Ke Aloha Aina, Volume X, Number 20, 14 May 1904 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO:- OLIVIA LANAKASA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO:OLIVIA LANAKASA.

MOKŪNA XI.

I lra uhi ana mai d fee koloka 0 ka pouh nioluna o ua wah! kau hale oei a hnla aku la dr hlona feaa maha ! ike ia ma ia 1a poma ofe, a 1 ka wa a kela a tne keia keia e hio l&oi »h» ma ko J>ikou"wahi mōe e hooipo ana hoi me Nioiopua, aia hoi e ike sa kekhhi Eaa ukaea e huki īa eua e kekahi p*aho eleele e maalo ae ana raa kekahi aliieui o ua kuiannkuunaie nei. Malunao ua kaa la ala he elua mau kaoaka e noho aiia. I ka hoomaopopo aku me he la he huakai ano nui ka laua e hele nei a na makemake ole hoi e ikeia e ka lehulehu o ua kauhale la, no ka mea, a ia na keu'a kaohi ke inoliolio pono la ihope, a i kefa a toe kei • ininule e ikeia »Di b& kalaiwa e kuHūr ana ihope me ka huki ikaiku ana mai i na kaula kaolii, oiai na lio e ake ana e kuu pao aku I ka lawe kiani ana a kō Jaua mau kapu«J hao i hiki loke aku ai Inua i ka p.hu hopu o ka lana hu*kai. Nolaila, iloko o ka palanehe loa i ae ai ua kaa !a ma na alanui o ua u&uhale la a ualo aku !a iloko o ka pouli ine he uha. ee i»pu la no ka po, E a P<' keia a ka pouli e aaki paa ana maluna o ka īlihouua, maiuna 0 na paia laui e 'uhi poipu anā na ao paoopano eleeie mai k»Li kuhul.i a kahl kukulu o ka lewa me k» biki ole eikeia ke k'i'ho kanaka ke ma«Io ae he a.n&na helu Ha uiimao. ke koele ana mai o ka uw*ti nui e kau aua iluua o ka puoa o ka hale aupuni i hoike aku i na kaena hele o ka hora 12 ponei ia o ka po alailH kaohi mai la ke kalaiwa kaa 1 ka t.ee hou ana aku o na lio imua. O kahi a ke kaa i ku iho ai aole uo ia i oaemao loa mai ka puka pa aku o ka ilina o Ululaau Omaomao. Lele aku la ua mau ksa»ki Ia ilalo o ka lepo. He hookahi o laua e auamo ana he eke ma ke ku», a maloko o laila ua hoopihaia na lako paahana eli lua, tna kekuhi 3irna e paa an» oia be kukui helepo, 0 kooa koko olua ua huki >bo oia i kona papāle a hiki i kona Kuemaka e han» ana ! kona helehelena mai ka hoahuwale i» ana ae e ka tnalamal»ma o ke kukui helepo, aka nae, o kona mau maka kai nalo i ka malu o ka papa le, a o kona mau papalina nohea ua ahuwaleia i na kukuna malaaia'ama o ke kukui helepo, e hoike mai ana he kanaka opio ka mea « huna uei iaia iho, ma kona m»u wi e uhi ana kekahi koloka loihi i! hiki aku i kona mau kuli. | He ir#u kapuai uuahi ka na kamahele nei i lawe ae a! a ilo&o o ns mioii!» pokole loa aiā l»ua un komo aku iloko o ka illna a e hulj

