Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 29, 19 July 1902 — He Kukala Hoakaka na na Hawaii Opio o ka Aoao Kuokoa Home Rula. [ARTICLE]

He Kukala Hoakaka na na Hawaii Opio o ka Aoao Kuokoa Home Rula.

! ■ " : I ka poa kapono i ke koho ba- j iota iioko o ke Teritori o Ha- ■ waH, • ..■■■ j I ole ai e alakai hewa ks | noonoo o ka poe kapono i kp kobo baīota m«loko o keia Tnritori, a 01 loa akn paha oa lala o 1 kaaoao Heme Bota, mamali o ko makoo. eaweho aoa mai ia ; makon iho mal na haoa mai a ka Aba Elele o ka aoao Home Rula ma ka la 10 o īalai, ke manao nei makoa be mea pooo na makoa e ! hoakaka i ko makon kolana a me | na knmn o ko makon waiho ana aka i na bana o ka Aha E!e!e. i KA HOOLnLI KUMUKANAWAI 1 Mamoli o ko makon ihe ana i ka hemahema o ke kumnkanawai o ka appo Home Ra{a e biki ole ai i kekahi man hana i maoao ia e hoohana akn no ka hooholomna ; ana i na hana o ka aoao Home ' Eula (a makou no e minamina nai | nei), a me ko makon hoomaopopo i pn aha mal&lo o ia knmnkanawai na (1) aua ia mai kekahi o na po- | no o ka lehnleha iloko o ka lima j 0 na alakai o ka aoao Home Rula. a (2) aoie i kanpalena ia ka beinna o na elele a kela a me keia mahele a apana paha e hoonoa mai ai i ka Aha Elele, a ma ia mea e hiki ole ai i na npana kaaain& a me ko na moknpuni ke hoouna mai i helnna kanlike me # ko Honolnln nei mau elele maloko o ka Aha Ēiele (oia boi hoi, oa hamama ka pnka no Honolala ao e hooaoa ai i na eleie e like me ko lakon makemake a lilo i mea ole ka helnna o na elele mai na kaaaioa a me na moknpnoi), (B) aoie i loaa i wahaoleio a ī nea kiai hoi no na apanaknaaina j a me na moknpnni maloko o ka l Papa Hooko-ka papa nana e hoo- j ponopono na mea a paa e pili aoa | 1 na hoohana ana a kaaoao holo 1 okoa< No keia maa hemahema ano nui a me kekahi maa bema* 1 hema e ae i hoomaopopo ia be man hemahema ia i knpono e hooponopono koke ia i keia wa mamna o lta hiki ana mai o keia kau koho balota, nolaila makoa i manao loa ai he mea knpono lna e heoponopono hou ia keia mukanawai i keia 6oho ansi iho la o ka Aha Elele. Ma>luna o keia knmahīioa imi. hae ae ai ka Aha Elele iloko o t)a mahele elaa—(l) ka mahele o na - elenaakole e aua ana i ~ke knmn- ! kanaw *i e kn nei eue ka hoololi! ole ifl, a (2) me ka mahele hei o ' na opio e makemake ana e hro ponopono ia ke knmnkanaw:;i I ! ka hapai ia ana o keia &noiah;m& 1 ma ka la 9, na ike"ia ka n'oMna - • i ma ka aoao o ka mahele ekaM \ f

alakaiia e na elele o Laie, he pos pilikana no ka Peresidbna a ua kapa koke ia mai la n» opio h& I poe muo, a he inau b«u.i umalea | waie no kei# maa haoa a dh opio, | Ma ko oakoo aoao hoi, ka aoao o im opio i kapa ia mai he moa I oa hoao aku %q enakou Wahuoleia j aiakai e hoakaka me ke akahele i aa mea a pan i makemake ia ma keia hoololi kamakauawai. tJa liio oae ia maa hoakaka aua i mea ole i ka maaao o na elele i kanaka makoa, no ka mea, na ka mai ka Elele H W. Wilikoki a me ka inaina nui no keia kumnhana a oa opio, a pehi ma! la i k« mea hanohano Joha Emalaka me kekahi mau haaolelo 1 kai pooo ole i kekahi kaaaka o kona kalana a keonimana ,, paba ke hoopaka mai. I ka hoopanee ana o na hana o ka Aha Ēlele oia la, hele koke ako kekahi o na 6pio e hai one oa alakai, a mahope o ko la-' koa koka ana, ua hooholo iho la kakou e kahea īa i halawai kakakuka ma la ahiahi maloko a Poka Hale, a malaila e. hai ai na poē nlakai o ka mahele kue i ka hoololi a me n« alakai hoi ma ka aoao o na opio 1 ka akoakoa ana o kekahi heiona nai o na elele ma Poka H*le ua noho iho la ka Elele Wilikoki a me Peresi<fc>na Kalaaokalaoi & wae i na poe na lakou e hooponopono i keia komuhana. I ka maopopo ana o keia poe, ea ka'. hea ia ka halawai a hoomala ia mai no e Peresidena Kalauokaiani. Ua noho keia halawai mai ka hora 8 a hikī i ka hora 12 o ia po, a ma ia hora i hooholo lokahi īho ai na hoa a paa i kekahi aelike, oia hoi, e ae aku na' opio e hoomau ia no o Kalaookalani tna kona nohn Peregidena a me na Luna noi e ae a pau malalo o keia kumokaoawai i hoopooopono hou la, aolo wale a hiki i lanoan ae nei, aka, e hoomao afea lakoa a hiki i lalai 1904. A. oaa ka aoao hoi o na kanaka ma « kaV, oa ae mai !akoa e hooholo lia ke komakanawai e hke me ia I * ia, | Ik» hoapoho U sna o keia ae-! Hke. <1. la na hoa a P»» » me 08 s|nkai ma ka l n i, I 'im» ana a m* „» booi9 80a m() Ina olelo hoehiki a me us wai . makao k» haaoli e'hlolo ana pia |na papaliaa e k*p ] oa i4 I oao kne j mai „ na kalakala o na hcra eKolu a oi j ! baU iho 8 s '"kabi na m(! a » |P«» n o k, P odo oka (eUuleho ' ho1 "» 1 ""' » Nīihaa,

