Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 41, 14 October 1905 — HE MAMAO HOAKAKA NO NA DEMOKALAKA O KA MO KUPUNI O HAWAII INA POE KOHO O KE KALANA O HAWAII. [ARTICLE]

HE MAMAO HOAKAKA NO NA DEMOKALAKA O KA MO KUPUNI O HAWAII

INA POE KOHO O KE KALANA O HAWAII.

O KOU KOMITKI KOHOIA MA kekahi halawai kuferftkuka a na Some Eui* a me n* UemokaUka i mahmaia ma Eilo Taooft, Kalana o B*waii, oo ka hoolala «na 1 kekahi manaohai e hnomaoe aoa i na Kahoa Alakai, sa iim a me na kumuhana o ki Aoao Deoaokalakā o H»waii, a i aoaa paha bsi • hiki ai k» waiho ako i keJcahi halawai kuka o na Home Bala, &o ka pono o ka hookuikahi asa i na aoao a i £lua maluna o ke kahi kahuahana e lokahi pu ai laua, ke noi nei e waiho aku i kana hoike • )ike me ia mahope ae nei: Ua maoao koo Komiie, aole no he «nea pono ka hookahua koke ana )na kahuahana no ka aoao Damok«laka holookoa o ke Teritori o Hawaii nei i ka maoiwa ano la, oiaī, o ka mana hoapooo i ua kumuhana ah aia no la > ka Aha £teie nuf c noho ana mamuii o na Eieie i koho pono ia. A oiai hoi, aole hemea hiki wale ka hooioli N»na i na Kahua AUkai o ka aoao Demokalaka, nolaila, e lilo ana i haoa ano nui e pono ai e noonoo ia ka hookaiiike ana i ua mau Eahua Alakai ala me na hana kuloko o ka iehulehu. Ua hiki ne aae k« olelo a*. "O ke aupuni o ka poe anunu kakaikahi e hoohanaia nei i'loko o keia Tefitori (Panalaau), ua kue loa ia i ka Hoo ponopono Aupuni ana no ka īehule h«, a o ka imi a me ka lia ana a ka aoao Demokalaka i Aupuni Kuloko (Aupuni Kalana) ma o ka lehulehu, a e komo pu hoi īloko o ua Aupuni ala (K«lanaV ka hooponopono ana i aa Kula, na Alanui a aie Ohi • Auhau. O ka hoihoi ole ana o k» aoao Bepubalika ī ka Ohi Auhau maialo e ke Kalana, oa kue ' loa ia i na Kahua Alakai a paa o ka Hoopono pono Aupuni o ka lehulehu. No ka pokoie o ka manawa 1 haa wi ia mai i kou Komtte, nolaila, ua hiki ole ke hoike papa aku i na bana piuaka a ka aoao Eepuhalika i hana ai i na liana o ka lehulehu, a pel» no hoi ka buepau«ana aku i na kaa pale ana i na lalao i hanaia e lakou. Aia wale no a me ka manawa ku pono, ke ahonui a «e ka hoomana wanui maoīi no, e hiki ai ke liīo knai ka hookeie ana o ke aupuni i paa ! loihi malaio o ka manao o ka poe e ; hana aua no ko lakou pomaikai iho, ( a hoihoi aku i ka lehulehu, ka poe : so lakou ke kulean», k« m&na, • e ' loaa ni hoi ke kaulike. He mea keia e koi ana i ka manao kuio a me ka makaukau o kela a me keia Dcruokalaka o loko nei o ka aina a oia ke kuma o keia hooko lo ana aku i o oukou !a, Ke noi pu nei kou Komiie, e haa wiia ka noonoo kuliu ana maluna o keknhi iosu kumuhana a na*koa e hoomaoe aku nei a e koho pu ia hoi na Komite Haku Kahua Hana • waiho aku i ka Aha Elele Nui g ke Teritori e noho uoai &na, E kakoo aku ka aoaoDemokalaka o Hawaii i ke ano āooponopouo Aina Aupuni a Perc»'dena Haiwe la ūo H«waii nei e l:ke m« ia ma kana palapala i ka Ah«olelo Nui (CongMBS) o Amerika Huipoia, WMii a»s m« ua ptl»p*la al». «*0

