Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 17, 25 April 1903 — NA HOOLOLI AUPUNI KULOKO. [ARTICLE]

NA HOOLOLI AUPUNI KULOKO.

i No ka maoawa alaa iloko oka mpolelo ooa haoa a ba Aba Kankaoawai o keia Terit >r°, aa hoo Dele hooiA ka lahoi I7aW*n i Ke kolaoa leookoa ma ka o©hons aopaoi llnloko i loaa i na kapa e uoho ane|i ma oa eae o ! Ame ika Haipnia. No ka' lawa ole paba o ka naanao i ka lahni €hwāii, ano kekahi knma eae ' paha, na mea heluhehm e koiho nona iha. O ko'a maoaono ka'o e b<>ike ae noa n» i haoa ia a i ikeia e pili ana no keia kemnhana, "Mt ka 'hoa* i&eia ai k% laan." I fc» kao «fe«ole1o mo», na ili ke koikel o keia hana malooa o na alakat ana a ka aoao Hooae

Hala, hoi a ka lahoi i | panlele rii i na la maa i knkolaia ma o ke Terifcore ma Hawaii neij I ka ho?kna ana ae o : ia kan, njj hoi'oele aka uahoa, j 1 aohe i ikeia ma ka lakoa mnio ( booikalfe|i aee, » ibo ia : aa kamnhana Ia t . he "laaa haa■, o!e." No na mak:ahiki boo elna ! oa noho hoomanawaeai ka lahai. | I keia kap hoi, na hooili ia ke | knmnhana e pono ai ka lehulehn < maiona o n» hoko» o ka liepuha ; lika, a ke kau nei na maka o ka j lahoi malana o ua wahaolelo oia ! ; aoao Mamua paha o | ka hpea ako o man ma-1 nao iwaeipa o na makamaka hela | beln, ua lilo ba Bila Kaiana i Kanawai no ka Aina, a me ka Bila Mnnieipala no paha kekahi. No na mahele Aina Kalana, aobe kuma knpono i ko'n manao e boobalabala ai. He man hoololi keia i knlike me ke knlana mabele anp.um knloko qaa Amerika Hoipnla.; O ke kolana nae o ke anpani Kalana a me na hooponopono ana o na oihana knioko, oa biki ole ke mahaloia, no ka mea, na li ke no ke anpani hon ma keia ano me ke kolana o ke anponi Kawaena o ka Teritore . ma ke ia aaa o ta maua hooponopono knloko a ka lima o k» poe kakahikahL O ke knlana h.ookahi keia ma ka nohona anponi kule ko i makemake nni ia e ka lahni, oīa nae ke kalana i kapaeia ma ke kanawai Kalana j • lioōholoH tho U, Ūft ifee|na makamaka. heluhelu i ko'a majn manao ma keia ftjna ka hopohopo uo hoī o boo- ! aele hon ia ka lahui ī keia kula na, i hooikaika ai aa iwaeea o na : hoa o ka hale e kapae ae I oo ka manawa I ko lakqu kulana ® ksloiafīia. a ao .uia keia | tinan no Jka pono a me ka poiuaikai o na |nak4ainaaa, Jloko no |nae o keja Uooikaika kino aua

'(a iie uoi oa IhoiVe naoa e ae iwaeoa o na hoa o d» aoao ka- - laiaiūa eioa) be mea ole fea mālin iia mai. loa eoaka e nana hoihoi j mfti aoa cD6 ke knookunon mai o j aa poo, au do nae na lima mahoj pe kahi I pela kaa ai. No ka ī.ko | i keia maa hana hoolahio me j boooaftQ ako o na hoa Hawaīi i j tia kaoa hoonioni a kaee kalai j aina, ua hooki an i ka'o uaau ftoj kua aaa ma o iikou 'U. me ka i iho nae, ioa aole e hiki iu'a . bf' | kokea i ka lahui mao na wahii- , oieio ūla, e hooman ana oo an i j ka'o oaa« hooikaika ana 1; \ j aoao o ka iahoi iloko o n* knla|mo o "Ke Aloha Aina/' a hiki | wale i ka wa a ka lahai e hoomaI opopo pono iho ai i ko lakou kolaoa oiaio ma ka nohona maka j amana, a kaakaa pooo ae hoi na I uiaka no na hana e īke | maa la nei ma na Aha Kiakanaj wai ela% J kaa tiope ae. Ua hiki paha ke oleloia na pan ka ahaolelo man o keia Teritcri, a o ka manawa kopono keia e hoike ai i sa manao akea no ke K.an»w&i KaUua. Ala ka'u ike, ua kookomaia ke Kanawai Kalana a me aoie malaea o ke kahaa i hoomaopopo u ma ua aupuoi Eepuhalika i kapaia 'he aupan'* no ka leholeha, a e hooponopoaoia e. ku lehulehu no ka pono hoi o ka lehaleha," aka, ua hookahuia malaua o ko kahoa haiki e iike me ke kniana aapaoi Teritori e kn nei, be Anponi Ka.waena, Na ka poe kakaikahi e rola ika lehnlehu. O ke kolani. keia o ke aoponi Kalana ma ke ano ntti. Ma ke kobo ana ina luna anponi noi o ke Kalaoa, he koho hoikaa e like me ke koho ana i oa boa oka ahaolelo. Ona lana aopom e ae a pao īloko o ke Kaiana na keia mao looa noi e hoo-

