Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 44, 1 November 1902 — Page 2

Page PDF (591.99 KB)

This text was transcribed by:  Tiana Kamiko
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

POAONO, NOVEMABA 1, 1902.

 

OHOHIA IA NA DEMOKARATA

 

Kea@ae, Oct 24, 1902

 

            Edward Like,

                                                                        Aloha oe; ---

            E oluolu oe e hoikeike ae i ke akea, i ike mai ai na kupa o Maui Nui o Kama nei, a hiki loa aku i Molokai Nui a Hina.  Ma ka Poakahi la 20 nei, na haiolelo mai o J. Richardson ka moho Lunamaka@inana o ka aoao Demokalaka, me ke ohohia ia me ka lana o ka manao.  Ina paha pela ka hapanui o na moho o ka aoao Repubalika, alaila ua hiki i kou mea kakau nei ke kaena ae.  Ola mau o Hawaii.

            Nolaila, e kuu koko, kuu ili a me ka iwi, mai kapae i ke kanaka kupono, koho ia.

            No Thomas Clark, ua hoea mai keia pukuniahi i Keanae nei, a ki ae la i ka poka o ke kukala kaua (haiolelo) ma na kualono o na pali hauliuli nei, me ka momona, a me ke ohohia nui ia, akahi no a mohala mai na maka o ka awapuhi o ke Koolau nei.  Aohe no i pau ke ohohia ia o ka pukuni ahi o Waihee.  Nolaila, e Maui Nui o Kama, Molokai Nui a Hina, Kahoolawe a ke Kuala paa.  Eia iho ka moho Senatoa e ola ai kakou, mai poina, mai kunana, mai hopohopo.  I ke pahu balota o ka la 4 o Novemaba ae nei.  E like no me ka manao o ka haiolelo a ke Keikialii.  E nana no a ka mea kupono.  Nolaila, ina no he aoao kalaiaina okoa ia a he kanaka kupono nae i ka hoomaopopo aku, alaila, mailaila no kakou e koho ai, mai pono koho wale no kakou i ka poe kupono ole o hiki no auanei i ka Hale Ahaolelo, a he hoonakeke ka hana, a he kaha kii, a he walaau ano ole, nolaila, oia ano kanaka la, aohe pono o ka lahui.

            E kaupaona oe i ka poe kupono wale no me ka nana ole i ka aoao kalaiaina i keia la, i ka la apopo, a i ka pahu balota o ka la 4 e hiki mai ana.

            Owau iho no me ka haahaa,

                        K. O. Kekua.

 

                        Wailuku, Maui.

                                    Oct., 22, 1902.

            Mr. Lunahooponopono o ke ALOHA AINA,           Aloha oe: ---

            Oluolu oe hoike ae i ke akea, o makou o na moho o ka aoao Aloha Aina me ke Demokalaka, o ka mokupuni o Maui, ke hooia aku nei makou me ko makou puuwai oiaio Hookahi no a makou moho Elele no ke kau ahaolelo 58 o Amerika Huipuia, oia no o Hon. R. W. Wilikoki o ka Aoao Kuokoa Home Rula.  A ke kono aku nei makou i na Demokalaka Aloha Aina apau o ka mokupuni o Maui, e koho ia R. W. Wilikoki i Elele i Wasinetona, a mai kanalua no ka oiaio.

            Ke kau nei makou i ko makou inoa i keia la 22 o Oct., 1902.

                        Thomas Kalaka,

                                                Senatoa.

                        J. Richardson,

                        Adams Forsyth,

                        Paia Naki.

                                    Na Lunamakaainana,

                                                D. MAHUKA,

                                    Luna Hooikaika a Kakauolelo,

 

            KAI KUKUI A NA REPUBALIKA.

