Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 34, 23 August 1902 — Page 8

Page PDF (614.96 KB)

This text was transcribed by:  Joyce Yoshimoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

8      POAONO, AUGATE 23, 1902.

 

MOOLELO HOONI PUUWAI

-----: NO : -----

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOKUNA XLII.

Ka Maka kiu ma Ladana – Ka Hoike Pili Oihana Hihia Pohihihi.

  E huli ana au i ka hopena o keia hihia pohihihi, a ina he mea oiaio eia he mau hana apuka ua lawelawe ia maluna o ke kino opiopio o kela hooilina o Ravenakaila, alaila, ma ka hanaohano o ka oihana makaikiu o Ladana, e lawe mai ana au i kela lima nui o ka pakaha imua o ke alo o ka makuiaa no kona kauoha ia e pane no na ninau a pau e pili ana i keia hihia.  He pohihihi maoli io no ke kumu a me ka welau o keia hihia, a o na hooko a me na lawelawe hana ana a keia kolohe iaepae, he hohonu maoli no ka noeau a me ka piha maalea.  Aka, ke hilinai nei au maluna o ka’u mau hoike, ma Parisa ua hoike ia mai ia’u he ola kino nawaliwali ko ua kamaiki opio ala, ma Italia nei hoi ke hooia mai nei na ike i ike pono he kino ola maikai a ikaika ua hooilina ala.  O keia ke koe ana o kahi hoike me kahi a owai la o laua ka mea oiaio.  Ina he ola kino maikai ko keia kamaiki i haalele ai ia Italia nei, alaila, ihea la kahi a kela Lede Terevera i hoolalao ai a hoea aku lakou i Parisa he oia kino nawaliwali ko ua hooilina ala, a iloko o na la pokole wale no make iho la ia, auwe ka lokoino.  Ma Italia nei a Parisa e nawaliwali ana anei kekahi bebe kino kino ikaika ina he hookahi a elua pule hele.  Aole loa o’u manao pela, ua hele aku oia he mau aina okoa no kekahi manawa loihi, a i ela i halawai koke ai keia opio me kona hopena.  A—a si nao ua hoike mai ka makuisa ia’u he 8 mahina i hala mamua o ka hoea hou ana aku o keia Lede Terevera no Enelani.  A—ke maopopo loa ala ia’u, ke maopopo loa ala ia’u, ua hele oia no kekahi mau aupuni okoa aku mamua o ka hoea ana i Parisa, a me he la, ma ia huakai hele ana ua halawai iho la keia houilina opiopio me kona hopena.

   O keia ae la na olelo a ka makai kiu Heneri Beleinehama iaia iho mahope o ka loaa ana mai iaia o na pane no kana ninau, e pili ana i ke kamaiki bebe a ka Kahu Loneda (i make Italia).  Alaila, ua namunamu hou ae oia, aole a’u hana i koe ma Italia nei, aole hoi ma Parisa, hookahi wale iho no o ko’u hookulo makapaa aku mahope o ka meheu o keia hihia pohihihi a hiki i ka hopena.  Aka, ihea au e aea aku ai? E lilo anei au i kanaka auwana maluna o ka honua e like me Kaina a pau na la o ke ola ana?  No, no, e hoomaka ana au ano, a na na lani e kokua mai ia’u, no ka hanohano o ka oihana makaikiu o Ladana.

   Alaila, huli ae la ua makaikiu ala a hele ma ka meheu pohihihi o kana misiona kauoha malalo iho o na kukuna malamalama o ka la e alohi ana maluna o keia ili ao honua, a o ka hoike pili oihana maluna o keia hihia o kela hooilina o ka hale o Ravenakaila oia ka kaua e kali iho ai, a hoolele i na lena ike a ko kaua maka maluna o ka hale nani a hanohano o ka Makuisa Ravenakaila e ku ana maloko o Ladana, a maloko hoi o ke keena kakau o ua makuisa ala e lohe no kaua i keia mau olelo i puka ae mai na lehelehe ae o ua makuisa nei, me ka nau o na kui:

