Ke Aloha Aina, Volume X, Number 16, 16 April 1904 — HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:- OLIVIA LANAKASA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:OLIVIA LANAKASA.

MOKUNA VIII. I i He oialo i k« bik» ana aku o Mr« | ijfß«ie iwdho o ka ei» k*na j kooeU uie ke k»ti e kali »ns no koa»boea«ku. Ksn koke *ku la o|* lluna o ke k»s i okaii i» e k*na ka- j De ft ola no boi ke wa o ke kalaiwa , k%% i la«re ae fti i kona mana a owe j aku 1« d& halla oua ka» . U i lt« »U loa Eoe ke kamoe pololei I u*na o ka ihu on» iJo no sa faale ■ ' J»ooiulu *aa»bi k»pfthuhopij He ma« minute pokole wale oo | hōea ako la !atia i ka trale boo lolu k*aehi, haawi ia ae la «ioha hope aiia mawaena kaoe h me Jra wahloe, a dlbu hooknhi «ku la o Vi"B, L aele tna -kana hu«k»i tio ke kulan»trauhale o ' Ui»luna o ka iio ahi e ho j ODt U i k« aiahaO I iie kr« tijaoii ke kupaf»fcho, wahi b" . ; « lioiw&ia L<aele i pu»aa ae ai īaia ] huli toi nei ko laua home. Ua | -kahea ia BQfci kuu aloha e hifci aku 4Xi& Jtaanau o ka moe ena'i o kona a o keia hoaioHa owoi lu 4a? Uepoioa o»a » k« hoine iuai ift'U 1 ka itioa o keia hualuha afi» e boofcacii ia i &n auinoe. Ak» } eiaiu DO ka pupuahalu ke kuaiu o keia poiua. „ No A nna a'-a oia ke» oiti wale ala -ao EQ»iuEi* o kona wahi mo*, ua -kaawaie ka hiauioe m<*j ui« *gu» • ui* piha hot oia » ka hoonau kiuki no k«ia hauie !>*&u an» o ka «&» pap» hana weUweii i upu ai e hooku ia oiA >a po, uiaaiuli u k»ij» pioiokfc i ike<a &t> uei a iho ia Di haupu au« iiuka ona ua ala pih» Eou» eneooi mai kona pauhia 4*na i ka hiamoe: E k»h aiaiie no kekahi wa iiaaikai hou ako, nana i na i»ea Lj iiuia o knjfe pu, ua hala *fc'u ia tue 4Ja haaw,ph u uakalaki. O keia «abiittOjelo i puki» ae ia Ainn* iaia ■« ioi eo» Lue ka Liialie uo kon» ru «ni mauuu* o ka hoea ana aku o kon» wakutfhiue huu* Mrg L^B j »e, « kiei keoa puka, k« k«ikrthiaga k$ wa a *Ua wahiee opio e noho etia maluua O ka papaaina< oia no ka wa « ko I«ua makua Konela i huai aiai ai i ' 0 j ni OQ6a i ike ia tsa na hora ponipu ■ Bi o ua Wanaao ta i ka pane aug | «a»i i» OUfiß, p«nei; i Mai haawi ī iou puuwai e hoo 4fcnm»h* i» e ku i 01 th naaikai, holke aku au ia oe. O kou ain CS« U8 haalele ma' oia ia kakou i keia wana*o malaloo kekahi kauo iia ®wi vj e hiki koke aku e ite i ■k«kah! hoaloha ona e auaaeume 1& j m*WB#DtB 0 ke oU « tde ka make. i E hoohaunli ia re iho, e kuu kaika«iihi'oē, * oui', h« nu» ko olua mau h<y«iofaa e hiki enai ana i keie la, |

