Ke Aloha Aina, Volume X, Number 46, 5 November 1904 — HE MOOLELO HAWAII -NO- PAKAA. -A ME- KUAPAKAA. NA KAHU IWIKUAMOO O Keawenuiaumi KE ALII O HAWAII, A O NA MOOPUNA HOI A Laamaomao! [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII -NO- PAKAA. -A ME- KUAPAKAA. NA KAHU IWIKUAMOO O Keawenuiaumi KE ALII O HAWAII. AONA MOOPUNA HOI A Laamaomao!

* J£e Kftmaeu Nana i Hoolakalaka oa Makam & patf ona Mokupuni o ' Hawai? nei, a lioko o Ka* na īpu Kauiena i Kapaia o ka īfCMAKANI A LAIMAOMAO. OMi« Houluuluia. Waeia a Hoopo HOponoia e MOSES K NAKUĪ.NA. ' ■ OHE Aku !» o Ma-kaha i">« 1 o kona Bina'| bHihiiii iho la oia a ī aku lft i kon« poe kanaka. E ala ae oakou e hia m&e neī, aka nel oo bo! paha onkou 1 ka hea ia ana mai u»i okela poe aohe oakou ala ae, a lia ' ka pa okafeou ika leo 1». A!a ae * ie ko Kau a pau a lialiu se la no ka liolo ana. Hai aku la kekahi poe ia Makaha ea Kua Pakaa e hoaia nsi na alii, alaila, hul! ae !a o Makalia a V aka la ike keikī. He kaulnna no hoi aiea i fea makani, aka, aohe pu ehu o ke kanaka, o ka opala no ke iko Moiokni makeni iho nei lioi keia puehu liilii ana kanaka •ohe paa aku iloko oka h»le. Aohe no keia he hana au e ke keikl, he kipaku okoa maoli no. iPaneaku la o Kua Pakaa; He kaolana wale īho nō paha kou aina f wakaūi aole cae he eoakani io: he olelo wale «e no; aohe aioa oaakani e bp e hke m<? Molok»i n«i; aole ka oe i ike he; Hooloa iho Is ma Halawa Hoolua noe ma Halawa Hoplua kele ma Halawa Hooloa pehu m& Halawa, Hoolua ka'i pou gob Halawa Hoolua wshafe:ole ma Halawa B*kigua nia HaUwa Ha ka aano ma Halawa, He lau kamani ma Halawa Puuohoku ma Halawa Hē okia ma Halawa He ua lehu mn Halawa, He lai-ku ma Halfiwa H« naulu ttia Halawa v 1 He kēhau ma Hajawa He koi pali aia^ > He li anu ma Haiawa ! He ehukai ta« Halawa. j A ke pa Ikaika iho keie mau makanf a pau. he aiakau ia aoha kanalta poho aku iloko o ka hale, no ka j jn«a, he mau makani kulai hale ke. ia, a ota ka mea i puehu a! kaniks aobe paa aku iloko o ka hale.

! Pom) 'w*!<»■ nh e feb kfiW. w».bf \ k&oaka, ua mnna ia Makoha e ptu ] " •" •■ ehu i ka tn&k«ni be aina konfl, o ooakoo S« hoi. I A aU «e la ko K«u a 'pau lon. »1» ! [ iU» kahea flku la o Kua P«kaa o ko i Kon», p#>nei; | E p'io, « ais, ua an, ua flama, ■ ■ ■ ■ ■'-•'•■ ■.'■■ '■ ■ \ :i m»i ka mai ka 81, • O ko'ena u!u o koena feibspßi o Ka- ' -'i ēwalōi (J kp Afiu ftfeu ko !taflk»iula i 0 ke Ahi aku ko Awalua Al* ka po, *f» ai a oor,ona, i AkiiHkuh 1 k« pohaehue ku kahaka! i . • O Kooa oei la—e, e kls o Kona O Koiia aina pohu i ke kphau, I E lele ana fee ao hoomala o Keai ! He ao ī ua ulu o Leiwalu E ala, e ala e Kona Ra aina ia Ehu. t3a lohe no o Ehn i ke kahea ia ana o kela mau alii, aka, too!olohe do oia, • i ke kahen ls ana mal o koo» aina, i aka i-a oia i kona poe kanaka; EKonaeala, ke hea ia m*i la ookoa, aa p!!i iki ibo la no , hoi na maka, e aho no hōl paba !a. j Ala 86 ia na kao&ka a pao loa o ] Eona a booQ}>k&nkan no 'ia." holo ' »na. I kona Ike asa aka ia Kaa Pakaa i aku la ia. Aohe ka boi i hnh ka i'a o ka hoala e ia ae aei no ia; aobe no kela he hana m e ke keiki he k J- P*ktJ okoamaolino. Oiai lakon e hoomakaakan ana no ka holo, hoea mai !a ka elele a ] ke alii, e olelo mai ana e holo moa iakon a wabo hoolana a mahope aku ke alii. A makankāu lakou ee ae la kela aīii a me kefa alii me ba kanaka a p»u maluoa o ko lakou mau waa a bolo aka la me ka nukuouku { ke keiki. Aoie hookahi waa ī kōe o ko ke alii wale no. I keia holo ana o lakou, e ho!o ana no'Kaaa! e hali ia Pakaa, pe]a ka Eeawenuiaomi ir>Telo ia lakou. aka, noke kauona a ke alii e bolo a kahi e hoolana al, e kali i ka waa o ke alu, nolaila, ua holo | mai lakoo a waho ae o Leahn a hol hoa iluna. I ka bo{ bou ana o na auwaa ilun» iia pauhia loa iho la na ahi a me na kanaka i ka hiamoe, no ko lakoo hoala e ]a ana e Kaa Pakaa i ke ahiahi okoa lio me ka hiamoe ole, koe wale no kā poe hookele o na aIH a me na wua e ae. Oi h mo--manawanui aka lakou a i ka' wanB- - no ka lūhi loa o nft maka a eeē ka no'no mai hoi hoi o na pakaihu o ka poe e moe anf, nolaila, knu iho la na;bookele i ka pe'a o ka waa a hiamoe nui iho la. ī ke ala aha a"e o na hookele ua manao laleou eia'no i kowa o Moioka», nolaila, kau ae la lakoa 1 ka pe'a no ka holo en», Aia ae t» naalii'amena kahaka ptt. I ka 1 Weheweheiua ae o kaiao ua ike po«' : ' . ' ' J