fea kakou bana pono no Hawaii o tsi ii«o<iib«le ana «fcu ia iakoo (Te »ka •no AflQ6r,ka msoli 0 i ko k*kou iin', i poe ohana Amenka maikai e mahi ana no lakou ka poe. Dft lakau e hoohua m»i i na aina i •naia hoi e lakon iho aole hoi i poe iimahana emi ka poem lakou e mahi 1 na apana aina nunui •ko k«tou ( mau kalana ama. Noliili*!, • pono i ko t kafeou M»na Kao Kanawai (Cons[rers) e hooponopono iua Paeainā ala ma na keehipa i loaa al ialakon ia mau upn anaAooai paha, oke kokua ana akv» i ka pM «bk« i maa home, be mea paha hoi ia e kokoa ana i ka hoao ana i ka hooholulea ana i ua Paeaina la. Noklla, o ka Hooponopono 4i«« A.upuni o lakoo, e pono e hoo halika ia me ko kakou (Ameriki) e like me ka hiki ke hana. j A e kakoo aka hoi ka aoeo Hamo ! mokaiaka a e hookomoia hoi ma kewa Eahua Hana na ooi a ke Komite a ka Aha Sensie o Amenka Hnipuia, e pih ana no ka kot> nei, oia hoi ke Komite o Mika* ela, 1 palnpaia ia ma na 8080 172, 171 • bm lf4o kaha hoike, oia hoi, 3. E noi aku īka Ahaolelo Nui (Cangrf «sy e hoopau kokei ka mana hiki j ke o Hawaii ke hooli maiima i na Aina Aupnni. 8. E hoihoiia malalo oke Kakatt«!«to o ka Oihana Ealaiiaina a »* k« Komia ; -na Aina Nui o AmeH ka, ka hooponopono ana a me ka hoolilo ana aku i naAina Aopunio k»koti.4. E kukulu ia ! Keena Ana Aiaa V«1 no kakoo nei. I keena Aina Aupuni o Amerik'a no kakon nei. 6. Ē nni akn ika Ahnolelo ltful 0 Amerika e hookaawale i 115, ; i hiki at i ke Eakauoielo o ' ka Oihana Kelaiaina ke noii aku i na mea e pili ana ! n& aina Aupuni apel« hoi ke Kakaoolelo o ka Oiha | fia Hahiai e.noii ai i na mea i la «ih/na ime aa ulolaau o kaiou. 7. E noonoo ia ka pono ona poe noho ma Puowaina, 8. E noonoo ia ka pono ooa pee «m Aowaiolimu. 22. E hooikaika e nko ia na koi a ka Moiwahine Lilinokalani e koi I neii A lle enea pono hoi na Amerika e nlea ! lilo oko kakou Ahaolelo e lih» w» koi m« ia na Panalaau (Teri twf) • a«. A • koi ikaika aku hoi i ka Aha olelo Noi Congresf e hoopao loa i ke komo aua mai ona limahana Aela, o opa pu ia anei na poe iima liafca k*pa, e laa k» poe kalepa, na li*»b*na akamai ame na poe eaa hiai, a e lilo paha auanei i mea e haaiele mai ai na poe kopa Acaeri ka ! ko kakou mau kaiaala a heie aku ma na Aina E e huii ai iko k ko* aae« « ola g|, & he mea pono ao hoi « n»na ia ka pooo a e haawi hoi Ina kokua aua ia lakou» ua fcupa Ar»er!k8 } S koomaopopo ioa ia hoi ma ke Hana o ka aoao Pemokaiak§ & kkou kue loa i ka ; kau au& ī f ea Kanawai mamuH o na poe kakAi 1 kahl a m» ke auo pohai paha. j 0 na mea nui pili kulpko a pouo | e noonoo akahele ib, oia, hoi; Na | Aiaa Aupuu», Limahiiua, Haiihali Ukaua me Ohu», ka Auka|i» Oīhan» Hoonaauao a tae ka Hoapae Liuia haiMi, ' Oi«i hol, ua maopppo ka hiki ole maoii oka aoao Kepubalik« k« hoo|o aku i ua keehin® m«luua o ua m«u kuuiuhaEa ala, noUila. hg haua ' pono ns k* aoae Deuiokal*ka ka ho ! ike maepopo »ca «e ī oa. «j« ' 1 *

