Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 44, 4 November 1905 — He Moolelo Walohia NO KA UI FINELA BURUKA Ka Mea Alo Iloko o na Popilikia he Nui. KA NOHEA NONA KE ALOHA KAILI PONIUNIU. [ARTICLE]

He Moolelo Walohia NO KA UI FINELA BURUKA

Ka Mea Alo Iloko o na Popilikia he Nui.

KA NOHEA NONA KE ALOHA KAILI PONIUNIU.

MOKUNA X'X. £ laionila e |2ak« axj Nou. ILOKO o keia wa o ka nlnkp ◦ oa obaa a psa, e holo ana e niHkaikai i kabi poioo o ke alahao Oa poiua ae la lakoa i ka b&&wi ana aka ia Finela i ko iakoū hoomaikai oie, uo ka toea, ma 0 ka wiwo ole o oa haaa & keiā wahine opio i pakele ai ko lakoa nan ola a paa. No ka wiiiki hoi na hap&i ma lie ako ia oia i ka opīo wahioe lloko ona i aie. o.qi ai iakoa 1 ko lakoa maa oia apao a waiho iho ia iaia ma kapa o ke alahao raa- ' bope o ka haiii t>Da iho i koea keka malaio, a me na kap&at uama hoio akn la oia ihope i ke kaa hoahu nkana a lawe mai la / he mao oiopn wisike no ka hoohaino ana akn i ka wahine opio malia oia ka mea e pohala koke uai ai oia mai kona waiho maole sns, Aka, i kona biki ana ma kuhi &na i waibo ai i kana pnolo m>kamae, aeie ia malaiia a ea lilo kona nalowaie hikiwawe ana i mea e hoopohinihi !oa ia ai ka noonoo o ka wiliki % ine na ohna 1 nkaii akn mahope ona e i&e i ka helrbelena o ko iaieon hoopakeie. Ua hoom&ka ia ka bnli ana

Hona, akc ; na naloweile loa oa wahiue opio le, Lo'aila, mai la ka manaolnua ilobb o kekahi poe, i ka w* psba i pc"hj|' Jā ai keia w&hioe opio mai kooā waiho manle bbb u* haalele koke lboo}s o na makemake ; ole e haawi ia aka na hoomaikai ana iaia he nni do k»n% h»oa koa & wiwo ole I hooko iho la, O keia ike ole aoa o ka leha leha o oa oho» i helehelena o ka lakoa Loopakele ds iiio ia i mea e laamaha eni ai lakon, a . iwaena o keia maa ohaa i hookaomaha īa no ka ike ole sna la , iPinela he kanuka eiem«bcie ooa i milioua i neie i !e keīki a na . hoopaka ae ia i kona maoao me | ke knio ioa, ina e loaa una īaia , kahi ooho o kela Whhloe opio» maiihiei a me kona iooa e haoll- j lo akn no oia iaia i hooilina j lionp, I Ch hooholo ae oia he hookahi ; aUhele wa!e oo 8 loa» si iai» k» ' hooko īa ana o koaa iioi oia k» : hooloha Hiia o aa nupepa kekahi 1» ae, j mnnawa ioihi no keia lipa i an U »ua o kuhi poiuo o ke j aUb»o a Uoomia hoo *ko ta ke kh»»b' boa kooa alahile'no kahl ? Ihoolattt q EUveoafvt?. J

B kn ana o Eeneii j malnoa o kfcka|ii &haa a m» kona alo e hiipoi ana oia i ka kakou Fi-n?-U e wi.sho nna, a i ka ; wa i...haalele iho ei ke kaaahi ii kona wahi e kn ana a hooman I aka la m» koea alahele oa paho ] la ae la be mao m?«o»ka haarU malana ona Alail», hnli ae la ia-a.paae aku I.a i kona kokoolna. E Roga oa malaelae ke alahele. no kana i keia wa. ano e hoi akn i Havenapota a. lawe koke mai i kb kana kaa tne ka h;ikalia ole. E hoomanao mai ho&paapa wa!e akn, no ka me>, e hoomamao e e kana mai keia wahi akn mamoa o ka wehe ana mai o ke alaola o ka malamalama i keia kakahiaka 0 ko'a makema&e e knn hakn ka'a • hooko aku a e hiki hoo mat aoa aa i aoei iloko o na miUQte pokole, wahi a Rcga i pane akn Ake, o ke'q wnle oo e kanaina nei oi» ko kaea nele aß« ; ka.iaan hoohiamoe kolo TG|jma nd ka wa e peoho mai ai o keia Wahiue op;o, oiai, ke han« pu m&i oei o loko o'n e potiila koke ana o.ia o ko'a heii hoiwaoaui me ke kaa. Mai hopohopo e kne hoafc>ha, wahi a Kalineionai no ka mea, na hiki ia'n ke hoolakalaka iala. Ua oa&hek» oia mai o f a aka no hoo kahi uianawa, aka, i keia wa e tnai*tta peno loa &na ao a o kona hoao bon ana e mahoka mai a'a akn be man ioa la, E elea ako oe a boi mai me ke kaa, oiai, ka manawa eia ke ne& nei imaa me ka ewiwi noi. M« keia man olelo hookikina a Henen na haaiele iho ia la kooa kokipoloa, a oia ka w& o na k&naka lekoino nei i boj hoa aka ai ilonu o ka nwapo me kana pnelo naī eo e hiipoi ana o kona aio. 1 keia wa no i hoi hoa mai ai na aoonoo ao kanaka iioko o Fintla me ka owaka aua o kona man*' maka a nana ae la i ka hele heleoa o ka mea nana oia e hapai

