Ke Aloha Aina, Volume X, Number 34, 20 August 1904 — HE MOOLELO HAWAII -NO- PAKAA -A ME- KUAPAKAA. NA KAHU IWIKUAMOO O Keawenuiaumi KE ALII O HAWAII, A O NA MOOPUNA HOI A Laamaomao! [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWII -NO- PAKAA -A ME- KUAPAKAA. NA KAHU IWIKUAMOO O Keawenuiaumi KE ALII O HAWAII, AO NA MOOPUNA HOI A Laamaomao!

Eaniaeu S.um 1 "3 7"" Tjvfafegni a P«o o n« 0 H*w»<iinei, « ÜbßQi* /• K®' •a* Ipu Kanl«na i Ksp»"a o ka IPUMAKANI A LAAMAOMAO, Obiia Houlu'u'lu'la. Wae:a a Hoopo aoitoift e MOSES t£ NAKUINA. ole he alii, waht • U !I IW a nn apau ** i™*-»* 1 fe k mailio sns k*al<> »n® ko WahilBn, wbb m» ko lm* n-i »o t, » k« «e«a BVI Holo U nein.e" o W.hu.ni.o 0« »b! Mi "» knl ° ° ' n>>t y ■ Mhmoho) h. .Hi, oo,b«l>MP« K " b '*• "" k» l'» ol« >t» h» ohiol.«'» ' *» «in. ole, toh 0.1» »« "o ho. k. p O fee k#e no bo» ia o»« *'n», »,!he no hoi o W.h.l«ni h. «ii. o k« ,| L. o.e 1. Kob.!.,ol«lo .. .. .i b« alft. w , la 15 ° Ow.Ua hoi keU k*v*k* eieoieo m»i j kealn. Owai i»? wahi »'-'Kaa P-ka».-*obe i%e !• aka 1« P°« KeeoihoUo W.h-lnoM ka oWo » ke keiki i kona alū ole. ■ i ke ue® boi o kon« «ina, s p*ne m»i l-. I ka wa bea kou ike ana i kau «ea i h*ln m *i nei e na w»hi keik» hooponi puni. . 0 koūa h*jbu iho 1» nn ia * pai •kolainthof waa e boe, a kona hole aku !a no ia. 4 h ß la hku I» o W«bil-ni, h e« hou I» oo oa ahi, hnoho hou ap la no o Ku 'P-kaa El He ahi h<iu no ia e » ts«i 1« O kau h»ku ee p°-ha keia. Aole ia. A owi la? \) Wauua ke»», aa mea iaia o « Hawaku». H«alii »b? Aohe he alii 1 lawa oo h|)*u ka lau® n*»» iram« tUo aha, kaaln «na ka wa» o W*nua tta ko I»UH ne« aoHn. h *>ku la © Kua-PhkH»* me k« leo nui. HoUi 8® n«i ttae o ua (> W.«r.U3 f o Ua a!ii no ho: o o H naku*, , tO.be no nae he eHi, «o*e no n««» he I lopa, he k ukwu elii no, he bele puhi no w )ho*kv, fta liioa i ka p»ai " me k» maonu, pll «pai !s i?iSrj :jirt he kiwa t> n* noanana + '.MMm", » hei» <•*> 1« iloko o fea ipw, loaa oo ka i*a ola aiOa, a O ka *' an« to ho; in H-ma kua, i ia ae ai h« «»lii »nhp > lii. NinnO f»#i 1« kffe*h! jl-mnl?.n n W«oua Owai b<, 'a leolao m*i nei i ka ali ? Owai a. wsbi n Ktifl-Pakap, aohe ike Ja aku la he po. Hahu no nei hlu « hoio loa aln

A b"U oihi 1» oo n»'ab-, » o k« Kua Pakaa hao» no o ka hooho a oae ka nlnap. ' 0 kou haku a* pah» kefa. j Aole ktrDB o ko haku. o lu» keaa, ka eue» hui iuia o H.lo. He alil no faf ia h« »IH. wnbī a'Pakwa. 1 ka pao »T)« z>o o k» I»ub ne? ka j mailio ann, V<m)n nnii ūo k* Kulakuloa. a k«be» *ku la o Ku.tPakaa me ka Teo tui. Hnlo ae n»i nn n»e ha ō E«ln-; knJo*. o u» np' r> o HT|n aoh" nn hrf h« alii. be kftuk«n*nf wale |in, b« !»