Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 50, 13 December 1902 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele! Ka Makaikiu Kupaianaha! [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOKUKA XLTI. Ka Hoohiki Weltwfxi i Hoopaaia o iiA Kahawai aht —A hiki AK.U I KA LA HOOKOL' Kf-L0 —ILDKO O SA. HeKILI A ME Ki t WILA. Hole Mokel He ohumu kipi o ka manaoino: He inaina hoomaau o ka mea IHi, a Vvsi nao, o ka Haku |>anekōta e make ana o'a iloko d na Kahawai Ahl, aka, e n:i lani ua hoopakeie ae oe i kona ola mai ka ino ae, a hiki i ka la bo->k lokolo. Enoho pu ana ka bum nu-'kn iliohp.e ,a o ka olopeka hoi me na "holoholo ua Uka, alaila, me keia anaina holo holona, pela no f.uftne; ke!a lima koko pepehikanaka e 'anho pu ai iwaeua o na mamo a mo uz hanauna o na keiki a kanaka. Ano e na lani, «laialo o kau mau kiai ana o ka hoo ke w*iiho aku nei o Henelri JcJfeieinehama iaia iho e alalrai polo i iei la oia ma ka meheu o ka mea hewa.a hiki i kona paa ana he paa- I haO, na na kua a me na kanlahao o kekahi o na keena weliweli o i Nugeta. ; Ua ku ae ka makaikiu iluna me na helehelena e hoike ana na hiki mai ka minute i noakemakeia ai o lta»a hooko oihana. Umoole aia oia ua kahuliae la a be w&hi paele o kela kulana mua 1 iKeia ma kela kakahiaka, a iaia ī wehe ae ai i kana uwati o ka hora eha ia o ka wanaao, a ua m©ba hoi na paia o : ke kakela, koe wale no ka rumi 0i ka haku poino, malaila wale no e lohe lā ai be mau hamumu leo o ka jpoe e ola a e kiai »ua. ;. to Foa B.*laka! wahi a ke kiu i nana iho ai i kana wat', lalau ka papale, paa kana paiki kupaianaha a haa lele īho la i koaa keena me ka ike oje ia, a ua loaa he mau hoohuoi ia ana nona ma ke kakahiaka, aka, owii ka mea ike mawaho ae o ka # liaku wahme o Dauekota. Ua haalele iho ke kiu i ke K^kela Dinekota ? ka hor-i 4 o kak ihiaka, a ua hoea ak« oia no luna u ka uwa po LaeUna i ka hor i 5:30, a na ha awiia ke aloha kakahiaka m°.waena o laua me kA mukai'hoina e holoholo ana maluna o ua uw po ab», a aa h&awiia he kukai olelo pokole, aiai la hoomau aku la ke kiu ma' kana huakai nele koele wawae no ke kikowaena o ke ku!!ui&k.„uha!e poo j kela o L; dana, oiai oia e waiho mo| ]aobe n»ai ana iloko o ka mnlum .Ia | ma nuni o na kukui uwila e hooleie; ana i ko lakou ikaika, n mr» ke!a a^ me keia a k<i maka e k* *ku at he nani oiaoli no nft nanaina o ke kuliua .kauhale ma keia kakuhiaka

!!o!;>!)(»ln!■;« kiu, K.e hui a wtii oei u* Um ali mekek'ahi o kona poe bi>BlohA mi ds nlaoui, aka, | a.oic- n»e e hiki i» Ukoo ke ike mai 1 iaia, do ka mea aia oia malalo.o ka ! Babn hoanoe a me ka iii lahui okoa akB # aalilo nae ke kulana hapa pa e|e o ka makaikiu i mea nema i'ft e j k!» ī ><nnna nku nn« inin mo k» hoo fcenehene ftna. Heahu la ke k< hu a me ka likp o ke kulana keoniaia »b o kekahi hapa mka (eoon) me ko na ka&aka B ( f»tania ili keokeo Ua ku nana anei ka makaikiu me ka bi]ahil* tho no keia mau olelo hoohenehene kuhihewa a kona mau hoa lahuif Aole loaf B ītke me ka nnj o ka laleou mau nema a hoohe ! nehene ftna, Dela no hoi ka ntfi a i pakelā wale aku o kana mau hnna I hooneul'hiki, nie he la oia ke kana | i • ■ - ■ ■ ka keoinimana a hepa nika hano I hano ioa t hoopu naheleia e n'ā kei aiilu naakan! aluha o Tjfid .n;>, » ur» hoopnka mn'oh ae la no f»)j> r fJ ! !.