wehiwehi nku ta i n* kuph?m 1 me k» m«nno*'o db kn»hlwi o . .v .v* , ■ .■■..■ •■ ! I k<» «o ]o« ®nA Re ike ibn ' 1* Ukou ein k* lnknn f H-wnii, no- ! lmh, hookomo *ku 1® n» Rtm*i ne! a p«.' «kg i& ilKaw»iha&. ' Haooli »« !» n* alii a tne na fc*« j n vkR i ka »ke hoii flnfS i fcV ' iD6nflo"ae 1» k* Jbe hkn i ka r> | ka w»blo®, ke keik», ka makoa -s ' 4>* k« obin4, i Ika oae ana «ln. hr>!n ae ?n kn qei«koDA • kan«, n« w«hine a we ftiki, do kii i»«a, ua manao ia nu toftk® lakoo, eia ke o1« nei no. Ū» maken» pu na makaainana nn ke elii, aka, i kw hai la ana flkn nla ao i Molokai, pao ae la ko lakon kum&k*&A ena a lihooH ae la lakou « pau. ■' . ■ ' ■■ I ka holo ana o ka waa o na kanaka a me na alii, qo boi aka la o tCoa F«k«a e moe, »o!e oia i houTa fa Keawenoianmi ia ws. Moe iho la o Koa Pakaa a koko ke loa e to, ala a« ia oia, pnka aka la iwaho a kahea ae la me ka leo nui: K aia, e ala mai oe e Kilaupale-—e, WaiOnhu—e, Oahu mauna īluna Kiekie Kaonnohaa Poo hoiohia Hihoa, Kela pali e, keia pali e, Palaan—e, Kahiwailuna E ala, e alae Hawaii nai a Kane. Xka iohe ana ona hoewaa o ke alii i keia kahea »ke kelkū u& ala lakou a pau a hoomakaukau ae la no ka holo ana, a iho tku la a kau llua o ka was» Moe maikai !ho la o Keawenui* aumi la pō e kakahiaka, a ī kona lohe ana i ke kahea, ala ae la oia a hoouna aku la i kekahi kaho ona e kii ia Kna pakaa e hele mai i ooa la. Imi ako ia ke kahn o ke alii a lo«a o Kna Pakaa, i ako In; I kii mai nei au īaoe, he kauoha na ke aiii e hele oe ilaila. Ae, helea kaua. Hele aku 1« o Kua Pakaa e hiki imua o ke alii, i mai !a o Keawenuiaumr. I hoouna aku nei au fke kanaka e ltji ia oe e holo pu kaua ' i Kaula e imi iī Pakaa. Aole aū e hiki, he pilikia au i kuu wahi pu«pa (papa), ma paha e heie au aoie mea nana e malama laia. -" ■ : ; Koi hoa mai la no ke alii, e holo oe me a'u, aol.e o liuliu a hoi koke mai no kana. I Aoie e hiki, ua hai mua aku nei ; nohoi au ia oe i ko'u pilikia. I Paakiki loa mai la no ke alii )ke t koi me ka olelo pu mai; Aole e piiikia ko wahi pu-pu a, hoi \pale mai uo kaua, . Ko be koi hoohune loa'eoai o ke alii, nolaila, i aku la o Kua Pakaa; EkuuHaku.he ne no tiu e holo tne oe koe keia ( he mau opeope ka*u a aia ko*u pono i ua 'man opeopp hei a*n, no!aila, ma ee e ae ana e kao pr ku'u mau opeope me a s u, alalla holo pu lau», a ina oe e hoole aole sti e hofo po me oe, ! ; .' ■ i ' *