Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 13, 28 March 1903 — NA HANA O KA AHAOLELO. [ARTICLE]

NA HANA O KA AHAOLELO.

* LA UkS:i 2K N \ L.. N '.• ; -,K •. i . ;N «... HL, b L - 4 k?. p.' •ii n bnj. Kīa • t ' . i 1 k-< • -u !; . ; a » mu & iU'.UL» U ) >'■ jli - iī .i. WU itu>\& ī ke koaiile k..'k.twa «mu ka «e b ibouH P,ake. O kni» iii • ku Lo rke koa;ite « tis Īiou i li" uLe!u Oi&L» h >oh ,\o ii Pjr.lv, $vK)O mikiiii wHwahi poh-iko do Harrii<kua walhoia a ooonno p.u rae kn 'bila £.. , ■Oielo bo; holo t Wr ghi $9,000 wawaoi p'iuaku no Kona g me Eohaie s waihn.a a hponoō nae ka ' lbjia I Oleio hoehelo a Virdv $3,000 i : <AW -po oo Hnkwe, ws-hoia a noo- ' noo me k* bda h^.w-na. Oielo hooholo a P»li $6 000 i eaekinl pnhaku a \»e rola alaūai rib Maui, w ( iibom me ka biia imawīn», Nana ,n- $30,000 no na Alaliāka tcai WftliifHH»hele a Ka.nia eanui, a mai K.urrio<''oa a ka haie wil'ko o Waialua, me ka uhi una «na i ke alanui mai TI .le;wfta Ala--muki, wafhoia me kii bila haawina. Olelo hooholo oa Long $10 000 ao ke alanui awawa o Palolo, washo ia me la b.la haawuia. Olelo hooholo ha Haia ūc Ka Loo e&ae/na - ana i na aKnui, kaknlu ana laa uwspo a j>ela aku uo Maui, waihoia me ka b.la haawina. ' / .Koanle huikau he hoike o ka bila « lawe na kaa baiklkāla i na kukui i ka po e hooluli ia I hiki ai ke kg<mo ke Ter.tori holoukoa, Na At;darde be olelo booho!o v e lohoia i ko/cite o elima no ka noo eoo ana i na bila i holo n?aloko o ua Hale elua, na Kilin iwoki i umi Aomitej Appnoia; Na Jafger be baa e hoomena aria Ia H. M Von Holt j, me kona mau ioahui no ka hoomoe ana i alahao «aaa ka moktipnni o Kauai NavAndrade i hōolaha mai, be ekolu ana bila hoololi kanawai. Na Hftia f lie bil« e bo<iponoponoia oa rala a me ka nana arla īna hale -« kuknloia ana; Na Kealawaa he baawina o $2 400 no ke Kakauolelo tne ka Maheleolelo o ka Aha Kaa pnni ma Hilo, Na S(SDibo he btia, e kuai ke Teri tori i na wai iiaouna o Kaaikani a tne Kahnawai o Puuoa; hoio ma ka iieiuhelu ekaffi Na Kupihea. be b la e hoopono pono ana i na poe h«na paipu; holo aua ka heluheiu eki ni. Nana no he olelo hooholo, o na poe a pau i hoo oeleia i na home e ke hhi bubonika, s haawiia i home ma kapa hoomalu o Kalihi ka oku ole; wnihoia i kekahi komile ku)k»W;i. Na Paele ī hooinha m»i, he bilu Aaua t» lawe mai ana n > k» hookuu «na i na poe a pau i k ho ba!ota i fea 1901, uiai ka uku auhōo aoa; kue ka lunahoomalu i ka iaweia an& toai o keia bila.

