Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 38, 23 September 1905 — O ka Oiaio Hea Aku Koe. [ARTICLE]

O ka Oiaio Hea Aku Koe.

E kvt 7 o "ALOAA AINA," ka Ipu Kukui Uw»l» oaūa *e. hoom»l»Ddalama nei ka lebnlfeha o kei» Teri - tori o Hawaii, e ap bou mai 1» "Kiu Mel Hon" i kekaol w«hi kaaw&le o kao pepa i īfee b0« oaai ai ka lehulehu ina mea hou a ke "Kiu Mea Hoo" e pili ana i ka hana a ko makou nei K*lana o Hawaii. Ua ike iho o * ( kiu mea hon"m» ke&ehi u koo mau knUmu i ka pane a ka X>una Ki»i o Hilo, Ealana o Hawaii <r>ia hoi o Kiwini) B pale ana nona iho mai ka loaa pono ana aku r ke "Kiu'' a nui ana ka waha i ka alala, JBS ka Luna Kiai o Hilo, ina he ma kemake oe i ka oiaio e hai ae Bpau pono i mua o ka lehuleho na hana epiki apau a oukou i hāna ai, i ike mai ai ka lehulehu mai o a o o ka «okou paha ke kaolike o fca hapanui « i ole ia, o ka ka hapaunku paha. Ina ua makee oe i ke kaulike a me ka oiaio e hoike pe i ka lehulehu i ke apo oka Kipimaoa "Olelo Kauoha I ike aku ai hoi makou i ke ano kaulike a me ke āno kaulike ole oia •"Olelo Kauoha," a na makou oa ka iehulehu e kanpaona o ka oukou paha ka pololei, a i ole, o ka ke keiki paha o ka Niu Pa'ipa'i (Kipimaoa) No ke keiki o ke Kai malmo o na Kon», ua pomalkai oe e Kona i kau HMoho, he Kiai e iini nui ana e lianaia ka mea kaulike no ka pono 0 ka lehulehu me ka nana ole i ke bdo Aoao Kalaiaine. a ua ike o "Kiu mea hou" ia me» a pela pu me ka oui lehuiehu o Uilo nei aole hoi e like me ko Kona hoa Kiai e kipehi nei iaia. īna boi ha i ike oe e Kiwini i ka hemahema o ka Luna Kiai o na Kona i ka olelo Ber t»riia b«aha hoi kou mea i kokua ole nku ai ia hoa- kanaka ou, ma o ee boi ka mea ike o olua ma ka unnhi ana nnn ka olelo haole, a ma*nnli nohoi o kou ano KBriBti«no e kokua ai iaia. Ma kan aiau hana apau a me ou mau hoa o ka auna hookohi, ma ka ik« pono ana o "Kju Mea Hou" a tne na poe e ae nohoi apau i ike i km oukou mau hana, a o ka oi loa aku no o k* ooe hoahewa loa ia oe, « Kiwmi, a me ou ainU hoa klai o ka Aoao Repubrtlika o oukou, kft poe boi i nobo ia e na manao kaulike' a alnnu mana ole boi. Pehea )a ua boa nei i keia e kapilipili hou se ana no paha na "Klu mea hou" wāle iho no keīa mau manao. Minamina no paha kou ano kahuHapuie • me kou ano Kar ; stiano e Kiwini i kou hlo i mea pekapeka i ka ino« maikai o kuu mao hoa kana ka a o ka 01 loa «ku no nae o 4ro liii me be punKlua ala nou oia o Keolanui. I uahea ne» kou lohe penoi aoa la Keolanui e kauoha ana ; ī kona poe m*k«i aole e hopu i ka | poe ona rama baiht«i kariftwait Ma | iia pahia u» lobe oe \ ko uaau makai l»oio peepee i kabi e nalo ai a n«vlo la* o ke aumoe. E«, e Kiwmi. palolooeike k«pilipih na Keolanui ( ka hewa i ka ae ole i ka manao o ka Oielo Hooholo umiapuaa a e.ukou | aa Lunakiai a ka Aoao Repobalaka 1 hoomau ia na m«kai kahiieo apela , wale aku, aole nae ou hoike te i ka mea olaio, o eukou o na i o ke K«latia o Hawaii nēi kai a r o ia euai e nt poo Aupuni o oukou ma Honolulu e hui mti r»e Keelanul • hookuikahi in« pap» makai o ke Kalau® 0 HiWili oei, \ tnēa e hoio mua ai na h«n» a lehwleh», au e uhiuhi Lau mainane nei na mea ma ( ka hewa, a oia hoi, kt ka tiOōa o e» Kooa i. k»i «.ku ai i» oukou e baoa ia, «lī «*• *ohe he ooatiuiß

