Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 2, 10 January 1903 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele! Ka Makaikiu Kupaianaha! [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOUNA LXYIII.

Mawaena o na Kahawai Ahi—Kts Kokala Palapala hupu Paahao A trPDNi. iloko o keia mau kolana liookōlo Haehea a ba makaikin ma hope o Hiusi Polopeko, e lilo no Ia i meaJbaohao.na kela a me keia 'wahi a ua kanaka apuka bona aupuoi nei e nlele ai U lakou tho, heaha la tia kumu a keia kaeaka paele e hu! b e halawai mau nei me* ke keoni mana a lakou e kspa ma'u he kanaka' wftitra! a elala T»tn. Malalo lhd o na ]>ftia īam ulinli, a malana ae o ka ilihooua asea aoi© loa he Jtilo, a he aiakaula nut nana e hoike aku ialakou ikahainao ka lakou me>u hoohuoi ana o ka niele mnwaho ae o r»a mea a lakou i ikemaka ponoi ai. O ka makaikiu Hem ri Beleineha ma aia na hooikaika ana a kona boonoo malana o kela ninau, heaha la na kumn o Poiopeka i «iiaia e haalele koke iho ia Lad»na iioko o na bora ekulo, a heaha hui uamanao kauoha pupuahulu i hoike ole ia mai ai kona makemaka e bana pela- O H;ugi Polopeka—wahi a ka inakaikiu, he paahao oia narift ioa minute a pau e mAkemnkeia ai t> kana hooko oih«t>B ana, aka,"ma kei» ninau ke kaulua nei oia a hiki i ka wa e loaa ai o ka pr»ne polole» okeianinaa. Nolaiia, ma kek,.h) po pouli nui e aakipaa ana maluna o t ka ilihonu», ka po hoi a na paia lani e hoike mai ioa aia he ioo uui © hoea mai ana, a bo Lb<iana hoi i moeuhane niua oie ai. oiai ka m&na. o ka uwila e hoomalainalama ana i kona mau J>aia, aia ma kekah» o kona mau kuono pouhuli, e malamiiia ana he halawai kuka a uhumu aialu, a e J hookoia hoi ka hani hauo o ka olelo hooholo a ua halawai aln i ke S9kon.a mua loa a ke poo o ke kannka i paele e komn aku ai o na J paia o ke ealuna. . Mono e make no o»a ma ka waha o ka pu pan ;l pana me ka hookolokolo ole la. Aiaila, ina o keia ka hoopui weli ■ Weii e ioaa aku ana i Re kanaka ; paele e like me ka olelo nooholo a ■ kila halawai mtilu i malamaia m# J keia po, aole anei o ka ot aku keii 1 o na hana k«r<im.ft eleeie loa o ka i haaliua a me ke kumakaia, i lawe laweia tne na o ka lili o| na keiki a fcsnrtka maluna o ko ki j noiLkekahio na lun» lAwflawfe o| |r, cT..y t Ai .''.iiiUU'l' | ' Ao « ' i

ui« ka lokoimnkiii hoopakele o na iani, aia hoi o aa poinp a tne na pili kia i upu e ia mamua no ke kanaka e lawolowa a e hoo.ko pololei aoa i ka iianoha»oo nft hana a fcōna keens, ua loao mua aku la iaia ka hoikemalalo o ka mpto k'aulaaa a ke kaDaka i mOlia iaia ih6 e lilo i mohui ulana no ka hh-miliiino o ka uihena kin, a e heluhelu ia ua moto ala peni:—I kou lawe ana \ ka hoo hiki no keia keepa, ua hahao pu iho o« i k:oo ola īloko o k /i poholima. Nolaila ina he kanaka o Heneri Eeleinehama a|a malalo o kela hoehiki, alaila he mea maopopo me ka