N . i, . ■•: . U • (i h.\ 'io'n > • . ■ . L >na Hu ; e - f.f>i u-,i ih.v -t,«i oiij ko ia knla ' n • w īb«• Jf> * *£*> -huli; ' K«n ■h'* h? nlīlo ln fh >1-». e kuaoi nw=!a m~ftrnua ; o koDi h ;ie ine teo .Pu 4 aa. O ke : k; mn (i keh nni.'-no ky Km h i lohe' ! m iu j ka nui o na powa mo j kt'J« t«!>u wohi, h be hop >h«po k.nia u liio flU»nei o ia kek*hi ilokoo keia , maii puinu, u.a luho o i » j ke koele b o kt ks.fii leo p )h;iku i n;>uU m-ii, m%, . ii« p .liH n iiH, ak», uole ūiie he jke ; ia »ku no ki pou!;; hooholoia. ' Na V;da i ho.-.laha mai, he b,ia kiiūa. iv kannwui e hiike- ' ia ka hq;fee o na oielo h-eholo a ka | Ahahookolokoi» Amerī!tā Apn'n»'.-»' | ke Tērikr;; Kaiaw.i i home no na ! keiki ma'i ole a na maku,* mai' ! iep« ra. ■ ] Mamua oka hoopanee oka H tle ua heluhelu ia mai he olelo hooholo e unuhi ae me keia Lunamaka einana i elima ; keneta o ko lakou nIEO ji eiua koai; ipukukoi i a)«a hele po no Kiniho; | Huopauee kj|i haie* | L4 HANA 26. j Baj.e o sa Sknatt. | Ua hoohalaia ka hapanui oke ka I kahiaka i ka nOoonoo ana i ka biia haawina. Na Kikila Baraunu i waiho mai i ka noike a ke komite kuikawa ma ki» bila Kalana. E apono ika uku la ana o ka Papa H J °ko i $50 o ka a3&hina trtai k;t waihona Kalana. O keia iho ka uku o na luna aūpuni o ke ilalana i aponoia e ke komit» no 1 k< mukahik!. ' j Makai Nui Kal'aua Odhu $3 000, " " o Maui 2,000, " •' Huwaii Hikin 2,000, i " " " KonaoUan 1,500, ' " " o Kauai 2.000, Kakauolel£ me malama B'>ke kalana Oaba 2,400, «• " " M» 11 ! 1,800, •« " Hawaii 2- I>Boo, « «« " K. 1,200» " ifai Buk Kauai 1,500, Luna Hooia Kalan* Oahu 3,000. o U «ni 2,400, " ,£ Hawaii Hik 2,400, " " 4t Kom 1,500, •' " o Kiu&i 2,000, Luaa Helu a me Obi Auhau Kaiana Oahu 3,000 t " " o Maui 2,000, " " Haw*ti Hik 2,000» 44 " " Komoh 1,500, !'" u S o Kauai 1,800, ' Loio Aupnni Kalana Oaha 3,000, M M '• o Maui H,Boo t ' " " ° Hawaii H. 1,800, " " " Kom 1.200, i €t " " o Kauai 1,200, | Punkn Kalana Oahu 2,400, ; " " 0 Maui 1,800, " " Hawaii Hikina 1,800, " " " Komohan!» 1,200, " " o Kauai 1,500. Ana Aiua Krtlf.ua Oāhu 600, " " 0 Maui '** flH\vaii Hik " " " Kooioh 20C,' ° " o

! 0 t» U> ■■ :l .» iwe Mit 'i v i!i) o -ki-I •. j | •• u iXJuiau k A i». k.» bj.«.a i baa ioai i ke Uo rrtt> ! iii >i k» L ».) t Ho?;a rn u uo kela a iu uel, ■•: ! Na jO:\a Kaiana Oahu, ma kahi o i $]00 ; 0' ,f l; Nh hool lo ina]u'i : < ak\i o I $">OO,OOO, a ui apono ke 'ko-iv.to' ia | $j20,0 j0 uo ūa h sOliLj, ! i Nilo*/» K*lanft o M $147,000; 1 ; Na hool>.J'i $60,000. 