| koho a hoouoho akn ma kela a ! ma keia apana. Ma keia maa ! hookoha ana a paa 1 oa laoa auH paoi ma na apana kaaaipa, aohe : lea Mm Ka ki poe 1 kakaikahi e ueho aoa mawahe o ' ka »P*oa e hookoha mai, nolaiia,] | ma keia aoo oa iike no ke kalaua | j q oa makaainana ma ka nohoua ' j aapani me kb kalāna maa; na bai | e hookoha a e hooponopono wh\ \ ko lakoa noho ana- Ma ke koho hniikaa ana i na hna nui o ke Kalana a waiho aku i k a muoa hookphu a p.a ma ko lakoa j aoie ia o ka hooko ana i ka ma' | aao o ka Paaku 56 o ke Kaoawai } Koma o kela T*nioti t e P Ui aoa ke aopani KaUna, Taona a jpela aka. O k a hoohaiki ana j | ka maua koho o ka makaain^ | ma na oihana kaioko i pili pono j i koaa aoho a»r, aoi® U o ke ka. | Uua laola i makemakeia no ke j aapanī Uepohahka. He ma < haua ke'ake'a keia i ka poao kn*

' okoa oka makaalūana- (M a ; kahimaa wahi he hailokma I wahaolelo 1 ka pohaku ke hāu/ ! pela") || Aole o keis wale %a'a maa 08 , 'i īke ma ke Kanawai Kalana J | h!M o!fl a! ke hoapouo aka. C|! nn! ūft oi'iana pH! kaloko i Uoo.j koeia malalo o ke anpmii T c r;Uri| 'a ma h haoa ana oa hoonai wahi ■ ■ la kR IUo o ke aupaui auoiuli g|j ka hoomnain o keiā eihaea lUeiLa.,] Jloo ke aapani Taritore, i aii 0 ! | | ka hoemi liīo kskahi mea i uoo., ;-aoaia J .heaha ka mm I : -hoomaaii| ai L3 kc":ad vlLuu,i ā L.. ; anpnm, kohn.n-ion'Ao ke kaluiLela, .ae ke hiki oaai ika eh; uka, j mahina, Ua oleloia aohe aapuūij I i oka i kona maa luua aa», ; puni e like me Hawaii nei, a 1 1 1 ■ I. " *{l na lilo hoopoaopouo aupam ku-J | loko.aa pap&laa a papakola ī io|| j na aapaoi eae ke notx.)oia U ko>| j leuua nai o oa kaQ!ikd e aoiioaaa jma Hawaii oei. Ho oiaio I man mea a'a q oleio nei, a j la k* mea i i-oiLoi ole ia ai t maa oihana i.ka iima o ke anpo-1j I ui Kalana a pela aei e hoeuii i4,j lai na lilo a hoopaa loa ia keia j I paka lia ; ... o ka waihon.i It h*j I O ke kaiaiain;), naaaao o i j ka hoemi m*i i oa hlo a- j 1 e o ka,j hoomahaahua hoa aka e Jike me na mea e ikela nei ki Kiaa- .i wai Kalaua a Mauieipala. I iiaaa j , īa UMe paha pela i me? e kauiuU ai ka iahai Hawau i ke kaaaiaiia i; ona aahao, a noi mai e hoihoi. hpa ia 'ka ka aohoaa aapan! 0 ka makemake no la ia o kahl, poe o ke kaa boa o na manu hoo. ko kaloko a paa ma ka lima o j ka poai e nolio oiana nei ma keia. Teritore a me na panahele a i lakoa : . . ■v| | Ua.ike na laakamaki helehe'a jj 1 na manao kuokoa o Kinni D sli e piJi ana i ka hookohu ii o ea,