| Me k» pole hoomaikal a k® |lev | OHi, aa hookan fa na haoa me ka f hanol!, a na hoi aka keta me keia me na manaoīana nlnmahiehle no ka holopono o na mea a paa ! ta halawai Aha Elele ma ia laae. la kakahiaka ae, aa noho hoa he halawai na kēkahi maa hoa ! tae ka Elele e hookomo hou i kekahi hoololi i manao la he feapono mamna ae o ka hoohelo loa ia ana o ke knniakan»wai, No keia hooponopone hon a» hoo* pauee ia ke kahea ia aoa o ka halawai a ka Aha Ē!«1e m«i hor» 40 a ka horj* II; mai ka !4gra 11 a ka hora 11:20, a niai ia manawa mai a ka ! hora 2 p, nj, ī ka nnho ana o fea halawai ma ka hor» 2 e like roe la i hoopa nre hope ia, a i ka wa'i h&pai i Q ttia? ai o ke knmnfeauaw;ii e md ka mea i ia 4 uu 1 ko ae !a no ka rci\-s r v?eua Kalau * i" "

ofea!at»! a hoomaka mai la e oemaeema ! kekahi mati panka, he bo*Hoiifl hoi e hoike ako ana I konft mao nkalii iloko o ka Aha Eiele «ole e koko« i keia kamakaoawai. Ika wa o na opio i ike aka āi i keia bana a ka Perō- | Bidena, oa lilo ia me he ponpna | ikaika loa i paloko īa m<»j nja ko lakou mao amauma paknhi h uh ooho ekemo ola ibo la lakou ma ke kahaha nni iloko o lake u no k#hoi'hope ana o keia kantfc* ooi a koikoi n ka aioa msi knna | mao booia aoa imua o ka Mea J Maoa Loa a imoa hoi o kona | mao boa kaoaka i ka bora 12 o j ka po 1 bala iho la. I ka pau ana o ka | lam kamailio sna, na kn ae la o 1 Jobn Wise a hoakaka imaa o ka Aba i na me» a pau i haoa ia i ka po i hala a me ke kakabi« aka ae a biki i ke awakea, a ooi ! uku la i ka Elele e hooia ae i ka ! oiaio o kana mea i hoakaka ae 'la imoa 0 ka Aha Ēlele. Oiai oa maka a me oa pepeiao. 0 ka Aba Ēleie e kan ooi aka ana malona a e lohe i ka leo ō ka | Elele, oiai boi oa opio e kao noi | aku aoa e hoakaka piha mai oia i na mea a paa i haoa ia, ua ka 1 mai la o?a (mahope o ko !aoa ko--1 kakoke» aoa me Kalaookalani no kekabi man mlooie) a hoike mal la 1 kooa manao koe malooa o ka paoku e pili aoa i ka Papa Hooko, a aole boi i ka po i hala a ma ia kakahiaka. ! Ika psn aua no oka ka Elele I Wilikoki kamaf!io ana malona 6 i ia paoko, oa waihp.a nioao koke j la ae la oo hoi ka oinaō e boo« | papee loa i ka nooooo ana i keia j kuiooLaua a biki i lanuari 1903, ; oia hoi, mahope aku o ka wa kobo balot». Ua hooholo ia ke nol me ke kobo ole o na ōpio. No ko ke Keikialii Ealaniana* ole ike ana i keia ano hana kamalii haalele loa a na alakai, ua ka : ae la ia a hoakaka pokole mai la 1 kooa maoao a waiho iho la i ka Aba Elele me na olelo paipai, me ka olelo ana: "Ma o ka ohaki aoa o na alakai ī ka laoa hoopaa aelike me a*n, nolaila, ke uoi aktf nēi aa e kapae ae ia'a mawaho, a e hoomao ako ookoa | i ka haoa ma ke aianoi e ioaa ai |ka pouo ia kakoo a pao/' 1 ka | pau &na o keia mau t lelo, ua hali ako la ola no ka puka ma Waikiki b ka Ofiuma a hele pololei ako Ia« āe ka holi ole o kona maka ma o a maaoei. Mahope o | kooa poka ana akq, oa ku ae U j kekahi o kouamau hoa a okali j aku la, oi<ui oa ,leo huowalaaa , hauoli o ka ianokila i puka ae i mai na ki!eo o nā elele kanaka ! makoa i alakai ia e oa e!e!e o j L*ift. ■