Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 47, 22 November 1902 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:KAKELA LANAFODA -:KA:Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:Pua Lilia Ahiu o Sanadela.

MOKŪNA XXX. ?$A Lk HOPE 0 KA Mf l "KaLE—Mo® ILOEO O li HAKU % LANAFOE4 KA AOPEN'A, He kanaha-kum- 1 w«le %q mskBhiki o ia Moi Kale i kela "Wtt, e hooooanaa !ho, oo!e no -oia t «la'» tho, «'k», raR naii® ® >H6 an« aku S to»« o?wi ki»o h© raea ol * ina k*nifcoo oke k»nftw4lti a 01 0 ke katj «eohala ptja. O nra helehelona nlu m»biebie o ka hoihoi, na hekania iho i» e na nanaina laulun a kauma o ke knlana feilakila a haaheo -"O n* 1& i hala, oa hooliloia i hapau '«« i kokoke mai kona maa la hope. na haakai holoholo a ke alii e hoohala nei ma ke kua o na lio, na <hooala mai ia ina-huomanao ana o Cia la 1 hala, » oia k - na ī huli ae ai o kona kenerala a aiakai noi o t»a pualikau» aina a hoomapao ne keia mau oleio. E kau Hak»; C ko'u mau lft i 4toe tna keift,ola houua ama, ke īke mel au ua kokoke wai oo ia i ka ho pena e hoi aku ai s n e inoe pu me io'u mau poe kupnn». Aka, o na . lioomanao ana ae no na kahuakaua i fcftla,_aole loa ia e poina ia'u. 0 ko'o mau īa o ka noho moi ana no | 'lwakalua un 'kahiki, be mau la ia i 1 "kahakahaia me oa moolelo weliweli j <3 na hana hookahe koko, a malloko 2Qai ofa mau makahiki loihi, aia he ■ Iwakalua mau makahiki a Ka!e Ku v mka nei i noho ale ia oe no kōna no* lioaln. Ua hoohaliiee mai kau h«nq ®o'u me he la owau kou haniu mua ponol, oa paio mai oe no ko'a pono TR tia hakoko ho! no ko'u nohoalii, *=«na, he "koko aoei kekahl o ka hale o Koaka iloko o f u? Aoleloa! O ka pnuwal aloha alii iloko ou Wale no ia mea nana i ho >fciki-

in* manao ko% o k » wlwo ole e ku ae oe a paio no fca hftnoh*no*o * "Ha inamo o ka hale o K«aka, a ina «ol© i moe akn ka'u moiwahine minamina nui ai me ka hooeiele pn mai hol ia*u meka hoollina ole ina'la 1 keia la eia no Kale KQat« ' 1(oko o kona kulana o ns k opio. | ūa makē aku oia'a ua enake 8 lraeui» kuu pnuwai nae ia a ke kali | «el m noko'o hop»ma a hoea mai, ! l hele ako ai aū e huipo me ia A e j kuu Haku, wahi a lelo hope aj moi uel ©e ka lalau ana i .