 

            Ua malama ia ae ke kai kukui nui a na Repubalika ma ka po Poaono nei i ukali la e na hana haiolelo ma ka Ema Kuea.  O na poe nana e paa ana na kukui oia no na pualikoa aupuni.  Ua kauluwela ae ua alanui o ke kulanakauhale iloko o ia mau hora a ka huakai e nee ana e hooikeike ana i ke kulana ikaika o na Repubalika ala, aka, ma ka makou hoomaopopo aku he kaikai kulana wale iho no kekahi poe ma ia po, aka; he okoa nae ka mea a ka lunaikehala i makemake ai e hooko aku ma ka la koho balota e hiki mai ana.

            He nui na poe i haiolelo ae ma ia no iwaena o lakou o ke Keikialii Kalanianaole kekahi e hoike ana hoi i kona manao kue loa i ka bila ma'i lepera a ka Elele Wilikoki, ma o kona manaoio he mea ia e lilo ai keia aina i mea hoowahawaha ia e na lahui e.  Mahope o ka pau ana o kana haiolelo ana malaila na hele hou aku oia no Kalihi Camp a haiolelo hou malaila.

 

HE WAHINE PAELE KAHIKO.

 

            Aia ma Piladelapia e ola mai nei kekahi paele i hiki aku kona mau makahiki i ka 132 ina oia e ola ana a hiki i ka la 14 o keia Novemaba.  He wahi kaikamahine oia e noho ana ma Valley Forge i ka wa o na koa pololi o Keoki Wakinekona i kipa aku ai malaila, a oia hoi kekahi o na opio i haawi aku ia lakou i na hua apala e laulau ana iloko o kona lole, a o na hoomanao ana oia mau la mamao i hala he oia mau ka makamaka iloko o kona noonoo me ka haupu ole ae e ike ana ia i na la omaka mua o ke Keneturia Iwaka lua.

           

            O ka la 4 o keia mahina ae ka la koho balota.

            Ma ke ku ana mai la a ka moku ahi Coptic, aole he lono ana i lawe mai ai e pili ana no Puuku Wrght.

            Nui ka inu o ka moana ma keia huakai a ka mokuahi Coptic mai Kapalakiko mai no keia awa, pela ka hoike mai a kona kapena.

            Eia na aoao kalaiaina Home Rula a me Repubalika ke malama nei i na halawai makaainana ma kai o na uwapo i ke awakea o na la noa apau.

 

HAALELE KE KEIKIALII

KAWANANAKOA I KO-

NA HOLO MOHO ANA.

 

            Ma ke ahiahi Poakahi nei na hoike ae ke Keikialii Kawananakoa i kona manao haalele i kona holo balota ana i kela kau, iwaena o kona mau hoaloha, a na lilo hoi ia i mea e hoohikilele ana i na hoaloha o na alii opio nei.

            He hana maikai a naauao keia a ua alii opio ala i hooko iho la, a he hoihoi ana mai i na balota mahuahua e lilo aku ana iaia no na moho i koe iho o ka aoao lahui.

 

NA INAMONA A KE ALAKAI

 

            O ka mea i lole lua i kona naau na lauwili oia i kona mau aoao a pau.

            Pau ka ono ia o ia punawai ke pipi mai nei ka hu'a, wahi a Kiwini i Levi ia.

            Ua huli hoi mai nei o J. M. Poepoe ma ka Poakolu i hala, mai kana huakai hooikaika balota aku nei i Kauai.

            Aole ka e loaa ka hana i na poe hana uwapo i keia mau la ala wale no a huli ae a kakoo i na Repubalika, alaila loaa ka hana.  Ka make o kakou e!

            Maumana na hoino pilikino a me na manao lapuwale iwaena o na poe haiolelo pili holo balota i keia kau.  Heaha iho la la ka waiwai oia mau hana.

            O ka nui o na poe kupono i ke koho balota o Hilo i keia kau ua hiki aku ka heluna i ka 1,537.  I keia koho balota ana aku nei he 1,317 wale no ka heluna i ike ia.

            Ke komo po mai nei na poe lawelawe hana ma na oihana au puni iloko o na hana pili kalaiaina a na ike maopopo loa ia na helehelena o ia poe ma na wahi halawai e kukahekahe ana.        

