Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 50, 13 December 1902 — Page 6

Page PDF (598.90 KB)

This text was transcribed by:  Tiana Kamiko
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

POAONO, DEKEMABA 13, 1902.

 

PEPEHI KANAKA MA KOLOA

KAUAI.

 

            Ma ka hoea ana mai la a ka mokuahi Malulani mai Kauai mai i ke kakahiaka La Pule nei ua lawe mai la oia i kekahi hoike no kekahi pepehi kanaka weliweli i malama ia ma Koloa, Kauai, i ka hora 6 o ke ahiahi o kela Poaha aku nei, Dekemaba 4, 1902.

            He mau Hawaii ka mea i make he kane a me ka wahine a ua hoea mai no hoi kela hana weliweli mamuli o ka piha lili o ke kane i ka wahine.  O Kaneakua ka inoa o ke kane a o Kala ka inoa o ka wahine, a penei ka moolelo e pili ana no laua.

            Ma kela Poaha aku nei ua hele aku o Kaneakua i ka halekuai o Rego a kuai aku la he pu panapana me ka olelo aku i ka mea malama o ka ualekuai he pu ki puaa keia ana i makemake ai.  Mai ka helekuai aku ua pii aku la o Kaneakua no ka hale o Kala e noho ana, ka wahine nona ke ola makamae i upu ia e kinai aku.  Ua loaa aku o Kala iaia me kekahi poe kanaka e ae e noho ana mawaho o ka lanai, a ia wa i hoopuka aku ai oia i ke kahi mau olelo hailiili i ka wahine.  He kanaka nona ka inoa o Mookini e ku ana ma ka lanai ua hele mai la oia imua o Kaneakua.  Iloko o keia wa i unuhi ae ai o Kaneakua i kana pu a pane aku la.  Mai hoopa mai ia'u o lilo oe i kanaka make i keia wa.  E like me ke kauoha a Kaneakua ua ku malie iho la o Mookini a ia wa i hoohuli ae ai ka lima koko i kana pu maluna o ka wahine a ki aku la.

            Ma keia wahi aole i hoike ia ina ua ku o Kala i ka poka ia wa, no ka mea, ua haalele iho o Mookini ia Kaneakua a me Kala mawaho o ka lanai.  ma kana hoike he elua ana poha pu i lohe hou ai.  O ka Heleu Opeka hoike ua ike oia ia Kala e waiho ana iluna o ka papahele me Kaneakua i ke ki ana i kana pu no elua manawa maluna o ka wahine.

            Mahope o ka make ana o Kala ua hoohuli ae la ka lima koko i ka waha o kana pu i kona poo me ke ki ana.  Ua make koke no oia ia manawa a ua loaa aku ko laua kino make e waiho ana he mau kapuai wale no ka mamao o kahi mai kahi aku.

            O ka hoike a Kauka E. S. Goodhue he elua mau wahi a ka poka i kapoo aku ai iloko o Kala he hookahi i komo aku a puka ma kahi aoao o ke akemama, a o ka lua na komo aku oia ma ka aoao hema a holo aku la ilalo no kahi o ka puuwai.

            O ka olelo hooholo a ka aha koronero i ohi ia no keia mau kino make, ua make o Kala ma o kekahi poka i ki ia mai kekahi pu panapana aku ma ka lima o Kaneakua, a o Kaneakua ua make oia ma ke ki ana iaia iho me ia pu hookahi.  Weliweli no keia mau hana i lawelawe ia.

 

HE MOOLELO MAI KEKAI MAI.

 

            Seattle, Nov. 19.  Mamuli o ka haulehia ana i ke aloha i kekahi kaikamahine ui o Honolulu, i lawe mai ia J. B. Warden, he Hawaii o kekahi ohana kuonoono, i Seattle nei ma ka mahuka ana mai maluna o kekahi mokupea.  Ua hoea mai oia maluna o ka mokupea Reuce he ekolu la i hala ae nei.  Ma kana hoike no kona moolelo i keia kakahiaka, ua kono ia oia e haalele aku i kona home a me kana ipo mamuli o ka inaina makawelawela o ka makuakane o ka wahine opio nona, e kue ana i ka mare ana o kana kaikamahine (Amerika) me kekahi keiki he aa-koko Hawaii iloko ona.