k« nei *u oe e meh»cD«h# ! ftai oo M kt«wtl9. in* o k-u mamt. E ooho o!ut tn« ia lokihi a e ifcan« like I na hauo!i maWaena o olua. Me ka m»»lea nui u& lawe ak# 0 Ainoa i keia 1000 me k» hīkileie i ( ' -• . ■ ' j [ me he la akali! no ia amaopopo 1 ke ! ia kaawale ena aku o ko laua m&uia j mai ko lakou home «ko. | No Ohfja aoh£ be leo I pae ohm iala aka, akn, he mau waimak* o ke aloha makaa kana i hoohanihi iho | Uuoa O ka papaain». I Aka, t»a hoomaloo koke ia nae j | kelft mau Wate>»ka mtwuh o ka I hooho ana ae o ko laua makua ko- , | āhela me ka !eo o ka hauoll. I Aha, eia ae kekah! o k&'u mau | | malihini i haupu ai no keia kaka- j hiaka, Su kokoke ae la ia iluoa, atka. mapaua fiae o kooa haalele aria v iho I ka papaaioa, aia boJ, ua komo j mai I* be kaowa me k» palapela i&oa oka mālimi.ie k«li la onawaho { o kona hooKipn ih niii, a o ka inoa | e k&u etia maiod» o ka pepa ola po I o Rupbti Kal ▼»l»na, ka 9akuopio 0 G ranagi. MOKUNaIX. Da hoopuiwa ia na wahine oplo Ino keia inoa & laua i lohe mua »i, a | | o ke "Kone!a hoi ua puka aku !a ia [ bo ka hookipa ana aku ī ka maiihi- | ni no ioko o kia ruooi hooluana. 1 Auwe, o ka hooihna opio o G. ra- ■ 1 n«gs ka keia maliMni o ke kakahiaka nui, i puana malie ae ai o 01ivia ( Ae, oia kela keonimana opio e I kali mai la ia papa. Ke knnaka U,ioho, n«,n R 1 huūkaawale 3no mai a oe māi ka halekuia Oka ŪUul», aka, e kala mai i&'u 'no keia puka hewa ana ae la o keia mau huaolelo | ma kd*Q lehelehe, oiai, ua hooholo t ka«a i keia kakahlaka e hoopoina ia na ooea i hela mahope ua hala ia a e lilo kaua i mau hoaloha maikai 1 keta wa ano. He oiaio, ma ia ua I hoea aku o Airina iloko o ka romi a 1 kona eneuii, e mon ana, a me I ka maalea i oi aku i ko ka naheea ■ ano iho !a kona ma'u 'Hma' komakai - | ! ia i ka ai o ka wahine opio e pauhia ! ana i ka iooe rr»e ka haawi ana iho : !! ka eōuki make a lu<īi, Na keia | moki ī hoomhU iho ī u» o 01ivia i hoala koke ae iaia m'd kona hiamue ae a owaka koke ae la kona mau mnka me ka hikilele nui, alaila . tue na hiohiona kaumaha o ka.hoe j i kamanī pane iho Sa o Airina me ka ■ nanahe. i E Oi.na e kala qaai ia'u 1 ko'u komo ole «dh mai iloko o ■ kou keena moe nei, ak», he kumu j nui no, a e mm no koa hoapono a i ole no k-ou hoahewa an» ina ua kuikah, oI« me eou lunaike- • hala, oid keta. U* maopopo ia oe he u>ftu tuemi mo loa kaua maloko o kft halekula & hikl uo i keia w* h'u e h»l»wsi nt;i he alo a he 410 me oe. Aka, i keis aekona ke kanu au a nalowale keia mau inaaao ta«-

