Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 36, 8 September 1906 — HUAKAI IMI HANA I KAPALAKIKO. '39 HAWAII NO KA HOOPAU ANA I KA OLOHANI A KA HUI UNIONA O NA SELA. Ike i ka Inea o ka Noho Ana ma ka Aina Malihini na Kekahi Hawaii i Huli Hoi Mai Nei. [ARTICLE]

HUAKAI IMI HANA I KAPALAKIKO.

'39 HAWAII NO KA HOOPAU ANA I KA OLOHANI A KA HUI UNIONA O NA SELA.

Ike i ka Inea o ka Noho Ana ma ka Aina Malihini na Kekahi Hawaii i Huli Hoi Mai Nei.

Hoomaoia. Kamailio aku la an i S hoi ana makoo iuka o ka aioa ka Hui Umona i keia manawa, liila aa i hele mai la e hoike •ka ia oe. Paoe mai la oia- Pehea la ou*oo i hikiwawe ai ko oukoa hoololi moa i ko oukoa manao no ka hana? Olelo aku lajya. Aole e hiki ( ia «nakou ke &lo ae, no ka meß, o ko «aakou hoopaakiki aaa e haua malu nei o ka moku o ko makoa make no i«, a pela makou i hoohoip«i ko mnkou manao e haalele īho i koa moku a hol aku no uka o ka aina. O ks pau ae la no ia o k&na ka«J3ilia ena aiai ia'u a kau ako la •a no luaa o ka waapa maha e-a o 4ca Hoi Uoiona a holo aku la a pae laka o fea awapo mokuahi me ko'u «oau ho». Ia makoo ī pae aku ai i ,k* uwapo, e pili kokoke ana no malaila ke Keena Oih&na o ka Hui Voion»i a e piha &na me na haole « me kekahi poe o makou i pae «nna aka. He nai ka hauoli o na bao!e no ko m»kou lilo ana aka «aalalo o ks lakoa malama ana. liaik#i no hoi ka malama ana i ka «i a me kahi e moe a'. He hookahi pule ka loihi o ko «aakou noho ana ma ka hctale o ka Hui Uaioaa, a mamali no o ke pal' lata ana a ka Hui qu loa» iho la Ka haoa na makoa he hoomoe ala fcao me ka Hui otah OonBtruction Oonapat.y, oia hoi ka Hui Kukulu AUiiao o Ut«. Mamua ae o ko ma kou ha&lele ana la Kapalakiko no kahi o ka hana, oia hoi, he kokoke «kolu haneri mile ke kaawale mai Kapalakiko aku, ua h«Rwi pakahi da'a ia mai la makou e na Luoa JNui o ka Uniona me ke kaki ole ia 3qo ko makon ai aua no kela pale lioie okoa. Haaiele makou ia Kapalakiko a Aolo aku ]s no kahi o ka h&na mala o ke kaaahv he ekolu hanerl «)ile ka loihi o keia wahi a makou e liele Cfi. I» makou i hiki aka ai ilaiia he wahi Camp wale no keia ao ka poe kukuiu alahao, a oka nui o n« poe e hana ana malaUa ia maoawa aole i like ae ko lakou nui me ka hapalua o ko makou heluna, oiai, ke paa mau nei do ko makoa heluna bt 19 tne ke kaawaie ole aku o kekahi keiki. Ma keia w&hl he Ik&ika ino loa k« wek o ka le. E hana kahi bapa i ke ao a o keksbi hapa no ioi i ka po. No k& nui loa o ka ■wel* o £eia wahi ao!« e hiki i kekalii kanaka hana ke hans a p*u pono ka mahma holookoa. »He mau la iielu wsīe no a hs&!ele iho ana, a f>el» oo hoi k«> makou uoho hiaa' *na malailK, he hapa" o makoa ua ooho btna » piha elua pale, i o ie kahi hap« be ewAĪo la wale uo » ' iMalele ta afcu 1» k* h«D». ik» ' |k« ka haot ai* keīa h« h#na'