stia hoi iwaeni 0 na 'ahu» .p'-iulepo ' o oa poe i kanuia i fee aha» lepo makamaka }o» o ka hoopuupuu ia | ann. iHe oiuio o ka puu lepu whU' j do p mikamaka h ju ana oia ]a oin oo ko 01ivi» L»o»ka0«. 0 kahi keia o ka han» a'u i lawe mai la ia oe, wahi & ke kanaka opio me ka leo hawanawana me kuhi aaa aku o kona lima i ka puu leoo e waiho ae ana imua o ko laua alo. Nulaila, o ka'u e niakemake nei ia ae e Mat »io, e hooku aku oe i ktu hana me ka eleu, e heihei oe mc ka | manawa, a ma.mua o ke kueie ana mai o ko hora ekahi e hoea aku al kau» ma Kela aoao o ka U w»po Burukelina, no'ka mea» he hana ano ia'u ī ake ai e hana aku mamua o*ka wehewehe ana mai o kaiao. Ae, ae sa t wahi a ke kanaka i ka pa la ma ka inoa O M&taia 1 pane mai ai me ka hoeiai ana iho i ka a 0 ke kuku ; , «.'«il», w>iih.> iho la ia i ke eke aim fe hu»uio «na iluna -o ka aaaou a L.we ? .• i iim lako paahana eli lua maloko uua, Uoko o na jekr»na pokole aia ke kopala a ua M"t iio i» ke kioe ala oine oei i ka puu lepo o k* he nana e kuhikuhi snf» &ia mnl&io ona e rnre hookahi la o Ō!ivia, ilnko o kona home puanuanu i nele me ke aloha. A.ioha v/ale eia. 1 ki-ia a &e ktia miu>ute aia ke »opftia a ua k&nnka eli Jua nui ke iho mau U ilalo, haU ae la he el«ma mieule, umli umikumamahma, aole' j ua kanj>ka uei i haawi i ua hooma- , | ha ana i kona mau lala a ke leie | iul'i ia ka l&hu. o kapuahi m,\ o a | muanei i.ke kukaehu a , a.i,i | ,wii ao iioko o ka hikileie uei o ua | mau kaoaahele la o ka po, aia hoi. j kamumu aku la ke kopala iluna o ka holowaa a Olivia e mo.e lolii aua, & i ka hala hou a&a ae he eljcua m'. .[ Qute. aia hoi, ka holowaa me kana . waiwai makamae e pulama ana | e waiho aua iluoa o ka ili hpnaa, I ' ' ' ■ ' ' V ' f '■- ■ '-'■"■I | a he minute hou i aui hope hou &e j j aia ke pani o ka pahu ua wawahi. ! AiaWe, hoahuwaie ia ae la ka oi.wi | kilakila o OUvia me kona m&u hio , nae hAiamu ii apa no e ka naui a , me ka nohenohea, a me he la ma ka nana iho aoie oia i make, «ka, e j hiaaioe ana uo. E mnau iho, auM p»ha ka mea heluhelu. Owai j keia mau aihue a me ka powa i, kau'a) ae la i ka iwi o ka kaua oie» j aloha. E k& e hoouianawaū ji . iho d ike aku ana kaua ke hiki aiai ka wa pono. £ hamau, he»ha kela nakeke a'u 1 iohe aku 1«, he.owe anei o na lau iaau i ka maeani a i oie he mau haluiu kapuai wawae anei 7 ī hoo j ho ae ai ke knnaka opio me ka pu j »wa oui. I O ke kaoaka kiai po kela e hele »na e nan» i kana m*u uioe lepo j ina paha ua haule lakou iloko o na I iima o na powa a i ole aia eo paha | lakou ke aioe mnlie la me ka hooni oni oleia, w ihi a Malaio me ka pioo *

ūo'. E biki nu»i an*'kel« knuakn cba*hei māloko o el»oaa minule* N<« laila «ohe feei« he wa nO kft hoapiiapi ■ k*, e boopih» koke iho kaua » b<?!& a no ke kino ra«be ē lawe pu a »ku ia dq6 kauo, a i kn w;t 6 loaa ai ia kaua he ilnanawa kupono oia ko khaa wh e aihue aka ai i na waiwa» makamae oiailuna aka o keia kino,. 0 keia mWnao o M? tiio oia ka ke kanaka opio '« hooko aka'al, ima hop« o ka liwili ia ana ae o ke kino puanuanu o 01iViA iloko o ke koio ka a ka opio e nahu Hna, ua h.uhoi ia aku ia ka p*hu no lalo o ka lua me ka uhi ana iho o ka lepo maluna on«, a me ka em->ol« loa ua hoi hou ae la ka puu lepo e liue me fcioohi me he la aole he mau haoa kolohe i hanuia maluna ona, Me ka haawi ole iho i mau B*' kona no ka hoohnkalia hou ana malaila, lslau iho la laua i ka laua ukana makamae a hapai ae la iue ba puka k»ke «na aku )Wnho o ka ihna no kahl a ke kaa e kali ana no ko f Uu» h">i »ku. I ke kau ana aku o ke kino make o Olina iluna o «e kaa oia no ka wa a na kapaahele i laWe ae.ai l ka oohona mua o se kaa. He poha ana no ka Uwepa a ke kalaiwa ba mea i boopuobo t*e ī j ; > , v !■ ''M' ka meha anoano oi» po, aia hoi, ua oill puielo akij la na lio me hle »bi I o 1« o Kam»He e hooko ana i k** ' makemake l. bo Uua h«ku. linua o 1 īaua Hohe haukau lua ana iho-o.ka piiua me ka Ihona urv like a like, a