«I o'u im»u ni«t ko'u ucx' { «60 tk« * • filte tAe\«i matt©ra»lcp o j IM» te«a maa mik'&a e n'olio alolia I kto«, kē «attaom n»t na na hik? io m»i (ca wa no kaua e hooko ai i keia ilut nui o ko kana mao makaa, B Airlos, kgo ho«hanaa hookali w«1« ino ®a k#!a !H hon«a, ke holoi • %# hoopolna riftl keu puuwal i kaa ai#«i fe*o« h<x>c&a*waAr» l hana nn »i mal»na o*u, Hni •IH lloko p*tf* noa ke tapaē & ke tfdla Jo» n®! mai ko'u *f» ,I Hbria nooutxt aka, a tre lawe nel au k oe o ko*o hoahaaau āloha hookahi no ma k«fa ao. ot»to o kesa mie ōleto, ke hoohlki net au imua ou a imna o na lani cta hoopau au 1 ko r u man maiiao ilaama hou. H« muki lehelehe hou ana be toot hoopaa o keia berit'a wahahee i haoaia « Atrma,~aleile, hoi aka la oia no kona rami moe a maluna o k«kahi noho koki haawi altu ia oia I ka hoomaha ana 1 konn nui klno, me ka puana malie ana ae me ka lw> hawanawana. O, e fia lani ke haliama! ne! iloko o } u e hooko īa aaa ko'u makemake, a malalo hoi o ke koloka huna o ka hoaloha e maalahi ana ka r u m:rona weliweli Owai ka mea ma keia ili | honna e haawi mai ana i kaiaa m->u hoohaoi 'ona maluna o'u na ko*u j mao iima ponoi i lawe i ke ola o k >'u h KJhanau ? Aole loa hoo,kahi e hiki ke knho mai pela. | No Maka Pipona aoie oiu i hoea ak« maiana o ka papaaina o oa home ln ma ia ' kakahiaka, no, ka mea, aoie he ike m»i o lako o kona honpo » ka poioii, Nolaiia, puka •kn la oia iwaho o ka hale. a hele holoholo aku la iloko o fea paalupua no k« heni ani 1 na ea olnolu oia kalĒahiaka. Ilokp na la opio loa o Maka I*l— pona ( ka wa hoi aole i*kasaa ae ka maka o kona puuwai a ikeia mea he alohn', E olino ana ke aloha pih | paa o ka houloha mawiiena o kona | niHkua a me Kōnela Ltß®ie f ka ma i | kua o A rina. E iike me ka maa ' iwaena o kekahi naau ohana ka hao ■ holo mua no i ka mare o ka lakou , mau keiki i ka wa e liilli ana no pela no keia mau makui i ho^Ula, mua ai ikt mare o ka laua m»u keiki. Nolaiia, ua k*pa uiau la akuoMak., ka ipo a Aīrioa. Ac- • v - ■ . co noi he mahap iloko oua e uiare j me Airinā< Ua ulu ae o A r n* .To : ko o koua wahine u), ka waipiha a me ka naauao» a ua lilo ia mau aiea ī mea e makahehi ai o Mak» i ia, aka, ma khhi o ka hi/iwi ena a&u i k«ma puuwai.ao Air n, u« uiam^a ioa Oiai ka waihona 000009 ō ua k&naka opio Jf, A u« buhewa loa na oielu hoolauu* a ke koueia 1 hai aku ai i kaua wahlue 0 k& ipq a ka ni kuUauiahiuo kekaLi e hoea m*i *aa. I ka Wi a Maka i hoea ak'> ai i Homa ua paiua oīa i ua ihoomaaao aoa» aia (ualoko 0 ka

h*ls Oka Ciaul« e noho ai%a 0 Anma, a 1 kipa aoa aku 1 uahala kula • ninau ia ua ike koke mai 0 Ainipa iaia, Rka, aoienae Jteia ihoomaopopo, o keia mau mea i £oakak« ia ae ia malana ke kuleana 0 Asriaa i kauoha aku ai ma kekahi leU ia M*ka e noihoi aku iaia »0 kona home. B« hor* i k»fahoye afe aia na wa nine ouio ke ike la ak.u la iloko 0 ko laua mau kahiko puaniki e heie ana e ike 1 ka malihiui e hoon*uea 1* Iloko oka rurn* ik'pa. oua helehelena e hekau aua maluna q 01iy;a be makau, h.e p»QQ a me kft makemake. oie maol: kuna e hela aku e ike 1 keia aka, ua hiki ole nae iaia ke alo ae, oiai. o pa kauiaiiiua o keia i kipa mai ia. No Airma he ,mau hiohioo» hoohie ke ana maiuna ona, e miuoaka wale ana no ia i na mea a pau aua e ike aau ai, alaila, iiihma aku ia he leo kaeua 1 ka pu ana ae uie ka hawawana, penei. 0 kuu ui ka pohaku