ka ?--uia o ka Bakn a pu i)t 'ho la, akila hiolo īho la kotia m«tr K* nui ik- o KaH> !a rw,. atp, 0 kona G->ku Alii h'lo no !« i hoilina na'u ia oe he noike nona-manaoMloha o ka hili- ' nai ana o ka moi. I > M« keia mau 'olelo a ka moi ua web« ae la ia i ka hoku alii o ka haleoKaaka e kau mat ana hui ma kona nmauena,* omnu m&i l u Uh kn umauuia o ka Haku da, alaila huīi ae )» ia maluna o ka Ledfc Lau b a hoom »aao i keia oum olelo. 3 kau Ledp, e like mf ko'u aie ana i kan kane ka Haku Lanafoda ' o Potugala, he hoomanao ana no ko'umoiwahine i kalliia e ka make/ a e loaa pu hoi ka ha&ohano o na' hoomanaola ana ma ko olua mau pouwai no ko olna mau mol. Iloko ' o ko'u mau 'la aea o ke kuewa. Ooe ko'n ho(fpake!e, a ina aole in mau hana lokoaaalkai au \ K < «1« a« e noho <H»o! hou ma ke ka?au»>u o ko'ū tnao kapuna, a aole hōi e ! loaa ia*u kēVa mau m&kihiki. Aka f nae, na kokoke mai su U e kaheaia mai ai au e waiho A haalele i na hana o ke aupuni hoou» nei, a o ka ' olaa man hana aloha alii oiaio, e' lawe pu aku ana au ia mea me a'u I ma kela ao. ] Alaila, ma keia wahi iho 1* i huli. ae ai ka huakai ahi a hoi no ka haleahi. a ia lakou i komo aku ai no ka puka p», ua huki ia ae la ka hae moi iluna, a lohe ia aku la ka leo 6 ka Lede Lanafcda e hoopoka a« a»a i kana mau kanaenae . —Euo Aloha—a ua Uio hoi la . opau oleīo a ua poe ala i hoopuka ae ai i leo haawi kauoha e kauoha ia j ai na ukali o ka moi e wshs ae i ko j iakou mau papale no ka hoomaikai aloba ana no kela hae, ka hae hoi a ko iakou mau kupuna ī haaheo ai i ao ua keneium makahiki i hala i aku, ua hoaaua puia ae ke mele la- | hui Pelekane n» ka hoonani a hoo-, j aaaikai a&a i ka moi, a ua ku iho ka ! huakai alii a kaii no. ka hopena o j kela mele iahui kaulana loa. kalu j na o na heiehelena o k<t moi i ka j wa e mele ana o kela mele lahui ua hoike mai ia ina haawina a pau o j ka ehaeha a.me ka luuluu i awiiiia me na naniiua o ke aioha a axe ka makee. Akn« e uaaii ana aoei ia ' i ' - t mau hiohiona me ua moi ala? Aole! no ka niea, eia kon* mau Ia i ka hopena ua kokoke E li.ke me ka hekau mau ana ona haawina luuiuu maluna o ka moi, j pela no hoi. koaa kiuo i emi mau : iho at, a i ka 168b oaake a moe iho i la la iioko o ka malwhia i ke kana liuia a oi iki o kuua mau makahik',! a i ka iwakalua-kumamahma hoi o ua ui»kali.ki o kona uohoalii a hoo ! : 1 v . . . . I pi>nopono aupuni hu», a oia* he moi, '■ .* ( oia i nele loe k<i hooiliaa oie no | kona nolaila, njft ka lobah j aua o U4 Uo» hauoh»no o ka ala ue kt.«h<.i!i ke Tv i'r! \ '■

Duke oljfc« i» ujoi, a ua pii ae. ua ( •- » • *-/■. . .Duke.ftlA.t9f pj9W i kft makaliia i liop hakahakai» o ks» uoh*aln, a o ka Moi Kemi elua o kft bale o Knaka. . tJa holoae ~Va loao kaumaha a puni ka make aua.o īa fCuajsß, a ūftjfcanikau ih^ ka-l&hui no n» U henkanaonō* » o fea Haku Ki&ili ua kohoia oia i Kahu t" . * tT ~ aapuni no ka i&ānawa a hlki i ka w»«kobdla a< ka i»oi hou, oiai kflia mau !a a ke uupuei a me ka lahoi «mak?S kaorasha ana no ko tf*kon moi make i aloha ī a . Ua hoo ki»n akea i» na kuea *lii no ka lel»ji lehu'e ike ant i ke kino lepo o ko ; lnkoa mol. a o ka hanohano a me ka maltihia o ke kino leoo o ke alii, , ai» no la malalo o ka mana hoomalu 01» koa e ku kiai ana i ka po a me keao. # ' Ua ohiia ka halealii'holokoa me ka efeele o ke kanikau, a hae moi aloha o oa lahai ala, aia ia i ka h»p«fua hke o ka paho hae. O na kee«a poo'oioana aiipuni a pati a a»e ke kaiapakauhale holookoa o L»d«na ua pfta lilee laKou i ke kani k«o, ft maloko o na pala anoano a eehia o na luakiūi e ikeia ana no ia mau ano, Maltraa o ko lakon mau awai hemotete o ka menaoio, ua puaaaia - - i ma! nft leo hoalohalohā no kei moi mak* imaa o fce anama kanaka nai i akwakoa ae, a maloko o na leo pule a na kahuna o ka aahu loihi, ua kahea ia ka oluolu a me ka lokomai kai hoano loa o na mana lfni e 'hui kala mai i&a he mau hewa ft ka moi make i hana ai, a e hoo kipa aku hoi i kOna uhane iloko o ka maLa mau loa. Ua hala ae na la o ke ' kanikau ana o ka lāhui, ua hoihoiia ke kino lepo o ke alii i KOna wahi man iloko 0 ka hanohano nul. E nakolokolo anā ka leo o na pukuniahi i kela a me keia miiiute, a! ka pau aha 'o na hana lioih&I ka lepo ī ka iepof ua hookoia na mea a pau no ke koho ana i moī e panl ma kaliakahaka o ka nohoalii i hooneleia ī ka heoilina aiil ole; A oiai, iloko wale no o hookalii I maleahiki a oi o ka noho moi ana o I kela Duke o loka, ua hahaki iio la | oia i kana hoohiki e lawelawe a e ! hooko ana i ka pomaikaī holomua o ka ainr, emoole lohe īa ae la ka leo ho«hewa q ka lahui e kue ana iaia» & e kahea ana i ke Keikialii Wiliama 1 moi no kkou. Nolaila, o?» kft loko maikai o ka lahui Pelekaue a me | ka Akua, ua kohoia ke keikialii i., 1 moi nana ī alako mai i ke kue a me i ka mokuahapa īluko o ka hala o Kuak» t e hoopokule ia ai na Ia o ka ooho moi okolu wale no makahiki a make ih.o !a ia, a ' pii ae la o Wiliama i moi e Uke me ■ ka makemake o ka lahui, j Nql,aiie, i ka wa i poha ae ai ,keift I kuee a ka m.ikuahaua io kft aoao aupu.ui &,sls j^ v lahui « x ai ka poka luua ka q ke ku- _

