Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 1, 3 January 1903 — Page 3

Page PDF (766.50 KB)

This text was transcribed by:  Kahikina De Silva
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

 

KE ALOHA AINA, POAONO, IANUARI 3, 1903.

 

Na Anoai o hilo.

 

            He la ua o nehinei Dekemaba 25, ka la hoi a ko ke ao nei i hoomanao ai no ka hanau ana mai o Iesu ma Betelehama, Iudea, maloko o ka hale hanai holoholona. Aka, aole ia i lilo i mea e hookuemiia ai na hana i hoomakaukauia no ia la e ka poe i ohohia a paulele ia La.

            Ua malamaia na hana hoomanao ma na halepule like ole apau o keia kaona u'i me ka maikai, e like me ko na makahiki i hala. Aole no he emi iho o na hale kuai waiona ma keia kaona, e like hoi me na olelo hoolaha a na Ahahui Euanelio Hawaii, i aponoia a i kakauinoaia e lakou, no ke alulike a kinai ana ia mea hoopoino. Ua nui na olelo hooholo kinai waiona i hanaia a hooholoia, aka, o ka mea i ikeia. Ke ulu nei a ke inu nui nei kela me keia heluna kane a wahine i na waiona. Nui ka ona a me ka haunaele i ike ia i keia wa.

            Iloko aku nei o ka pule hope o ka malama o Novemaba, i hele ai na Lunamakaaina J. Lui a me M. K. Kalaiwaa, i Hamakua, me Hilo akau a me Hilo waena, no ka hui a halawai pu ana me na makaainana, no ke kuka pu ana me lakou no na kumuhana a lakou i manao ai e waiho mai ma ko lakou lima, a me na pilikia hoi o ko lakou wahi, a waiho mai hoi i hana na na kauwa a ka lehulehu e hana a hooikaika aku iloko o ka hale Ahaolelo, e kokoke mai nei i keia makahiki 1903 ae. A mahope o ka hapa mua e hele ai no Puna e halawai pu ai me ko laila mau makaainana, a huli hoi mai no Hilo. Ma Hilo Kaona nei ko lakou wahi e halawai hope ai me na makaainana no na kumuhana e waiho ia aku ana iloko o ko lakou lima, no ka pono o na makaainana o keia mau apana mai Puna a hiki i Hamakua.

            Ua hoike pu mai no hoi laua, a penei: "E hele ana maua hana i ka makemake o na makaainana, e hooikaika ana no maua a ko a haule paha. A ia maua e hoi mai ai ke pau ka hana, e hele aku ana maua e hui me oukou e na makaainana, a e hoike aku ia oukou ina mea i hanaia, na mea i ko a me na mea i ko ole a pela wale."

            Ua manaoia e kahea i halawai makaainana nui ma Hilo nei, no ka noonoo a hoomakaukau ana ina kumuhana ano nui i waihoia aku ai i na Lunamakaainana, mamua ae o ka hele ana aku o na Lunamakaainana i ka Ahaolelo.

            E @ui no na kumuana ano nui @ waiho aku ma ka lima @ koho balota ana i na lunamakaainana me na Senatoa. Oia na wahine i loaa ka ike kakau a me heluhelu hoonui, puunaue, hookaulike, hoolawe, a pela aku. Auwe! Wela ka hao ana ina u'i Hawaii o ka aoao palupalu ma keia mua aku, ke ole hoi lakou la e makapaa mai, a e lili pilikino iho.

            Nolaila, ke konia aku nei na makaainana apau mai Hawaii a hiki i Niihau e alulike mai ma keia kumuhana, a ke kono ikaika akunei na kauwa a ka Lahui, oia na Lunamakaainana a me na Senatoa i kohoia iho nei, e kakoo like mai i keia kumuhana maikai, no ka apono a hooholo ana i keia kau Ahaolelo ae.

            Elua a oi miliona poe Amerika ike ole i ke kakau a heluhelu, eia nae ua loaa no ka pono koho balota lunamakaainana ia lakou. A no ke aha e noho nele mau ai na u'i wahine nohea o Hawaii i ka mana koho balota Lunamakaainana a Senatoa? Pau keia makahiki 1902, pau a nalo a mau ano hana, hoea mai ka 1903, hoea pu mai me na hana ano hou a maikai o ka aina, hoea pu mai me na bila haawina ulumahiehie, a kau aku maluna o na wahine Hawaii mai Hawaii a Niihau.

                                                                        ALOHALAHUI.

                        Hilo City, Dekemaba 26, 1902.

 

LA HAPE NUIA.

 

[He mele keia i haku kahikoia e L. Laiana, i kapaia ma ka inoa Hawaii],

 

Ke kani ke nei na bele e,

He kani ilihia,

Ala'e ala'e hoo@ho e

La Hape Nuia keia

Hookani no mai o a o

Ua kau ka maluhia

E hoomaikai e oli ae

La Hape Nuia keia.

