Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 46, 15 November 1902 — Page 2

Page PDF (630.95 KB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

KE ALOHA AINA

 

2 KE ALOHA AINA, POAONO, NOVEMABA 15, 1902.

 

KAHEA IA HE AHAOLELO KUIKAWA.

            Mahope iho o ka noho ana o ka halawai a ka Aha Kuka o ke aupuni ma ke kakahiaka Poakahi nei ua hoopuka ae la o Kiaaina Dole he kuahaua e kahea ana i na Senatoa e ake koa mai no ka wehe ia ana o kekahi Ahaolelo Kuikawa ma ka la 20 o keia mahina no kekahi mau kumuhana ano nui a ke Kiaaina i makemake ai e hooku aku, o@ ka wae hou ana i mau loaa ai ponino kekahi mau keena e waino hakahaka mai nei. O ka uku o na Senatoa no keia kau kuikawa he $200, a o na lilo a pau ua keia ahaolelo na manao ia aole ia epiha ana i ka $5,000. Ke lohelohe ia mai nei he haole ka nui o na poe i waiho aku i ka lakou mau noi no keia mau kulana e waiho hakahaka nei.

 

AHAAINA NUI A NA REPUBALIKA.

            Eia ke liuliu nei na Repubalika no ka haawi ana ae i kekahi ahaaina nui i keia Poaono aku maloko o ke kahua o ke kapitala he hauoli no ka loaaana ia lakou o ka lanakila ma ka la hoouka kaua koho balota. O ka nui o keia papaaina ua hoolako ia ia a hiki ai ke lawa he 5000 kanaka me ka ai a me ka i'a. O ka nui o na hoolilo no keia ahaaina ma kahi no ia o $2,500, a o na mea ai e hoouna ia mai ana maluna o na papaaina ola no na mea ai Hawaii. Mamua o ka malama ia ana o ka ahaaina e malama ia ana he kai huakai nui o na poe koho balota mamua o na Senatoa me na Lunamakaainana Repubalika.

            Ua manao ia aole he mau kue aoao kalaiaina e hana ia ana, aka, e noho like ana na kanaka o kela a me keia aoao kalaiaina e hauoli like no lakou iho. Ma ka aoao makai o ke alo o ke kapitala malalo o na kumulaau e halii ia ai na papaaina a ma ka aoao mauka e hoomoa ia ai na mea ai. E hoonanea ia ana kela anaina nui e ka bana aupuni.

 

E HOOHUI IA ANA MA KA BERITA LAAHIA O KA MARE.

            Ua hoopuka ae la o Mr. a me Mrs. George L. Desha ina palapala kono no ka mare o ka laua kaikamahine Helen me Charles H. Siemsen. E malama ia ana ke anaina mare maloko o ka halepule o ke Kula Kamehameha, a ma ka halekula kaikamahine Kamehameha e malama ia ai ko laua anaina ike. He mau opio laua i kamaaina nui i ko keia kulanakauhale. He maikai ka mare no na mea a pau.

 

HOI I KE EHU ME HE MOI ALA

I kuu ALOHA AINA Oiaio,

            Aloha oe:-E oluolu oe e omau iho ma kekahi wahi o kou kino i kela pine omau e kau ae la maluna "Hoi i ke Ehu me he Moi ala." Walohia wale na leo hanehane ku pinai o na kupuna e hea mai la mai ka po mai. O ke kulana holomua o ka Aoao Kuokoa Home Rula, ua ulu ae ia me ka mahiehie, e hoike mai ana me ka maopopo loa, na ka Home Rula e lawe haaheo ae i ka lanakila, a nana hoi e rula na pahu balota ma ka la 4 o Novemaba, 1902. Ua lohe ia leo ikuwa mai o a o o ka aina e kahea ana, "Home Rula; Home Rula! Wilikoki! Wilikoki! Ua ikeia aku na Kakiana, na Kopala a me na Konela o na puali e maalo ae ana me na hiona pihoihoi ole, he ike moakaka loa, o ka uwahi pauda i ko lakou maka ua ikeia me he wai ala i ko lakou mau puka ihu. O ka mea i ikeia mahope iho o ka hopa 5 p.m., mai na wahi like ole mai o na mokupuni o Maui, Molokai a me Lanai, ua ikeia, a o ka'u ia e keha ae nei, "maalili ka hao a ka Home Rula." A oia ka ka po e hea mai nei "Hoi i ke Ehu me moi ala."

