Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 43, 25 October 1902 — Page 4

Page PDF (730.73 KB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  with respect to Robert William Kalanihiapo Wilcox

KE ALOHA AINA

 

4          KE ALOHA AINA, POAONO, OKATOBA 25, 1902

--

Ke Aloha Aina.

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu

pepa na ka Lahui Hawaii.

--

EDWARD L. LIKE

Lunahooponopono.

JOSEPH K. LIKE.

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI.

Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA

--

PUKA PULE.

E hoopukaia ia ana ma na kakahiaka

Poaono a pau.

--

No ka Makahiki . . . . .  .$2.00

No ka Eono Mahina . . .  1.00

No ke Kope Hookahi . . . . 05

---

KEENA HANA.

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370

Kokoko ma ka Hale Hoolulu Kaaahi.

Pahu Leta 513.

--

 

HONOLULU . . . OCT. 25, 1902

--

            HE maikai ke ola o ka Moiwahina Liliuokalani.

--

            MA ka hakilo ana i ke kulana o na aoao kalaiaina o kakou i kela mau ia e oololku mai nei aohe akaka o ka aoao i oi loa aku ka ikaika o keia mau aoao elua, oiai eia no ke "pii nei a pii a kau no a kau."  Oolea no nae ka aoao lahui ma ka ike aku.  Ke lohe aku i ka waha o ka poe Home Rula o Wilikoki wale no mai o a o.  Na ka la koho e hooia mai ka aoao lanakila.

--

            MA na wahi halawai a na Home Rula he piha maoli no, he oia mau no ka paa o na kanaka ma ko lakou aoao e ku nei, a he mea paakiki loa ka hiki e hoohuli ia ae ko lakou manao mai ka Home Rula ae i ka aoao Repubalika in a paha oia ka aoao e pono ai.  Hele aku kau mau pono a pau i manao oia ka pono io maoli.  Owai la oe.  Aohe no e hoolohe ia mai kau.  O ka inoa maa mau a lakou e haawi mai ai nou, he moo a pela aku.  Kupanaha ka paaki ki ana o ka lahui.  Ua hiki no o ko oukou kuleana ia.

--

            UA huli hoi mai nei o Kimo Boe ka Luna Nui o na Hapa Hou, a ke hoao nei oia e pane i na kumu hookauhihi a pau a ke Aupuni maluna on a e hele nei a "hiki Kaunaoa hihi i Mana."  Ina no hoi paha keia mau hewa a nolakou poe haole iho oloko o ko lakou auna hookahi, aole no hoi paha e lilo loa i mea noli wale ia aku a hoike wale ia ae i ke akea e like me keia, in a no, na hoao ia e hooponopono me ke akahele a me ka malie loa.  Aole o kaiou Hawaii hoi keia, a o ke kaulai ia ka ia u maloo na iwi o Hua i ka la.  Hoi mai la o Kimo boe, ua paa ae nei ia lakou nei ke kii i ke pai ma na nupepa haole me na huahelu a ka Hui o Hewiki ma.

--

            O ka la 4 o keia mahina ae ka la koho balota.

            E koho lokahi i na paa b@l@ ka a aoao lahui.

 

NO KA HOOHUI AINA MAI

NO KE KUMU NUI O KA

PILIKIA E IKE IA

NEI.

--

            Ke manzo nei makou, he mea makehewa ka olelo ana ae i pilikia ka aina i ka mea i ka mea.  He hookahi no kumu nui o ka pilikia o ka aina me na hana hoowaiwai kuloko; oia no kela hoohuiaina i hana naaupo ia ai e na poe kumakaia haawi aina o ka kou.

            Mamuli oia hui ana ae nei, ua hoohele ia iho la na mahiko me na limahana emi, emi pu iho la ke kumukuai o ke kopaa ma na makeke o Kaleponi a hala loa i ka hikina.  I ke kumukuai o ke ko i haule iho ai i lalo, ke pii nei hoi ka uku o na limahana iluna, a ku maoli na mahiko i kahi o ka pilikia, no hea mai keia.  No ka hoohuiaina hoi.