o»aa e kiaio aku ka i«e o elua ma* ou i k» »i i)rx>Jcabi. Komo *ku i» q Ohvia me koo» poo © kulou ana ilalo a me Sa iuaopopo ole j n» huaolelo. hoolaaua, a kon» uoakua kouel*, hoi, ua pa« koke mai ia ka leo p Kikli?* i»ua Rup»t » i !• i ana oiai. b a u o li nei au i ka huokau)aaina,.jn»» ibo ia qae oe e M»88 Ohvia L»nak*ot He kujoou hiHhaak>i Oayia i haa j wi aku Ai mi» k» nann ana ajcu \ ka | maliUim • huii aku ia i" kaUl e. 1 | c«,U w* «u i *kft ko*e «ku «i o | Maira i na hioiMi hoobij)i 6 ba- | kau ana aialuu» o ko|ia hoaloha ( | Kaiiviiaaa uo Otiria, ula>la,komo j ■ mai la u l * m«nio k«umahft iloko ona. i i keia a kona hoaloUa e h')fto uei e k*ili aku i ka. mea nui a

fcyn* puuwnl « UAUpU MIMU h keia «ioaie « ip» £ei«. aunutft» aka, one oi* i- Jaolk« kok* Hku i kona manao ehaena e h»n* m«o ole la i kA iw hilo, aka, ua Kali iho la ia no b* w* maikai e naho liokooloa *i laaa, , l ka wa a ka la i n»poo aku ai _ kela noao n k» itikai a e übi iho *n% k« nopnoe noeleele maluua o ka iU hooua • ike ia ana be eiua eoao k*< m*loko 0 ka malapna, % o kaia mao eeonioaaaa oia qi o Haka Pipona a m* KaJivilana Ru» 0«», Ua >el}e ift na kukai olelo «,ka iaoa mua toe keia mau olelo kaio. H« m»nao »no nōi, ko'u i mak« s ooake loa e hoopuka aku ia oe, a oia», ua loaa ia iho ia i a kaua k* hui mehameha ana maioko o keia malapna e Uoike aku auiaoe me - *• hona ole. 0a Jkaa>naina oe ia'a. e KttiiTilana, he kaoaka au i hilioai oieia mea he aloha ana i kakahi. wv h'oe opuo, iloko o ka nu» o ka lakaa »flu hoowaJ*wa!e pehea l rt i paaki ■» „ .

fc> ko'n pauwt.i» panibei ole aku Aia. i keia la aa * weluweiii aa pua Dap o puimiii » Oa Wo au i?e pio Qa keia me* Ua aiohn, ■■ k JBJ h, a i imua nu e Ku^ boak>ba «naik»i, j»a ph» ku•» p. m w,&\ e oobo aka <« i«e alob« dq , Oliria a oi» book«ni wa!» oo tp«3fi«a*a(i( «)ok.o o'u i keta wa» NoUila, e Uwb oe ita uui o wahmeopio e *e a paa, aka, oo |n»a a 01»via mai hoopaoe iaia, aoie boi ea hue akn i <tona pouwai. O* boohifctl-lei» o K#l}'vilana ao keia q»bu "leii) h kuaa hoaiolia » ui(tau koke nfeu ia ia. Heaha uiaio a»ei pona anei oe mniuna o kela Wahiae opi^? Aole, e kiiu hoaloha maikai, aoi|& i kaleana pono asu oahiuoa «k», iie ru»n»olaoa ko'u e hookoi* *ū* ūq ka'u aiaa npa ana, % &tka. • _ .