            Aloha no ke kanaka hookohukohu wale iho no, aole nae i ike i ka uhane oia mea he Home Rula, ua like no ia me ke kanaka i kukulu i kona kahua maluna o ke one, kahe mai na wai a pa mai na makani o ka hoowalewale, palaha iho la oia. Ko ae la ka olelo a ka poe kahiko "puu ka waha i ka io ilio."

            Luai aku ke kanaka Home Rula i na olelo hoino i ka poe Repubalika, aka, o ka mea i ikeia, kii hou aku no oia a moni hou mai no, no laila, ke hosana aku nei a ke hoonani aku nei ka Home Rula i kona enemi me na mele nani loa.

            Kupaianaha no ka Home Rula i ka hoolilo ana i na mea ino a pau i hanaia mai nona mai ka 1893, a i keia ia i lei gula i okomoia me na pohaku momi a i ae ia "he lei kamahao a nani loa keia no'u mai ka lani mai o na lani."

            Owau iho no he rula Home oiaio.

            GEORGE KAUHI.

Honokohau, Maui, Nov. 7, 1002.

 

HOI E HOOKOMO I KONA BALOTA.

            Wasinetona, Oct. 28. Ma keia Poakolu ae e holo aku ai o Peresidena Rusewela no Oyster Bay kahi ona e hookomo ai i kona balota ma ka Poalua. E loaa ana iaia na hoike koho balota ma Sagamore Hill ia po no, a ma ka Poakolu ae e hoea aku ana oia i kekahi aha lealea a ka Hui Masonic ma Piladelapia, e huli hoi ana no Wasinetona ma ka po Poakolu a i ole i ke kakahiaka o kekahi la ae.

 

KA MOKUKAUA NU IOKA.

            Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei i hoea mai ai ka mokukaua Nu Ioka mai na wai mai o Asia ma kona alahele e huli hoi ana no Kapalakiko. E lawe ana oia ia Adimarala Rodgers maluna ona no Kapalakiko a malaila oia e huli hoi aku ai ma ka alua no Nu Ioka no ka lawe ana ae i kakahi kulana maloko o ka pa ka pili moku Burukelina.

            O ka mokukaua Nu Ioka oia kekahi o na mokuahi holo loa o ka oihana kaua moana o Amerika Huipuia, aohe hoi he moku ma na wai o ka Pakipika nei nana e hoohaahaa iaia. A oiai, aole oia malalo o kekahi kauoha pupuahulu, nolaila, ua holo ia mai la eia mai Iokohama mai no keia awa iloko o na ia holo he umi a oi iki. Ua kapili ia ka Nu Ioka ma ka pa kapili moku Cramps i ka 1890 a paa ma ka 1893. O kekahi keia o na mokukaua holo mama loihi iloko o ka oihana kaua moana o Amerika nona ka loa he 384 kapuai, laula he 64 kapuai, hohonu 23 kapuai. O kona lilo o ke kapili ia ana he $2,985,000. O kona ikaika ua oi loa aku ia i na moku a pau oia kulana hookahi. Mailuna mai o na kia a hiki aku he mau kapuai maluna ae o ka ilikai ua ike ia aku ka waha o na pukuniahi e hamama mai ana.

            O ka Nu Ioka ka moku lawe hae o Adimarala Sampson ma na Kai o Cuba i ka wa e kaua ana me Amerika Huipuia. E lawe ana oia he 500 mau luina he hapa o lakou e hookau ia aku ana maluna o ka mokukaua Oregona no ka hoihoi ana aku ia lakou e hoohala i ke koena o ko lakou mau la kepa ma na wai o Asia. O keia mau luina o lakoui na poe he elua makahiki i koe e noho ai malalo o ka oihana kaua o Amerika Huipuia.