*bfj*b«!#' pp*e no Waiakaa, » pan ke p«bAfpbft]e n an«, kan b% k« pa'.u ■ oepelno, a o lea al ana nae |a HUo ! 'a aku af ; h#k «iīt. OwMĪ ]a kfia p.leol»>o m»' ne? t k« «lii. Wfth> a kekahi Tl«nauku o ke'iii Knlakulna. Owaf 1 a. WBhf a Kua-a*Paka«, ike ia »ku la he pn. H«ba no nei ali' a hoīo loa no A hoo an-a i>o u» abi, hoe ho bou ana m> ke keiki, a ninau aku la ia Pakaa. O knn h*kn »e nah» kela. Aole keoao ko haku, o Hua-a kena ka mea iaiii o Puna. He alii īa, wabl hou a ke keik), Aohe, WfthiBpßkflft Pau ae la ka iau» nei kamailio ana» kaaīo ana no ka waa o Hq» • ofl«kolaoa nei aoao, a kahea aku la o Kua-phkaa leo nui. Hoio ae nei ua o Hua-a, o ua alii hoi o maknu o Puna, aohe no nae hoi he alii, he kaukau alii w*ie ne», he maka kokala Uuhala no P'in* o ka ai ana oo h*e ia Puna ) la aku &i he alii. ; Ninan mai la kek«hi Ilamnka o Hu&.a. ; " j Owai la hoi keia e leoleo m*i nei 4 i ke alii. Owai la, w o bi a Kua-a-Pakaa, aoiie ike ia aku ia he po, | Keeo do k*ia «lii holp loa. | A hou ana no ke ahi. a hooho hnu ae )a no ke keiki me ka nmau hou ana aku ī ka mak^kaoe. O kuu haku ae paba keia. Aohe ken» o ku b«ku o HHkahn oa, ka meajaia o K*u. He alii nie, w«hi a ke keiki. Aohe wahi» Paka|» fau oo.hoi k» ibua nei kaenailio £Ofl» k«aIo Hoa no ka waa o &£<ikeha uoa ko lalaa nei aoao, a kthea h u aku 1b no o Kua-Pt;kt>o nie kp leo nai. Hoio ae nei no nae oa o Makah'), ua alii nei o wakou o K«u, aohe no be alii, bd g»un»Uhln no, he tnaka lepn no K»u he kaktt lau ilinin no UKa o KemnoM, n feo wai nuau no ia o ia sin«, pau no ka !fpo o n« w»hi e ae, a koe no nee' ka leponke knmu ppp#tao, o ai ivßa n<»e bot ia Kau, i i» ae #> he »!ii. Niaau ae ia ka liamuko o Ma kah«, . L)Wr,i la bo> nei kanaka e leoleo mai nei i ke «hi | Uw»i 1«, w»bi a ke keiki, aohe he j >ke >a aku )«• be po, | iluhu no s*-i »ii), h >l<> |o», j A hou »nn too ua »hi, hnoho hon no ne keiki h niohi) n • ia P»k a O kuu h«ku *e pah* kei«» Aole na o ko h«ku, o Knu ken« k» euea iaig o Koo». He aln uo iihh paUu oi». Aohe f<l'i h« iumii uhla no uk* o Napuu, | i Lwii no apnn ka J*y'a nei, ( <i>rualioni', k<<i>loHUrf no fc»> w»*» > Eiiu (uh ifo Uua nei uone, «. k»bea; »ivi ia ke keiki n>e ka leo nui. Holo «y nei no uae ua o Ebu, o ] I ua alii no hpi o maki.u o Kona, aobe ao he «i:i 4 he mahi #alfi |k| g

