Ke Aloha Aina, Volume X, Number 18, 30 April 1904 — HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:- OLIVIA LANAKASA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA. -:NO:- OLIVIA LANAKASA.

MOKUNA X. He dohu lihilihi i hoopulu ia me &a waiao»ka kai ikein aku naalun» •0 na wnhipe opio i ke wa i booki iho ai o Evtaft i tana moolelo w&lohia o kein man ipo elua. I ko'u aianeo,. a Kalivilana liupat«, ua hupo ioa kela mau ?po i ko laua lawe dDa i ko laua m«a ola poooi īho, n» ka mep, uh hiii do ia laua ke hoohoka 1 ka maoao Ufchoa o k«?la makuakane ma ka iiolo mHLuka an?. r Ja hoike mai oeeM esEvBoa i keia moolelo n?e ke kuio oiaoli, a me he ka'u hooūaaopopo ibo e ifce io aku 6na i>o au ia Iwn « puili nna 1 k-a- 8i o kan-i e hoohanini ana i na poi wai a k«> lihilihi» i ka wela ikiiki a loko. O, !ihaliba ' wale kt h( pena i kau aku o keia mau ipo. U.a pono kela paani, wahi a Mak-* i pane koke |pai ai, aka, owai o nft wahine opio e lawe ae 8na s i ke kuiana o Iwa me kana mau puiH mahan»feiitia? 0 ko'u manao ua kupono loa īā Olivia Lanakeea ka lawe ana ae i keia kulana, no ka me«, oia ka oi pakela o ka ui iw»enß e k«ksu, he mau maawe memele konā e like no me naoho lelo o īwa, pe!a me knna «nau onohi bolu, a nolaila, pela »u i mauaoio ai ua kupono loa r» 01ivia ms kahio £wa, wahi a Mfee EvenH. E kala mai n»'u, ke i keia fcanohano i papahiia mai milnna o'u oiai, ua lawa ole au i ka makaukau 0 ka lawe ana ae ia fculana, aole no feoi i hoao i keia hana iloko o ko'u mau la o ke ola ana, i panai aku ai « 01iviā. Aole 19 he kumu pale kupnno ma kou aoao, wabi a Maka me ka leo olu waii)Bbe, a Bolaila s o kau •wale no i koe oia kou koho an« mai 1 kau ipo elike me kau i manao aj 1 he kupono. 4 Ua puai ae ka u!a ma ko tnau papalina i kona wa 1 haupu'aē ' ai owai la iwaen'a o lakou ka Olivia e koho mai ana i hoa knunu nou«. ; Aia iwaeoa pakahi o ua mau kanaka opio !a na uou a m» n» h»lia ana : oi* k« 01ivīh e koho aku a.ij a iloßo o!a mau lia o Kaiivilana kekahi, e ' oni w«!e ana no oia ma o n niHnne', ■ me he la ua piha uluhu» o*a i ke j ololohi o 01iT,a i ke koho o!e aku ' Uia oia kona hoa kuwili oia po. Iloko o ka manaolana poho a me k» hoka, aia hoi, ua kapae ae ]a i ke koho ana la Maka, aoleh u'ia Kalivilmp, a l**e m*» 1h is C.ro!» I Lognna i hoa haihai olelo nona ia po. O keie C »ro!a L guin he knnaka of io. hilah !a w»le ola, a he opiopio nia na ki iwaeua Onl kftn»6:a op y e uko ko, auu malail*.