            Mamuli no o na hoohui ia ana nei o kakou, ua lilo aku la ke kahi mau eke dala nui o ko ka ou waihona ia Amerika, oia na loaa o ka Hale Dute a me ko ka Hale Leta, he mau puka liu nui ia i opoino ai a hoopuhikole i ka aina nei, no hea mai keia; no ka hoohuiaina no.  I ka lilo ana aku nei o keia mau keena waiwai nui, me ka heluna nui o na poe limahana oia mau keena elua ia Amerika, kaa pu aku la ka wae ana i na poe hana o keia mau keena ia lakou ia haole, nele pu iho la kekahi poe Hawaii o kakou i ka hana ma ia mau wahi.  A oia pilikia nui la i ike ia.  Hao ae nei hoi ke ahi ai kanaka a ka Papa Ola i kekahi hapa o ke kulanakauhale nei, kahi i noho muimuia la e ka heluna nui o na lahui like ole.  A mailaila mai kekahi kumu o ke kuewa a pili wale ka noho ana o na kanaka Hawaii, oiai, ua hao ia akue ke ahi a pau na wahi pono kinoi, koe mai kahi lole i ka ili.  O ka hoohuiaina no nae ke kumu nui o keia mau pilikia a pau, ka ilihune a me ka nele o ka aina e ike ia nei.  Ua ike no na poe waiwai kalepa nui o kakou enoho mai nei, aole nae e hiki ke olelo ae, oiai na lakou like no i makemake keia mea ino.

            Ke kau nei ka manaolana o na mahiko i ko Amerika hoopahemo mai i ke kaula hoopaa limahana Pake a ka hoohuiaina i hauhoa ai a paa.  Ua ike nui i ka hewa o kahoohuiaina a lakou.

--

UA MAKEMAKE IA E HOO-

POLOLEI.

--

            Ke kuikawa nei ka Moiwahine o kakou, aole oia i makemake e komo pu iloko o na pu iloko o na hana kalaiaina, aole no hoi on a makemake e hoohuikau po ia kona inoa iloko o ka hana kalaiaina a na aoao elua Home Rula a Repubalika paha.  O kaua i makemake ai e waiho malie ia ka lawe hele ana i kona inoa, na kela a me keia aoao no e hooikaika nona iho, a na ka lahui no e koha e like me ko lakou makemake.

 

HOONOHO HOU IA IA KAI

KAMAHINE HAWAII I

KUMUKULA NO OLAA.

--

            M ka Elele Hawaii o Hilo i ike iho ai makou i keia malalo iho penei:  Mamuli o ka hooikaika ana a kekahi poe Repubalika o Hilo nei, na hoonoho hou ia aku la o Miss Mary Nailima ma kona wahi mua no he kumukula no ke kula Mountain View.  I ka hoomaka ana iho nei o keia hapa kula, ea hoopau ia keia kaikamahine Hawaii e ko Olaa Luna Kula me ka hewa ole a hoonoho ia aku la he mea okoa.  Mahalo i keia hana maikai a na Repubalika a na Home Rula e hoino nei.

            Eia hoi ka makou wahi hoohuoi malaila:  He kanaka Hawaii anei, a i ole he wahi ahole Home Rula paha ua Luna Kula nei o Olaa nana i hoopau ia Miss Mary Nailima, a i ole he haole Repubalika no paha, a na auua Repubalika nei no na lakou i hooikaika iho ia e hooponopono hou ia ha hewa a ia Repualika o lakou i hana ai.

            A, in a he wahi haole Repubalika io kena wahi Luna Ku'a; ua pono no ka hooikaika ana a ka poe Repubalika e hoonoho hou ia kela kaikamahine Hawaii hewa ole ma kona kulana mua.  Pela no e ike ia ai ka lapuwale o na hana a keia mea he haole.  O makou pu kekahi e haawi aku nei i ka hoomaikai ia hana maikai a ka poe Repubalika o Hilo i hana aku la.  Mahalo.

--

UA HULI HOI MAI O KIMO

BOE.

