Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 29, 19 July 1902 — Page 4

Page PDF (630.12 KB)

This text was transcribed by:  Lufi Luteru
This work is dedicated to:  No ka Lahui o Hawaii

KE ALOHA AINA

4          POAONO, IULAI 19, 1902

 

KE ALOHA AINA

Hookumuia no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa no ka Lahui Hawaii.

EDWARD L. LIKE. Lunahooponopono

JOSEPH K. LIKE. Luna Hoopuka

ALEX. NAWAHI. Luna Hoohana

EMMA A . NAWAHI. Puuku o KE ALOHA AINA.

 

PUKA PULE.

 

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

 

KEENA HANA.

            Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370. Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.

No ka Makahiki. $2.00

No ka Eono Mahina. 1.00

No ke Kope Hookahi. .05.

 

HONOLULU. IULAI 19, 1902

 

HE MAIKAI KE OLA O KA MOIWAHINE LILIUOKALANI.

 

"He makalapua ulumahiehie, Ka lei o Kamakaeha, No Kamaakaeha ka lei no Liawahine, No na wahine kihene pua."

            Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Kina i ke ahiahi Poakahi nei Iulai 14, i hii pu mai ai oia maluna o kona oneki i kana malihini kiekie ke Kuini o na Ailana anuenue. He maikai ke ola o ua Laniʻla, ma ka ike aku he oia mau ka opiopio o kona mau helehelena a aole no i lua iho, ke kau ʻla no na pua iluna. He maikai pu me ke ola o kona mau aialo opio na hoa ukali o ka aina malihini. E hoomaikai ia na lani i ka malama maikai ana i kona oia a hoi hou no a hehi i ke one hanau o ke kupuna.

 

E LAWE NUI I KE ALOHA AINA I IKE MAU I NA MEA HOU.

 

            O na nuhou like ole a ke au o ka manawa e halihali mau mai ai aohe wahi e ikeia ai o ka nupepa wale no: aole kakou e kaahele kino ana a puni ke ao ie ike i ko laila mau mea hou, aka, o ka nupepa ke kaahele ana iwaena o kakou me na mea hou like ole o na wahi a pau. Oiai no makou e hoomau ana ma keia hana, na makou no e hoikeike aku na hana a ka poe e koho ia ana i wahaolelo no ka lahui ma keia kau Ahaolelo ae, ina he maikai ka lakou hana o makou ka mua e haawi aku i ka mahalo, ina he ino a hoopilimeaai e like me ke kau i hala, na makou no lakou e hoino e aku oiai makou e ku ka okoa ana ma ko ka lahui aoao a hoike i na mea oiaio a pau. ke lawe hou ia mai na lono lawe kipe o kekahi poe i o makou nei, na KE ALOHA AINA no ia e hue pau aku me ka hopo ole. Nolaila, o ka wa keia e lawe nui ai i KE ALOHA AINA i ike mau i na mea hou o keia mua aku e nee mai nei.

 

KO MAKOU LOHE.

 

            E haalele ana na Komisina Amerika no Hawaii nai ia Kapalakiko i keia pule ae a e ku mai ana ma ka pule hope o keia mahina no. O kekahi kumu o ko Amerika koho ana i keia mau Komisina e hele mai e huli pono i na mea a pau e pili ana i ke kulana ma Hawaii nei i ike pono ia ka nui o na aina aupuna a me na aina leialii a me ko lakou mau loaa makahiki e ohi ia nei. Ma muli no ia o ko dole, Kakina, a me Kaaka ma komo ana iloko o ke Komite o na Paemoku Pakipika a me Porto Rico no ka ninninau ia ana no na mea pili i ka bila Wai o Kohala e paumeume nei mawaena o Samuela Paka a me kekahi Hui okoa, ka pono e haawi ia i kekahi o laua a me ka ole.

