Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 51, 20 December 1902 — Page 7

Page PDF (659.50 KB)

This text was transcribed by:  Lufi Luteru
This work is dedicated to:  No kuʻu kama, ʻo ia no ʻo Homaiheʻikenui Mataʻafa Luteru, me ke aloha palena ʻole no

KE ALOHA AINA

POAONO, DEKEMABA 20, 1902.

 

MOOLELO HOONI PUUWAI NO KUU ALOHA I NA PUA, KUU IPO O NA LAUNAHELE!

KA MAKAIKIU KUPAIANAHA!

MOKUNA XLVII

 

E haalele koke oe ia Ladana nei iloko o ekolu hora. Ka hoika Rikimua o ka p@in@ -- Na kanaka kamaho elua o ka io me ke koko.

 

            Aha! E hooko ana oe e kuu hoa aloha i ka makemake o kela leta hookikina ea? Alaila, ke haawipio wale nei ka oe i kou kuleana kuokoa o ka noho ana lakou Beritania.

            Aole loa pela e kuu hoaloha a makamaka maikai. Malalo o na kauoha a kaʻu mau hana ponoi ua kono ia mai la au e hoea koke aku ikeia manawa koke ano, a ke pau ia alaila e hui hou ana no kaua ma ka Holo nei, wahie a ke kiu me ka haawi ana aku i kona lima i ka hoa aloha, a pela no hoi ua hoaloha aia i haawi aku i kona a kaawale ae la ana.

            I ke kiu i hemo aku ai a ku iluna o ke kahua akea o Ladana, ua namunamu ae la ia i keia mau huaolelo. E haalele anei au ia Ladana nei iloko o na hora i makemakeia ai, a hoolilo iaʻu iho i kanaka hohe wale no ka manawa mau loa. Aole loa! Ma ka inoa o ke Akua Hemolele, aole loa o Heneri Belemehana e ae wale e lilo i poo no na olelo hehena hookikina a keia leta kumakaia o ka mea @, o ke akanak e, aa ana me kona mau manao diabolo e kipaku a e hoohaahaa ia Beleimhana, alial aole oia i moeuhane e halawa mua me ia. e Hoolilo aku ana au i kona lae i maka bipi bulu no kaʻu mau poka pu, a o kona kino i papahele pukapuka a ko lakou inaina, no ka mea, he kanaka o Heneri Beleinehama i hiki ole ke hooweliwelia e kekahi enemi.

            O ke keena lawelawe a hooko oihana a ke kiu i komo aku ai mahope o kona hoopuka ana ae i kela maluna o ka alanui laula e Ladana, he wahi inu waina haahaa, a o kekahi hoi o na hale i maa ma ka malama ana ina hana hewa like ole, a o kahi e akoakoa ai o na kanaka i aa me ko kaou mau manao hiena o ka puni koko.  Aole no he lehulehu loa n na kanaka e noho ana moloko, aka, o ka @ mau leo ka-kana nae e hoopuka ana ina olelo awahia, ua lawa ia e hoonaeueue ina paia ekaeka a pelapela o ua keena inu waiona ala

            Ua komo aku ke kiu me ka nana ole no kela mau leo, a ko ma ka pa me ka manao e @ i ka bakipa i kiaha wais@ke, aka, @ huaolelo ka kano o ka hool@ ua b@kipa ala i haawi mai ai-- E haalele koke iho oe e keia paele ia Ladana nei iloko o ekolu hora, a i ole pela, aia ila, ua makaukau keia poe keonimana e li ia oe maluna o kekau pou uwea olelo.

            Hole Moke! Ma Abelahana ala, heala ka manao o keia kauoha hookikina au e Mr Bakipa, ua hana anei au i kekahi karaima imua ou i puka mai ai keia kaouoha kipau. Aole anei au he makaainana Beritania malalo o na hoomalu ana a kona hae aupuni?

            E Mr. Bakipa, aole loa au e hooko ana i kela kauoha ina aole oe e hoike mai ana i na kumu, ano; o kela kanaka a me keia kanaka e hapai ana i kona mau lima iluna no ka hooko ana i ka hanohano o kau kauoha, oia auanei ke kanaka mua loa nona ka uhane e hoi ai i ka lani e noho ai.  E like me ka maluhia o koʻu kino i komo mai nei pela no au e homo hou aku ai, a e lohe a maopopo oe i kaʻu mea i hoike @ ʻku nei.