            E haalele iho ana ka Nu Ioka ia Honolulu nei mahope o ka piha ana o kona mau lua nanahu. He nui a lehulehu na poe i pii makaikai aku iluna ona i ka La Pule nei.

 

EIA HOU NO KEIA PEHEHI KANAKA.

            Ma ka auina la Poalua nei na loaa aku la he wahine Iapana maloko o kekahi rumi ma ke alanui Pauahi i manao ia ua hoea mai kona hopena ma ka ai ana i kekahi laau make.

            Ma ke ahiahi Poakahi ua ike ia he Pake kona kokoolua e ai pu ana. Ua nalowale nae ka Pake a o ke kino make o ka wahine Iapana kai loaa aku e waiho ana iluna o ka moe ua pehu ke alelo. Ma kekahi pakaukau e ku kokoke ana e waiho ana he pa me na i'o moa a me kekahi pa paakai Iapana.

 

LILO I KA ONA A POINA KA NOONOO.

            He haole nona ka inoa o Geo. Sydney Plomb kai hopuia ma ka po Poalua nei no ka aihue i ka moku kiakahi o Frank Fisher. Ua hoike ae o Fisher he umi la o ka nalowale ana o kona moku a ma ka la i hoike ia ae la ua hoopuiwa ia oia i ka ike ana e @ ia mai ana ua moku nalowale @ ona no loko nei o ke awa e ka waapa mokuahi o Young Brothers.

            O Plomb ka inoa o ka haole i loaa aku maluna ona, ma kana hoike he luina kana hana a ua haalele hoi oia i kona moku maanei mahope o kona uku ia ana. Me ia mau dala ua komo aku oia iloko o na hale inu rama. O kona mau hoomanao hope loa oia kona kuai ana he omole gini. He eono la i hala ae nei na hoi hou mai la ka noonoo ao kanaka a ike iho la eia oia iluna o kekahi moku kiakahi, e lana hele ana iluna o ka moana ua nalowale ke ao aina.

            Ua loaa aku iaia iloko o ke keena malalo o ka moku he omole gini a me kekahi mau papaa berena eono. Me keia mau mea ai i hoohala ai oia i keia mau la he eono a hiki i kona pae hou ana i ka aina. Mamuli o kona kamaaina i ka waiho ana o keia mau mokupuni ua hookolo mai la oia ma ka hahai ana i ka la a hiki i kona ike houi ana i ke ao aina. I kona hiki ana mawaho o ke awa ua hiki ole iaia ke hookomo mai iloko nei, nolaila, ua kii ia aku oia e ka waapa mokuahi kolo o o na hoahanau Young.

            Ua hookolokolo ia oia imua o Lunakanawai Wilikoki, aka, mamuli nae o ka lawa ole o ke aupuni me na ike kupono e hoonoho ia ai oia i ke puhi ua hookuu ia mai la oia, a oia lanakila i loaa hou iaia aole i loihi, no ka mea, ua lawe ia aku oia e Kapena Makai Flint no luna o kekahi moku kalepa e holo ana no ke Sound a hookau ia aku la no ka hookaawale ana ia ino mai ka aina aku nei i kaulana no ka maluhia.

            E hoohuiia ana ma ka berita o ka make o Henry Blake me Miss Magaret Kahaipiilani ma ke ahiahi Poaha, Nov. 28, 1902, hora 8 p.m., ma Koloa, Kauai.

 

OLELO HOOLAHA

            Ke hoikeia aku nei ka lohe- ina lala a pau o ka Hui Halekuai Kakaako Family Store, e uku koke mai lakou i ka uku hoolimalima o ka halekuai oia hui i oleloia e ku nei maluna o kuu aina ma Kakaako no ekolu mahina aie, iloko o na la he 15 mai keia la aku a ka hoolaha e puka aku nei. A ina e hala keia mau la i hoikeia ae la he mana ko'u e lawe mai ai a aole e hoolilo aku paha i wahi no ko'u mau poho e hoihoi ia mai ai.

            Owau no me ka oiaio.

            HENRY E. KAILIMAI.

            Kakaako, Nov. 3, 1902.