            He 20 ka nui o na makahiki o Warden, he keiki na J. Warden, he kanaka Amerika eneginia e noho hana nei me ke aupuni, i noho me kekahi wahine hapa Hawaii.  O Bissle Smith, ka ipo a Warden oia ke kaikamahine a Konela Morton Smith, ka luna haawi dala o ke Keena Waiwai o Amerika Huipuia ma Honolulu.  Wahi ana.

            Owau a me Bessie, ua hele like maua i ke kula ma ka Punahou, Honolulu, no elua makahhiki i hala ae nei, a ua manao au e hookuu maikaiia ana au maloko o eono mahina mai ke kula mai.  Aole he kue o ko'u ohana no ka mare ana pela no hoi me ka makuahine o Bessie, aka, o kona makuakane he kue loa.  He inaina kona ia'u no kuu hoeha ana i ke kaikunane o Bessie i kahi la ma ke kula, mawaho ae oia o ke kanawai e hoohui ana i kekahi ili keokeo me kekahi Hawaii he oolea ma Honolulu.

            Ma ka la 20 o Okatoba ia'u e paani popo ana ma ke kahua o ka halekula, ua ike aku la au i ka makuakane o Bessie e hele awiwi mai ana me kona papale ua hemo.  Ua haupu koke ae la au he popilikia ke hiki mai ana, nolaila, ua holo aku la au no ko'u rumi.  Komo iho la i aahu no'u a holo aku la no ka uwapo.  Ua uku aku au i kekahi kanaka no ka hookau ana ia'u iluna o ka mokupea Reuce me ka hana ana maluna ona, a oiai he nui ko'u poluea aka, ua hoea mai no nae au i anei me ka maalahi.  E noho hana ana au maanei ma ke ano kakaupokole no kekahi mau mahina, alaila hoi aku au no na mokupuni.

 

            Eia ka halekuai Whitney & Marth ke kuai hoemi mai nei i na waiwai o ko laua halekuai.

 

@NU KAHI I KE KOKO O

KAHI.

 

            Ladana, Nov. 20.  He hoike kai loaa mai la i ka Daily Mail mai Wellington, Nu Kilani mai, e olelo ana:  O na poe i hoopakele ia o ka moku poino Elanga mite maluna o ka lana ua hooia ae lakou ua hooloihi ia ko lakou mau ola ma ke omo ana i ke koko.  Ua lawelawe ia keia hana ma ka hapanui o ka manawa mamuli o ka ae ana o kekahi hoa e oki ia kona ili.  O na poe ae ole ua hou ia aku ko lakou mau kino i ko lakou wa e pauhia ana i ka hiamoe.  Ua olelo ia o ke kumu i make ai o ke kuene wahine, ka wahine hopo ole ma ka hoopakele ana i na ohua mamuli no ia o ka nele i ke koko.  Ua hoopiha ia ka lehulehu me ka weliweli no keia moolelo.  O keia mau hana a na olulo aole ia i mahalo ia, no ka mea, he aha no o lakou la me ka hapa i hoohala ai ma ka moana.

           

LOAA KE DALA ILOKO O KE

KAMAA KAHIKO.

 

            Kikako, Nov. 21.  Maloko o kekahi paa kamaa kahiko i waiho ia aku ma ka hale hana kamaa o Axel Sorenson, he kanaka oopa, ua loaa iho la i keia la he $3,500.  He elua hora o ka malama ana o Sorenson i keia mau dala i ka wa o ka ona i ho@ hou mai ai a ninau mai la:  Ma ko'u manao ua haalele iho au he wahi puolo maanei.

