Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 17, 25 April 1903 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

Aold e ili maluna o makou ke kolkol o na mtnao i hoopuka ia maialo o aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai. L. H. PANE IA LUGY KAOPAULU. Ua ike iho au i kaū pane o ka la 11 o Ap©T;U o kela puie aku nei e pHne oaai atm oe i ke olalau o ku'u koauhHM, he papn kuauhau Jca'u mni ko'a m»u kupuna mai Aole ka'u kuauhuu hoopuniuuni. Eia iu» au ke hoopololei nku nei ī ku'u knauhan, hoopololei i be kuiiuhau nawawa a Lucy K. Aia waie no , k.t'u hoopoiolei uaa rn4 kabi ana i ' naai īu. Oiaku I—o Kalani nniamiimao r 3 oao ia Ahia Kalani knmaikiekio w. 0 K-kan-īhleiroo ku K noho ia Kaniniulani w. O Uakamaikalani w a tne Kaiikooka?" Uni w, he o Hakamai- j kalanl w nn Ealikoohalaui w. Nana me Paiea kana kane ī hanai ia Kaoa naeha naa Kohaln, Ha wau. Hookekee i ka mooleio haWa r hawa a iwopauli!, Kuaiwa k noho ia KaMlil'ni w haoau o HakamaiI kalaoi fe, o Hakamaikalani k noho I ia Kanimuinni w haneu o Kalikoo-. kal -ni w, K'ilikookulam w noho ia KeKimaikai k hanau o Kaoanaeha w, Kaoanaeha w noho, īa Oiohaaa k hanan o Kekelaokalani w. Nolilila, ke hooi« aku nei au i kgu kuauhau hole o iiakawAĪkalani he kaikuaHna nGr a nana tne Pnleii J'banaifp Kapanaeha. Nawai «iai ku4tuli»xu o'alau i hooliio iho la, 0 Hakr , )fea']ani he kaiKua»na no KahkooK-Ihqi, o kina makuakane no'i», a peia no oe i olnlau mai ai ī n««a 8 |ū6 Palea kana kane i hauai | o aole paha ho wahine 1 0 K&likpoiialaui n» Py!ea, o kona haku no'i.H mui uka o Waimea a hi ki i.kai o Kawaihae. Uh ike ī kaoi 1 hanau ei o ke Alii Ksoanaeha, eia ma4 ni J >na o ko'a mttu knpuna ' nana i na 'fii, O helii 1 oi«1o'i k, <'t.\ m īa, o Falea k. l'u n niauokaiani h, N poipipi w. U Pa* , ieak a <u6 k"UH; w* hioe o Ht*ua!jahi fcal liHnni ia Kaea/iaena. Oputti- | niauiikalani k 2. oia ku hoaaina o , Kaoauas|u w. Ua E.ap.iia fea mua , oia mala 0 K»li' lf p:tk^i mni Pohaku ; J loa a w..h > o Lihue, o ku nui ia 1 ; o ka uaala n Pun niauokalaui e' i hana ai uie na feanaka o Waimea. ! O Uii ka inoa o ka aina a Kameha t mtha i haawi ai ia Punioiauokalani». Ka hanai ana ba Palea n me k.ina ' wahine ia Kaoanaeha. I Kawaihae ' kona wsjhi i hanau ai, ilaila no k«<bi ] i hanaiin ai, aol* ī Keal»hewa au i i olalau tnai al. Hanai o Palea me ' 1 kana wahine » be alii a ika hiki ana [ o Kaahumanu i Waimea uka, eia ! kana i olelo aku ai īa Puniniuoka iani, na Kelnmaikai paha o Kaoana eha, hoole o Puoiniuokalani. na wai i ka, na kuu