kaalepo no hoi ka kekahi poe a he kipikaa no hoi ka kekahi, a pela wale aku, e like me na ano hana like ole e holomua eiUa hana kuku In alahao ana. No makou no ka poe i haalele i ka hana i ka pan ana o na Ia ewalu he 14 ko makoa nui, ea kau mai la naakoa maluna o ke kaaahi mfr ka manao e hoi ana no Kapalakiko e ioai hana ai, aka, ua lele e aka la nae makoo he wahi honlulu okoa, he 200 mile mai Kapaiakiko mai, a o ka inoa oia wahi o B'ggs, he wahi knlanakanhale uuku no ia, a malaila, oa loaa iho la ka makoa hana he ohi hua meaai, he $2 ka uku hana | ma keia w&hi, a lawe ia no hoi he ekolū'hapaha no ka ai ena, a koe | iho ia ia makon he $1.25 no ka la, ~a eia nae hoi k»hi mea apiki he ekolu wale no wahi la o ko makoa i hana ana malaila a o.ka pau ae la no ia o ka hana. Eia kekumuiloaaai iamakou kela hana hoomoe alahao ma BhaBta Coun ty, mamali lio ia o ke alakai ana a Ke oki Alani (George Alleo), lawe oia ia makou a hiki i kahi hoolulu kaaahi a hoi mai la oia no Kapalakiko a moe iho la makou no ia hapalua po a hiki i ke kakahiaka ana ma ia wahi, hiki mai ke kea&hi ohoa no ka lawe ana aku ia makou no ke kahua o ka hana, he 28 mile ka mamao ma' keia wahi hoolulu kaaahi aku. Ua hoike mua ae nei au he ekolu li wule no ko makou hana ana ma kela m&la henai a hoopaa mai ko makon haku hana f na hmahana a pan lo», oiai, aa paa ae la no ka hana malaila, ua pau na haai i ka ohiia, Oiai makou e hoomakaukau ana no ka haalele iho i keia ua hoea mai la kela mau hoa o makou a makou i haalele aka ai e hana ana no ma ke alahao ma County, a hoea pa ae la no hoi me Keoki Alani mai Kapalakiko ae a hookahi ko makou hoi like ana mai malalo o kana pailaU ana mōluna o ke kaaahi, a hiki makou ma kekahi wahi knlahakauhale o Benic'a ka inoa, ua lele iho la makou maanei, a koeaku elua mau keiki, oia o Keoki Kupa a me kekahi keiki okoa iho, ua hoi loa aku la no laua no Kapalakiko, a o makou hoi aa kau aku la makou maluna o 'kekahi mokukolo a hoi aku la no Kaji*lākiko. Ia makoa i hiki aku ai i ke awa o Kapalakiko ua hookaaia aku la makoa no luna o ka moka&hi Dorc, ola no kela mokuah; e holo mau nei aaawaena o Hawaii nei a me lapana, Kma a me Amerika no hoi Mailuna aku o keia mokuahi I hoo Eaawal* ia ai makou aku la iio na awa like ole. Owau « i»e elima mauJteiki oko« iho ua hookauia aku la makoa no luua ka mokuahi Ntjo, a o ka haaa a keia mokuahi o ka holo ana ma ka akao loa, kahie ku ana na hale 010 papa, 0 Marsh7lile ko makoa kalakauhale o ke ku ana aku, ma ka Moku* ama o Oregont, a malaila kahl i hoopiha ia ai o keia moku i ka i>apa a piha, na na poe poola ka hoopiha aua i ka uioku a he noho wale iho |0 ka makou, B# elua msu keikiSaw»ij 1 hookiekie ia ae m* ke kylaaa nlii moku ma keia holo sua a uilkou« ola hoi ke kulaua Q iart,eroi»ster owau * Pahi«,

• o kekahi m«|i keiki iho o m»koq e han» »n» Q)ft 09 han»like DO»]un» o ka naokn. O kei» ka!*&a Kolomeki, aole no l »no e ae kona uka mai ko nji »el» ae, he iike no » Jike he $45 no k» mahin», koe wale no ma kahi o ka ai ana, he ai io» me» ai maikai me ke kapena, a oia wnle iho ia no kahi like ole. la o ko m«kQQj»plQ ana mai kiko m»i a ka i keip wahi,, » he eli ma no hoi la a oi o ka hoopiha i» &na o k« woko» a ma ka boi maji he eloa wale no la o makon a ka ana ī Kapalakiko. 0 ka loa iho o ka moku oi& ka Faiton, he eono no ona kefki Hawaii i hookauia ma lona olaiia, a ua holo aka ia moka no ke kalanakauhale o Ei>reka. Ia makou i ku mai ai i ke awa o Kapalakiko, a e hookokoke mai ana 00 ka nwapo kahi e hoolele ia ai o ka papa, aa ike e ia mai la makoo e ka poe Uniona a hoomaka uaai īa lakou e haoa i na h«na hooweliweii ia makou me ke kaooha paa mai, i ka manawa e pili »i ka moka i ka uwapo e haalele koke makou i ka hana me ka hoohakalia hou ole a o keia olelo kaooha ka makoa ī hoolohe aku ai. Ua olelo aku makou 1 na poe Agena c ka Hui Uniona, i ka wa e pili aku ai o ka moku i ka uwapo aole loa makou e lawelaw» hou ana ! kekahi maa hana, koe waleihonoko makoa kakaii ena • k'u a loaa mai ko makon uka o ka hana an». Ūa hala he ekolu la ia makoa maluna o keia moko no ke ana o ka loa» mai o ko mskou wahi ekn hana, oiai, e hoopa neenee mau ana keia kapena i ko m»kou uku, a me ka hoopa ole »ku nae o ko makou lima i ka hana, a e loaa wale ana hoi ia m»kou na mea ai a hiki wele i ke loaa ana m»i ia mrkoa o na kikoo banako, a iloko 0 keia mau la a makou e kakaīi nei no ko makou mau aku I\Bna aole he mau hapa hoopilikia i hanaīa mai I» makou e ka poe Unione, a in» no hol aole keia olohani a na poe Unlona ina la paha ua hoopau ka manao ana ae no ka hoi ana māi i ka aina hanau nei. Mahope iho o ka uku ia ana ma! o ko makou uku-hana, ua haalele »ko makoui ka moku a kau maluna o kekahi mokuahi maliwai a holo aku la no Okalana, malaila ko makoa noho ana i ka pole hope a ha»lele »kn 1» au ko'u hoa hele o kbia huakai i ka aina malihi ! ni o!» o Pahia ia Kapalakiko » huls ' hoi mai la no ka aina hanau nei m& | lnn» o ka mokuahi Yenturs, ku ma Honolulu nei ma ka Poakolu, A.U g#te 1906. Iwaena o na keiki I nnho aku la i Kaleponi, eia ka poe o lakou \ loaa la'a na Inoa a me ko īakou wahi e noho hana la. ] 0 Edw6n3 keik| a Lu- ' pakanawāi A S Mahaulu o Waialua | Oahu, ai» ma ke kal&nakauha'le o 1 e hana ana ma!uca o ka ' waapa qo\uah! muliwai, a o k»< hana • k«ia moku o ka h«Vhaii aus 1 1 n» hu»»i ma! kekahi aoao a ī k<?' k»hi »o»o o ka muliwai, a pek no ■ hoi m»! kekahi kulanakiuhale a i | kek»hi kul«nakauhale e ku nua uia k»e o n» u\ultwal nuuui akea, o' John Akana ?r., ke h»ua liko U ' lauft m» !a wahl hookahi, a ua ktia ' keik! ka ina he ka'u ' ! kah! hook<ihi, iua u» haawi aku ' •n U*' oe I ko*u ol» hotJ