inai. Ē hoole hou īho ana no paha oe i oiaio o keia mea? Eia o ; "kiu mea hou" u» piha a ua lawa i { na hooia oia mau mea. E>a hou, aoie paha na Keoiai.ui i kauoha aku i ko kakauoielo e hoopaa iho i ka inoa maemae o keia mau kiQt4a i Ona hoohaun&ele au e olelo nei »a Keolanui i hapala ka buke Au posi. Ina oe e noonoo pono mamua p kou hopu ana «• i na mea kohu ole i kou kulana keonimana, he m«na ko ka makai nui e nmaninau i f!oco i ka mea a enau mea paha i iawe ia mai i ka Halewai mamua o jka hoopaa ia aoa. Iko Kakauolelo ! j āoi paha, me ka ioaa oie o kekahi I kauoha iaia aku mai ke Makeiinui' | aku o ke Kalana, haukae pakini ! paele ana ka buke Aupuoi aua hoa kakeie nei o'u e alala hele nei na Kaolanui ia mau hana. "Ea, e ku'u ! Luna Kiai mnikai, aohe i Hii a hohu i o "Kiu mea Hou" ia oe, aohe nohoi oe he enemi nona in» wa apau o kona oia ana. He ai a he i'a nau noa kona ipuka hale, aka, o ke paewaewa no o, bau mau hana ka mea nana i hoahewa ia oe iho. No Mke koi poho ia o Keolnnui he hana ia na ka enemi e imi an# i na kumn [ apau e hiolo ai ke « Op o i pii aela i ma kepoo o kek«hi O hnna Aupuni koikoi o loko nei o ka Aina, na fca hua o keia mua aku e hoike mai o -Keolanui ana paha ke wi āna ka t niho a i ole o ka poe paha e imihala nai. "Mai oi loa aku kou maheloia e Kiwini, ina oe I hoohalike me kn olelo a D-»vid." 0 ke kahuhipa maikai oia kai haawi 1 kona ola no na Hipa, aka aole oe i hana ia hana aka. ua helo aku oe ma ka hoolimalima mai a malama i na Haku elua. No kou helnhelu mau ole i ka Palnpala Hemolele e hoomaopopo ai oe he ola kou a me fe&u mau Hipa : inalaila. ; Mea ia m\i hoi, a mea ae hopuia .. na mnl?Bi « Kpolanui. no ka hookohukohu makai me ke komikina ole mai ka Papa Kiai mai, o ka ke "Kiu : mea hou 7 ' ia e kali «ku nn ia Kiwim i ma o ka hoohīki mai i ka palapala i hopu a iike me ka "Olelo Kauoha" I kaiii mana a lakou i hooholo iho n«. Malia nae paha ua hiki ole i l k* maiia oua "Olelo Kauoha'' aia fce | hoohanaia. E kuu Lwnakiai maikai i iaa he makemake oe i ke kaulike i i mea e ioaa ai ka poao i ka lehulehu i e waīiio ko m»oao nana *oao kalaiI aiua a me au mau punahele a nana i atu ma na mea e holomua ai na i haua a ka lehulehu, aole o ko olelo i aku i kekal}i ma&ai a Keolanui he | mioamina nohoi oe iaia i makai, aole hoi e biki ua paa e i ka oieio hooho lo umiapuaa, Ma ko olelo pu aku no i ka īke ole o na Luoakiai a ka Aoao D. K. H. R. i ke kalaiaina, Aoie p»ha ia o ko ike e Kiwmi a me ou mau boa p ka haop»ttpaH i mea e p*u wiile «i ka mauHWH • holopono ole na h«oa « ka iehuleho. Aloha oie iho uoh< t ia i ka mea qna e olelo aoa i k* imo mai o tm maka, palok) uae i kohai e pek«peka au Noiaiia ua law» p»ha o "Kiu Mea Hou" a na oukou e ka lahaiehu o ke Kaiaoa o Hawuii e kaupaona i na haoa a iakou nei, n»wai la o iakou nei e pauka nei t ka oee uiua •na o ke Kalan», a na oukou e ka iehaiehu e hookau i ka boopai ma looa o Ukou ue) no keia KaO le e hik) m»i aoa. KiU MKA HOU. ♦ - - Ua hyokaaw«io ae la ka |*apa Ki«i o H»waii he $100 q bina oo %a m%Uma ana 1 ©!a leahoa, I