   Baigole!  Hookahi makahiki i keia la mai ka haalele ana mai o kela makaikiu ia Enelani nei, aole au i lohe iki he wahi mea mai iaia mai e pili ana no ka’u hana i waiho aku ai nana e lawelawe.  Ua pupule ia paha au?  Aole, aole au i pupule.  Ua hehena a hupo maoli no au i ko’u haawi ana aku i ka’u mau hilinai palaualelo ana maluna o keia kanaka kiu poo hakahaka.  Ua ike no paha kela alii poo o ka oihana makaikiu he kekake keia kanaka heaha la kona mea i hoouna mai ai i o’u nei, a hoike mai i kana mau olelo wahawai ua hiki iaia ke lawelawe i keia hana.  Lapuwale maoli.  Na keia kekake poo hakahaka e lulu lapuwale like na mea a pau o kela keena oihana.  Enehao e ike au i ke poo o ka oihana kiu e hoea mai imua o’u a pane no keia mau hana hoohaahaa.  Aole paha oia i ike a hoomanao owau ka luna walaau o ka hale o na haku.  E mihi oia imua o’u e pono ai.

   Alaila, me ka leo nui kahea ae la oia ia Kemi kana puuku no ka noea ana aku imua o kona alo, a o na olelo uahoa a ua makuisa nei i haawi mai ai maluna o kana puuku oia no kona makemake ana e hoouna ia aku kekahi elele no ke keena makaikiu a hoike i ke poo o ua oihana ala ua makemake ia oia e hoea mai i ke kakela malalo o na kauoha a ka Makuisa Ravenakaila.

   Ua huli ae ua puuku ala no ka hooko ana i na kauoha a kona haku aia hoi, ua halawai mai la me ia he keonimana a haawi i kona kada, a oia kana i huli hou ae ai a komo no ke keena kakau o kona haku a hoike i keia mau olelo.  Aia he keonimana i makemake e ike i kou hanohano e kuu haku, a haawi pu aku la i ka pepa kada.  

   Ua nana kapakahi iho ua makuisa aoo ala i ka inoa, alaila, huli ino ae la ia pane i ka puuku.  E hooko mo mai iaia iloko nei e kuu Kemimaikai, a o kela kauoha mua a’u ia oe ua oki ia, ua pau ae la no.

   He mau helehelena mohala a ano hoihoi ko ua makuiaa nei i keia minute mahope iho o kona ike ana i ka inoa maluna o ke kada no ka mea o ke keonimana nona ua inoa ala o Heneri Beleinehama no ia kamakaikiu.  Ua komo aku ka makai kiu malalo o na hookipa ana a kahi puuku, a ua paneeia mai he noho nona mahope iho ona lulu lima ana mawaene ona a me ka makuisa Ravenakaila.

   Hoea hou i ka aina, wahi a ka olelo mua o ka wehe kamailio ana ma ka aoao o ka makuisa.

   Ae e kou hanohano mahope iho o na pakaawili hele ana io a i anei mahope o ka meheu o keia hihia a ka pohihihi nui wale.  He manaka me ka uluhua, a he ku maoli no i ka hoonaukiuki, a i ka hopena nae ua loaa ia’u ka lanakila, a oia ka’u hoike pili oihana no keia hihia pohihihi, wahi a ka pane ma ko kamakaikiu aoao.

   Owau pu nohoi kekahi iloko oia haawina like o ka uluhua a me ka hoonaukiuki.  O ka loaa ole mai o kau hoike ia’u iloko o keia makahiki okoa, ua piha kuaki loa iho la au me ka ukioki, a ua manaka maoli no ko’u wahi manao kali a koho iho ua lulu a ua epa ia au e oe, a manao ae nei e kauoha aku i ko poo e hoea mai imua o’u a lohe i ka’u mau olelo nuku, aka, i keia minute ano ke mihi a ke hoahewa nei au ia’u iho no ia mau noonoo hikiwawe o ka hehena.  Ano e kuu haku opio e hoike mai i ka moolelo o kau hana, no ka mea, ua ake nui loa au e lohe.

