Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 9, 28 February 1903 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele! Ka Makaikiu Kupaianaha! [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele! Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOKUNA XLIX. Mahōpe o na Kailahao o .Ntro«TA —Ka Hoike Hihia Aūponi— Ka Oi&lo Hooholo ma ka Amana Li Ae—e ke Kanoawahine, owau leekahi i ai poka ma ka po nei ake, īie wabl ulia mak&paa wale eo la, &o ka mea, o na ulia e like me la ke ano be mea hiki ole ia ke pale a I ole hoobalabalaia paha. Aka, o ka bopena nae i loaa i u» kolohe la %e paabao oia na*u mahope o na feaolabao o Noget3, a roa kona la hookolokolo auanei e hoea aku ftha &u me na Loike aupual oiaio e abe Waia ai oia ma ke degfre ekahi o hoopai koikoi loa; &a p liaia Hioei Polopeka no ea puuwai «leele a me ka lim .koko pppehika- J &aka, i maoao e pakaha i ke ola o j kft baka kane o keia kakela, a o na tioike aupuoi oiaio loa e hooia ana 1 kahi e fca ai ka hewa !i iaia, oia no ia maialo o ko'u malu a hiki ooai 1 koea )a e hookolokoloia ai. He le&eaka iooa hanoh«iio a kipkie oia %t$ r o kana tnau h- na nie, be eka «ka o ka haahaa le a, aa oi aku ko* ba lapuwale imua o na kekp hupo m me kooa pekana imua o na keJkake, aka, e uku ana oia 1 ka hewa «na i hana ai. He mau la pokole %al.G no J koe e ike no oukou 1 kona 1:11 oialo maoli. Aka, e pono ia'o e leaha aku i kona kii a e ike e onkou luamua o ko ka ike ana, | ka mea, o keia mau kii i paila I toai la he mau kii hookomo wale ia | ibo no ia i mea e loaa ai na Iiki a I Hae aa haanui ana a na nupepa; No | laila, e hoooaanawanui ik) Iho a pae «eka'uhana. Alaila, nae kekahi pepa manoa Haoa a me ka penikala, ua kahakaha tbo 0 Heneri Beleinehama 1 ke kii o Hiuei Polopeka me ka maiau nui, % iloko o elima minute ua paa ae la Xia kii ala, a waiho aku la imua o ke «tlo o ke Kaunawahme me ka pane $u an&aku, o ke kii keia o ua lima %oko nei e Silevi». Ab»I O ua puuwai eleele nei keia eaf Ke apuka b ;na aupuni kaulaoa o keia kenf turia. He ka«taka opio no oia e hiki ole ai ke manaoio ia aku ua Iawelawe oia i j keia haua pelapel», aka, no ka oha» : Ha hea mai la eia? i No ka ohaua H:.ku Wais* oStaoa j fila Hale. O Pak> fili Waiaa kona j inoa, kaHaku Opio oStanafila Ha!e. Ioa no teia ohana mai keia baku j Opio,alaila he keiki oia no ka Haku , Waisa i m»ke ai ma ke kaa »hi i j bolo huhewa ai ma A uiohiia ; ♦ he kaikunane boi no ke » '

wahine ' make pu *£ ma ia kft»f<hi hookah'*, n pabe!fi msbu- ' nehune mai ni ka Haku Danekota, | I'-.-liiiu'i kou Ui'in.iO e Kauka } Remrnp, ua kamaaina anei oe no ' . it K ūn Op o? | | Ua laiau aaai la f ke kauka i ke kii | a nana'ilio la, a o ka buao'elo mua Joa aaai boopak!