W»pau, o ka 1)e!« «n« aina a m»tOT> f me Keūwenuinnm! » oelin ! Kihrlo | iho tknr la 6 ro« r>« Vlici «alā mal trf* n>»f, »! ibo 1« lr« *fH ■ m«on«, « bn nni o tr« tJf!n so *r ' Ehn. ol» »i k« nohn'm» o!a fc»&«, bil»bilft «i k« alii » Uw« is »1 i keiki lita ii !k (X 1 o fton» * 11» »1 o« be Blli. Psfie ie la do boi ko Eho īla ! muku. , Owai 1» nei kanaka e leolen mai nef i kn •!>>. Ow»v1», *at>j a Kun-Pakaa. no ! it» toP»,-Bohe !ke ia aka la be pr\ | Noha ho«i no kei» alif. » p«i »kti 11a t»o t koo» ma«j hnpw a n hoe, » 6 | ko HWoo aU hoTn ako la nft i*. i A «nlamaam» !ca es K, omnu bon i f »kti U'oo ke kelki'i» P*k*». j Abea bnea mai kuu baku. i ! !**-<*# * | o k* 1», o ko* w« .}« '» ife# akn af l | t ko b»kt». Aole nd hoi e neie e Ike i j «ka »aa ne na skua owaen» o k» j pe*». i han» pela i m<»a e maopopo ' I *i ke ko nna mai o Kaili kona »kue, ' ! a hf» kieki» mamn»», s nt}»w»ena o I k*hll« o ko hako, a eoahop» o lona ke»r>», o kftbi ia o n«i hookele. Iloko o kēia wa a I»aa nei e »r«raa f(io b«>t, n» pofra «e ia ka La » ike •kn 1» ka Vefki f fca binuhfn« o n» »6*o o ka wa* o ke ahi I ka pn ana rho I na knkuna o ka !», a iSre »kn ' no hoi ia t ka litelil« »na »e o Vra I bo« »n» i ka hn* ana ! nihai» ®ku fa ke i» Ptrkaa. I O kow h*ku fte j3Bha ieia e holo j m*i B6<? A», o ko bak\i ia, oan» ia ako w»hi a Paka» EV« na heko nef o'u 1», wahi a Koa P»k»a. j Aia Q3sbet ? wahi » P*k«« Eia mawaha o wahi » Kua-' P»kaa. , J £ okn »»oe i ko ho» ilon» i ik« j ia malk wah( a Pakaa. Ifee mm la o Lap«kihoe. oiai, ois kekahi iluna o ka w#a o k«» »ffi, a ' hni aku fa oia i ke a!ii. El'he! wahi waa u«ku hoi keia maīokn o ! kakou, fii& 1» kfi oku mm la i k» hoe j e holo kakou ilaiia P*ne mai la na w>«a f Heaha ka k«kou e ho|o aku ai i ka I oku oaai o ka hoe & ia wahī ke kt. Pane mai I» o Ke«w»nuiaami mailoko mei o ke amni. E laoa la e, na hoos:e!fi hoi a'a o keia maa !a kai no hoi o ko'u mea i» e holi nei | ia Pakaa. Hfe ike no o Paka'k i ke kanaie» ttat »D»e fee kan»b» onkn,! . k» oU,wea lebulf^y 4 ka waa laea ' na» ; , e lika me kela wahi waa e tana honnahi nial I*, he kē'ki 1 ke k»nafea knhea ma ; , me kaoku m&i i Ka hoe, m&lia he ai a bn i'a 1 kaoa o ko kaknu oīa t>o ia* O ka k«kou w*!e īho' 1* no pah < ift 1« b ! holo wa!e tbo no i k/ m ari« R | bo>boi »e oina » k» }bu r> n» w»ft ( iloko a k«potio i kel« w«hi wa», naii» be q!*>lo kaOa. . : 1 0« hr.ofeu!i «e ia na hookele waa i ka ibu o ko lakou mau wa» h >u pono i krttii o k»hi w h a uuku e lana m#i »na. O ke kouiU o ke ahi i »{; d*lh, no k» mea. ! ko pnkaa wa e 1 holo pu *i m'e k* ah'i, a ike no o ! p«ktia he wi.a e oVu iiiai ana 1 kā ' hoe, oieio aku ia Oo ora i ka al.i e ' ktp» Umla. m«li« fee tyiuofelō, o» ' kv]H lua» o ke a'i, oiā'len»,» KUUHI 1 ; k*-n» ai ina h> okele e hoio iuk? t ! o yr b nuku e lnn . «nu. I A k('kOK»< lom main» k« wh» u ke ' aln Din»li k»' o u»kaa, ! Auhe» ko haki T ! ' . j Ēta U'vß kokoke loa Wah! a Kua 1 * Pakn*. j | Kghe* la ak« hoi pt.h® ko haku? ?zn* : ■ - - - • ' i . . :