   I ka hoomaka ana o ka’u moolelo e pili ana i keia hihia pohihihi, ua hookolo au mai ke alahele mai Parisa aku a hoea i Italia, alalia, mai Italia ua auwana aku la au maluna o ka honua e hookolo ana mai kahi aupuni a kahi, a ma kahi kauhale o Selolita, ma Geremania, ua loaa iho la ia’u he hoike e pili ana no kekahi kamaiki o ekolu makahiki i waiho ia aku ilaila malalo o na malama ana a ka makua haipule o ua wahi kauhale ala, a oiai ua make kahiko ua makua ala o ka pono uhane a o na hooko ana ia ona kauoha i waiho ia aku me ia i kona wa e ola ana ua lawelawe a hooko pono ia e kona hope.  Malaila oia i hanai ia ai a nui me ka hoonaauao pu ia no hoi, a he eha ae nei makahiki a oi i hala kona haalele ana aku i ua wahi kauhale ala a holo mai no Enelani nei.  O ka moolelo e pili ana no keia kamaiki opio mai kona wa o ekolu makahiki a hiki i keia la, aole loa he mea i ike a maopono i kona pohihihi, o ka inoa o ua lede opio ala o Cicelia Rose.

   Mawaho ae o na mea e pili ana no ka’u hihia ma kela a me keia wahi a’u i kipa aku ai, aole loa he mau hoike e ae i loaa ia’u na hooia ana i like ke kulike loa o kona moolelo me ko keia lede opio, lawe mai la au i ke kowa o kau moolelo i hoike mai ai, e laa na makahiki mai kona hanau ana mai a hiki i ka make ana e kona mau makua, keia mau makahiki loihi o ke kowa, alaila, e ka mea hanohano e ae mai ia’u e olelo ae.  O keia lede opio o Selolita a me kou hooilina i olelo ia ua make he hookahi no laua.

   Alaila, aole i make ua hooilina ala o Ravenakaila? Wahi a ka Makuisa me ke ala pono ana mai iluna me na maka aa o ke pihoihoi.

  

   Mamuli o ko makou piha loa me na mea hou like ole i keia pule, ua hoapanee ia ka hoopuka ia ana o ke koena o kekahi mau manao i hoo puka hapa ia i kela pule aku nei no keia pule hou aku.

 

Olelo Hoolaha

   O makou o na hui no lakou na inoa malalo iho nei ke papa a ke hookapu loa nei i na kanaka a pau aole e komohewa iloko o ko makou mau aina e waiho nei ma Pauoa, Honolulu, Oahu, a lawe mai i na waiwai maluna o lakou a i ole lawaia paha, mai keia la aku e puka aku nei o ka hoolaha.  O ka mea e hoolohe ole ana i keia hoolaha he mana ka makou e hoopii ai ma ke kanawai.

                        CHEW WO CHONG CO.

                        KONG SUNG CO.

                        WING SING YUN CO.

                        Me kekahi mau hui e ae.

Honolulu Aug. 18, 1902.

 

E MAKAALA NA MEA A PAU

----: NO KE :----

KUAI HOOPAU NUI E MALAMAIA ANA E

N. S. SACHS DRY GOODS CO.

Makepono.  Makepono.  Makepono.

   Oiai makou, e nee aku ana no ko makou Halekuai. . . Hou ma ke kahi o na alanui Papu a me Beretania ma keia mua koke iho, nolaila, e kuai hoopau aku ana makoa i na waiwai a pau ma kekahi.

Kuai Hoopau Nui Oikelakela.

   Iloko o ELUA PULE e malama ie ai keia Kuai Hoopau Nui, a no ka mea, ua piha no ko makou halekuai hou me na waiwai hou, pela makou i makemake ai e hoolilo akui na waiwai o keia halekuai.  O na waiwai a pau ua hoemi ia me ka noonoo ole ia me ke kau ia a ko lakou mau kumu kuai me ka moakaka.

E ma kaala no keia kuai nui o O ka wa wale no ia e loaa ai na Waiwai me ka e mi loa.

N. S. SACHS DRY GOODS Co.