ā ae ai penei: Ae —o ka Haku Opioio no kejft o Stan»fila Hale. q Pakofila io no kona tnoa a he kaikunane ponoi hoi lo ke Kauiiawahine Kalaudiia. Alailp, o keiahaku opio no ka mep i kapaia o Hiaai Polopeka? Ae—o Hiusi Polopeka a me Pakafila Waiaa he houkahi no o laua kinc>. Hopaia b Hiusi Polopeka 0 keia kino hookahi ne ka hewa be apuka aupuni, a o Pake-A'a Waina hoi o ia kino hookahi no ka hewa limakokō pepehikanaka. Aloa keia man inoa i hupuia nona hewa hke ole. aka, he hookahi no nae o laoa Mno. Knjpanaha ke » b m kupaiaoaha,aka, o fca ke aku U- ! kai ana iho la no paha īh i keia ' kanaka.""' I Alaila, heaha na kuma nui i ala ! kaia ai keia haku Waiga opio e lawelawe i ke ola o ka Haku Dane- ; kota me ka waha o ka pu panapana? 1 oinau mai ai o Kauka Remona. Pehea oe i manao ai pela e Bele inehama? ī ninau mai ai ke kauka. * Aole anei ke Kaunawahine Kalau " dlla he wahine na ka Haku Dane- j kota i na m&kahiki ae nei i hala? ! I Ae h« wahine, aka, ua kaawale ' ! nae laua ma o ka make ana o ua Kaunawahine nei. | Alaila, heaha ba kumu nui I konoia ai keja kauna wahine e haa-1 lele i kana kane k tt Haku Danekot£i? Aole anei ua ike oia me ka maopopo ' i loa o ka hoohewahewa aole 1 i . | { o ia he wahiae mare feu i ke kana- ; j wai, oiai eia no ke ola nei imiia o ! | kona mau puka ihu ponoi ka wahi- | ne mare a ka Haku Danekota mala lo o ka inoa apuka Ailika Lema? a a ina boj pela īho la ke ano i kaa wnle ai īaua iloko o ka ukiuki a me ka inaina, a halawai ai kela kauna wahine me kona hopena weliweli, alaila, aia no hō lala a he mamō no keia ohana i loaa na manao di»bolo ' hehena, e panai ka ino no ka ino 11 hanaia maluna 6 kona hale, a me ' he !a peia i hooko ai ka Haku opio ! i kana bana i IniweLwe ai, aka, ao!e ' nae ia he mea niona e pakele ai msti ; 1 na «rbewa ana aku a ke knnaw». Nolaiia, ke ole iu e kuhihewa, ua hookikina ia ka Haku Waiea Opio j a o Hiuei Polopōka hoi e lawelawe I i keia hana i mea e na ai ka lili maleee no kona |baīe i hoohaahaaia { e na h ma hilah'lla r ka hnkn poino. | Aka nae na kai ahahookolokolo ia ! kuleana ahewa a e hookuu Aole he maii ole'o hoohalahala 0 ! • 5 ; ma ka aOao o na p e e mal - atia ; na olelo a[ ka makaikui, ;aka, ! o ka ho tia n me «pono wnle n > ma ' ka Inkahi ana tīa liH io o 'ke!»'l 1 , -! i

bafeu opio i ka hilahila i kau aka ' ' nialuna.o kona hale I kauoha iaia ē ' | lawft i ols o Haka Datk'ekot* tne ' ka waha o ka pa panapana. Aka, | | o ka ninan nui o ka manawai ihea j j ua kanaka opīo.ala ia mau la i kau '■ | aku ai keia hilahila a tne ka hoino < i i'h m-iluna o k< na bafe. . ■ . ! ,i Wuhi a Kauka Reraon» i hoike ae ai tna kan» olelo 7 ua ha!a ua h»la tsa haku opio ala no na aīna mamao o Europa, a aole no hoi oia i Enelani ī ka wa i msre ai o kona» kaikuahine ka Lede Kaulauelila oae ka H«ku Danekota. Aluile, i kamailio aku ai ka tcakaikiu, ma aole oia ma Enelani nei ikawa o ka hoohui mare mewaena o kooa kaikuahine a me ka Haku Danekota, aole pu noi ī na minute 0 ko laua kaawale ana a.make, alaila, pehea hoi oia i maopopōai i ka moolelo hilahila o kona ohana a me k6lakou pau ana i ka make, a me ka maopopo pu ana iaia o ka Haku | Di»nekota? | Maiia paha ua hoikeia ka moole-' lo maloko o na nupepa, a i ole ua lohe mai oia mai kekahi o na pilikana iaia i hoea mai ai ī Enelani Inei, wahi a Kauka Remona. Maloko