Ke Aloha Aina, Volume X, Number 17, 23 April 1904 — HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:- OLIVIA LANAKASA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:OLIVIA LANAKASA.

MOKUNA IX. Ua k 1$ na hoonanea ena j ® oa tn&J hini 1 hiki eku i® la i na hora liilii oke aumoe, a o na iniaka > o kela n me keia e hoike ffi»i ."ina i kft iu»lutiilubi i u» hol > e hooluolo. alaila» un haokon 66 1» na laona ana o a po a hol *ko' ' la kel» a ra« keia no ko man Tami pukehi iho. E ikeia ana o Ohvia maloko o kona4-aūni e ku anA tha k* ipaka anīani eh*llQ aoa ika ma!apua, m» looa o kona helehelena e hoike ana ia i ket#umaba, ka loulua a n>fi ehaeha. Ae, ua eha loko ke boo Aamni ia la i.a omaka wal*a ka Hhi lihi, fc« āo waie la no i kahi e nalo , •i, aole nae he hiki ke kaawale aku, oo ka men, a»a ke kau m»i !a imua ona nae h« pali l«bin»ftia i hiki ole i **a maoa o keleaoaka ke pū alto, ke kauoha lokoino a kona makoahlne i £>ol*na ijbo aī» p»8. aohe mea nan* e o>«kelttki»la ena reia ao, oio hot, e 4ioowatewale oia ia M&ka Pipooa a kupooli ke aloha iloko o ua kanaka «opio nona, aiajla, waiho malie Uūa e naauauwa hele me kela -aloha iioko ona a hiki i ka uhi ana o ka ]epo malunn onn, o kohu pono 4bo ia paba keia wuhi hooheeo, A hana ka oe 6 aloha aa ia oe, Alaila, ka oe haaiele mai, O. <aa btki ole los īa'u ke hooko .aku i kou aiakemake e kuu -aloha. loa he kenaka okoa aku i aaakemake ai na'u e wawahi aku ī oa paai paa o kona puuwai, ua hiki loa i»'a eoe ke kanaiaa o!e j «€ haoa aku i kou makenunke, aka, O kou koi aiia tiiBi ia'u e hooKo aku j ]a hana lualuna o Maka, aole loa e 3iiki «kV'keae atcu. j ka hi?i ole ke hoofD?a!'H iho i na manao uluku e pai--3a >8«« īq !oko o kona houpo, ua 4aafef« fbo ]a oja i kona rumi a' eku la iwaho me ka manao- *•**%;■ j 3a«n« «a na kulu kehau o ka po, e j 4joot»aha mai i ka wel« ikliki o ko j puuwal. Mahepe mai o kekahi paku lihihhi e kuuwelu anu ma k» ptikft « heeoo loft aku ai iwaho o ka lanai i ike ai»f o Airfnft 1 ka oih ana aku Ol v!a a nalo aku la īlo4to o ka pouli. E hele ana eoei kuu enemi'e hali v iallefea'i kn'a m-»umJoute kehuliu •o ke kulu aumoe? Ua hoolala mua ] i« ioei ko laow hui ana oiHloko o ka | tn»lapoe T O, m» o ke kokua ana * kou n,au aumakua e hele aku sm ' «u tne k» hopo ole a ulupa aku ī j k«ia m»u hoolala i hoohulo mua ia 4 fats«'l ag:u hoi ia laua i na hoohl- ■ kllele una, aole o laoa w»le no na | •opo» hiki āumoe oaaloko okamala pue, *k», ein-'hou te uo u% me* i like ae ko 1 B ua hūo t- holi-holo pu [ aOj ma(nlo o ka nmn atjs a k« fec-