            He kaoo lakou nei i kekahi Hui a he kue i ka Samuela Paka. Ua ku mai kekahi hoa a kamailio he kupono e haawi ia ko pono no samuela Paka, no ka mea, he nui loa kona mau aina ponoi, me na aina aupuni, a me na aina leialii i lilo iaia ma ka hoolimalima no kekahi mau makahiki loihi he mau tausani eka.

 

AOHE MAKEMAKEIA O NA OPIO.

 

            Ma ke awakea Poaha nei i noho ai ka halawai a ka papa hooko o ka aoao Kuokoa Home Rula, a ma ia halawai ua kohoia he mau inoa hou no ka hoopiha ana i na hakahaka o na opio i haalele aku.

            Ua noi mai o William Ringer e waiho hakahaka ia keia mau noho malia o loli hou ae ka manao o na opio a hoi hou aku iloko o lakou.

            Ua ku ae o Wilikoki a kue loa i keia manao me ka ikaika. Wahi ana. Ua haalele mai keia mau kanaka opio ia kakou a kukulu ae la he ahahui hou. Nolaila, aole he waiwai o ko kakou kali hou ana aku. E koho aku kakou i mau kanaka hou no ka hoopiha ana i ko lakou mau hakahaka.

            Ina he makemake na opio e haalale ai e hoi hou mai iloko o kakou ua hiki no, aka, aole nae ma ke ano he hoa no ke komite hooko. Mai ae aku i ke Keikialii e hoi mai iloko o ke komite. Aole o kakou alii i keia wa. He alii kakou a pau, a he mau kauwa hoi na ka lahui. Ina he aloha ke Keikialii i na kanaka e ku oia ma ko lakou aoao.

            Aole he hoi hope ana i keia wa, a aole hoi he haawipio ana. E huikala aku kakou i na Hawaiia opio ke mihi mai lakou, aka, e hai aku au ia oukou aole oʻu makemake ia Emaluka e hoi hou mai i lala no keia aoao.

            Ua ku mai o Bekele a kue i ka hahaki ia o ke kumukanawai ma ka ae ia ana o na wahine e komo pu iloko o ka aha elele e kamailio a e koho ai. Ma ka Kalauokalani hoike he mea i ike mau ia ma na aha elele i hala aku la.

            Maloko o keia halawai ua noonoo ia ka hoomaka koke ana aku o na hana haiolelo ma na mokupuni like ole, penei:

            Kauai--Wilikoki a me Kalauokalani.

            Maui--Bekele.

            Hawaii--Apana Elua, Kaohi a me Kaniho.

            Oahu--E wae ia aku no mahope

            Ua hooholo pu ia ma keia ahiahi Poaono e malama ia ai he halawai mekaainana e ka aoao Kuokoa Home Rula ma Ema Kuea.

 

KALE E LIKIKINI

 

            O Kale likikini i hala aku la ma ka Poaono Iulai 5. Oia kekahi o na kamaaina kahiko, i aloha nui ia o keia aina. He kamaaina oia i noonoo nui no ka pono a me ka holomua o ka aina, a me na wahi a pau ana i hoolilo ai i home nona, ua hapai aku oia i na hana e hoonee mua ana i ka aina imua. Ma kona ano hoopono ma kana mau hana ua hoouluulu ae la oia i mau wahi pono nona a me kona ohana.

            Ina paha iloko ona ka manao akunu waiwai i na la he kanaka waiwai nui oia; aka, ua komo pu aku oia me ka poe pilikia a kokua pu ia lakou me ko lakou mau pilikia.

            Ke hoomanao ae oe ia Kale Likikini e hoomanao pu ana oe i na kamaaina puuwai hamama o ke au i hala, oia ka Makai Nui Koni, Poonahoahoa, Julia Likikini, Ira Likikina, a md Keoki Mano o Kahuku, (ka mea hookahi o keia poe e ola nei). He like ole ke kulana o ka aina i keia wa me ko ka wa i hala a he kaao nanea ke hoolohe aku ia Kale no kona mau huakai mawaena o Hilo a me Kau, ka huhewa ana iloko o ka hihipea o na waonahele Na ahaaina luau a na alii puuwai hamama o ke au i hala a me na moolelo o ka noho ana oia au.