'l i N« 1o«h Kalana o Hnwaii Hikinw, ■ !' $169,000; N;» hi>olilo $55,000 Lona rCftlan,i o Eh'Wuii Komoha* ' n -.. $G8,000; Nu ho'oiilo $45,000. ' Loa:. K ihna o Kaau, $136,000; , Na hoolilo $35,000, O ke;a huiua hooL io ae la aole i kumo ua lilo ahinui, alahaka a peia aku. Waihoia i ke kcmite hookolokolo ka palapila a ke Kiaaiūa e pth i ka wainona Puke. j Na Kaohi, he btla e |icomana Btia i ka Ahaolelo no ea haawia» o kela me keia luna aupuai īeiLlon- ' O ka itarau $5.000 ao ke koho daiot9, ma ke noi a D.ckey ua hoomahuahua ia ae ia a ka $10,000 houhol ua. • f O ln* huina o $30,000 no na lilo o ka Haw.nii nu hoikeike • nui o S na Louis, hooholoia. O iia haawina o $12,000 no na alānui o Waianae me Ewa, a ma $3,000 no-'kekalii kaa-mahu ro!a | alanui; hooholoia. O ka huina o | $2,300 no ka pa ana a oae $200 no ka pauma, a epe ona kuiawai no ke leaia hoopoloiai &upuni > hoohoio ia Na Senatoa Ealauwiua, e hoohol6 | ia ua haawina e like meia ma ka : biia; aponoia. j Itamu o $15,000 o ke keeaa aina | aupuni hooholoia, i Itaouu o $42 t 000 malalo o ke apono ana a ke komißina mahiai a me ululaau, waihoia i kekahi komit^. Laweia e noonoo ka itamu o $644 626.15. Hookaawale ana i na ena'i lepera $229i000, hooholoia; Kapae loa ia ka itamu o $5a,000 kuai mokuahi oo ka Papa Oia me $36,000 o kona maiamaia ana. It»tna.s.ooo no fca aahu q na koa me aa UIo eae, kooholoia. Itaoau $10,400 no ka bana, aponoia. ltamu x 52,500 notia ahafhi kokua aloha, aponoia. TJku kaahele Lana Ēfoo?6 $6,000 hooholoia, Hoio ma ka heluhela elua ka biīa lauiahii. Kanuwai pili i na kuai ahahul, holo i ka heluheiu ekulu, Ka hila Settate helu 93 hoihoi hou i na ain%, holo ma ka heluhelu | ekoiu. | Ka bila Ssnate helu 95 pili i n& I w»\hine mareia, hoio ma ka heluhe- ! lu ekolu. | Ka bila Sennte he!u 96 pili ana i na mare aelikeia, ho!o itsh ka helu ' J K» biia helu Pū e hiHikapu ! ! aoii;ka b >komo a me *ka houlaha | ■> 1

a:ia i ka iule, ho!o u a fea beh;helu (ikoiu. oka bi!a Ren>,te pili j lnna ka Kiiu kope aupuoi rne k« hoho ana i hope nonn, halo ma kn hiluhela ekolu. ■ - O kn bila Senate pili i ke kaknl » W W Dt i)ond, holo i ka h' luhela elnti: o kekahi nmu hoolall, H«»opanee bft Hnie. LA HANA 27. HALE 0 NA LUNAMAKAAĪNANA, Ma ka noho ana o kft HaK ua w»ih(3 mai ka LunfthootD!tlu, e hoo 03f\huahuaia ke koraite kuka o na *bila i ehiku lala mai na hnle a elna, aoonoia. Heloheluia kd palflp ,la a ke SeDcte o na bi!a i holo i ka heluhelu ekolu maloko o ke Sennto, o ia na bila heln 68, 79, 82 me 87, heluhela ia keia mau bila ma ke * poo no ka wa mua, aponoia. 0 ka bila S*'nate Lelu 71 e pili ana i ka haaWi ana i na inikīni loio, ua kapae loa ia ma ke noi a Kaniho. Na k« komite waiwai* e apono ana ī ka biawi ana i laikini kalaiwa kaa i na poe īko olelome kakau olelo Enelani a ī ole Hawaii; Hoihoi hou ia i fee komite ka hoike a ke kojnite K;iikawai Na Knpihea he olelo hooholo, e koike mai >ka Loio Kuhina i kona manao pili kanawai i ke kukulu ana o ka A.haolelo i na aupuni Kalana, Tnona ame Kulanakanhale, i na paha ma ka hookaawale ana a i 016 m» ka hoohui ana paha; Ma ke*noi a Aileti uft hoopanee ka hale a noho ma kekahi la ae, i hiki i ke komite Kalana ke UweUwe ka lakou haaa» LA HANA 27. Hale o na Benate. Heluheluia he mau bilao kaHale o na Lnnanaakaainana a hocholoia ( o ia ka bila hela 51, 54. 