■ kaena o ka baakefnui, \\ !L ka moa o ka moiw >hioe o B wAa me na hooj>akehß ana a kona h?.e la' I hui, ua "loea fa T u ke kulana hiki 010 ! ke hookaeia ma ke ano o ka ili I au be makaalnana noāa. Aole loa e hiki ka hae o Beritania ke hukiia i lalo, me ka a'a ole e paio no ka pono o kona raak ia!nana i hoopiīi, kia wale fa, ina he keōkeo oia a \ ele he mka uliuli paha o ka ele tle. Va knhi o ko B rit»nia nei hae lahui e knu ai, iho o kena oialu ka nohoalii, a ke hoomalu ala kona m'ina a me kona ikaika ma ka waha o na pukuniahi a me ka umauma wiwoole o kona mau uiiliona koa. Ua hiki ole i na poe hoohenehene ke hoao m»na meaa pau ke paio oleio pili iahui u»e kahi poneko, a ua olelo ae kahi o i ka piha naauao o kahi paele, a o ka poe no i kuaki loa, ua hoopuka ae latou ina olelo e hookaakaaia ai na maka o kahi makaikiu, a huh ewiwi ma lona o kona mau kapuai a ko-ke no keknhi kihi alanui e ku mni la mao a komo poholo aku la iloko o ka Apolo Holo. MOKUNA XLVII. E Haalkle k-kb oe ia Laoana nEi Iloko o Ekolu hora —Ka noiKE Kikimoa 0 Ka poinc—Na kanaka KaMAHO SttfA 0 EA 10 WE KE KOKo. \Vsiis9ke i huohuihuiia e &i.r. Ba kipß; w.ihi a kekahi leo i p e m&i ai ma kekahi kihi o ke pakaukau, bo, a I ka bakipa i huli ae ftt a leb>t aku no kahi o kela ieo kauoha ī bea - - • ■-. . -K—■■■-.■■', ■ I ■ -■■ ' - :v "■■ I mai aī, na hoopulw.i nui ia oia 5 ka ! ike ana siku tie wahi lahul il; pone ko ka mea nona ua leo kauoha ala. Ooe anei e keia wahi kanāka ele- | ka mea nana Ktl i leo kauoha 100- j kano? . , , % i Ae e Mr 3 >kipa, aole n»e malalo 0 na inaoao hnokano e ]ib© rpe kau 1 pane mai 1«, ua kahea aku ftu ia oe ma ka rula a e loaa ana hoi aa j

k*ki a juq ti£4 uku hke ia auo. m©.,ko. keift.poe kftrj&ka kēoheo. Nohiilaj ke npnoi .hou aku nei au, honui i kiuha wa;seke no'u 1 a e hoike mai heaha ka nui oke koiaa oia mea.' Me k» nuku i mauoiinoii na lehe | lehe i hiki hou ole ke paae m&i, ua I huli ae la ktt b ikipa a hooio aku Ih. | f kauoha, a ua loaa aku ?a ka :uku no ia tnea me ka hakalia ele. : plai kihi ili palauii eleele a mak&l , I kiu hui "no ka mea oia no keia r> ua ! īnu ap, a'he kam nna na ka mu-ka ' | »a pau akū la ka waiseke, alaila ' ' komo loa aku la oia no ka rumi pnina a kauoha i meaai nana no ia kaV.ahiaka. E like no me na olelo hoohokā a ; hoowahawaha i haawiia mai iaia maloko o ke keena inu waiona, no hoi ke~sa nae i nena ke kiu ia mea waiwai ole, ua noho iho 1a no oia maluna o ka noho ma ka «oao o ke pakauk{iu a heluhelu nu I-epa puka la i n.a nuhou oiā kakahi aka. Iloko o kela a me keia minule e kwe ole ia mai ai kaua meu mea ai i kauoha ai e kani mau ana no "hoi ka btlē laia, a ua I:lo hoi ia i mea hoop»haohuo'ia ai ka noonoo o ka poe e komo mai ana e ai, a ua ninau ae'la lakoa ia lakou aohe he me& nlki kehoike ae. No laila/ua ku ae la kekahi a hele aku U e ninau a ua ia uaai la hoi ka haina, no ka like ole o ke kulana keonimanu mawaena o na illkeokeo a oue eloeleAha' Ha ili ka ea' He keonieaMna muopepo kuu kulana a ; u e ike aei ia oe.i oi eku maoiu» o kekahi o na ihkeokeo e like me ko'u ano. E pono e honlohe keia poe i kau kauoha a i ole e hoikeia aku do imuaja ka ona o ka Apolo Holo nej. He wahi keia no ka lehu lehu a na lja lehulahu e nema no lakou ih ). E kauoha i kau.mea i m«kemakt< ni a owau ke kokua nou wahi a ke keoniman» n'ana ka ninau, "Ua 'haawi aku ke kiu ina houmai kai ana no ke keenioaana malihini, a noi 5 ka oluolo o ua malihini ala e kala aku iai«, a mai hoopilikia i kona manawa roa ka hoolilo ana iaia "kiu." Aka, e oluolu i ka manao o kona hualoha keonimana ka noho pu ana iho me ia ma ia u« hauoli loa ia e ! Mo malalo o kana mau hookioa ana no ko laua paina kakahiiika. Me ke kulana keonimana ,oiajo ua ae mai Ia keia hoaloha hou o kal makiiikiu i kana koao, a ua noho īho Ia laua ma ka a kali | no ka lawe ia mai o na iuea ai. Ma lalo o na kauoha s ka makaikiu ua | hoopihaia ke m« na mea . ai e liiwa ai na kanaka eh«, ua liio keia mau kauoha i Imwiia ai e ke ] kaaaka a na llma lawelawe o ke ke- j ea:» pama o ka Apolo Holo i mt?a | hnaheo no ko lakou euau iua paVa e hlki ana i kt.ua paele ke . uku \m IUO» I

