Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 29, 19 July 1902 — Page 1

Page PDF (645.61 KB)

This text was transcribed by:  Stephanie Behasa
This work is dedicated to:  Pete Behasa

KE ALOHA AINA

 

BUKE VIII.  HONOLULU, POAONO, IULAI 19, 1902.  HELU 29

 

            Tacoma, Iulai 1. O W.A. Reid ke kakauolelo o ka Ahahui Opiopio Karistiano o Skagway, ua huli hoi mai la oia mai loko mai o ka naele o Alaska, kahi ana i launa kamilio ai me na Ilikini, a ma na olelo a lakou i hoike mai ai ua manaoio aku oia. Wahi a lakou, o na Ilikini o Yukon lalo na loaa aku ia lakou kekahi moku i lilo i pohaku ma ka muliwai Porcupine, e kokoke ana i ka poai o ka Atika a ma ka akau aku o Ramporty, Alaska. Ua hoike mua aku na Ilikini i keia moolelo ia H.F. Lischke, ka lunahooponopono o ke Koykuk News, me ka hooiaio aku ua ike lakou i keia moku. Ma ka ninau ia ana aku no kona nui ua hoika mai lakou ma kahi no ia o 1,200 kapuai.

            Ma ka hoike a na Ilikini o na mea a pau e pili ana me ka moku ua lilo i pohaku. Mawaena o na mea a pau e pilo ana me ka moku ua lilo i pohaku. Mawaena o na mea e waiho ana maloko o ka moku he pahu nui. Mamuli o ko lakou manao aia he mea ano nui iloko o keia pahu, ua olokaa aku lakou i na pahi ala mailoko aku o ka moku no lalo o ka aoao o ka mauna me ka hoao pu ana e wawahi, aka, aole @ae oil i naha, a i ko lakou haupu ana pahu hoano paha keia na haalele aku la lakou iaia me ka hoohiki paa e lawe aku lakou i na poe a pau e makamake ana e ike i keia moku.

            O na Ilikini i hilinai i ka bai bala ke manaoio nei lakou o ka halelana no keia o Noa. E hoi hou aku ana o Reid no ka paele o Alaska i keia kau wela, a ma a wa e lawe pu aku ai oia i kekahi mau Ilikini me kekahi mau aliiloa a me na koa no kahi o keia moku kupaianaha. Ua loaa aku keia moku iluna o kekahi puu he mau t@sani kapuai ke kiekie maluna o ka ilikai.

 

            Eia ke waiho nei ma ke Kee@ o KE ALOHA AINA he koloka wahine eleele i loaa ma ke alanui Beritania e kokoke ana i ke alanui Moi. O ka mea nona keia koloka e kii koke mai me ka uku mai i na lilo o ka hoolaha a me ka malama ia ana.

 

 

KU KA AOAO O KALAIAINA O NA OPIO

O Ke Keikialii Kalanianaole ke Alakai.

 

            Ma ke ahiahi Poakahi nei i malam ia ai ka halawai a na opio i peku ia mai ai mai ka aoao Kuokoa Home Rula mai no ka hoolohe ana i ka hoike a ke komite i koho ia no ka hele ana aku e hui me ka Elele Wilikoki a me Senatoa Kalanokalani ma ke alahele hea ia e lawelalawe i@ ai na hana e loaa ai ke ku kahi.

            O ka hoike a ke komite i hoo@na ia aku no ke kuka ana me ua inoa i hoike ia ae la maluna ua hoi mai lakou me ka pane a ka Elele Wilikoki a me Peresidena Kalauokalani e hai mai ana ma ka Poaha e hoike mai ai i ko laua manao.

            Ua laweia keia pane a noonoo ia me ke akahele, a ua ku ae kekahi poe ma ka aoao kue i ko la kou kali ana aku no kekahi wa hou aku, oiai, he kanaka maa o Kalauo@alani i ka hoopunipuni, a o ko lakou ae ana aku e kali hou no kana pane, he mea oiaio, e kapaia mai ana lakou he poe kamalii. He hapa nuku kai ku ae e kakoo e hoomanawanui lakou a hiki i ka loaa ana mai o ka pane ia Poaha, ma ka ninau ia ana i ka manao o ka hale ua kue ka hapanui i ke kali hou ana.

            Ma ia wa i lawe ia mai ai ka noonoo ana e kukulu i aoao kalaiaina, a ma ka ninau ia ana i ka manao o ka lehulehu na apon@ia ke kukulu ana i aoao kalaiaina no lakou, a ma ka oinau ia ana o ka inoa kupono ua @ na inoa i waiho ia mai. Na ke Keikialii Kalanianaole “Hui Kuokoa,” na L. K. Nakookoo “Home Rula Aloha Aina,” na C. Andrew “Hawaii Holomua,” mahope o ka noonoo akahele ia ana o keia mau ino ekolu ua aponoia ka inoa mua i waiho ia mai Hui Kuokoa.