55, 59, 70, Ka Kikila Baraunu i waifio mall ka hoike a ke komite © hoika ana i ke kulike ole okekahi man bi!a i hoouna mai ai tne ka ka Senate, a me ka walaau oka hale i ka lakou mau bila, oiai ua loihi na ia oka waiho ana o Keia bila ma ia h«i«. Na Kalauokalani he olelo hooholo e lawe kofee?a mai ka bila Kalana Y noonoo, oiai o īa ka iim o na kana ka nana lakou i kobo 4 l na e hoapa •P* iea hale one lakou ia« us maemaa ka lima o ka S*nate; hooholoia/ <aā ka PoaSahl © noonooia ai kei* bila. Farisa ī ka hoiko kom!te o na lilo © pili ana i na dal& i apukaia o ka aopuni, Na Balauwina h©.bila e piii ana i na poe laweiawe iniaua. Na Aehi, e hoihoiia ka hpiiia o $10,000 a na poe hm kalepa i haawi ia mai ai no kekahi mau hana hou no ka loholehn, Hponola, Ua kapae loa 3& ka b>la Saa&ta helu 74 hoohana ana i na alla ea; 0 ka bila Senftte 101 e hoopau ana 1 ke kanawai 24 o\a 1895, ua hoo holoia, "

O ka bila Benate hteiu 37 e boo leli ana i ka Panku 868 o ke kana ( wai boopai e trili ana 1 J?apa Ola. 3. O ka bila Sffnate helu 45, he kanft wfli e h«»?wl ana !• k« man\ ia E. G. \Vinst )n me koaa amu hoa np ka i ke aUhao m% ka mokoponi Oahti, heluhelu elua ia; ma hope o kft helaheluia ana o ke kom t j ua hoopanee ka Seoale. LA HANA 28. Balb o na Lonamakaainana Heluheluia ka maneo pili .<canawai o kft Loio Kuhina, e hoike ana tna k« kuhikuhi a ka Pauku 56 o ke kanawai kumu, he Oaana ko ka Ahaoielo e hoohoio ai i na l»ila ma ka pakahi a i ole ma ka hoohuiia ana/ | Heluhela ekolu ia na hila Senate [ a koe ka bila e pili ana i ka hoopau | ana i kaauhau poo palapalahoohui. | O ka hoike a ke kom te e pili aoa i ka hui kaa uwila anlei makaukau. O ka hoike a ke komite mahiai e pili ana ī ka olelo hooholo a Wright i haawiea o $s>ooo no ka huakai p, A. L. Loqjsbod, do ka pono o ka poekanu kope, waihoia i ke. komile a noonoo me ka biia. Na Vidi he olelo hooholo, i hoi&e no na lilo alahaka ulanui Nuuanu malalo o Kim-> Bg*), a pela hoi me keia Wa ia Kupa. Olelo hooholo a Lorg e pilī ana ī na paha ua paaopopo i ka Luna Nui o na-HaM n» hale pohaku o Hall, Lew<>rs & Cook a noe Judd. ī ke komo o keia maū hale iloko 'ō >ke alanui. aponoia. Na Wright he ooi, e hanaia kekahi b»la e hoopakele ana i na kana ka mai na uwea owila o ka hui kaa, uwila» waihoia ma ka papa; Hoopanee ka Hale. LA HANA 28. Hale o na Senatē. Waiho mai o Kupa ka Luna Nui o na Hana Hou i kahoike e pil 1 aua i ha hoopii i hanaia no Kale iiuaika, e hoike ana ua hoohana o ia i na kaa me na, lio owaho i ka wa o na kaa a me na lio o ke aupuni e hoohana ole ia an%, waihoia i ke komite huikau. Na Wihkoki i hoike mai, ua apo no kona somite i haawina dala pakui o $20,000 no ka haukipila Malulani o Maui l Waiho mai o Aehi i ka hoike a | kona komiie no ka biia helu 1 109 t aponoia. Nana no i ka h nke | komite hookolokolo bila helu 37 e j pili ana i ka Papa Oia, na ke Kiaaiua e koho i kona peresidsna, a na ka Ahaolelo e haawi i haawma da]a nona, «p «noia. Na D.ckey ī ka hoike komile, e auouo ana e holhoi ia aku na diila a Hanale Kamika i uku nui ai m i | apaua aina i ka Luna OhjE > Auhau. Na Eikna B iraunu i ka holka bila helu 45« nili i ka hana p&spu« j Na Baleuwiua ke komile me