            I ka hoakaka pono ana aku o ke kanaka malihini i ka buke pakeke malaila keia mau dala kahi i waiho ai na hoihoi mai la o Sorenson i ka buke me na dala a pau.  O kona uku o ka malama maikai ana i keia puu dala nui hewahewa me ka hoihoi pololei aku i kona haku he 15 keneta wale no ka uku o kona pahonohono ana i kahi poino o ke kamaa.  Ua hoopiha ia ke kanaka malihini me ka hauoli i ka loaa ana o kona waiwai haule a ua hoopoina ia iho ka mea nana i hoihoi pololei aku i kona waiwai, me na kunou aloha ua puka aku la oia iwaho me ka uku ana iho i ke kanaka hana kamaa he 15 keneta.

 

I WAHI HOOLULU NO NA

KOA AMERIKA.

 

            He kauoha kai loaa mai ia Loio Kuhina Amerika J. A. Breckons, Mekia Edward Davis a me Kapena William mai Wasinetona e hai mai ana e hoomaka koke keia mau luna aupuni Amerika e huli i kahua hoolulu no ka oihana kaua Amerika Huipuia ma Oahu nei.  O ka manao o keia kauoha oia ka hoonee koke ana e kukulu ia i kahua hoolulu paa no kona mau koa.

            He nui na aina leialii a Amerika Huipuia i makemake ai no kona oihana kana, aka, aia nae malalo o ka hoolimalima ana a kekahi poe, a o keia mau aina hoolimalima e hoao ia aku ana e na luna aupuni ae la @@luna e kuai aku i kekahi o la@@@ i kahua hoolulu koa no Amerika.

            He elua miliona dala a ka Ahaolelo o Amerika Huipuia i hookaawale ai no keia kumuhana, nolaila, aole he mau kuia nana e hoemi hope aku i keia kauoha a Amerika mai ka hooko koke ia ana.

           

HE HOOMAIKAI ME KA

MAHALO.

 

            Ma o ka lokomaikai o ka mea i mahalo ia Mrs. Kuaihelani Campbell Parker, ka eueu hoi o Lahaina; ua ae oluolu mai la oia, e haawi ae i na kokua ana i ka Ekalesia o Kaumakapili no ka hoopau ana i kekahi mau pilikia kumau o ua Ekalesia nei, i na dala he kanaha ($40.00) no kela a me keia mahina.

            Nolaila me keia, ke panai aku nei makou na poe no lakou na inoa malalo iho nei, he mau Kahu a me na Luna o ka Ekalesia o Kaumakapili, a ma ka aoao hoi o ua Ekalesia nei:  Ke haawi aku nei i na hoomaikai piha a me ka mahalo nui aku i kou lokomaikai ka puuwai i piha i ka lokomaikai a me ke aloha ia makou na poe nele me ka hune i na mea kupono e hiki ai ke hooholomua ia aku ka pono a me ka maikai no ka ke Akua hana iwaena o keia ao; a oiai hoi, ma o ko makou Komite la Sam'i K. Kamaiopili, halawai mai la makou me ka lono hauoli "He Nu Hou" e hoohauoli ia ai ko ke Akua poe kanaka.

            A nolaila, ke uwalo ae nei ka makou mau leo pule i na Lani Kiekie Loa, e hahai mau ia aku kou mau la e na pomaikai, a e kau mau mai hoi na hoopomaikai ana a ke Akua maluna iho ou; no ka mea, ua hana mai oe i ka hana i kupono i ko ke Akua makemake, a e pono ai hoi ia makou ke hoomaikai aku ia oe me ka mahalo nui ana.

            O makou iho no me ka haahaa,

Rev W N Lono                                   Kahu,

H K Poepoe                Hope

 

NA LUNA

 

            S H Oni, Chas Mahoe, D K Kaeo, Keao Aki, Sam'l K Komaiopili, J W Naukana, a me S B Kaneihalau.

Ma o ke Komite la,

            Sam'l K Kamaiopili.

 

            E alawa ae e na makamaka i ka hoolaha a L B Kerr e puka aku nei.

            He hoolaha ka ka Papa Ola e puka aku nei ma keia helu, nolaila, e na poe pilikoko a pau o na poe mai i make e waiho mai lakou i ka lakou hoike i ka Papa Ola.