Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 42, 18 October 1902 — Page 2

Page PDF (659.14 KB)

This text was transcribed by:  Linda Low
This work is dedicated to:  To my Kumu Shawna Alapa'i - mahalo for all that your share with us

KE ALOHA AINA

 

2         KE ALOHA AINA, POAONO, O AT EA 18, 1902.

 

UA LOAA MAI NEI

 

O kela puu huahelu mahuahua a makou i hoike aku ai he $140,000 a ke aupuni o Amerika Huipuia i haawi mai nei no ka uku ana i na poe i hoopoino ia e kela pauahi nui o ke kau bubonika, ua loaa mai nei ia Henry E. Kopa, ka Puuku kuikawa o ke Teritori Hawaii. Ua makaukau o Kopa e uku aku i na koi po@o i ho oiaio ia e ke aupuni ma ka umi pa ke@eta o ko lakou waiwai io. Noiai@a, o na poe mea koi a pau e lawe ae i ka lakou mau palapala hoolaio i loaa mai ke Komisina Poho Ahi aku i ka Luna Hooia o ke Aupuni, Myer, a nana e hana mai ka bila kikoo aupuni no ka unuhi ana mai ka waihona aku o ke aupuni he umi pa keneta o ka lakou mau koi.

 

MAHALO NA KOMIS NA I NA HAWAII.

 

Kapalakiko, Oct, 7. O na Senatoa Amerika John H. Mitchell o Oregona, G. Foster o Wasinetona, a me Joseph R. Burton o Kansas, i holo aku i na mokupuni o Hawaii he mau pule ae nei i hala e hooko ana i ke kauoha a ka olelo hooholo a ke Senate, no ka huli pono ana i kekahi mau ninau pili kalaiaina, ka malama @ me ka hooponopono ia ana o na hana pili aupuni oia mau paemoku, ua hoea mai la lakou inehinei maluna o ka mokuahi Sierra, a e huli hoi loa aku ana no ko lakou mau home iloko o na la pokole. O ka huakai a keia mau Senatoa Amerika ekolu, aole ia no ka hoomaha, aka, ua hoolilo nui lakou i ko lakou manawa ma ka lakou hana i hoouna ia aku ai ma ka hoomaupopo ana i ka lakou hoike no ka lakou mau hana i lawelawe ai, he hoike ano nui ka lakou e waiho aku ana i ke Komite Senatoa Pakipika a me Porto Rico.

 

Wahi a Senatoa Burton, he hoo kahi mea ano nui loa i kona manao i kona wa i kipa aku ai i Hawaii, oia ka waiho hamama ia o na ipuka me ka laka ole ia, a i kona wa e wehe aku ai i ka puka o kona keena he oia mau na mea a pan e waiho ana, ma kona manao aohe lahui kanaka ma ka honua nei i oi aku ka hoopololei, hoopono, hilinai ia a me ka oiaio e like me na kanaka Hawaii.

 

O C. W. Akepoka kekahi moho Senatoa o ka mokupuni o Oahu nei. Aohe o na aoao kalaaina, aka, e holo kuokoa ana oia nona iho.

 

Eia ka halekuai o L B Kerr ke kuai hoopau mai nei i ua waiwai o k@ lakou halekuai i keia mau la, o na lole aahu a me ua waiwai e ae. Nolaila, e na makamaka Hawaii mai poina i ke l@pa@e ike kumaka @o oukou iho.

 

 

KA NUI O NA POE KOHO O MAUI, MOLOKAI, LANAI.

 

I ka wai paa ai o ka Papa Hoopaa Inoa ma kek@hi keena o ka Hotele Maui i ke ahiahi o ka la e 9 iho nei, o ka nui o na o ke poe i hoopaa i ko lakou inoa, ua hiki aku no ia ma kahi o 2,127, ke 67 ka oi mahua hua ae o na inoa i keia makahiki i ko ka 1900.

 

KA NUI O KA POE KOHO O HAWAII.

