i Wasinetona, a aia iloko o ka lima o ka Peresidena i keia wa. Ua lawelawe ia keia hana me ka malu loa a hiki i ka Poaono iho la akahi no a hoike ae o Lunakanawai Humepera.

            O ka wa e kaawale mai ai oia mai ka oihana mui, i ka wa no ia e loaa ai he pani nona, a me he la, mamua no ia o ka hoea ana mai o ka la mua o Sepatemaba. E lawe hou ae ana oia i ka oihana loio i kona wa e kaawale mai ai mai ke kulana lunakanawai mai. O kona uku mahina he $250, aka, he manaoio kona ua oi loa aku no ka pomaikai o ka oihana loio. Aole i maopopo ke @ ma kona wahi i keia wa.

 

            Ua noi aku la o Ailuene Buki, ka @ hele olelo Hawaii o ke Aupuni, i laikini loio nona.

 

NA WANANA NO KA MOI EDEWADA VII.

 

            Nu Ioka, Iune 24. O keia mai i kau iho la maluna o ka Moi Edewada ua hoala mai la ia i na noonoo no na wanana i hana ia nona, aole oia e poni ia ana i moi. He nui na wanana i hana ia nona i kela makahiki aku nei, aka, ua hala aku la nae kahi o lakou me ka hooko ole ia.

            Mai ka make ana o ka Moiwahine Vitoria, ua olelo ia ae ua piha mau oia me na manao hopohopo no kona poni ole ia. Mai kona pii ana ae maluna o ka nohoalii ua lilo na wanana i hana ia nona i mea nana e noonoo nui ai. Aka, o ka wanana hookahi nana i hookaumaha i kona noonoo oia ka wanana i hana ia i kona wa i hanau ai, a penei na olelo o ua wanana ala: "O ka moi e lilo ana oia i Edewada, aka, aole nae oia e poni ia." I ka wa o kona la e hookokoke ana no kona poni ia ua lilo ia he wa nona e hopohopo nui ai no keia wanana a i oi loa aku la hoi i keia wa ona e waiho ala iluna o kahi moe.

            O kekahi wanana i hana ia na kekahi luahine kuewa no ia. He luahine hoi nana kekahi mau wanana maluna o kekahi ohana alii o Europa i hookoia. Wahi ana: "E make ana ke Keikialii o Wale mahope o ke kau ana aku o kekahi hanohano oikelakela maluna ona."

            O Henrielta Conesdan, i olelo ae ua hiki ke kamailio pu me ka anela Gaberiela a i lilo hoi he mea nui i ko Parisa i ka 1896, ua wanana ae oia aole e loihi ka nohoalii ana o ka Moi Edewada a e make ana oia ka 1902, mahope o kona kaha ia ana. Ma ia wa hookahi ua wanana oia e ma ke ana ka Emepera o Geremania me kekahi make weliweli.

            O Rapahael, he kanaka kilo aouli no Ladana, ma ka hoomaka ana o keia makahiki ua hoike ae oia, o na kuhikuhi a na mea kino lani, aole he maikai no ke kulana o ka moi, a ua olelo ae oia: "E akahele loa ia ka malama ana o ke ola a me ke kino o ka moi."

            O Chairo, he kanaka kilokilo lima, nana i wanana ka make o ka Moiwahine Vitoria he eono mahina mamua o ka hoea ana mai o ka make o ka moiwahine. Ua wanana ae oia e make ana ka Moi Edewada iloko o Mei a i ole o Iune 1901. E hoao ia ana kona ola e powa, o keia ka wanana i hala aku la me ka hooko ole ia.

            O kekahi mau kahoaka pakalaki i ike ia maloko o keia hana poni moi. O ka la 26 o Iune, ka la i koho ia ai no ka poni moi, o ka la ia i make ai o ka Moi Ke o ki IV. O keia la hookahi ka la i manao ia ai no ka poni ana i ka Moiwahine Vitoria, aka, ua kue nae oia a pela i panee ai a hiki i ka la 28 o Iune. Iloko o ka papa kuhikuhi kai huakai o ka Poalima ma ke kaa helu umikumamakolu iloko o ka huakai e noho ai ke Duke DCosta o Italia, Duke Francis Fredinand o Auseturia a me Duke @ Michael o Rusia, he mau luna aupuni no na moi i make ma ka lima o na poe anakia.

            I ka wa i noonoo ia ai ka poni ana i ka moi iloko o ka lole keokeo, ua ike ia he ekolu wale no ona manawa i hoohana ia ai, a o ka mea kupaianaha i ike ia o na alii a pau i poni ia iloko o keia aahu keokeo ua halawai lakou me na make mainoino. O na moi i poni ia iloko o keia mau kahiko oia o Rikeke II, Heneri VI a me Kale I.

 

E HOOLOHE I KEIA.

 

            Ua makemake ia na Lunapepa a pau o KE ALOHA AINA e paipai aku a eleu mai ka hookaa ana i na koena aie o ka lakou poe lawe pepa o keia hapamua e pau ana i keia mahina, Iune 30. E hoomakaukau na Luna a pau no ka ohi ana aku i ka uku pepa o ka hapa hope e hoomaka ana mai ka la mua aku o Iulai. O na poe a pau he koena aie ko lakou aole he ope pepa e hoouna ia aku ana mai keia keena aku. E hoouna pololei mai i ka hookaa dala ana ma ka inoa o ka Puuku, a ma ona la no hoi e hookoia aku ai na kauoha nupepa a pau i makemake ia mai na @ mai a pau. O na Kumumanao, Hoolaha, Kanikau me na Mele. E hoouna pololei mai ma ka inoa o ka Lunahooponopono.

            Ma ke kauoha a ka Puuku,

            Keena o KE ALOHA AINA, Honolulu, Iune 14, 1902.

 

            Eia ke hoomakaukau nei kekahi mau lala alakai o ka "Hui Kukulu Hale" o na kanaka Hawaii no ko lakou kahua o keia kau koho balota e hoea mai ana. He hui nui keia o haneri a oi lala, a e alakai ia ana e kekahi poe i maamaalea pono ma ia kahua o ka hana. E kakoo ana ka hui i ka pono o na mekanika Hawaii a me na limahana oiwi a pau.

            Ma ka halawai a ka Home Rula me ka po La Pule nei ma Waiakamilo ua piha kui ke keena halawai a koe okoa i waho na kanaka; o kahi mea apiki nae aohe kukui o ke keena, a no keia kumu ua hele mai na kanaka me ka lako, a ua kaulawela ka malamalama o loko. Eia iho na loea haiolelo, Keikialii Kalanianaole, Emaluka a me kekahi mau hoa e ae, ua nui ke ohohia ia, a ua hooho ae ka lehulehu, "E lanakila ka Home Rula a mau loa."