--

            Maluna o mokuahi Sierra o ka kakahiaka Poakolu nei i huli hoi mai ai o Kimo Boe mahope hoi o ka loaa ana aku iaia o kekahi kauoha pupuahulu mai ke aupuni aku e huli hoi awiwi mai.  I ka wa o ka moku i pili mai ai i ka uwapo na loaa aku ia o Kimo Boe i kekahi elele i hooana ia aku e Kiaaina Dole me kekahi leta pili oihana e hoike aku ana iaia aia malalo o Kakauolelo Henry E Kupa ka hooponopono ana o ke Keena o na Hana Hou, a e noho ana hoi oia ma ia kulana a hiki i ka manawa kupono a Kimo Boe i ike ai no ka hoakaka ana aku i kekahi mau mea e pili ana i kona keena i hauhili iho nei ka ai a Kawelea me ke kauoha pu aku o ke Kiaaina me ke kauoha pu aku o ke Kiaaina ia Boe na makemake oia e ike iaia.

            O ka manao maoli o keia leta ma ka hoomaopopo iho e kauoha aku ana ia Kimo Boe aole e komo koke aau a lawelawe i na hana pili i kona keena.  Ma ka hora 11 o ia kakahiaka ua hoea mai la o Kimo Boe i ke Kapitala a hui iho la me ke Kiaaina.

            O ka manao maoli o keia leta ma ka hoomaopopo iho e kauoha aku ana ia Kimo Boe aole e komo koke ana a lawelawe i na hana pili i kona keena.  Ma ka hora 11 o la kakahiaka ua hoea mai la o Kimo Boe i ke Kapitala a hui iho la me ke Kiaaina.

            No na mea e pili ana i ka $8,000 a ka Hui o Davis ma, wahi a ka hoike a Kimo Boe, ua makaukau au e hoihoi uku i kela mau dala i na wa a pau a ke aupuni e kauoha mai ai.  He maikai no ke ola o ka Luna Nui o na Hana Hou Kimo Boe.  Aole no oia i hoi aku e lawelawe piha i na hana o kona keena a hiki i keia wa.

--

HE MAU HANA HOOHAU-

NAELE.

--

            Ma ka halawai a na Home Rula ma ka po Poakolu nei ma ke alanui Vaiua "Camp No. 2," ua ike ia aku kekahi luna hooikaika o ke aoao Repubalika e ola nei i keia wa, oia no o Keonihapa, a hoaoa ana e hoolilo i na haiolelo a na Home Rula i mea ole, aka, ua lilo nae ia mau hana hoohaunaele i mea ole i na manao hoolealea Samuel K. Kamakaia.

            He uwepa e hahau ana i kona mau lehelehe e noho malie.  O keia kekahi mau hana hilahila ole a kekahi luna hooikaika o ka aoao Repubalika i ike ia, a ke kau leo aku nei ka wahaolelo o ka lehulehu.  E pau ia mau hana hoohaunaele wale.  A e nana aku i ka la 4 o Novemaba e hiki mai ana.  Ia oukou no hoi e na Home Rula mai hoohaunaele wale aku i ka halawai a na Repubalika.

--

HOOHUI IA MA KE MARE.

--

            Ua hoohui ia ae ma ka berita laahia o ka mare o Mr. J.A Cummins (Keoni Kamaki) me Miss Kapeka Merseberg, ma ka kakahiaka La Pule nei ma ka home o ka wahine ma ke kihi o na alanui Bingham a me Alexander.  Mahope o ko laua no ia ana a paa ua panai ia mai kekahi papaaina i luluu i na ono a ka Hawaii imua na paa mare me ko laua mau hoaloha i akoakoa aku.  O Keoni Kemaki kekahi o na kamaaina kahiko e ola nei, he kuhina i ke au o ka Mei Kalakaua e noho an@

--

E HOOUNA HOU IA AKU I

MAU MOKUKAUA.

--

            Wasinetona, Oct, 15.  I keia la i telegarapa mai ai ke Kuhina Amerika Bowen i ke Keena Aupuni i kona hopohopo no ka lawe ae o na kipi i ke kulanakauhale, no ka mea ua maopopo loa e pakaha a e haowale ana lakou i na waiwai pio me ka hoopilikia pu aku i na lahui e.  Oia mau hiohiona pihoihoi i ikeia mau'la i hala, ua hoea hou mai ia.