, kaoka malihini e ka £apa Ola! ,na oa apana knaaioa. Ao-Le wea i ' .1 uaoa e hoole ka olaio o u;i hoikeia. He oihaua keia i pi!i.j '] ioa i ke ola o ka lahui, a Leah»|j ia Ue kamu maikai o k;j Ihm aaa i • | va ana aka o keia man:j cn ; limo ka Papa OU. Ili- | ki j ; e nnho ana ma kahi iuauiHo loi i' !: ■ 1 i kamaama q\j i ka nohoui !aboi; . o keia maa paeaioa, «o : kekahi maa oihaoa kuloko -.'ae, \ |j | e Ua na kala aapaai, ua.oib.wij i ! | i ohi aahaa a peU ako, 0 n.i £>!•; ; haiia kuloku keia a*u e olt?īo she mea pouo e hoihoi p.^u 1 i*i ka tima o ka bu!'^£V ■ oia%boi ke Aapuai | aae i haua ia pela e ua V;--" 1 | a kakoa. Haiki no hoi 1i y>:.x* ,o keia poe, kaa ole aku si# | | mnwaho o ftto l*Jkqa V j mea bo paha ia a Kaei'.k"^ j oieio ai * heie aka t) "> k 1 | ka H&waii a ka Ēhe U:d ! j mau" Ba pk*

ao I» Loi ka paana la 6 te!ft olelo bcopBben?beoe e J. M, £.speD&, Aole pab» i komo iki ka nooeoo i»0 wahaoielo oka Istūi, e ia ma ke kalana 0 ni hooponopooo «opooi kaloko © loaa ai ka |)000 kuokua o ta makaaiuana. 1 uvio»kaiku ia pßba eaHlaila, ID» U Lui maoao ae ke "ola, T7a boo Luhluia nae ko lnkon noonoo ma kuuiahana e' hoopemaihai ana ] kekaai poe kakaik*hl, E:a "bn I iUI > ka mea ><piki loa o ka lawe hou ia o ka mana kuloko i loaa u-u 1 L.i Uils aio »im 0 Vi yī Alaaoi, koloko īa f ā maa ia 1 na apana koaaia-a maialo o ke kanawai maa, a n» iei» p.-.p<»e bookob« na Inna noi lue ka ai ole aka īkekahi mana ku%aho. Ina Loea Kilaiaioa hf>i „ i-akoa, ka hoop.iaia 'ae kei i o iii piipa aiann) apanu a kaili ia ka m u4 bookoba o keu oihana kalo ioa kaawiia »ka hm o keksibi ma E-a e nobo ana m;iwaho o ka npn , Bji# Piha aaaaao no pafca di br>a c> ka ataolelo, eni ka m.i _ kee i.ka pono kaek*>a 0 ka lahai , eiu ka aeh' n» kuloLo, no , p.ahn ka heopaaia ana o n> papa ! aknal iaa e hoihei ia mai ka kookoha ana o ka luaa ahiuai ma ka iima o aa ®akaaia%na e rjoho aua uja kela &me keia ap<ina. I . kria riaatt Ue 00 boi keia lp.we {) uia aka k« poao i loaa mna.j 3Uhalol Nqi ka mahalo «, ko Wai j aluH rrmn makaaioaoa i 'ko lakoo < tta« wahaplelo., E lilo ana u i m»a hoomaoao na le kon no keia . Kao bolo balota aka. | He nai do na loina 0 ke Kaoa- j wai Kalana e bikt ke hoohalahnla

18; tsa law» nae na kamn i hoike la malnna ae 1 noe ca ka taboi e kaaoa pono ibo »i 1 na haoa a keia e plli ana do ko lakon pono koloko a btk« mai i ka wa kupooo, oa'o e holehole ako na iwi o na wabao!elo a kao- j lai ae I ka la e like na ° ' Hoa. Q ka nkme ona Mna knmakaiai ka pono o k<* iebolehii. 0 P. lAI^EA. Uoomau ia,