 

O ka huina o na poe koho o ka mokuponi o Hawaii i hoopaa aku i ko lakou inoa no keia kau koho ba lota e hookokoke mai nei, he 2,981, a maloko oia huina he 1,571 no ka Apana Koho Ekahi, a he 1,410 no ka Apana Koho Elua. He 264 ka nui ae o na poe o ka apana koho Ekahi i ko keia makahiki i ko ka makaoiki i hala aku la.

 

NUI KA HAUNAELE O NA WAHI ELI NANAHU.

 

Harrisburg, Pa., Oct 6. I ke aumoe o keia po ua hoopuka ae la o Ki@@ina Stone he kauoha i ka puali koa lahui o Penesulevania, i hiki aku ma kahi o ka 10,000 kanaka no ka hele ana aku e hoomalu i na wahi eli nanahu. E hoea aku ana keia mau koa i ke kahua o ka hana ma ka la apopo, maloko o ke kauoha e kahea ana i na koa e hoike ana ia. Aia ma kekahi mau mahele eli nanahu o Luz@rne, Schuylkill, Carbon, Lackawanna, Susq@ehanna Northumberland a me Columebia, ua ulu mau mai na haunaele. O na kanaka i manao e hoi hou aku i ka hana ua hoehaia me ke kipaku ia me hooweliweli pu ia o ko lakou mau ohina. O na kaaahi ua hooweliweli pu ia me ka hailuku ia i ka pohaku, a ma kahi wahi hoi ua wawahi ia na alahao. Ua hiki ole i ke aupuni ke hoomalu aku me kona oihana makai, nolaila ua ka@ea ia ke Kiaaina a me ke ala kai nui o na pualikoa lahui e hoo pukaia na koa, oiai, ka uluaoa ke pii mahuahua ae nei i kela a me keia la.

 

E haawi aku na koa i ka malama ana i na kanaka e hana ana a me ko lakou mau ohana, a pela hoi me na kaaahi, me ka hoao pu ia o na alahele e loaa ai ka maluhia ma o ka hopuia ana o keia poe hooulu h@unaele.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

Owau o ka mea nona ka inoa ma lalo iho nei, i keia la ua lilo mai ia’u na manele a pau o na lala apau o na hoahui o ka hui o Win Chun Tong Co., e lawelawe ana i ka oihana pa’i pa’i a kuai laau ma alanui Mauna kea, Helu 1023, Honolulu. Ua lawe ae au i ke koikoi o ka uku ana aku i na aie apau i hanaia e ka hui i oleloia, a he mana piha hoi ko’u e ohi aku i na aie i hanaia mai i ka hui i olelo ia mai ka la 4 aku o Okatoba 1902.

 

(Kakauinoaia) LEW YEN SEU. Hanaia ma Honolulu, i keia 7 o Okatoba, 1902.

 

 

KE KAHUA HANA O KA AOAO DEMOKALAKA O KE TERITORI O HAWAII NEI.

 

Ke hooia hou aku nei no ka Aoao Demokarata o ke Teritori o Hawaii i ke kahua-hana o ka posi i aponoia iloko o ka aha eiele ma Honolulu. T. H. Okatoba 8, M. H. 1900.

 

A no ka mea hoi, ua hoike ae ka moolelo kalaiaina o keia Teritori mai ia manawa mai i ke kulana kupono a me ka naau ao o ke kahua i laweia ae e ka aoao Demokaratama na kumuhana i kuloko no keia Teritori, ke hoopuka hou aku nei no makou 1 na mea mahope iho:

 

Ke kukulu nei ka aoao Demokarata nona iho, ma ke ano oia ka hoaloha maopopo a hilinaiia o na mahele paahana, i kona kokua i kekahi kanawai o ewalu hora hana, a i ka haawiia aku hoi o na hana Aupuni a pau i ua kupa o ke Teritori o Hawaii, aole nae noi me ke ke’ake’a aku i na kane e noho ana ma Hawaii nei o na lahui Europa oiai hoi, mamuli o ka hiki ole ana ia lakou ke kamailio, heluhelu a kukau i na olele F@elani a Hawaii paha, @a hooleia lakou i ka noho kupa Amerika ana.