 

Hawaii e Hawaii lai,

E ku a eehia,

Ke komo nei na Aina e

A hooke pilikia

Mai kue nae a pala ae

E noho maluhia,

E hui mai a kani ae

La Hape Nuia keia.

 

La maikai nei e oli ai,

E hui e aloha

Aloha a makana no

Me keia ke kauoha

Pau ke kue ka enemi

E pau na mokuhia

Kulike no a kani hou

La Hape Nuia keia.

 

Hoolilo no kakou

@ makahiki

I makahiki ano hou

E keia hana like

No Iesu no kakou a pau

Mai hoolauwilihia

E hui mai a kani ae

La Hape Nuia keia.

 

            Ma ke Kinau o keia pule ae e huli hoi aku ai na kaikaina o ka Makuahine Puuku Mrs. Akana a me Mrs. Like, no ko lakou home i ka pohu lai o Hilo.

                                    Good bye.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

HOOLAHA A KA MEA PAA MORAKI

 

            I kulike ai me ka manao o kekahi moraki i hana ia e Frank Hustaca o Honolulu, Oahu, Teritori o Hawaii, a me Nellie E. Hustace kana wahine ia Samuel C. Allen o Honolulu i oleloia, ma ka la 9 o Mei, 1901, a i hoopaaia ma ke Keena Kope Aupuni, Honolulu, Oahu, buke 220, aoao 209 a ka 212.

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia ua manao o Samuel C. Allen, mea paa moraki i oleloia e hooko aku no ka hahai ia o ka ae like oia ka uku ole ia o ka ukupanee.

            Ke hoolaha hou ia aku nei mahope o ka hala ana o ekolu pule mai ka la i hoopukaia ai o keia hoolaha ua manao ka mea paa moraki i hoikeia e hooko aku i ua moraki ala i oleloia a e hoolaha ia aku no ia no ke kuai ia ana o ka aina a me na waiwai maloko olaila me ka hoolilo ia aku ma ke kuai kudala ana ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poakahi, Ianuari 26, 1903, ma ka hora 12 awakea.

            O keia malalo iho na waiwai i hoakaka ia maloko o ka moraki a e hoolilo ia aku ana:

            Ekahi. Mai ka aoao akauhikina mai o alanui Beritania 196 3 10 kapuai piha hema hikina o alanui Nuuanu, ma ke alo alanui e moe ana Hema 40º 30' Hikina, meridiana oiaio, a e holo ana ka palena penei:

            Akau 55º 50' Hikina meridiana oiaio, 90 kapuai ma ka aina no Fisher mamua a i keia wa no Duval;

            Akau 57º 50' Hikina meridiana oiaio 51 ½ kapuai ma kekahi mahele o ka Apana o Honaunau.

            Hema 35º 10' Hikina meridiana oiaio ma ka apana i ike ia Apana o Piikoi.

            Hema 55º 30' Komohana, meridiana oiaio, 138 ½ kapuai ma ka aina no Maria Beckley mamua, i keia wa no N.S. Sachs;

            Akau 40º 30' Komohana, meridiana oiaio, 64 2 10 kapuai ma ke alanui Beritania no kahi i hoomaka ai.

            Nona ka ili aina o 8,972 kapuai kuea a i ole 2 10 eka, a o keia ka aina i hoolilo ia ia Frank Hustace e Charles S. Desky ma kekahi palapala kuai i hana ia ma ka la 14 o Mei, 1900, a i hoopaa ma ka buke 209, aoao 144, a pela aku.

            Pela ka hoohana ana, i ka pono alanui, e like me na olelo a Charles S. desky, mea haawi, kona mau hooilina a i ole na poe e hoolilo ia aku ai, a maluna oia alanui, he Umi (10) kapuai laula, a oia kahi i malama a hookaawale ia e Charles S. Desky, oia kela apana ololi o ka aina nona ka laula o Umi (10) kapuai e waiho ana mawaena o ka aina i ona a kuleana ia i keia wa e Charles S. Desky i oleloia ma ka inoa o Progress Block, a me kela apana, mahele a i ole lihi aina i hoakakaia ma kekahi palapala kuai i hanaia e Charles S. Desky ia George Herbert, ma ka la 28 o Iulai, 1898, a i hoopaa ia ma ka buke 183, ma na aoao 268 a me 269, a mai ia Gerge Herbert i olelo ia ua hoolilo ia aku ia Frank Hustace i oleloia ma ka palapala kuai i oleloia i hanaia i ka la 10 o Mei, 1900, i hoopaaia ma ka buke 208, aoao 155 ame 156, o ka aoao alanuii hoolilo ia maanei ua hooliloia mai e Charles S. Desky i oleloia ia Frank Hustace ma ka palapala kuai i oleloia i hanaia ma ka la 14 o Mei 1900, a i hoopaaia buke 209 aoao 144, a pela aku. O ka pono alanui a i ole alanui ololi, e moe ana mai kekahi wahi mahope koke iho o ka Progress Block makai o alanui Beritania no ke alanui Chaplain.