! nel. Iloko o ka hikilele nai me ! ka owa a me ke knpa.ka ino &na 6 Fin®la na han!e ekn la kona man wawae ilalo. Me ka hoao ik&ika ana e hookaawale akn iaia mai &a p»JIW ana a koua enemi, E na lani, i hooho ae a! b F«nela, e hoepakele is'n maī na pohohma mai o keia kanaka lokoino. * * H®okabi wale do, oa e ianakila ai oia ko'a make ana- E ; hiki aoa no la oe ke kinai mai i j ko qU lloko o'a me kela maa 1 msk* palopalu oa, WahiaHeneri j Kaimeiaoa me ka &ka paheeehe» l se am iho, j o ka mauaoio maoli no ia , iiolw o'a e make oe e pono ai. j Ea mea nana i hoopilikia i ko'a j oi* ima a i hookooio kahohouu | ia'n iloko o na ehaeha he nei. 0 , otk lani wale no ka mea i ike i u& j palen» o ko'o hoowahawaha ia j o«. 0 oe ke kanaka haihai kana- j wm im lo* b'« i ike •!, Qe haua . d ila epaka, a he pnewai eleele . uiiii hooko ia koa oian mauao poowa» eleele malaoa o na ohane j ola o īeaa o ke kaaahi o kaia po tna aole *a i leha mtia ,1 koa i man keko hpawale, a haawi i u<|| kekoa sua i ke:a pee i lawehaM. oie i« ee. Heuen E«U^ioc||

e hcolobe msi, mai bocpcfccle la koj» mau ū o ka nolo l<;D»feiU BDa e ke kaatiw§i» iaa bole bh i KobU i tsa'i n-rja 1 h-;o na»ifo ioihi i&'a aalnoa o kabi «ioe. E&kahele e feun apela »)oli& ke ike aku aei ao aa oe ia'o, a oi»i hoopnka hon i d» olelo e hooeio ai i ke ioo. He haka ao noo, aka, na ke aleha ilofeo q'a eei noo i hoplilo la'o i kaowa naa. i paeei aka ai o B?Der? Ka liuttok& eue ka leo knoo. E imake e no aa, i pane akn ai-o Fineia me ka piha inama, mamoa 0 ko'o 86 BD» aka i wahioe naa, E hele aka kaoa no ke alaani, WaM a Heneri Kalinetocia me ka hnki ana bljq i na lima o Fiutlcu Ke oie an e kohihewa eia oe ke pahaohao loa nei 1 keia haele hoa aoa oū lloko kop lima e Fjoela, Aka, e haiaka noao ia oe toe ka oiaio o ka olia l&ki no ia 1 loaa ia'u. E hookaawale, a mai hoao e> hoopa mai īa'a o lele aaaeei ao mai Inna akn o keia nw&po no j lalo o ka hohonn, i h,ope akn ai o F:neJa«—■l ; He nwapo keia m» kahi he nmi kapnai ke kiekie a maUlo ona e kahe ana ka wai o kekahi kaha wai me ka īkaika, O na kaola iaaa o na aoao o oa nwapo Ia e hoika mai ana ia i kona apale» aka. o ke kahoa o laio na hanaia me ka pona a me ka hao, a noUila, o na aoao kai popopo o na owapo la, aka, o ke kahoa o lalo he oia maa kona paa &ona na makahiki hooako e hooīiaHa ia ai. E FineU e hooloh» mai o kon hoike ana ae i kon mao manao hoewiihp.waha no'a oia ka booi pakela ana i ka manaolana ikaika iioko o'a e iaaakiia kaa aloha malona oq. E kon mana holn oaai e maiia mai no kft hoomaali aaa i kun ponwaii hele a nae iki i ke aloha noo e h&awi mii i hookahi moki a ke* afoha. Mai hoao e koe maī i ka'o noi t oiai, «a ike no oe eia oe malalo o kei maio. I keia ws i hoomaopopo ihb a» o Pioela i ka mahaoahana o ka hauo o ke kāoaka lok< lao ma kona papalioa, me kona man lima kak«oh& e pnili ana ma ka pohaka o lta wahioe opio. Me ka ikaika 1 loaa !a Finela 08 onoo Akn la is ia Kaliueiona do kahi aoao o ka uwspo 4 a oiamuli o ka hikiwawe loa o keia kolai »oa a ka kakoa nohea a me. ke keehi paa pono ole o na wawae o Heneri Ealioelona i kooa wa I nee ako al imna e hooko i kona mao manao hilahila ote malona o Finela oa kolaoa jikn !a ia me ka hikaka ana a hookni »ko Ta i ke kaola laan popopo e ksnpsle &na ma kekah! aeao o ka nwspo, a no ks ik«!k«i toa o keh hookoi an» a ka popopo po īho o ka kj»oV?J o» hiki ia ke mai fa Reoeri Katluetoca. He q:?:i 00 k<> ka?l«>, 8 ho kch»> 30:1 itrko o ka waī ota na h3>\w:ua I ksn thj matcD;v o Hpoert Kattoetooa. 1 Hō.Uo ewd!o o k.heā uua » m*a kgka« w k« aii* u! pepehikiiiaka, eia ua hu»clclc i {