 

Ke kokua nei makou i ka hooholoia, e ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii, o na uku hoomau oluolu no ka Moi (wahine) o Hawaii i pau, ma ke ano he hana kupono ia nona no kona poino noi.

 

Ke kokua nei makou i ka hooholoia o kekahi haawina e ka Ahaolelo o Amerika Huipuia e uku i k@ Moiwahine i pa@ ma ke kahi huina kaulike no ka nele i kauhola iho maluna ona mai na Aina Lei alii.

 

KA MOKUAHI KINAU.

 

I ka la 1 o keia mahina ae e huli hoi mai ai ka mokuahi Kinau no na kapakai o Hawaii nei, mahope o ka pau ana o kona hoomaemae ia ana. He nui kona mau wahi i hooponopono hou ia, ua hoomahuahua ia ae kona mau keena ohua kapena, a ua hana ia he mau kila palua nona e luli nui ole ai e like ala me kona mau la i lala aku la.  ua holo hoomaha aku la o Kapena Kalaka o ka Hui o Waila ma maluna o ka Alameda no Kapalakiko, a e huli hoi mai ana oia maluna o ka moahi Kinau.

 

Ua huli hoi mai nei ke Keikia@@i Kalanianaole mai kana huahai hoo ikaike balota aku nei i ka mokupu ni o Kauai, i ka La Pule iho nei.

 

Ke loheloheia mai nei he nui na moho holo balota o ka mokupuni o Oahu nei e manao nei e holo balota aku, aole no he hewa oia, na ka poe koho balota no ia e wae mai.


Ke kokua nei makou i ka uku ia o na koi poho ahi a pau i hooiaio ia i loaa mai ka poino mamuli o ke ahi i lawelaweia ai no ke kinai koke ana i ka ma’i luku bubonika.

 

Ke kokua nei m@@@@ i kekahi hoololi a hooponoponoia ae o na kauawai laikini a pau e mau nei.

 

Ke kokua nei makou i ka hooneeia ae a me ka hoohana akeaia o na awa kumoku a pau o kiea Teritori.

 

A EIA HOU MAKOU KE KU KALA AKU NEI.

 

Ua kokua makou i ka hooholo koke ia e keia kau Ahaolelo ae o na kanawai e kukulu ana mailoko ae o ke Teritori o Hawaii nei i na hooponopono Kalana, Kaona a me Kulanakauhale.

 

Ua kue makou i ke kailiia o ka mana e keia aha a Kiaaina Dole i kukulu ai, i ike ia o ka Ahakuka Mana Hooko, a e kukulu ae hoi ia mea ua kue loa i ke ano Amerika maoli.

 

Ua kue makou i ka hoohanaia o na poe Asia ma ke ano he poe limahana a ano e a@ paha i hoolimalima pololei ia a aole paha, e ke aupuni, a i ole ia, maluna o kekahi hana a aelike paha a uku ia hoi, e ke aupuni o ke Teritori o Hawaii, a i ole ia, e kekahi ano hooponopono aupuni ana a papa paha i kukuluia malalo aku ona.

 

Ua kue makou i na hooikaika ana a pau e hoonele i na Hawaii i ka pono koho balota.

 

E kaupalena ia a e hoomaopopo ia hoi na mana o ka Papa Ola ma o ke kau kanawai ana a ka Ahaolelo e hana aku ana.

 

 

NA MOHO O KA AOAO KEMOKARATA.

 

Elele i ka Ahaolelo.

ROBERT W. WILCOX.

 

Na Senatoa.

DAVID KAWANANAKOA,

EDGAR CAYPLESS,

JEASE P. MAKAINAI.

 

Na Lunamakaainana.

Apana Eha.

C. J. McCATHY,

JOHN D. HOLT,

GARGNER K. WILDER,

HARRY A. JUEN,

JOE AEA,

D. KAONA.

 

Apana Elima.

F. R. HARVEY (HAWE),

DAVID M. KUPIHEA,

DANIEL DAMIANA,

N. K. KOU,

J. K. PAELE,

S. K. OILI.