            Elua. E hoomaka ana ma kekahi wahi ma ka aoao makai o alanui Beritania, nona ka mamao Akau 40º 22' Hikina, 90 kapuai mai ka hookui ana ma ka aoao makai o alanui Beritania i olelo @ aoao ma Ewa o alanui @, alaila

            @ º 15' Komohana, 104 kapuai; alaila

            Akau @0º 22' Hikina ma ka @ i @ ia ia F@ S. @ alaila

            Akau 81º 15' 104 kapuai aku o alanui Beritania; alaila

            Hema 40º 22' Hikina 35 kapuai no kahi i hoomaha ai.

            Nona ka ili aina o 3640 kapuai kuea he mahele no ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui 147 no W.L. Lee a oia aina hookahi ua lilo aku Frank Hustace i oleloia ma kekahi palapala kuai i hanaia e George Herbert ma ka la 10 o Mei, 1900, a i hoopaaia ma ka buke 208, aoao 155 a me 156.

                                                            S.C. ALLEN,

                                                            Mea Paa Moraki.

            No na mea i koe e ninau ma na keena loio Kinney B Ilou a me McO@nahan, ma ke Judd Building,

            Honolulu, T.H., Dec. 30 1902.

            Dec. 30, Jan. 6, 13, 20, 24, 26.

 

HOOLAHA KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o kekahi moraki i hanaia ma ka la 7 o Dekemaba, 1900, e Frank Hustace o Honolulu, mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, o ka aoao mua a me F.A. Schaefer, W. Lanz a me H. Focke o Honolulu i oleloia, he mau hoahui e lawelawe oihana ana ma Honolulu ioleloia, malalo o ka inoa hui o F.A. Schaefer & Co., o ka aoao elua, a i hoopaaia ma ka buke 215, aoao 324, 326, ma ke Keena Kope Hawaii, ke manao nei na poe o ka aoao elua, e hooku aku i ua moraki ala i olelo ia no ka hahakiia o ka aelike oia ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ko laua wa uku.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, o ka aina e kuai a e hoolilo ia aku ana ma ka moraki i oleloia, e kuai kudala ia ana ma ke Keena Kudala o James F. Morgan, Alanui Moiwahine, Honolulu, Poakahi la 19 o Ianuari, 1903, hora 12 awakea.

            O ka aina i hoakakaia ma ka moraki i oleloia oia keia.

            O keila aina a i ole o kela mahele a pau o ka aina e waiho ana ma Kaliu, Honolulu, mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, e hoopuni a e hoakakaia ana penei:

            E hoomaka ana ma kekahi huina ma ka aoao mauka o ke alanui Moiwahine, ma kekahi wahi Hema 54º 40' Komohana, oiaio 264.6 kapuai mai kekahi @ hao mai ke kihi Komohana o alanui Moi a me Moiwahine ma kahi kokoke i ka uwapo Hooliliamau, a e holo ana:

            1. Hema 3º 00' Hikina, oiaio 167 kapuai aoao mauka o ke alanui Moiwahine;

            2. Akau 47º 00' Hikina oiaio 99.2 kapuai ma ke kuleana 170 no Kekuanaoa;

            3. Akau 17º 30' Komohana oiaio 113.7 kapuai ma ka mahele o ke kuleana 11223 no W.L. Lee, i hooliloia ia Armstrong no ke alanui Moiwahine; alaila

            5. Hema 54º 40' Komohana oiaio 166 kapuai ma ke alanui Moiwahine no kahi i hoomaka ai. Nona ka ili aina o 53.100 eka, a oia ka aina hookahi i lilo i ka mea moraki ma kekahi palapala kuai i hanaia e Royal D. Mead, Komisina, ma ka la 7 o Dekamaba, 1900, a he mahele no ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui 1879 1-2 Kuleana 1225 no William L. Lee.

                                                F.A. SCHAEFER & Co.

                                                            Mea Paa Moraki.

Kuike ma ke D. I. Gila Amerika, o ka lilo o ka palapala kuai me ka mea kuai.

            Nona mea i koe e ninau ia Holmes & Stanley, na Loio o ka mea paa moraki.

Hanaia ma Honolulu, Dec. 26, 1602.

 

LIO NALOWALE.

 

            Ua nalowale mai ka wahi noho mai ma Kawa@ ma ka po Poaha, he lio kane @ a kiko keokeo ma ka lae, keokeo na wawae hope elua, kuni ia me ka hao ano eleuma, a o ka mea @ oluolu e hoi @ ae iaia ma ka @ o ka Hawaiian Star a @ no ka uku.

                                                JOHN K. KAMANOULU,

                        Honolulu, December 29, 1902.