Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 19, 9 May 1903 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

[ I ! Aob e l!i mnluna o maleon "ke kolkol I o n« i hoopuka ia malalo o ' kela poo aka, e ili no ta maluna o |aa fcoo na lakou ! kakau m ai. I>. H [fANB iA KAWILIPULU ME NA WAHfNB WAHA KAmKANI. Ua nnnil i n# p»ne o kf ia a me keia »no e pil| ana f ke kupono a um ke kupono ole o na poe alii i ukali mahope o ke A!i> Kun*ii»kea āua au e hoo iho oe i ko'mn«hefe aoa no ia. O«a inua ua paa a kup mo ko Luke Kaopaulu hoonohonpho ana i ka huakai hoolewn, aole au he uiea ike kuauI bao f a pela no au i hoohewahewa ai j i kahi poe uoko o keia Uuaiai» Hka, ( ke ku nei ka hoakaka kuauhau o ke ' *ii> Palekaluhi' hoonohonoho ana i i ka pili o keia poe, ao na poe mala | ma puke a vt?e kuauhau ua hoapono | ia ka ike a ke'iii Paieke.luhi, nolai- ] ! la, nou e Lufee ua pono oe ua kakoo ] lia oe, h ua paU ae la no, a 'ina oe e j |«e ifna i ka'u mai noho oe a pane i i bou ī keia uj€a e hoolaha nei uu* k* | !noa 0 tCahiiipulu, aylV w«hi kohu I ik», a«m h i kama: O ken mau | kupun» he lilii maika po nnl, o oe | he ain oe uaikeia e na >.iii n -i o ki am*,R pela oe i noho ai i■k-j l-k-m ! alo, «ole nit ke ano he kauw », he kiiha. Hole makeaoo he alii iakou ia he aii» oe, pole ka'u he lohe he ineoOaoh no i kou puuahele i na 'iii i-ui a un ike Haw«ii a Kiihtia, & ua ! ifce i»o keia Knhihpiilo. O ooe ke hoike nei i kou inoa j ponoi, o ke;a inoa o Kahilipulu aole j uiukou i ike no'aila he kohuole i kou paio ana me in ine kona hoike | i>le i k<>na inoa, o k'>n>» hilah la ke j kumu huoH, o kou b>l-hiU oie ke j kujqu huike. Eia h>u ua. kumu e | p»ne ole aku ai ua ola ī ke : | kuhau paio, oiia hoi, ke kup jdo a 1 | kupono ole paha o keia poe ī komo ; iioko o keia huakai haoiewa, a aia oia iluna o koha kuauhau i hoihoi ote ia a mak-nmake ole ia, oiai, aole ia oke kumupaio, am a kona hoike ike aiii nona īho, ua hiki ia kaua ke ike o kooa'kulana he knhu, eia i kft 1 helii ehn a i d!e o ka helu ewalu ] paba aole i iike me Oe. Kebai | f n»ai nei o Kawaika*? kona aina» a j | ina peU ua pi n >, he wahi hoololi |oa kona e hanal ai no kona ino», ai«iia« qa hoh>p .no er hke me jna kaa nila e ho*o nei. Pekeia iiei i • e b»alele i keia inoa o Kah;lipulu a j > ma ia wahi e honiho o Kamipula o ; I Kawaihae, ahe nani hoi kau. A j ke oieio ia maj nei aia keia Kami- | | puiu iuka o Maooa. kahi i noho ai a j ina peia e hooiimHlima oe e Luke i i kaa kikanp, a hoihoi oe iaia iuka o Kaiihime kela wai kaul> t na (owai Ia , hoi ka inoa) a o kona hoa p»io ia e kohu ai. E oukou e na wahine hapa haole iiiiii wahakan', ua ikeia ka oukou j mau hana mai kinohi mai, o ka ho- j loholo olelo, o ka nuku, a na ia mau hana, ha ka aiomona i opa ī ka wa- ' ba oka wiwi. 0* ike makoa ina 1 wahi haole makuakune kapi puaa o 1 I oukou. Ia oukou e olflo nei ua ao j | na makua ta Oukou "oiai pii" pela | io ka oi'a ka miea i ho!o ai kHhi o oui kou i na ama haoie a hoolaha nia ! na nupepa he poe hoananau ao Ka- j j leleouHlani ea o ka hulj hele iho nei I mookuauhau. a !o«a ole oia k* ou | kou aaēa i maiiao ai e kioei i ka poe ua'.ike i.a | oukou aui« jūQi aa : anaa pau oke akakai .ia ouiou o k« io kar ia I»k : »u net "pe'e 10 ua ; .ao 14 mai oukōu" mai pii, "ma aole ! oka m le ep i ui pnhea ia e pakau kau hi ,'o iu«k«u na pu.i o | K likilani wah.ne nlii o Puna, ois ] ! . i loa o kahi p oakou e k*nikftni ] nni uema w»lia a ua n<>ho oukeu ; n)6 na kan» h.