BO3Q i mooao ai e boohaoa akn ma luna o aa m&u fela. He hoohala maaaw* w«le pat» hoi ka helu ana aku i na Repubah ka no bo lakou hana ans, aka nae hou he mea pono no hoi i na ©emokalaka ka hoike ana aku, M A HEA, PE9EA a uo KEAHA hot e oi aku «i e hiki ia lakou ke hooko aka i aa mau kuoouhana ala, iua nae hoi e ae ouai ana ka lehulehu i wahi maoawa oo lakou e hiki ai hoi ke hookel» aku ma na mea pono e hanaia. S hoomanaoia iloko wale no o kahi oaauawa iki o ka hookahuaia ana o ka aoao Demokalaka ma Ha j waii nei, ei# nae hoi, me ka hauoli, | na laweiawe koke aku no ma ko ka ] iehuleho aoao ma na keehina e loaa | ai ona Aupum maikai. 1 Ma ka hooikaika balota nui ana e kela makahiki aka nei, ua kue loa na Demokalaka i ka Mana 9ootco no na palapwla haalele oihana mana wa oie o na Lanakanawai, a no ka wela o na paio ana, aia hoi, ua hoo pan kt Mana Hooko la ano hana, a na Demokalaka hoi e olelo nei, aole e ike hoa ia īa ano hana ma keia Panalaau. . 0 ke koho balota apuka i hanaia me oa beiu maluna o ka balot* a na Luna Nanft Eoho Baiot» a me na Lona Aupuni Repub»ljk» e ae, ua pan aku nei i ka hoikeia I Amerlka © Hon; C. P. laukea, a o ka hua ūia hana ann. aole loa I aa hou kekahi Lun» Aapuni E«pub»)ika e bena hou i na hana hoooeiaka'aka'u a h kou ma kd kobo baiota īho nei o ke | Ealana» Oia iho la na mea e hlki •I ke hoomaopopoia ko ka aoao De- ' mokalaka o Hawaii nei iiai aaa e lawelaweia na han» o ka lehulehu me ka pololei, a pela no hoi ka hiki ana i na pr»e uuku me ka hoopono ke akeakea aku i na hana pono ole a ka hapanui, a ina paha e loa» ana he wahi wa e kaa «i ka haoaaui i na Uemoknlak», alaila, me ke tana iaa oie f e ko io auanei ke au o ka pono ma ko ka lehuleha aoao. A no ia mau mea ae la paha hoi la lkonoakui ko kakou mau hoa Home Rula e lokahi pu mai me kakou ma ke Koho Bilot% Kalana iho nei, a ua ikeia hoi ka hea mai kai o ia hana aoa a makou e hauoli nai hei, a pela no hoi n& hoa e ae a paui ' Oa noii no boi koo Komite 1 na ; Kahaa f Han» lehulehu q ka aoao Home Bola, aia hoi, ina paba be mau mea kekahi i kupono ole i ka naaoao o na Demokal«fca, alail», he uuku ioa paha hoi ia mau wahi iike oie. A ina oo hoi paha e kapaeia ee ia maa wahi iike ole iiilii, e īaa na ; noi kokua d«is i komo ma ke Eahaa Hana hope ioa īho nei o na Home Raia, aiaila, e apo koke mai ana no ka Aha Eiele Demoklīaka me ke kue oie ia kumuhana. Nolaila, ua m«opopo'loft ke kuīka hi o na Demokaiaka a me tia Hom« Euia malana o na ninau ano nu; e nee neī. Oiai nae hoi ka aoao Demokalaka • ake ana # loaa mai na hilmaiia, a , hooko aku ana makou i ua mea a \ makou e manao oei e hank aku, e J noi pu aku aoa hoi makou i ka leha , iehu, e kaalon» aku hoi i oa euea a makou i hana ai. ua oi aku ka mo •kaka iea ma na mea a makau € hana ai meuiua ae hoi o na mea a «aakou • upu ako nei e baaa« I ka ht>ok» ana o keia hoike, ke noi haahaa aka nei koa Kooiile e maiamaia i halawai kuka e like uie k«ift no oa Pemokalika a me na Buia ma Hilo, i ka puie aiua o abl* a m • iiiki i k*

wahl a me ka menawa e like pabft uia na hoailoaa o ka holoma», na, loli «tia o ks »o o ka man&we oae x& ike e hoe» mai an«» a e kohoi» eka Lanahoomalu oke Komite Kuwa& nā o kela a me keia aoao i EooQite kaiīi be me ka hoooaeopopo ana i kft hoopopukahi ana i na aoao a i eina. Me keia ke waiho aku qei koa Komite me bs hash»a. Kakaninoaia T. J. Rtan, * " CHARLEB William, " CHAS M LE ELOH^ Komite, HiloHawaii, Inlai 13, 1905.