kaikuaana na Palea, Ka eiemakule hoopunipuni, o ka' īha no o Keliimaikni, nolaila. kapaia ka inou oia kanaka o lhu, he kahi ia no Ktkauonohi. O ka lehelehe no o KeliMnaikai kapa Mu ia ia bauuka o Kaulehelehe he fc«hu ia jjo Kinau w. O ka poloiei maoii na Keliiraaibai no o Kaoanaeha i huna ] I» e PuninianokalHni i aha ia hoi, o puk» ole na mnka i ke ao. Ua olelo alku o Kaahumunu ia Puniniauokn laui ina na Keiijmaikai o Kaoanaehn j uJaila,.e o'u fea maka o ka wauke? oi i opiopio, aohe makeanikp o Kaahu Uiiinu « puka na n\ftka o Keliimai kni i ke ao. O ka'u P«le* in la i ike mai oe, 6 ka'u mea kem j lohe mai ai mai ko'u mau kupuna mai a pela ma» ia Keheiaokaluni mai. j Ke nlalau hou mai nei no oe e j Lucy Kaopaulu, o Kaieikepuaiuui k | nuho ia WaUwala puka eu n o Kauia j kanona k, u ka'u H-iioa iu i lohe u»»«I ai iu*i ko'u m«u kupaaa ami, u«»]e e 'like me kau o olul u t«ai n» i I\.t MUnopna he han;m umi la n* Kano ! pna eia iho no k«na pua ke ola nei, | sote m o na UMh a lialoi*. E;a kou kei* nlaUu ou o Wakea k kai noho aku i» o Ho» hokulam vv nohoia Wakeakahuoluomt*a k o Uaiiia a pel* aku, aia wale ' Ui> ka'u Laa ka hoopoloKn v kiihi au ' o oUiau mai nei, 0 Wakeakahikolu Q;n(v» k k»i nohom Papimuhan-ui j moku w haiuui Kei\pap;vouu k, Ke» ■ pipalani w, K«'apap«Uui w kai j

aku m»TTuu k U<»uttu o K«ak»kuiull k oia iiti ..*e aui. o *Uu*u, ttati K tt muiu īa 4k fcAWf, ck ka'u Haioa īa ia, aoie e Jiko u 4tt S tt a oi*i»u, &« olaiau uo im t» nomeuua, HuOpoioioi uuct o K«iexvfoli), t* tuen o uleiu eJXrn ui«i ua ika uo 0« i uu pua u ivtti»uikauiei«tiiw4 W a UIK Uo.oieiO LL.til bltt Wuio uo tm * X.» i«u p utlo n<, m» ui»o i ikem uiHi ko w»ui «*'» ** pouo.o ne Jiuu titi īiuila. J£i 4 l»uu it«m noupoiolei i ik.«opaulu, o i'upuii* k nuiio ia rui*ui w Huuau o naHilipuiu i ūoi# iloin 'a iiaunu o i J nmui 2. Ua iHe ilihkou )am uid ruak.o, Hawulī *o i»»Rou waiii liuiio, i J iii»ui w m ! | iv*ueii*ueie, fcttikuuunt» o h.ouia 1 | ivuttkiui uiuuiu» K.tia o ka Loi &ua 1 Uie KuuuaOa, uoie pei/* ka o.aio, ka ' uibDttO o Ktt t>«tt l£itiijnia, hauau k& ittu* feeilti o AUkainai k, eia waie no li&a iau e.iieio uiai iiei, \J iveueuoa ' uie K.« paifcjliaiii oia ko Mnkaiuai " nat»u OiHieua, oia ko'u loiie iuai ko'u tm«*u kupun» uiai, ao*e ī hauau k«i ' ( fti o i'iiiaui, uoui» k a mua i Kupaia | mai ai ia tetbi o ka m hanuhauu oi® j ia o PuinHi, oi» ka'u Pniam. ( Eia, hojtuo keia huL.pololei m a o Pupuka ao io no oīa i kamkamahine i ka mooleio alii a he mea no ia rm ko'u kupuna i a'o ioai ia'u « noho f i ka opu weuweu oiai hiiokieKiere lifee me kekahi poe e pii ae nei o ke kau ao koe i ka w& kiu, Hoopololei oia kahi o Keakea ianiw au ī oialau uial ai o Keawe k ' oia n> konn luakuiAhiue, ka iiee o Kmi, oioepuna o!ttlau a Kah«iautipiio, aole $ k-aleini w he'tnatuahiae PO iLeaw® k, eia ka pololei Knouiikookēapkaia ni k noho ia K*Mt£emah,»na w ha I nau o K.