iok» o ka poali. O keia na olelo i hoopuka ia *e" e £irina a me n» kapuai mama e nihlhelp aJ3a piika afeu fa oia Iwaha | a kamoe pololei aku ia oia no loko 0 ka malapua. Be mau maka ko nai likeme be kukul uwila e hoolele ana I kona lena ike ma na wahi a pao e holi hele ana I ke'alahele a | kona enemj ī Oalowale aku a! iloko I o ka pooli. Ke haawi pa la kona ' paho Inhe 1 na hoolono pono ana no na halalu kapuai wawae a mē n& hamumaeou leo e pae mat ana. He oiaio uo na miDtti pokole wale no keia huli hele ana a A rina 1 ka oaeheu o kona epei»i, aia hoi,, ua ike aku la oi&.e ma&Io ae ana ma lalo o na lula laau i hooluluo ia uie pua e haawi aoa i ko lakou , aia waianahea, he elua mau kiuo pouhuli. Aoie o Ai*ina ī hoohakalia hou iho xn<*taiiFi, aka, e >ike me ka ma ma i >oaa ia>u uo|k> >wiwi aku la : i». ioioa u<e jiJi nu), me kana pahi hoO puuwai v hulali ana 1 ka atalt»ajaiaoik o na hoku e paa ana ui<* kona iima, a oa makaokuu hoi e tnu asu i ke koko o kooa eneuii ma oii* keia e kaunu nei' me Maka, ka mea a uie kona puuwai e hiipoi Ineii keaKha. Ua hoopoiwa īoa ia oia ī ka īke ana> aku, aole o o)iv.a ko Mafea hoa holoholo oia po, aka/ 6 kona hoaloha no, Kalir,lana Ru pfcti. He hamau loa ka laua ruau kauuukamnilio ana, a ua lilo hoi ia i mea hooulohoa at ia Amna, uolnil», oeenee malie ako U o?a a kokoI Ke ī k»h> » na kt>n»ka opio e nele nei me &a haawi aua aku i k«»ti<t oiau hoolohe poou aoa. AUilu, 'uu'e ha liuia e p/iUKi au» i koua puuwai tini malie j»feu la oia i hope a hiaa iho la ilalo, Ou ka mea, o na huaoklo i kapoo aku iloko o kona pahu lohe, e aua o Maiea loiua o kona hoaluha »o!e loa he Wahi iihi o toua puuwai i lUo a&u ia Ainna, akt>, no r OljYi» ua inole aon* aloha iioko o koua puuwai, aoOe akaaiai nui, aohe noi he loea nana e uiawehe ae i keia aioha i omau ia a pau. Me he l&paiupa aUi 1* i kuui Ih jho uua kuua uaiauuia pela ka w«Ja okooko o kona houpu, a 'me o* waimakā ehaehu e atu i koua uuau pupalina yu«na ae ia ia me ka leo luaio». Aoie, aole loa e h jpko »a kāu uiau fcuku palauaielo e ku inea nan» 6 houpupulu nei i ko'u noonoo, no ku mea, i keia po no e haawi aku aoa au iloko o ] na liuua o ka aneiu luku i ka han'u | ola o ua Ohvia 1», iaia ka hoola mai a īaia no ka pepeh', a o fcona ma- | kemake hoi ke hanaia atile o ko j ke kaoaka. O keia na huaolelo i hoopukau ae ■ la e Airioa m hoi pololei nku la ota ] uo hoaie, kom■ > aku la lioio 'o kona r.itui, a oi»hope o koua Uka •na i kuHa puka, lalau aku la la he j wwhi pnhu uuku me ka uuuhi ( aōa ae he Wah> huft poepje ula ohe- (

| lohelo. Malana o ka pepa e va>hi apa walio o ua hua la e kau ana b* knhlkuhl o ua laau Im e hoike I'at>* be laau naake īa 1 hauaia ma | Aigupita, ! He mitno»ka o ke ano heheoa J ' k»f paho!» ae maluna o A!rlna me j ka hookomo ana īho iloko o koaa '• poli i ka hua laau make, a hooho 8e | la. Ano, ua hoea mai ka no'u e hooko aku ai i ka'u tn)8 opa wehweli. Hb mau aimuLe pokole i hala hopu ae aia ua Airjna uei ua kumo komo aku la īloko o ka rami moe 0 01ivia aie