            Ua aloha no o Kale i kona aina hookama, aka nae, aole oia i poina i ka aina makua, kona kuleana malalo oka Hae Hoku. Ua heluhelu oia me ka iini nui i na nuhou pili kalai aupuni me ke ohohia o ka aina o kona mau makua.

            He Demokalaka kona kulana kalai aupuni, aole nae o ke ano Demokalaka manao haiki, a aia mau oia ma ka aoao o ke kaulike. Ua mare ia oia i kekahi lede Hawaii a mailoko mai o ia mare ana ua loaa he elua mau kaikamahine e ola nei, a he hookahi o laua i mare. He kikowaena kona home no na luana oluolu ana o ka poe opio. Mawaho ae o kana mau keiki ponoi na hoolaukanaka ia kona home e na keiki hoahanau, a oiai no oia iloko o ka nawaliwali, ua lilo ka leo hoohauoli o ka poe opio i mea hauoli nona.

            Ke nee mua nei ka honua, a ke maalo ae nei na hanauna, a he mea kaumaha ke hoomanao ae ke nalo aku nei na kamaaina kahiko i kukulu pu i ke kulana holomua o keia mau mokupuni. Ke nalo pu ae nei ka hapanui o ka lahui Hawaii a ke haule aku nei ka hana a keia poe i kukulu ai iloko o na lima okoa, aka, o ka lakou mau hana maikai, ua waiho iho ia i kia hoomanao poina ole a iwaena o keia poe i hala aku, ke hoomanao nei ka maa kakau i na hana maikai a kuu hoaloha Kale E. Likikini.

S L DESHA.

Hilo, Iulai 11, 1092.

 

UA HOI MAI O KALANI AIMOKU.

 

            Ma ke ahiahi o ka Poakahi nei i ku mai ai ka mokuahi Kina mai Kapalakiko mai, a maluna ona e hiipoi ana oia i ka hiwahiwa a ka lahui, ka Moiwahine Liliuokalani a me kona mau hoahele opio Miss Myra Heleluhe, J.D. Aimoku a me J. Aea.

            He maikai a mohaha ke ola Kalani Aimoku ma keia huakai huli hoi i ka home, ua hoea ae ma kai o ka uwapo na ka haawi pu ana aku i ko lakou aloha ke Keikiali me ke Kamaʻliiwahine Kalanianaole, Elele Wilikoki me Mrs. Wilikoki, J.O. Carter, a me kekahi mau Hawaii e ae he nui wale. O ka makou e kanaenae ae nei e aloha oe e Kalani Aimoku.

 

HOOMAHA KA AHAOLELO.

 

            Wasinetona, Iulai 1. Mawena o na hiohiona o ka piha hauoli i ike ole ia kona lua mai na la mai o ka pioo kaua me Sepania, I hookuuia ai ka Ahaolelo ma ka hora 5:30 o keia ahiahi malalo o ke kukala ana mai a Lunahoomalu Hnerson. Ua olelo ae o Henderson aole he Hale o na Luna makaainana i nui hewahewa na hana i hana ia mai kinohi o ka hookahua ia ana o ke Kumukanawai e like ala me keia i hoomaha iho la.

 

NA KOMISINA AMERIKA NO HAWAII.

 

            Wasinetona Iulai 3. O ke komite i kohoia ai no ka holo ana aku i na paemoku Hawaii e huli pono ai i ke kulana malaila a waiho mai i ka lakou mau hoike ma keia kau Ahaolelo aku, e haalele iho ana lakou ia Kapalakiko ma ka pule hope o Augate, a e hoohalaia ana e lakou he ekolu a i ole eha pule ma ia mau mokupuni.