hoohewahewa ole, aohe oia he kanafca e wale aua i kona ola e.lilo i inea paani wale ia e na poe kanawai. Ma'keia po a kela hui powa i i ,o poka lokahi ae la i ka lakou olelo hooholo, e be kanaki* paele ma ka waha o ka lakou p i p napa oa me ka hookolokolo <']* - us makaikiu nei e poho a e luuoa ana me ua poe iimakoko ala m%hlo o ka aahu o kue kanawai, a oia pu no hoi keknhi i haawi i kana mau apouo a kokua ana i ke'a olelo hooholo kipoka iaia iho no ma ka waha o ka pn p&napana. AlaiU, ms keU wahi e ike iho ai ka heluhilu, e kM& kiu pu no keknhi i ahewa poe" iho iaia e loaa kela ho pena Aka, he mea kan ' I»na loa nae uona-ka pahola «na ae 0 ka lono, kfwaamauH ana o ka ma* kftikiu Beleineharoa e hnoko i ka hanohano o e p a ai ka lawehala ma feona ahewa ana laia iho e kipoka ia. ; Ua pnka a hoea mai keia apono a ' kokua ana a ka makaikiu i kona hopena iho mi na olelo a Hiuai Polopeka, e hooia ana iaia iho oia i maoii no ka txlea nuna j kipoka i k» | i Haku Danekota tr»afalo o na kumu ! ka mare apuka ana o ua haku ala J 1 knoa kaiknahme ka Lede Dalau ! dia Wa sa Oiai oīa (Haku Danekot,t) ua mnra mua no I ka wahine, oia keia kauwa e ola a e nnho pu nei? mamiili oia mau h ;na ka lohe. Ma o ka niake ana o kona kai kuahine malato o na manao li!i o ka makee a mk* ka hoohuakeeo no nahnna ekaek'a i loaa sku iaia, do i iaila, ua hooholo oia ,f Hnku Waiea i Opto" e pmai i ka ino i hana īa aku i malui.a o kona kaikuahlneWahi a ua jtlaku Waisa ala ms kft hoomau an'n ī kana moolelo, ma ftaha oia i ka manawa i m*re ai o kona kaikuahine. a i Amt,rikā hoi ma ka manawa o kona niake an», a oiai o noho !a\ie?awt» ana oia maluko 0 kekahl keena oihaiia anpuni o Ainenka. ' [)lolohi loa kona hm ana waf, a no ka mt»a hoi, ito 1 i i ike maka Ina h«leheleaa o v | hJ»ku Danekotk nolaila, hlafcalto j a ulolehi loa ka hookoia ft»a o ko*sia !

1 -,b _ ■ " - p j jii»!ww^w mau iitii. T7a ifee a kacoaaitm ia oia taa ka inoa ht'ck«au o Polopeka ata, o ia pololei maoli qae o Waisa ka Haku Waisa. J N-a keia mao hoike pokole a Polo peka i hoowelaJkoke ae i ka īnaina iioko o ka uakaikiu, a ua aneaue maoli no e hooleJe koke aku i kana mau Uuaale kepau l'oko o ,ke kino o ke kalohe, aka, o ka lawelawe a hooko ana i kela hana, he huyo loa īa. oiai o kela puulu kanaka e a\oa koa nei maloko o ke Saluna Mona, o na kanaka a hmahana ponoi qo ia o Polopeka e lawelawe nei ma hana apuk{i bona aupuni. Nolaila* , o ke alanui a me ke alahele naauao wale ao a ua kiu neie.lawe mai ai ia.mau tniaute haiki o ke pihoihoi, oia no kona huipu ana aku tue la kou a hookahi ha hoopuka hewa like ana o na waha e make ka paele ma ka waha o ka lakou mau pu panapan», i kona sekoda mua loa e komo aku ai i ke Saluna Mot)&H*uti Pulopeka! wahi, a ke kiu . iaia iho, akahi no a loaa ia'u be palapaia hopu me ka mana piha e kukala anu ai he paahaō aupum oe