            E na keonimana, wahi a ka leo nui o ka bakipa, ano manawa e hooko i ka hanohano o ke kanoha no ka hoouna i keia paele e haalele iho oia ia Ladana nei iloko o ekolu hora, a i ole pela, e hooko mai ke kaula li ma kona pua ai, a hiu aku iaia e lewalewa mawaena o ka lani a me ka honua.

            Na keia leo kauoha a ka bakipa i hoohaluku ae i na noho a me na pakaukau o ke keena, me ka emo ole aia na kanaka he 16 e ku ana maluna o ko lakou mau kapuai me ko lakou mau leo hooho e kahea ana, e ho@ na kanaka nika a me ka paele haakei a pau e puehu liilii mailoko aku o Ladana. Me ko lakou leo e kahea ana a me na wawae hele imua, me na lima hoi e wiliwilina maluna o ko lakou mau poo, aia ke kiu ua ike a hoomaopopo iho la keia o ka hikimua o ka poino e loaa ana iaia malalo o kela leo kauoha hookikina i ke kipaku, e haaalele oia ia Ladana iloko o na hora i mokemokeia. Nolaila, me na lima eleu i piilike ae i ka wa hookahi, a me ka leo moakaka o ke kanaka koa, ua haawi aku oia i ke kauoha no ke ku ana iho o kela a me keia kanaka maluna o kona wahi iho, a i ole pela; alaila ua makaukau ka waha o kana mau pupanapana e hoouna aku i ko laua mau @ no ka hooka ana i ka makemake o ko laua haku.

            Aka, pehea kela poe hehena puni koko, ua hoolohe anei lakou i kela kauoha a ka makaikiu @? Aole loa. E like me ko lakou makee ana ina hana haihai kanawai a me na hana puni koko pela lakou i pale ae ai i ka leo o ke ola, a pii imua no ka @ hooko ana ina olelo hookikina a ka bakipa. Alaila, he unina @ no ka pu o kahi mahope o kekahi aia hoi he eono mau kino kanaka e waiho ana iluna o ka papahele iloko o ko lakou mau koko ponoi, a e auwe ana me ka ehaeha nui, No ka lua o ka manawa o ke kani alapie hou ana iluna o ka papahele he eono kino kanaka no ka hoopuipui ana i ka heluna o na poe i hoehaia i ka umikumamalua, oiai ka eha kanaka iho i koe ua holo aku e pee mahope o na pahu barela a me pakaukau, a o ke kiu ua haalel iho la oia ia wahi no ka hoopakele ana iaia mai na poino hou e hoea mai ana imua ona.

            Ua hoea hou aku oia no kekahi hale inuwaiana haahaa e like no me ka hale mua, a o na haawina i loaa iaia ma ka hale mua oia like no ia i haawi ia maiaia ma keia hale. Ala ala, ike maopopo iho la ua kiu nei, o kela kauoha hookikina no kona haalele koke ia Ladana maloko o na palena o ekolu hora eia ia ke hoike mai nei iaia i ka hikimua o na poino, a o ka laepua nana keia mau hana hoohaahaa owai la ia? Nolaila, e like me kana i hooholopaa ai ma ka ino o na Kaua Hemolele, aole loa ia e haalele ia Ladana malalo o kela kauoha mahaoi o ka hoohaahaa, ua hooko oia ma ka haawi ana aku i kana mau puupuu huaale kepau maluna o kela a me keia mea e hoao ana e lawelawe mai maluna o kona kino ina hooko o lea ana a kela kauoha, a ilko o ekolu hora a oi aia oia e ku hou ana maluna o ka papahele o ka Apolo Holo me ka makaukau nui no ke kue ana aku i ua kauoha ala.

            Laepaa Ow@ ka hehena nui nana e hana @ ninau pili lahui i ikeia malalo o ka noho hoomalu a ka hae Beritania, a keia loa hooki kina p@hulu malao o ke kipaku rula @ i maopopo ole kona kuleana maluna o ka @ lahui.