ke' kiaha laau make e pna ana oaa kona Hma, Maluna o ! kona mau hiohiona, aole he ojau nanaiaa o ka wiwo a me. ka ka menemene : koia hana ksraima ana e hooko nei a me ka leo olu pane &ku ia oia me ka maalea nai. E ala ae, e kuu hoahanau eia he kiaha wai momona ohelo \ kaomi koke ia mai nei, nolailB, e haawi i kou pau make wai e hookena ia me n» olopa «rai momona o keia Kiaha H*u i lawe mai nei nou. Ua puoho ae o Cliv.a mai kona humoe ae no keia hoala a kona boabanau, a īloko no o ia wa a ka makahiamoe e hoopoluiuhi »n» aole 1 kaakaa pono ae kon« mau maka/1 lalau afcu la oin i ke kiah» i huOuia ! kaukau malu ia »o ka hoopoino! •Ud 1 koua ola, alaWa, mahope ibo 1 0 kona haawi ana aku ia Ainna hoomaik«t kuhihewa no keia iuau hoOmanao i hanaia m*i, ua hapai ae U oi» i Qa kinha la i koua iehelehe m omo' aka ia i ka wui awahia o ka laaa make maloko o ke kiaha. Auwe ka Weliwali o keia hana a Ainua 1 hooko tho la, aka, heaha la ia mea i kona puuwai, no fta mea, o ka makemaae maoli ia iioko oaa o ka make o OiiTi«, alaila, oia no auan<}i ka wa e hoi hou aku ai ke aloha o kana Maka me ia. MOKUNA X. ' ' 1 ka wa i p<tuhia hou aku ui o Oi.via i ka mue ua komo hou aku la o Ainaa a lawe mai la 1 ke kiaha i hookuoio ia. ai ka laau make> nola il«, aobe wahi meheu e aiai ai ke hoohuoiia aia he mau haua kar*ima ua hookoia. Ua no o Air<na e hooko aua &o kaia laau i kona imi aole nae U wa koke no, aka, he u>au hor<i loihi mahope aku. I ka oilt ana iu&\ o ka la ike ka kahiaka aua ae, e hoike mai ana na piko mauna i ku lakuu«taau oioina loa» m» na puia laai aohe wahi kau so ? e hai maopupo ana na hiona he la ai*lie \p x ua *!a «e la na mahhinl opio i hea.umoe. ia po ma ka iiome o ke kouel* a aoo noo no ka l ikou cu«u haoa lealen « hoohalii ai i \ la a me ia po I oko o keia wa'| huipu aku ai o 01 via u:e Ukou. TJa haokahaha loa ia kona uiau hoaloha 1 ka )ke aua mai, aohe wa a lakou i ike ai i*ka ui o Oii?u e

| like la me, keia kakaiiiaka, ua noto j j alii meoii ka ui, ka nohpnohee, | ka ama ka hoopokole I ana ae oia ka biute hookahi iwaena j o na wahipe opio e aha | malalo o pupupuhale o konela > Leeele, a «a lilo keia mau leo akena I ! ! I I mea hoehaeha ioa aku ia Airina. | Ona lealea i hoohoioia mahope o | ko Oiivia jjioole loa ana i ke kono a e hele lakou i ka hulo maluna o kona moku holo ieaiea, e hjaawi ia i keaka t«b <lo p. me kekAhj ah* huiahuia nui ia po. Da pon(j> kela, wahi a Air»ft«, ao ka. mea nU|i i keia w» oia kahuii ana aku i meft| naaa e aiakai keia jpaU hana nui <j> keia p,j, uolail», ke wai ho aku uei au i ka inoa o Maka Pipona ī alakai no keia hana. Ke kue aku net au i kela alakai, wahi a me ka ana iho, no ka mea, e lawe mai j ar&a no o ilaka i na t halo pakua j e,ike maijia npi e lise me ;Romeo a m* O ka'u e akenui nei i paaui hou i ike nui ole ia. Pehea oukou i ka Ipo o ka Maka kila, waia: a Maka ke anp hooio. like me keia mnu puu e ku kahiko, ī oluwilu mni ai ieo ona wahlne opio me n« leo aka pahenehene. Alaila, ina ua nftle kakou me ka paam mai|kat n'o ke t*b*lo, pehea oukou i ka'u paam nona k a inoa Ke Aloha Oiaio o ka Ipo, wahia M 6s. Weoa, kekahi o na wahine opio. - . He hou kea», wahi a Ka 1 vilanH, aole o'u ipfti>aoiq ua ike .