aa'u, p, o ka hoike oui e paa ai kōu hihia no ke ahewa ana ia, oia no keia euikinilinaa lepo e paa uei ma laloo B;o'u malu. Suaī He hana lima lepo io kuu e noho laweiawe nei i uiakemakeia ai na hoopakele ana 8 keia u»;kin lima, aka, auhea !a kona kokooJu«? Poiopeka, ua iioea iaai kou ma nawa a'u e aku p,i la oe a me kou oaau hoa no Nuyet«, e na pipi kauo ihiko o na kua hao. «a palaiiīinao hikiw&we -aia aku la ua kiu nei Iw*ho me ka Ika a houmaopopo ola ja e na hoa kuka ona, a he palamime l ou o ka hikiwawe, aia ke tele£arapa puahiohio a u« Beleinehama aei-ua i k«ni kaoalulu aku la no ke keena pao o ka ōihana makaikiu, a hē holo lea ana o ka ninau, ua hoikeia aku la ka makeeuake e hoouna awi wi mai rae ka hakAha ole i puali m&kai o Iwakalua ka ikaika plha no Ka hooko ana i ka hanohauo o ka oihana makaikiu kulanakauha^e 0 L*d*n&. No hor!i i hala ae mahope iho o ka hoounaia ana o ke kahea 1 ke keena*o,ihana kiu, aia kahi Sa una Mona ua paa ī ka hopuia e Iwa kaiua makai i lawa me ka ikaiia o ke ttuka!a kaua o kan» pii panapaai e puehu hilh ai ka 1010 o poe e kue a pale kauoha» «laila o ka leo kauoha a ka makaikiu 13elefnehsma | oia wale no 'ka luīa paaKiki a k»iu ! , pue makai e hooluhē a e hooko ai, e like me ua lula a me ua kanawai j mavS mau iluko O t ka oihaua uiakai mai na a'o a rue na "haawi kauoha ana a ka uaakaikiu kanlana j Beleine!>ama, ua hooloh amwl ae : ia i kona kulnna'a he w&hi p&ete j maopopo oift \ keU k£ 'kuUna ! ; * kti})of powa \ aWa j : aupuui * 4fie «a paeW tio H

r--- . j upplialo ivi e ma,ke ma ku. w 4 uba I panapana, ' . I Hatelujs| Mtse Ualeluia, k«la. wahi paele, wahi a ka leo uluaoa i ahfu o na poe a pau i kahea tike ae a', me ka huki like ana ae i ka la kou rr*»u pu panapana a ki pupuā hufu e "baog a«a miio a maānei, a mamua o ka piha ana o ka mirtute . aia he paio &i pu wehweli l)akana ke lawelawe ia ala no ka-make a 019, ola. E kahea ahiu ona na leo ilalo epe kahi paele e alapiae araa ' aman ana ke feāni ana a na pu, a, ' emoole aia ke keeua ua pouli i ka f awāhi jv o ka olai 'k wate no , ake ahi ka mea ikeia, me he la eia keia poe e paio a e hakaka an a ma wpena ona Kahawai Ahi. A*>, he hakaka io kf; ? a mawaena o na Kahawai Ahi, e'olipa ana mao & ma#ilef me he man omaka ahi uwila *h e holo mai kahi kihi a kahi kiiii q k» Wai, a ilofcp o ,keift £>aia wehwel* uiasv*eua o na ahi e mai la ,mai ktfia, a keia aoao anei he mea olaiQ aohe diabolo hiki ka ku ae ilūna a" hooiaio mai. aole loa oia i halawai n»e kekaiii pukapuka ooka e like me kA haku. Ua nui leholehu «5» kahi aoao e ku&ana u hookahi a o ua. mea hookahi ala, eia ois ma waet»a o n& k&tu\vaj ahi kahi ipaio ai no ke ola ame ka make. Me aa, leo o k'a had;>3i hietia ko m poe powa no ka ian.īkila i - loaa ia lakoa manāuK oka make ana o ka mea a lakou inama foa ai f ak»», e kahihewa aoa p»ha Ja m»a koha aoa.