kaU k*iw, ua waiho \ hualek aku, i ,-x' " .-s> - .• ■' <> Ti- .(• k* BUku q ] koaj ki^^aa alihikauo, a aele iho la k*pualiksu& aupuai me ke alakai ole, ua aui na nol,a v me ka, qq »■ " T x *-* s L*< kft H|ku Laaa|od)i 'e paa i kala ku» aaa %<ye> liajklfi{e ole, ak.a, o , oTēlo~pa!e m& ka aeao " I^uewa-— He wm a nj»na nui uaua. ke koeuo atu a alsi , iloko o na kuee a mokuahaua 0 kft makua a m« ke hali., kue ana aku o kalii i kahi. Alaila, aoie aaei 00 6 hapai ttpa i icau pafciik^ua f kue uo kn , nohano 0 ka liae kaliiko aloha? wafei a ka mol. . BJ hapai ana no au i ka'u pahikaua a oniu imua 0 kela a me kela , enemi e hoino a e lioohaahaa ana i kuu Hae Alo&a, 4ka, i ka hoopaa ana ia'u iho ano 4fo" ka hooko ana 1 oa hana ala, e ae mal ia'u © olelo * ae e kuu nooi, aole loa au e lilo i kipi a i knenakaia no ua hae' aloha 'ala o'a, no la mea, o keia hae hookahi no ka kelā a niR keia e hakōko nel. Malalo o kou hanau mua, t>a ,kn ae an a makee'no kona haaheo e ■' #>' -T ],s hoao !a ana e hoohaahaa e ka ena* fl>i a 906 ka hoike nui no na kahiM. , kani a pau a r u 1 haawi aku ai 1 ka'a mau hoopa&ēle ana. I keia fo, ku oei oe a liakoko iio ua hae nai, a keia la no hoi ke ku mai Ia kela aoao a hakoko uo ua hae hōokahi ala 110, alaila, heaha kela a me kew anpuni 0 Europa e nema mai ai? E lioopoka no iakofi me ka leo hooho iokahi he haunaele kaua. a kipi ku 'loko ko kakou, alaila ia »a e kaniia a> ka lae 0 kela a me keia Pelekane he kipi i kooa hae. Nolaila, e '«e alii, ke waiho nei au i ka hana me k* manao majkai, a na ke Akua e kokua mai i ka hale 0 Kuaka. O keia na ōlelo a ka Haku Lana fbda, e huikala ana iaia īho mai bo na lilo hou ana i alakai no ea kta anponi» a uā hoopuiwa loa ia ka moi iaia 1 lohe ai» aka, me na manao minamina 0 ka moi ua hiki hou ole iaia ke kamaiiiounai, a i ka manawa 4 hole ao ai o ka lohe ua waiho a haaUle iho ua Haku Kuaka nei 1 kaoa kal<»na oihana, ua kaheakoke ta mai la oia e kaaoao lahui e lilo »ku laiakai no ko I«kou aoao. Aka, e like me kana pane imua o ka moi pela no oia i waīho aku &i i kana paoe, a 0 ka hopena i ikeia mahope iho o kooa waiho V ka oihaua, ua hnll hoi, aku oia a me kana lede »0 ko iaua 'houie kakela e ku anaiioko , 0 ka nsalu aliuli,© na iam laaa, Ua hala i ka make noahope īho 0 1» boiboi »01 a£t na haku aog 0 i*swkdv»i»iia. 0 M keiki hookah? w'ale iho no ka hooilina BWti«na 0 ko laoa mau waiwai apau» a ue kaua mau pu# uhauha a e !u ua waiwai ala b6 haeu hooine kauīii a aipaki ko iei& haku hope 0 Laaaio&u Ua v »iii ka waiwaī ia laua/a ona loaa nakahiki maiioko mai o na aioa hQ,loholQna a me ua o&o mona 6 $emaftfa, aia no īa ma kahi 1 o aneane « kanen Uus&tu pauua • ma kti helu aUila» fhe mau 0001 laua 0 ka waiwai a me vk» 4ata, a ke ai uei iaua i ka moaa . iii i U q i.