            Ua koho koke ia ke Ke@kialii Kalanianaole i alakai a i Peresidena no keia aoa kalaiaina hou iloko o na leo huro o ka hauoli. Ua ku mai oia a haawi mai he mau olelo hoolana pokoke i kona mau hoaloha opio. “O ka manao o keia aoao kalalaina e ku ana oia nona ponoi iho me ka hui ole aku me na Demokalaka, Repubalika a me Home Rula, a paio aku no ka pono o ka lahui Hawaii e noha nei iloko o ka hune a me  ka @ele. E hana me ka lokahi i loaa ai ka lanakila. Owau no ka’u i haalele me ka manao aole loa au e hoi hou aku iloko o ka aoao Home Rula, aka, na hamama ka puka nooukou e huli hoi aku ai me ko’u inaina ole aku no oukou, aka, ke ike nei au e like me ko’u haalele loa ana pela ou kou i haalele aku ai, nolaila, iloko o keia la a no ka wa mau loa aku. O ka oukou mau hana a pau e hana ana noka pono o ka lahui owau pu me oukou.”

            Mamua o ka hookuu ana o ka hale ua koho ia he komite o ekolu lala no ka haku ana i kumukanawai no keia aoao kalaiaina hou o ka lahui. E haawi ana na opio he lahawai makaainana nui i ka wa a ka Peresidena e ike ai o ka wa kupono ia.

 

POINO IA MAU KUMUKULA.

 

            Manila, Iune 30. Aia he mau manaolana o na kumukula o Cebu mokupuni o Cebu, i nalowale mai ka ia 10 mai o Iune, eia no lakou ke ola nei. He keiki Pilipine i hou ia e kakahi makai o Cebu, @a hoike mai oia, o na kumukule eha i nalowale ai he mau pio lakou i keia manawa ma na mauna o la mokupuni.

 

            Eia ma ke halekuai o Whitney & Marsh @a palule kane Golf maikai loa no ka $100 wale no.       

            I keia po Po@h@ iho e haawi ai na opio o ka Hui Kuok@a he halawai makaainana ma ka Ema Kuea ke loaa ole he mau kuia.

 

 

KUE I KE KAUOHA A NA HAKU

 

            Ma na lohe i laweia mai i o makou nei ma ka Poakolu i hala iho la, ua lawe aku la o Kalimapehu, he luna no na kanaka hana alanui ma uka o Manoa, he palapala i maopopo ole kana manao a kauoha aku ia i na kanaka hana malalo ona e kakau inoa ma ua palapala @ia, a o ka poe kue e hoopau@a no mai ka hana aku, ma o keia leo hoonuinui o Kalimapehu ua kakauinoa aku la na mea a pau, a koe ekolu oia o Jack Kuamoo, Moepono a me Keala.

            Ina he palapala pili kalaiaina keia e hooikaika ana no ka pono o kekahi aoao kalaiaina, alaila, ua kue o Kalimapehu i ke kauoha a ke aupuni makua ma o Kiaaina Dole aia e hookapu ana i na luna aupuni o ke Teritori mai ke komo kino ana aku e lawelawe i na hana pili kalaiaina. Heaha ka Amerika hana hope no Kalimapehu ina e lohe aku ana no keia mau hana hooikaika kalaiaina, ho hookahi wale no e kauoha ia mai ana oia e ku a waiho i ka oihana aupuni ana e paa nei.

 

 

 

HE OPIO HAWAII I KE KULA A’O KANAWAI O YALE:

 

            He mea hauoli no makou ka loaa ana mai o na hoike no ka haalelo iho o Abereham Kaulukou i ka aina kulaiwi nei no ka aina laula o Amerika no ke a’o a imi ana i ka ike ma ka oihana kanawai.  O Kaulukou kekahi o na kakauolelo o ka aha kaapuni, a nolaila, ua loaa iki iaia he makaukau ma na mea pili kana wai. E hele ana o Aberaham Kaulukou malalo o na lilo o kekahi @ haole i hoonaauao ia ma ke k@ la o Yale. O ka 22 no keia o kona mau makahiki a he keiki oia na ko makou hoaloha Hon. J. L. Kaulukou. O ka makou au upu a@a e loaa i keia opio Hawaii ka holomua ma kana oihana a’o kanawai.

 

            Ua makEmake nui loa ia na poe a pau i waiho mai i ka lakou mau koi poho na’u e hooponopono, e akoakoa ae ma Puka Hol@ Foster Ha@, Alanui Nuuanu, Honolulu, Oahu, hora 7.30 o ke ahiahi Peakahi Iulai 21, 1902.  JNO. K. NAKOOKOO.