[ Alail». kahea ake ia o Ku* P» 1 | ks» penei: Kipu 1», kipu I*. Hoolai 1», 1§ lai !», Hooooiiii 1», iiaopohu i», | ie, UooiOHlino 1», : Hoolono o ke*k»ae», , K» uiai o k» nīnau. | O ka uwalo a*n a ke keiki la e, | Now»i hew«n? | Hai mni la lakou al», No Keā wonniaomi h» wa», I He waa e ho!o »na ihe»? j R»t w»a » »nne i.m* i» Pok'»«', j Imi i» P«k»« a loa», |jp»ba o , Pak<«»T - B« kauw», j AUii», olelo walu nku !« o Kua j P»k»» 1 kona Dr>»ku»k»ne. r | K»i on p»b» he alii oe, he k««iw« | ,j k*~o«,— ia boi, nnnoe ro kr u j | k»owa. te aiii no k.n ko'u i j hine- nolniia. »Hi no ko'o noho ana i j i kaia ain» o Moinkai, ; H*w»iiawfloa m»i ln kn . j k»se e ninau hou »ko, nolHil», nmau j br.u akn ia ke keiki, : He kauwa m«oli »nei? Aole be kanw* m«ol?, wnhiaU | koo, be paa kahili, b& lawe īpu ka j kele, be hoa haule uku no ian«i. | Alii no boi h», ke kan ia ka limn j malnna o ke poo o Kei»wenuitumi, | wabi Kiiapsksa, | Alaopopo >bo la ike keiki he knu | kaualu no koaa makuakmiH, noiaila | i ak.u I» i«, j. ok< u w«hi alii aunDei, o be alii iae o kuu makuohine, aln loa ko'u AObo »n»ia ifolokai nes A pau ka keiki k»maili(> ana, keua mai la no o pakp» i ke keiki e j hea hou ajkgi no i ke alii, 1 K»b«» hou aku lap Kua-pbk»a | A |tou k» waß, x 1 K HAwaii oui « Kane, j O H»w«ii oui aina aka la, | A k» U puk» mai, puk» msi, | Puk< at«i ka la ma Haehae, i He baeb*e aluha no kuu hnku, | Aole he b*ku ponoi no'u, } He hoa oo ka U poniumu, | No k« 1» «> ole e Kon«, j [ U koo» »ioba ua hiki ma ; , | | Hiki pu m«i me H)ioaftune, j j O Hiio a Kqft>e»k»f u. i i O Hilo »in» n KHiiiJ«hufi, j Ho»lrib« wale o Keaweniijaum, | | Q K«awenuiaumi e nuho mai la i I A non n» | j A p*u k» be» »n», I b«lobe!u m*t U o kamoku ! i kan« mele penei, j • Aoi« k» oe i ikee o« keik', j | No Ko «o Lono, | No K«ne au»e Kanaio», _ . | Nt> kiitt « ke akua, | Ki» ldku a He »ku«» | He w*a. keia no K* aina ua o | H»lo • maUnu», j U« ka |i« kewai ktp:ii oa o E«n-k».hi, M*lte a oiao ae k» u», - B M>i«keie * haknti-le ke < ' . A heMei k* 1 u laau Waiho knokOH Jp<*le;wi ; ke kai, F.-pu k*> «1» k,<hul»<nna, |- Lei aku i Ka nal» o Hopee, | Wa«f aku « biwi i Khu.u, I k« >« o kn loiiiiuhi i k i Im e ( | No Keaw-nui .umi be w&a, • ' t f keiM kM*ah-».k. f». rwo ko uf. 1 kuu "LVi , iij'h.>o i oi»«tj'' ! rd L, i e hu'. wi iOrti' Ku»ti _k* uiiehua uiai o2 fo mHi iiao ka < Kihmu, ao (U { m«s kuia iaia ma knn*hOaepi; | « lohs wahi mea hou Ana"k*kou o Hi!o' ro»i !»ia cn»i i ke'» pu!j* ?ho e y~~~ ( * ' I