kahi e kakau »ko «I i ka let»le hiki ai -%% 1030 pono aka iai?, ahd eloft. ® i. ole ekolp pt>ha .m*o kelki okoa a ® aWBbo olao» e . bao« lika , malyi>£o,keia weapa, Pela oojijji kekahl waapa okoa aka. be eono ka nui o na keiki looa o laila. ; . 0 Jabn Kala?M, haaa pa me Edwa rd O.Kqajg®anl,_aie op oīa ooalana o k» waapa lawe huaai oae £dw»rd Mah&qla. „ 0 is«wy JPritQhard aka noaoa iaia ma ke kulanakaahale o OkaUna, aole haoa. . O Joe Maka, he keiki Poto 0 ka. hele pa ana me makou, aia oia j oafc M»rysville. ♦ , v t 0 Hiko, o ka'u ike hope i malnna oka oaokuahi Dorc i ka j manawa o makoo i k#a. ai kekahi j hapa maluna o kJ» mokuahi. lawe j P*P«» ® o kei% ke keiki i koe aka | ilana oka mokuahi, oiai, okQ makou ka moku mua o ke kaawale an| mai Kapalakiko mai, aole i [po la'u ka hana i haawi ia i keia * leeiki. ' O Dan. Kaai, &ia oia ma he kulaoakauhale keia non% ka pa mao he 16§ mile mai , Kapalakiko aku, a e hana ana ma ke a!Ubao.. . 1 i * O na hoahanau Kamaka,J t ke. kaaana no a me be kaikainf, hana like l&Jaua me Dan. Kaai Orovil!e. - * 1 0 Charl€s Mano, ua hal,a ka Poaliwai Oki o Paaama, a mea ala oka hapanuī ana keiki koe īho malona o ka mokuahi ric, ua pau nui ika hoounaia ma iji alahele hookahi. O keia iho la na keiki 6»waii j hiki ia'u. ke hoike aku me ka maopopo loa, oiai, aole 1 lolhi ka Uuna pa ana me lakpju e hiki ai la hoi ke kemaaina i ka inoa o kela a m*. keia o lakon. u aa poe no o makou i p noho loihi loa ana lakou ma ka ftine malihini ua noho ao lakou me. ka uhaai me ka lilo i na ha&a aofe wahi waihōna dila e hifei ai kji\ manao ae e hiki ana ke hoi mai i | Hawaii nei, aka, no maua iho . j noho maua me k« hooaiakaulii me jka inaiama ana ike d*l», $ k'a ji me kahi e moe ai oia na wahi hoolilo , hanafa e maua, a i ka hlki ana mai i ka la e haalele ai !a Ka'paīaklko no ka huli hoi ana mai i ka aina .nef, alā hol, ma ko mana waibonla ftia I«wa na data he $30 pakahi no |ka nkq moku, kuai he mau paaloie I oaa ka $i5 pakahi, a na lawa hoi no | ka oku aoa i na wahi hoolilo e ae a I kao mai la iluna o ka mokn, | O keia iho la kahi moolelo poko |ie«o ka makou huakai im i hana Ima KapaUkiko. Ke iiooki aei au I me ka mahaio a nui. | JSAUdHit KE4, |loiani Colii?ge« Hoaoialo, Oihu.