            Auwe, aole ka oe i haalele mai ia Ladana nei e like me ka leo kauoha i haawe ia aku ia oe e kela paele haake? O kou hooko ole ana i kela kauoha o kou ae ana noia ia oe iho e ki poka ia kou lae? wahi a ka bakipa o ka Holo i pane okalakala mai ai me ka hoomau ana mai i ke kamailio ana. Mao @ na lani ala, ke kauoha nei au ia oe e haalel koke aku hoi mawaho o kona mau paia me ka hoohakalia ole.

            Ma ka inoa o na lani hemolele, aole loa au e hoike a hoolohe i kau kauoha e ka bakipa, ina o ka Apolo holookoa nei ke ala kue mai ana iaʻu. No kau ninu no koʻu haalele ole ia Landana nei malalo o keia kauoha hookikikina, eia au imua o kou alo me ka hopohopo ole, he hooia hoi o ka oiaio loa, aole loa e hiki i ua kauha ala ke kipaku iau me ka h@pala ole ia he kiko maluna o ka uhane o kekahi me hanu ola e like me aʻu: E like me ko oukou makemake ana e hookoia ka hanohano o ka oukou kumuhana, pela no wau e makee nei no na haina o kaʻu ninau, wahi a ke k@ me ke okalakala.

            N@ Halelel koke mai i ka Apolo Holo nei a i ole pela e koele no ko lae paakiki me ke oolea o ka puupuu poka kepau paakiki, wahi a ka bakipa i pane hou aku ai me ka huhu nui. Aka ua hookaakaa koke ia ae na maka o ua bakipa ala iaia i ike mai ai e hamama aku ana ka waha o na ilio blu a kahi paele, a oia ka ua bakipa nei i hooho ae ai me ka puiwa nui, Hole Samoka iu nika, heaha ke ano o keia mau hana hooweliweli au. Aole anei oe i ike e keia hupo, he hewa karaima ia au e hana mai ia?

            Aole e ke poohakahaka, ina he hana karaima keia aʻu; alaila, no keaha hoi oe i olelo mai nei e koele kuu lae me ka poka pu? E ki mai paha hoi kau pu, a e ki aku no hoi au i kaʻu, a na kahopena e hoike mai i ka mea lanakila, ipane aku ai ka makaikiu me kona mau maka e hakapono aku ana maluna o ka bakipa.

            Na keloa pane ma ka aoaoa o ke kiu me ka hookahe oleia o ke koko, ua kauoha aku la ia i ka bakipa i kiaha wai seke i hoohuihuiia, a oia kauoha aole loa e hiki iaia ke kue mai imua o ka waha o ka pu panapana e hamama aku ana i makaukau e hoolei koke ina kauoha a pau a kona haku o haawi ana iaia.

            Mahope o ka pau ana o ke kiaha waiseke i ke makoka a me ka mu ka ia, ua emi hope aku la ka makaikiu a komo iloko o ka rumi e malamaia ai o na lealea o kela a me keia nao, a malaila i halawai hou ae ai oia me kona hoaloha oia kakahiaka, a hui ae la lau iloko o na lululima ana o ke aloha pumehana ferena: ua haawiian na niele ana e ka hoa aloha o ke kiu na paha ua haalele io iho kana aikane ia Ladana e like me ke kauoha hookikina a na olelo a kela leta i loaa mai ai iaia ma ia kakahiaka.

 

            Hohe wa o ka nele a me ka pili keia maoli e ikeia nei, a ua laweia mai ia makou ka lohe no kekahi mau ohana i noho @ a po la @ ke komo wahi ai ole.

 

CAMARA & CO,

WAINA, BIA ME NA WAIONA

KIHI O ALANUI ALAKEA ME MOIWAHINE

WAIN@ 50 C. 1 GALANI

WAINA SWEETS 75 C. 1 GALANI

PRIMR BIA $2.00 O KE DOZ ZTS

 

Ua loaa mai ia makou he heluna nui o na waiona like ole Waiona, Bia Gini, Wisike ame Barani a ke kuai ia nei me ka emi loa.

 

Eia maanei o @