He mea maopopo lo» aolie © !o»i 1 ana he pahee maikel o" !>• hin» k6i*poina o C r.»I» iD» lo j hoa o bei« no ka tne«, he j kauaka hilahiia wale oie, a pela no e ano pahemehema ai kooa m«Q lima i ka poili ana ia Olivia, i hawaoaWana ge ai na wahlne opio a ko'mo iho U uia manao makemāke o!e iloko o # lakou e lilo la C«roTa kei» ! kuīana, akn, o« hooohoka ia iho la > ka lakou m»u opu ain», no k.i men, ua ae aku ua kanaka opio nei i ke noi a Olir;a e lilo oia i p«kana oona i Ua po la. He mau hana hoehaeha w&le no keia i kuu puuwai a'u e ike nei, i hooho malie ae oi o Ainna. Aohea kou mana eka laaa A:gu'pitb , E hookaawale koke aku i kuu enemi ipai keia ao aku. Ua kipi mai anei oe ia'u e k«o kauwa hooko knuoha, a e hoopwkele <»na aeel oe 1 kuu enemi fn<ii irona Juvkwpapau 03« ? O, e kuu * i' w». ho«<oh« noai hoohlo i ka'u i.; u oii.uai pija ana' XDttluba o:i i tur» p.<hei,ehene īa. ■ ' fle Qiau hor« pokole wal« no i aui hupe ae aia na opio e l;ul u s e huom»amaa ana i ka lakou mau hana lealea e kuupau aku'ai īa po. A naa ka aoao o Konela L*ef]e, ka ' haku puuwai hamama o ua home la { ua hoouoa aku oia ik« kooo i na hoaloh* a pau e noho pih kokoke ana mbl>»jla e hoea mai i sona home ma ia po no ke komo pu aāa iloko o na hauoli i hoomomoa ia. He o-aio i ka wa a ke aoo ahiahi e kokoiu oaalie rn»i a&a malaua o ka ih honua nw ka pouli e ukaii aiai an* mahope opa, aia na ho aloha o ke kenei.a. fce komo mai la me aa heieheleaa ulumahiehie a iloko o ka wa pokole ua piha a hoo keke ka ruoji hookipa me oa ma- ' . V.--. lihi»i a ke konela i kono ai, D» Wfhe ia aa hana hoōhauoli "ia po me kek.-.hi mele ku j ka wa lohia, i hioie.ni ,ia mai e keKuhi pu«li o na opio, a i ko lakou hookuu ana aku i ' o lakou leo mai ke kiekie a ka nanahe, o;a koke no &a wa i halukuae ai «a p«p«hele me he la e wawahi ia ana e r>a ki.puai wawne 0 ba m*kaikfci i k.uua-mea o ka piha ohohiH. Oka hluh ona lealea oia no ka tnbaio noaa hoi ka ino& "ite Aloh* Oi«io o ka Ipo," aka, ia mau nmiuie hope Ina e pii ae »i ku paku no* keia pa»ni a boike aku i kon» mau hiohiona k&iii ;puuwai ī k» «ia hoj, ua halwwai iho ia o C roin me kei£Mhi ulia pakaiaki lo« o kona hina ana maluna o «a awai hoikeike & ij»ki kuna lima. Ua hookaumaha ioa ia o Miea i £veua no keia poino i ioaa ia C«ruia kekahi »iak»i o keia ,pa»»Qi a hoo« hoio iho i» e k»pae iri kem le,-lea uiai ka papa kuhikuhi o na hnea q ia po. • Mai hoo'iHumiha > ko < nonooo e M"es Kv, ns. \ p-ae oiai a! o

1 t»e ke p)hofhof nn*, anl» hni e kāpae ? k«la lealea uo leah! wa oleok ālfa. Ake »ef $u « pan! •tti ! i'kēli ' makalua m» oe e ae mM atsfl, a ke j . 1 k»nalua ole nei au ! ka hai akn ia oe, aole loa o 01ivia LanakaM e kue mai ana i eo'u lilo ana ] ipo nRDa ī I I keia po. *" ! !• i '' Ae, ua maTfeai keīa mansO on » f ! Maka, a ( >fe no ho! o'u maknmake p 1 i haula koi» taba!o. 15 he]e leaua ! [ «noa hoike aku fa 01irift, o oe e M«k» kona hoa o keia po. ] 1 U* alnk'ai kokoke aka o Migs I Et«a ia Maka īmua o 01rvia • hai !ako la iaia i na haawina pakalaki ' i loohia aku maluna o C:iro?a a koi akn la iaia e ae jaai o Makaleē pani sku ma kahi o ka mea i hoopolno ia. Aole nae i pau pono kana mau ! oliloika puka iwaho ua kaheaia mai! la cfa a haalel© ibo la ia Inu» nei. Aale,. aōle, e hiki ia'u ke ku afeu imua o keia anaina me oe wnhi a OJivia me ka leo kaumaha. Pehea oe i hoole ai ae abu lah' i oe ia Carola Log<kna i ho» nou, | i panaī aku ai o Maka. He mea okoa ia, i namunāmu Ih lii aē ai o Oi via, no ka meia, aole oia I haawi mai i kana mau nnn« pono ana maluna o'u e like la me'oe a'o e hoao nei e hoopoina aku. " E hoopoina mai ana anei be ia'u? i ninan koke me ka leo haalulu. 