«o!e, ne h 'ank* oukou mau waOi hiHjle t:o oukou <* Jko ja oei, e boi īi » he kahu, j |ftuldiiiki ke eu ,ae uiīluua e ke ku ' lan» oke k»hu, ).k«. un u k« kane ; huo!r, u>i u i ino i, isa h uj I hano,«» oh kēia mniu huui'oh- ♦> ! ! kunmuama I tet» hookano o iiu pua ; | a L loi', oia maj pii, ! ! K a k<»'u nioiu ia ouk iu, 1 [ iho uei o Ke<*iiMltiu', u& kaa o* moa ' .agik U, lan .11 huvh.W4 I j7 t » •> *. '*

hiw?ri a oukuu j ai uo keia «Ui, ( nolp nia na ano a piu, us ho) kohiūkohu oukou rna ke ano he pili , koko maluna o na k,aa īaahope o ke ; kino kupapauo ke ah-i. E manao j •oa paha oukoo he aiii nul o Kuni akea, ahe alii uuka c Keaoo? A«le peia, he' alii īim o Keano aole i hakma roa a k'iekie «itt kiihi kjipuna. A e ninau nku aoa aUi heaha ko oukou tuea hana ole ioa mea i kupoao > be kuluuA 0 tt«l* *BhfOe «īli? Ihea hoi na j k«nf#iD*« a ookou "■ Loan ole ke la 1 1<»« a« hiki ole ke hoopipi}i ae. Ihea , hoi Qa hookelakelu a oukou kahi i f»i, a kanu oukou i keia jalii nui oka&ina me be makaaioAn» hlh Ka oukou m<keraake roaoli*?T ke»a poe hilahil t ole e kaou ia K«ni*kea me ke ol'ihelohe e like me Korbo, a(fttta u« kupono ia i na iliu ekekei o O na klno wale no a mikou kai eu ae a hele inahope o k«hi Keano, aole BBe ī ke'u keia i poe «a oukou. FTiki mai ka īa hoo t l«wa C Kiiniake», ua kna ka hma i ka moopuna a Kahianapili), a me ! kona pohai. hēaha k* inea. i ike ia i he nani, he hinuh'ntV, ub hele takoū mnhone ke alii Kun aken, e like me l oukou i hele mahope ke alii Keano, i a īialome ka ua»ib»», a walaau ou ! kw me he ilio e hae ana i ka m*hi l-Dft I O oukou e keia poe wahine hila nila ole u» Jkfe raakou ia oukou.he poe alii oukou, no oukou ibo, ua h.ki iau ke hni paknhi i na pai a pii alii o oukou e pii nei i na mana wa a piu O kela olelo "mai pii'' I aia imua o na ihu o oukou i n.i wa lapau.no lakoū nej, aolealakou i hana pi', ne wai ia tta lana au'ie, ■ ua kt»u n» kolakou U mau kupuna ' iluna o Puuh >nua l«la a lou ī na 1 pua loaa mai ln lakou nei, hiki mai j n« la iealea o na hi o ka inu rama.o I ka hookani kika a pela waie aku, ! »ia oukou mal»i!a, he punahele no 'ka !a le*lea, aka, hiki mai-'ka la ! k«pu o na lani, a o lak.iu nei mala ' ila, aia aku la oukou ilana o ke I kuhikuhi lua puuon» kahi uoho !ni. Ku iho i-.'ei ke koho balotB, na 1 keia mnn Wahīne hilahila ola i hele j a puni ke e olelo ino | ana īke alii pnvi ke'Mi ole, pau ka i m«», ka mea, rue na lipine melemele j e helee kwmnkaia ī ka hiwahīwa o {k* lahui. Hiki mai na ta ike alii o aia ela keia poe wuhme hilahila } ole i ke alo k«hi hoopilimeaai a : , e | mnn <Yi nnā oukou aole i Uihe ke ] L'i i ka ouk.«u m»«u olelo ua lohe, i ak--, oka p<ht m"» hno me ke alii, a loaa ia o»elo he opu alii. Noho ae kekarxi pua r Liioa me kana kane alii, a na keia poe wahi ne i kuamuamu ik e kau'a, ka paa ipukuha, ka mea ka me», a «i» knhi apiki iloko o keia manawa aia īiaila keia po« wahme hikhril \ ole kahi i p»i ai aolē o kana naai, mai pii io pah», oia he me<t ai la hui ka ilio i ka luai. Kanaloa LAAKKA Honoluiu, Mei 6, 1903.