*u.i kena paani, e oluolu anei oe e hoike oj>M i kona mooleli,? He m jj>)elo &eia ī u.nphi ia mai na buke fj«ir4ni ī.na la o ko r kakou m»u kuppna e ola ana, he kaao hoi i iiiba me Ka waluhia a me ke aloha no |keaahi wahine opio ī iiaawi lilo a,ku ī kona puuwpi i ke kaoaka ojj>io ana i aloha Aka, mamuli o na oaanao lokoino u kuna m»ltuaKahe ua h»awi ia aku la ka nulima o u« w,h ne opm nei i kekahi opio okoi Hiiu. E h lolooe mai a penei uo ja w*hi h M ss Wena. | U» hui aku o Iwa, nona ' nanea, me knua aloha kakiaiwi | m«tona o iaa aeone ī k» waeimkonu [po a hakwi iho Is i ka laua mau 1 knk ai aloba hupe »n« iloko ona ! wiimaka o ka ehael}#, a ao | ka uiea, ma kekahi la ne e hooko r»bu u \ o Iwa i ka makemake o koI ■■■:•.' • ' !■■■ ;■ .: I na makua e m#re aku i ke kanaka | t nele me 'kekahi wabi !ihi!ihi v o bo ! u» puuwni, ak», ua biki oie nae iai a fke pa?w ae' i ke !eo kauoha ,o kona ! h ioma popo ihq kakou !ma o k*ky u nii k-,hi o keia mau | ipo eki «nv.*de auu uo ka mau j lo» ai le no e ko kakou eha, ka j_iok'>l.o'vU.j ka ;\V!hUu* !t! e k* wa'U | n.a u k* a me ka tu.,k,u--j aiov>u ß hua| uka naau īk* hu«u a | keia me»* ljje aiohw. u, Uuu ihu U ua Wf.hiu« uei i «.aua ,' *■ • j -'' : - • v • " : j..■■■■'

I moolhlo u»e n* waiuak* « ttu&. ma koaa mau libilibi. o ke neoue kepkeo ewti ho laalii hua uiu k« lt»e kalmk&i a ku ana ua eaau ipo la, m&aou& o ko laua ulei e pi uhuli mai ttna k» »Q »Dtt nui i:noaa m&i ua buotikfti e kupipi li ma na WAwae o ua m«a aloUa la, auika maUma paiawei% e ,h»ftwi uiti aoa i kooa malamaKoa* malo*o ium o ua ao i hoahuwale ee i na h- , lqbeiens iu»lun% o laua, e pujiki an& o Iwa i.kaai q.. kaoaalohn, a o kana ipo hoi ana i kn pu.Uaka o kaua A«hila, la ua aiiuute , fa ba fba loa o ko la.ua ola aoa« ka wa hoi e oaawehe. <>e ai puili hopa ..~ r , »oa ako iaua m 4 u lieaH. o,.ua koi.. koi īoa keia haawa i tau ifaj uialmia 0 ka wahine opia, a hoea koke la nona hopena i* ka wa i enoeuhaaa ooufi ole ia, ua nah.% kona puuwai* 1 Ka hoomaojjopo aua o ke kaoafea opio ua njbke kana aloha, ua ko. - pnull koke t,e la koua DQonoo & hooholo īho ja e make pu no laua» ..'"■ tiulaila, hip%i »q la ia i kana aloh^ a honi bopB iho la/a me k» pouwai hopo ole iele pu aku la ou u.e kana aluba no loko o ke kai a ua'li> aku la tlvstc> o (ta hohonu oka .nonna, a<> bc » k« pnawia o ! tela m.»ol«lo, w,< b. 8s Ev-«»a. - ""