j He pupauiaa ono ,a hauoli j macli fceia i h e .-kiu- - | oue kooa koaLha, a ia Liua iloko I oiii ho&l?iala£*i ana i ka ono o na mea ai,.aia hol, me ka moeuliaaa _ mu« ol« m e ke kiu ua komo a hele o na Jujaa4awelawe ke keeua a laua 9 iioonuu a.ua i mea ai ono oia kakahjjika a waiho f he wahi apana,pepa ma kā āoāo o," ke paake kiu, me ka huli awiwi, aua ae a hele uoe ka uana hou ole ■ «ai i hope.. i I tfa hoopahaohaoia no'oooo oj i ka makaikiu no keia wahi apaoa pepa ! waiho la iho la ma ka aoao o kana pā, a tne ka liooki ana i kaoa a! ana lālau koke iho Ia ia a wehe ao la, a maloko o ua wahi apana pepa ala a?a be mau huaolelo oolea o ka | kauoh3 hookikina e hai ana 1 ua makaikiu ala, e haale-e koke iho ia Ladana iloko o ekolu hora, Mao na d»aboIo ala, heaha ka mau®oo keia mau olelo bdoba»haa o ka hookikina e kauoha nei ia'u e haaleleiho ia Jjadana nei iloko o ekoln hora? *Wahi a ke kiu i hooho a« ai. Aēle loa au e hooko ina ma nao hoohaahaa o keia leta hooeikina I A e kun hoaloha, eia au iluna o ke kahua ninau lahui, e ae anei an I ke kaoōha pupule a keia leta | hehena o ka ho©kikina? Ua naoa maj ka hoaloha o ke kiu iaia me ke pāhaohao, alaila, ua h»awi mai la oia ina niele ana o ke pihoiboi, a ua pane ia aku ia mau mea me ka h&awi pu ia aku o ka !eia, a a ka olelo hooholo pane a u% hoaloha ala— mai ee aku i ka ma» nao 0 na olelo kauoha hookikina a keia leta, a e kauohala kela kanaka nana i lawe mai i ua leta e hoike n»ai me kana pane o ka oiaio, owai la ka meanana keia leta. E like me na olelo a ua hoaloha nei o ke kiu.iia hookoia ka manae o kalaua knmuhana mahope iho o ka pau ana o ka laua paina kakahiaka» Aka, o ka mea apiki, aole i loaa ua * kanaka ala, a o &a ninau i waihoia aku e pih ana mia he ~ hookahi no haioa pane e loaa mai ana. Aole ike, owal la ia_.bana&a mahaoi o ke komohewa ana mai neL Mamuli oka loaa oie o fcia kanaka a ka m&kaikiu a me kona ho* j aloha i makemake ai, ea , | haaleie ihp la iaua i ke keena aina, a komo aku la no ke keena e malauaia aoa ona leaiea. E lu ana ka poe in, E owe ana na poupepa a ka . | poe pepB» a o na laau k:u 'eue' a ka : 1 P 0 * hoonohnuoho ultv | iiuoa o ka papa hilioki, ke ko«le ala | piae aia ia tue aa heiu paanaau ma ( Ukou uiau ieLelehe—elua—eko-« , I lu, a. aku. . ! MMoko o kete keena, ua lōsa hou 1 I tnai !a i ke kio he apaua pepa bou I »o t kskauia e like tue mau I o!e1o kanohn hook. f kina aka lsta ' ! tonn Bo ka h«»a!e!p *ho i«\ ' i!okooofeo?n hora. Na keia o'elo ' k*v»oha honk"kii\a hon s keia ]eta \

kono »ku i ua kiu ala e haalele ibo i ka Apoio Holo, i kft pau ana o k& kela manawa a ka leta hookiki na i makeoaakn ai īaia e hooko e hoea hou mai ai ola a hala'Wai hou m« na ouli pakalakio ka manawa» haaha la na mea e loaa mai ana ia'u. NoUUft; ua huli ae la ia a npi aku 1« i kona hoaloh» e kala aka iaia, oiai oa makemakeia oia no kana mau hana ponoi, a ko p»u alaila, u« ioaa i ua hoaioha nai oaa ka h&nohano o ko iaua hui a haiawai hou ana ma ka Apolo Holo mahope iho C P «Xolu Lor«.