poha ae na lelieielie'o Hsnferi< Kalinelo&a a no k& iiaika o ka. holcūGoko aDa o ka wai o fc3hii'i*di a;a hoi o oa Bakooa ,pofeo!e wale ao ua nalowale. aka laoia iloko o ka ppoji e ka iawe ū3p.ma BD>4 & ka wai s ualoEiift pn ako !a hoi mt>. keop leo kahea kokna Ua hoopnanaeno hokeia ka. pnow»ī o ba Fmelii i k$ wa i jhe aSro ui i ī haole ana o feona eeeaii o ka wu,i, a malalo o ka m.M*:«aUuatt papalaweka o ka mahi&a hiki wanaaa me he la aia oia ks ike la he «aa pauooaele koko kanaka e kaa aaa ma koaa mao lima aiaf. O, e na Laoi aole an i inanao £ hooko i keia haoa weiiweli, e Fioe!s ms ka nwe aoa iho, Aka,. oa k*na mao hana lokoin'o i hoo« Hio ia'a i hehena. I ka wa a Fiagl:s ī hoolei akd ai i kona mao Jec& ik& maleoa o ka wai a ike akn J#'i kona eoemi e oaoa mai ana isja, a e kahea mai Boa iaia e hervi akn i na kokna āna tia kaāwale koke aka bb knakoko o ka iniiina me ka pahola aoa mai he man manaa aloha hoakant»kft, a komo mai ia iloko ona ds rtcoroo e hele akn e hoopakele i ka mea poino. Aka* oaamnli o ka ikaika eme o ka Wai aa nalowale k»ke akn la o &eneri Kalineiona mai ka hiki &nā iaia ke haawi ako i na kokna ana. Ua hala ka wa pono no'o e hoopakele akn ai iaia i hooho a» ai o Finela. A iau e nana aka n®i la lalo o ke kahawai a na ehea o ka'ponli e hoopnnana ana 4 ga. haoaia ae la e kona man kaka makaa no keia hana karaima »na i hooko ai na hii wehweli iike ole a okniu ana imna ona, a me he la aia oia ke ikeakn la oia pa kekahi e noiio aoa iwaena o na | poe haihal kanawai imoa o kekahi j aba hookolokolo e kali ana no ke ; kahea ia naai o kona hihia. Ke | knloa la kona poo ilalo, ke nwe la | oae ka piha Inninn, a o kona iima Hoa paa i ia i ka b«o; | Malona a& o kona poo ke ike aka |la oia he oaaa hna paUpala iioko i_o na iapalapa j»hi. "Ua ahewaia ;no ka lawe puwa «u * i ke ola o , Heneri Kulinelona." Me ha k ke I īke akn ia oia he kaoaka ,ke ka mai ana n:e ke kaoaka | nana e heoko t»ku i ka hoopai weHwel'. Me msa haawina ' kaumaha ! i!i iho m«lnna 9 Finef!a aa hnii ap H i S a aka U lloalanie o.ii iaia i n%. I boMnama fa no ke k ;ra!£na weii« I «t»8 i hooko m. I* * -