            O ka nukunuku a me ka hailiili ka mea nui loa ma ka haiolelo a Iona Kumalae ma Kewalo i ka po Poaha i hala a ua nui kona hoinoia e ka lehulehu.  Ua kapa aku oia i na poe e hoolohe mai ana i kana haiolelo he "moa" a he poe "hupo." Aohe ike i ke kii'na balota.

 

            E koho lokahi i na paa balota a ka aoao lahui.

            Ohuohu mau no KE ALOHA AINA me na mea hou.

            O kekahi o na luna hooikaika o ka aoao Repubalika he wahi keiki opio i loaa ole ka mana koho balota.

            I ke a Poaono e hoomaka hou ai ka hana aupuni e paani, mahope o ko lakou hoomaha ana iho nei no hookahi mahina.

            Ua paki ia ae kekahi mau haiolelo ma ke kahua mawaho iho o Wela kahao i ka huamoa.  Ihea la na makai i hopu ole ai i keia mau hana kolohe e lawelawe ia nei.

 

KEIKIALII KALANIANAOLE

NO MOLOKAI.

 

            E haalele iho ana ia nei maluna o kekahi mokuahi kuikawa ke Keikialii Kalanianaole, no ka wehe haiolelo ana ma ke kahua ma'i o Molokai ma ke kakahiaka apopo, La Pule.  E haalele iho ana ke keikialii i keia po Poaono mahope o ka pau ana o na hana haiolelo maanei.  Mahope o ka pau ana o ka haiolelo ma ke kahua ma'i lepera e holo loa aku ana ka huakai a ke Keikialii Kalanianaole i Lahaina kahi o kekahi papaina nui e haawi ia ana no kona hanohano ma ia ahiahi La Pule me ka malama pu ia o kekahi haiolelo nui malaila ia po no.  Mahope o ka pau ana o ka haiolelo malaila e huli hoi mai ai ka moku me ke keikialii no Honolulu nei.

 

3,000 I MAKE I KE KAUA.

 

            La Vitoria, Oct. 18.  Ua hoea mai la he elele i anei mai ke kahua kaua mai e elele ia nei ma kahi kokoke i anei mawaena o na pualikoa lahui a me kipi, i lawe mai la i ka nuhou, mahope o ka hakaka ana no kekahi mau la me ka hahana he 9,000 koa kipi malalo o Kenerala Mendoza i haalele iho i ke kahua kana, he eono mile mai La Vitoria aku, ma ka po Poalima nei, a emihope aku la no Villade Cara.  Ma ka hoike a Peresidena Castro ma kahi o 3,000 i make a hoeha ia.

            I ka la hope o ka hakaka ana na hoea aku ke ana wela i ka 116 degere, a o kekahi mea makaikai i kipa aku i ke kahua kana ua hoike ae oia aole oia i ike i kekahi hiona weliweli oia ano mai kinohi mai.  O ka lanakila ana o na pualikoa aupuni mamuli no ia o na alakai wiwo ole ana a Peresidena Castro, he elua ona manawa i lalau ai i ka pu ra@ela a alakai aku la i kona mau puali imua o ke alo o na enemi, a na ia mau hana ana i hookuemi aku i na enemi.

            He elele mai Valencia mai, i hoea mai la i anei i keia la, ua hoike ae oia aia no ke taona ke paa ia ala e ua koa aupuni a hiki i ka wa one i haalele aku ai ia laila.

            He maikai ke ola o ka Moiwahine Liliuokalani.

 

Kauka L. F. Alvarez

 

KEENA ME KAHI NOHO HELU

1265, ALANUI EMMA.

 

NO HORA HANA:

                                                8 a ka 10 am

                                    3 a ka 5 pm

                        7 a ka 8 pm

NA LA PULE:

                                    8 a ka 10 am

                        7 a ka 8 pm

Telepona White 211.