o qa nupepa, aole loa he moolelo oia ano, oiai aole loa lakou 1 mahui iki he hele haalele keia & , ka Lede Kalau<lila iloko o ke kaa I wale. O na mea wale no i loaa ia laKOu, o kela hoio huhewa ana a ke kaaahi a me ka pau ana o ka ohana o Waiaa i ka makp, a me kekahi | poe be lehulehu, a o ka Haku Da- . nekola kekahi 1 paa maloko o ia ] hoike; Maiia paha mai kekahi io j mai o na pihkana i loaa ai iaia ka i ike a me ka maopopo ana e like me i kau i oielo iho nei e ke kauka, Aka, aole au e loihl loa ana i anei; E ho eahou aku ana an no ko makou keena no ka waihe ana i ka'u ike e ahewaia ai ka mea i hopnia E hala ana paha ia'u he mau la ma ka hoomakaokau ana ma ko makou keeaa a me ke kaena o ka Loio Kuhina Nui o ke Aupuni; aka, e kipa ike mai ana no nae au ī kela a me keia wa e loaa ai ia'u he manawa kauwale, Alaila, mahope o ka paina kakahiaka a me na kukaiolelo kono I ke kiu, aole hoonele i kana kipa ana 1 aku noke kakela, aia ua kiu ala ke i haulani ala kona kaa no ke keena oihana makaikiu no ka waiho ana i kana lipoka e tiik! ai ke hulul ia mai na mekini a me na mea paaha na na'i a ka mea apuka b na aupuni a aole huaoleio eae o ka mahalo | a ke poo o ka oinaoa makalkiu © hoaana ae ai o ka hoonani, ā ni hou iho i ka inoa o Hentri B-?!e ' i inehama, alailn, ua pnhola mai la ; ! ia i keia mau'o'elo: Ē kuu keiki j | ua ka oihaaa ® kaua paa eei a ffie ' ] ke aupuni o Ber.t inia nei, he tnea j I po'no e lil>'ia o© ko kuhma a*u e' ' p *a nei, aka, 'aole atii e hnla ae a © ■ ! ike no wau p!» oe rna i;\ kuīan» kaht' | i ka« E Wo no

I fceia teens, a ooe liōi koaa.WWalii j e like me na. upuupu &nj. a kena I hoku gi«Ta e kau aaai la m?» ko uuaa , uEeai; E porose kau'a e kuu keiki a j. baele aku ma kau huakāi, ua make . mabe.au e lawe aku ia oe 110 ke ke* I ena bpna aupunu a e papahi hoi i jna ui£ih ; «lo hoohiwali!Wa ana aia i ke»n», Ado, na oka po | uiaikai lualuha ou e kuu kēiki ka'a j pprose ma kwia kiaha» a pei» no boi j au nou e kuu tua ka olhaup» a e ola | ka Moiwahine o is'ui I I kahoahoa pu ae m toe Heqeri Bele [ inehama. [ Alaila, mahope o na īnu biah\ 'anaa ke poo o ka oihana ime Henen B .leiiiehamaj bar.lele j īho la iaua I ke keeua a kaa hou na | luna o ke ka& nō ka holo ana ma I kekeena o ka loio aupuni, a pau | na hana a me oa lipolea e pili atia i | ka hihia, ua haalele hou ibo laua lia loio aopuni a holo pololei no ! keena bona aupuni, a ua hookipaia [ aku lana e fea luna nui me ka piha i hauoli, a na ke poo o ka oihaHa ma i kaikia i hoolauna aku i ka makai Kia imua oka luna Hul me keia mau olelo: O Mr. fleneri Beleine haoia koia, tea hoku o ka m* leaikiu o Lad vna nel ka mea nana i bopu ma ka po nei ke kino o Hius' ! Polopeka, ke npuka bona aupuni kaulona nana i samoka iho nei he ! m»u haneri t:ngani eUla o ko o'uI kou keena; Oia a me kona puaīi e |ia lakott mahope o na kaolahao o ' Nugeta kahi i paa ai a tali no kona ! la e hookolokoloia ai, ka lai ī make ! makeia ai na hooia kue ana a kō I oukou keena nēi e ahewaia ai ua ; kolohe nui ala o ke ao.