bnpv 1.) a ■ fceri wa'.e no mhhope . /■|- ■ .■■-■'■■ ■•■>" ■■■■■. ■ ■ ibo am ua naau 1 o nei ua hiki aku la ma knpi'o k t » muliwai Hikina, K ku ibo a hoifeft inai owai olua E hele &o* i>lu<) ihea i k,eia mpo hon kulfu!iu o ke kuluaumoe? A heahi hoi ka olua uk«na e lawe nei auīuaa o ka» ? a leo i k l»ka a i pan m»i «i maloko m»i o kfikabl kuono pouliuli a na hale p 'h«kli eku »ni. Aole 'no hoi i liuilu D» oili m*i la ka me» nona ki J*o iwaho o ke ahnui, a 'na ka maiaūaalHi&« o ns kukui alnnui i hoahuwVle ae ika m?a nona ba leo koikoi • ike afcu la na he "kanaka kaino k© aupnni iloko o ka «ahu maka ; . ! He kaoaka k »Uiwa kaa aii i pane »ka auo|yata;o me ka w-iipnue j A o k«ia ke •niiuMna he kanaka k»* j hinle oia no kekNhi k«lepa waiwni, a ■ " / V * 1 j o ukana e pu nei roe uisus | ha kii w»hmeiap ike m«u ia nei naa jna puka ani»ni. O k»hi a maua h ih« e oei me| ka no ka haip | ki|#i v uo i«,' oiai, keia | keooimana ua make>u»ke loa e loaa | iaia k* kaanhi e ha»lele iho aaa la ; nei ika h i;3U o keia vr»qaao, { Alia au «i ae »ku ia oioa e he(e j u*a ko alahele a i kuu I lae pono aqa i kt-la uknna e kau la maiun« o ke kaa, wahi a ka mwkai IiOKŪNA X!l. - ■-. ! ' i Heah-i kji k«oa e hana ai?, I h.i j wanawana ai u Matajo koua kokoolua, po kft aie> 4 e komo ku-

hoUonu aem feftn a ilok)> okn p>liki* > , - i, • i "*i ke ae «vku kaua ika jiianao o kel.% ? makai. i Aob« o kmia Wahi e pnke!# ai e ' Aka, o ko kaua huiuai 11« aku. n.o ra»Juna o oa lio a m 1 ko l«u« aiamii holo « hoopakel» aa m kaua E aku i na Ho n**, ka ))&i oauliwHi i keia wa ano, a m, ka pmilī e hoū» ja kaua, i pane ako, «i konu hpH. Ua hoono koke f»ku ke kaJaiw% i keia leo ke kanaki opio» ahe uwia pnh« ana ©o ka uwep& maluna pono iho o ke kikala o. u* , mau lio 1«*, ht> pepe pna il»io a h& lele ani imua m« ka ikaika, aia hioi naio aku 1« i&.uft me ke k&a e lu hele «na aiahopeiloko o k* pouli K« ahai la ko oupuhi 2 &» hoopahHohao o ke knlii aumoe, » q» k-a makai hoj me kona pihi kuaki i»ui ao keia pukele anā o k»na mau Uwehnla ma ka apua, ke ku nei k« huka a me ka hilnhil#, «laila, ovi >»Qa malie ae 1« ia. Ua laki olu* * kela mau aeahaukae i ka pukele m>thunehunt» ana aku la, « ina olu* i loaa pono in'u pau na iwi o olua i ca hakihaki. £ moni ana au iks ii* mau hooHoka i loaa ja*u, aole hoi « hoike aku i ko*u aaau poo o ahe#a mai auanei au no k?» hoohem>»he* tua i ka'u oihana. Alaila nalo ak(L. la ua m«kai uei no na kuono e maNuia an« \ k* maluhia o ke kjl* uiai ua hik.haki kd&a«rai &ku, '