«awe k o fe* u.u* ia' o kea | kealani aku ka hope. k ' |he kutti:n»k«*ueja uaKeaKeaUni w t \ , i hea uka uo kuna iuof k .& Keaiien laei w elua wale iho no laua a \ KaoulikuLkeaoka'ani it a 'uie.Keake ' maiun > v he inau aiii-ppi iaji , i ka lihl..ui o ka iā, a he mau'kupu | na no la no Liliuoka' ai | Euo ska au*[a^ mehau.tha II no i.hoaiiī t>ku no ia KalHwainui j k oia ka mea uaka e p*a o KuKaili i luoku naua e kahea kapu e moe hela mai ka wuhi oia o Keliimaikii, o Keliiolaloa oia m imua uana e oki ] ka hueio o kupu„a na Kame.haaieha | i l, ke olelo tnai nei uq oe ma ka aoao 0 kon« makuakane he Kalanuiamaj mao oia, olala,u hou no ne la ke kii 1 ae la oe i ke kupuna o Liliuokalani eia k&'u nin&u ia luulaila, owai i* J kn makuakane o Khlaninuiamamao. I a owal hoi ka inoa o ktt makuahina 1 ioaa mai ai o Kalanuiamaeoao. Na , na enoopuna a Kiilawenu, ua iae i* no la mea, aole nau e hōopololei | oaai. lua oe e hoihoi ia i Kahuwa jia hiki ia'u ke huli ia oe a ioaa ila i!a. Na Kekelaok »lani i kuhikuhi ! mai la'u i ke kaikamahine a Kala«i ' I ni a me H ma'e ke aikane a Liholiha j Ina ua nini ko oukou manao i keia | Kaeo a'u i hoopuka aku ai, o Ka» I huuiaou kai noh » aku ia Kaumualū j nona i hea aku kela inoa ia Kaeo, j oia keia. Kueo i m »ke ai ī Kaiauao, | , oia ka oiakuukaue o Kaimualu, Eia »u ka h.>ohuik/u ia mni nei ma | | Kanaloa, aole au i.fke laia, ina ho j makemake 1:0 oukou iaia e pana ; pololei «o!e uie k.n lauwiU' pu aku ia'u me u. Ma kahi au e olelo ana i i kuu hoomakamaka aku ia oe a ) K»tikioewa P. KaiuehameUnnui, aolo ua'u i h«ouiasaiuaka*aku īa oe, naa i hoomakaiuaka uiua um ia'u me | olelo iho he makamnka uo hoi au | nou u knu huna ka hewa i ka iuoa« he makamaka uo knun i ka heie no a kipa ike olaiau, lnlau o oa lßlau pau loa nft uiea a Lucy i ka ialnu. ke Uooie hei au i ka oiiiio , ule o kau papa kuauhau. Me ka «)iuio t K AHIUPULUOKIUELULU St)KU, | Houoluiu, Apr 23, 1903. Ua ha»i!f>le aku la i ka aina Ca | Lehoa o Uilo o Mr. a ui«j Mrs« | Wm. Naiiuiu a me dh keiki hoo» n\a kf> Kioau o ka ta 17 q Apeiila uo ka aiua o ka la hiki o lapaoa oo he>ls hoonnha ame ka kai pu ana me ko laua aaa pokii ma lapana oia hoi o Wm. A. OUrk a aie koha ohana*