0, e kuu aloha mai hoopuanuanu i kou puuwai no'u hel E malio mai i keia ieo e kuu Ohna, oiai,- he mati mmute pokole J loa koe a ku aku kaua imua o ka lehulehu, a oia hoi ke>a: Eia ho ko aloha ke makamaka nei iloko o kiiu ouuwai me he opuu pua la i mohala »e f ka pehia ia e na kalu kehau i> keia ahUhi. Ua «ioha au i» oe me ka oiaio a pehea la e hiki »i ja'u ke hoike aku ai ia oe i ka oi»io o ua alūUa U e moe lulii nei iloko |o kuu puuWai. Eia au ke naolia nei ī kuo o!a malalp qu, a u» makaukau hoi e lilo i moepuu | isa kou ieo, maioua o ka ike ana | i aku e lilo ana oe ia hai. O, e M»ka, 6 Mek». aole kau mau upu an* e ko aua, ī pauai aku ai o Ol;v;a ma ka leo Ua i&e »u i kou aioua oiaio no'u, a ua hjki ia'u ke heiuheiu aku ma &!»u Uiohioaa ooe ka moakaka iea owau hooka» hi ka iin! pau oie a kou puuwni, aka, e hewa oie au e Maka ke hu>ke I aku i» oe tue ka oiaio, aia he knoia . bu: e Kau nei (nawaena o k,tua nana ■ e kaupaip aua i ko kaua kaaua hou an» la mea he aleha mawaeua j*ta . o kaua. NoUila, e maliu mai i ka'u uwaio ana e Mak,.? E btle aku me ka hopohopo ole iwaeua o na wahme ui i akoako» mai i keia p < .» papahi iho .ko iakou nloh t ih\ mae ole uo kou puuwai, akft> n/u ue» e loa oe i kou n.ouoo hou ana. Ua Hke ke!a m»"3 i pane i* aku e Oiiyia me 'ie oiaka kuifetle la ka wklawalahia; a hfīahfi k;» Vaka i hooko aku ai i hoomaalih fa af

| kon» mau palapu? S© h okabl walel i no a oii» koin, i koiia iae an# o ka I w» pouo wMe do ktī* aobe m'aonwi e hoolulohi aku ai me ka naaa ae owai N ke kamaeu e hooh«lua ! aku ana ! mau hana lima nui* lele mai la ofa a puih »e la ls Olina me haowi ēna iho Ina muk! hoooalaomnu mauaun, o fea hiki ana *e kue aku. Ai«ilp> puanainalie ako la ia. 1 E 01ivt<i oa aloha kupouH au »00, ehai mai © kuu īpo h|> aloha no*oei o« ia*u ? - 1 0, e kuū Maka he aloh» nō au ia oe» Ena lani e haawi" mai j kau mau kokua ana ia maua, wahi a OliY)a me ka leo hawanawana. Ae, ē kuu aloha aole na iani i haalele mtti ia kaa'a, ūa nouoi hooi mand aku au īaia e haa'wi mai iwa no fcaua e halawai ai i hiki ai ia'u ke hoiku aku imua ou i ke alo|ia e pee poli aaa ilofeo o'u nou, a he oiuio eia kaua ke hui kino nei, wahi a Mak» me na waiouaEa i «qa ma k6na m«n lihiiihi. i Ataila, maanel eueaai ka phaki ! *na o OiiV a i ka olelo kauoba a ko I aa oaakuahme i ao mai ai aoie loa oia e haawi i kekahi lihi o kona I | puuwai n0 Maka, aka, e puanuunu 1 «nau kona aloh«, i uku panai no ke ino a kona njakuakane ī haea mai ai maluna ona.. iloko o a lia oaau ipo la e huai pau uei i na mea huna a ko laua mau puuwai iwaho/a»p he elua mau maka ke haka poop iwai la maluna o laua me ka piha inaina, a o ka mea iiona ua maka la oia no o A rin s . Cfa like oia me he liona hae ia e holoke ana m-4 ua kuono po~ uliuli me kona linua e puliki ana i ke kuau o .kana DaW a houho ae la me ka maiie. |Fa neie au me ke aioha o ka mea a"u i hiliuai kuhīhe w# ai« £ kuu Maka aluha ole ua makauk.au kwa uaūi « inu i ko olua koko inahe hiki ia'u ke hooko a feu i keia wt « &o. E ia laua, a e hnthaeha aku iai I»ua m» kek»b> ano, vrahi a keIp© i mai ai. i Ua alawa koke aku o A-nna i'ka I ae* nooa keia ]©.> i p<« m& i |a, a I ike »ku U i ka oiwt kikkiia o Kal> I Ta)ana e ku mai ana tue ea hiooa ! 1 | Ua iko nUa m>opopo oe in» mea |thook "ia e kel» Ulihu l<ipuwa?e, wa- | fii a Airi|&tt. j ike iha nei au i na hana i : hOfk;>ia,mtii ka <uua a ka hope, a * | hai aku no nq ia oe e &jl : ss A-rin» o K»ua ilkn iioko o kn uih,• hh no ! tia h»-na' » k«ia m*u !po. 1 Wnhi h | ka leo haiunu, <«Ia;ly, , hoomau hou aj«i U, b r* w«le | jao l k fpiop»» «kii la» ua uoj- jku.au j ia Oi v«-» « ae uiai ui« « iu«rō ouana* | aR»», ua ho' le aiai oia k% Jsu>l<? !»ū i honki > kn'n mau hooikhikn | « D «* © lJoakila au malunk oua, h I mon» iho U i u* h Uh la o | k«u« uiau houle hoohok* i haua j ai*. olelo an* i | haawi hope m*j ai ia'u n t .ku j U. % Auj< j *«a au « iuhre uie o£ aua juai h.vi e rd-kjHla loa uu ia I