| loaa e pili iiUa j ka - b»la w«iibona buke a,upuni, aponoia. | Na Crabba he olelo hooholo, e hoihoi ia ks $1,000 1 ohi ia he elua makahiki hala ae uei me ka ole, aponoia. ~ _ ~ " Nooooo hou ke Senate i ka biia alahao a Wmston, hooholoia e hooaanaia me ka uwila. ■ I Noonoou ka pono oka bui alahao , | Oahu me Aiaa, hooholoia e hookua ia oia no 15 makahiki me ka uku ! ole ika auhau; Hoopunee koSeaatQ ' no ka Poakahi. ! i LA. HANA 29. | Hale ona Ldnabiakaainak a. i Noonooia ke noi a ka hui lepo oaaou Hawaii uo kēEahī mau"^ a la i a keia hui i hooliloia e ke aupuni uoalaio o na manao kuhihewa, waihoia i ke komite waiwai. i, Na MeLenoan he noi, e hoihoiia I aku he $5,50 no ka auhao kino i nku paiuaia. r Nana poe kanu kalo o Halawa, ! Molokai, e ukuia ka $600 o na paiai i pi ko lakou hoolele īa anai i ke kahua ma'i ia 25 o Sept, 1902 Nana poe o.Koaa, he mau Dakul i ke kanpwai Kalana. r Na ka poe o ka nuhlko o Halaipa he noi, e 7 hoja hana o ka la; X hoo kabi elaia uku hana o ka ia; E uku ia na poe haua i na poaouo a pau; E hooponoponoia ka hookahe aua i , j na wai īno; E uookapuia ka 4un& ohi auhau mai ka ohi ana ī kaUkou ! mau auhau. I Na L G Ablcs he noi, e uku $936 . no na p<»ioo i loaa ia lakou ma kfi i kauoha a k& Papa Ula e puhiahi \ i ka hale inu r*ma Cr terion, waihoia t i ke komite wa>wai. Na ko Koolauloa poe he noi 4 i $12,. 000 no na alanui me ha alahaka no ka aina hookuonoono o Hauula, a 1 $10.000 no ka eli ana elua iuawai me na paipu wai, waihoia i ke ko« »nlte 6 na Hana Hou. Na 18 pOe ma'i iepera he noi, « noho no ke kahua ma'i malalo o ke Toritori Hawaii, me ka hookapu ia o ka hookomo ana mai i na ma'i o Amerika, waihoia i ke komite Ola» , O ka hoike a ke komite waiwai no kahoopnu aoa 1 kekahi hapa o sa Pauku 2, &tbk. 72, o na kanawai o ka 1886, waihoia ma ka papa no ka noonoo ftna tne ka bila. Na Pulaa he oleio hooholo, e pakui ia malo&o o ka Pauku 44 o ke kanawai kumii ka hoohana ana ik* olelo Hawain aponoia. I Na Wna:ht he olelo hooholo, « holi ponoia ka oiaio o na olelo, ua hoohana wale aku o Kupa i aa kaa* |na holoholona a me na kanaka o | ke aupuni malaio o na hoolil6 o ke | | aupuni no ka hana an& i kekihi ala | nui hele aoao ma kekahi pa i ona ; la aia ma ke kib.i o aa alanui BvnU nia a me Punahou, waihoia me ke komite Nana uo* e huh , ponoia o Knpa ka Luua Nui o na Hana Hou i ke kumu i. hoakaa.Halft ole ia ai o lUle Wihkoki \ k» wa i ike tnua !a ri ka pokole o ke dala o ke aupuni, «ponoi» ;

E uaaa ma ka aoao S,