Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 37, 15 September 1906 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA UI KALOTE. Ka Nohea Kaili Puuwai. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA UI KALOTE.

Ka Nohea Kaili Puuwai.

MOKUNA. IX. Me ka hoohakalia ole iho lele laai la o Kapena Kekilaoa imaet 4iDQ na lima wikaoi bopa aka la t)ia ia Kaloia ma ka pahaka a hii *e ia ne ka paoe ana īho me ka leo kaaoMha. No kā eloa o "ks m»cawa ke noool aka oei an e hiiinai ana aoei oe na'a e hoopakele i Uoo oia? B paiie kole mai ano oiai eia ka make oa kokoke mai. Ae, wahi a Kaloie me ka leo hawanawana me ka paiH aoa ae i fca a 1 o ke koa opio. Iloko o keia wa oo me ke kali - lioa ele akn oa leie aka ia na koa opio nei me kane pnolo e hil l»oi ana ma kona alo noloko o ke kai. £ paolele mai malana o'n, i $naoa malie iho ai o Kapena Kctalana ia iana i lana ae af Hana o *%a ilikai, e poīli mai ia'u no ke oia a I oie no ka make. Alaila, koopili mai la oia ia KUoie ma kona aoao, a me kahi iima hookabi i haawi aka ai oia i na hoenee ana ia lana imna me ke kapeku ikaika ana o kona mao wawae i wabi no lana e kaawele ae ai mai ke «lahele mai o ka moko : «hi. ■ I keia wa 1 hiki mai ai ka meiaahi ma lahi b na opio i lana B he owe ana e like me ka waikafee Ikaika, oa iamilami ia iho la a nalowale akn la iioko o ka mo«na kahi waapa, aka, oa pakeie na oplo mal ka make wetiweli mai I maopopo ioa e kan ana malana «na ina Una aole 1 lele moa akn iloko o ke kal. Ha mao aekona wale no keia uaaio aoa ae o ka mokn me kona holo noi, oa nalowale bcu ako la oia iloko o ka pooli e aaki aoa me i #a haaiele ana ito i na 010 nhāne | 4 paio ana no ko laoa lanakila. Ua ika no o Kalote be make 'wale oo ma na wahi apao oko . laoa alahele, a i ka wa o Kapena Kotalaaa i lele ai me ka lawe ana «ko iaia iio ioko o ke kai oli kai | faobooo» oa ike iho U oia na hiki: mai ko lana hopena, ilail», pao'l «e ta kona manaoiaoa bo ko laoa { $alekana a anejne iho !a oia e ' manle. ■ j Ua kokoke e oili mii ka malaeoialama o ke kakahiaka, wahi a | Kapena Kotalaoa i pane iho ai | nolaila, e Kslote mat hookna i' kaa man poliki ana ia'e? Ina e hiki aoa ia'o, i paoe ako ai o Kalote me ka owe an» iho, Iloko o keia wa a Kapena Kctalana e aa hele ne! iloko oka pooll ooi me ka maopopo ole o | ko laoa wahl t pae ako «1, oa !ke •ko UoU h» nea poot!oli ma. moa pono mai o ko Uoa slshele. Aole l boohak»lia ibo ke koa ( opiOi aka» ta Att kDke ako ta eU

" "~' Jl^l^;'1 Z:, " me. kana okaoā mak«mse oo kaju o keia ;mea N pooliali, a i kooa >b£oke ana alia ike ako U oia o ke|abi aoao o koJat»a |PB|ga k'eia mea ponlioli e laoa ibeie ( net ilnna o ka i ikai he koeoa mai ka welowelo liilii aoa i ka iho o ka mokaah), Lalao 'koke ako la o Kapeoa 1 Kotaiana ī oa aoao waapa aia a ] paa iho ia me ka manaolana iloko ona mal&iU laoa e hoolana ai a bikf i ka webe ana mai o ke alaola o ka knalemaUma. : Ē hoopakele ia oe iho e Kape na Koialana, i poana ae ai o Ka lota me ka leo aole e bikija'a ke hoomao ako i ka paa aoa i ko kaoa mea hooUoa. Me keia mao hoaoleio i pae ae ma oa lehelehe o Kalote ua pahe mo akn la kooa paa aoa I ka aoao o ka waapa a iiio koke ako la oia 1 na alo ahio o ka moana. fiie ka mamuooi i lele hoo aka ai o Kapeoa KoMlana a hopo ako la ia Katote iaia e tho ako aoa 00 Ulo o ka hono9. £ Kalake e malin ©*i ia'o, aole 1 ioihi loa na hora 1 koea poka mai oo ka maiamaUma, a oia aoaoei ka wa e loaa ai ia kaoa ka hoopakele ta aoa, wahi a ke kape na koa ppio. Aole be ikaika 1 koe iloko o'o no ka lioomaa hoo ana akn I ka paa i ka mea hoolana. £ Kapeoa KotaUna e hoopakele i koo ola na biki oo ao kemake, I pane akii ai o Kaiote. _ - B Kalote oiai ke ola e kamao aoa īloko 00, aia oo he wahi owoaolana no ko kaea pafekana, wahi a Kapeoa Kotalaoa i owalo aka ai. £ hoomaoawa oni a e loaa no aoanei ka lanakila ia kana. Ke laaa mai nei ko'o mao Ilma i nwe haalo'olo'o iho ai o„Ka!ote t a me be mea ala ke iawe ako oel na ale kawabawaba o ka moana i ka baoo ela iioko o'o., O, e Kapena KoUUoa oa kokoke mai ko'a maoawa e haalele iho ai īa oe. Ē koo aloha, e koo ipo» wahia Kapeoa KoUUna me ka hookikina> e hoao e poliki i ko kaoa [ wahi hoolana a mai hookooi Ke hoao nei ao, i paoe ako ai o ; Katote, aka, ke ike nei ao oa baaI iele mai ka ikaika ia'o ; Mahope iho o ko Kalote booki ana i keia i mao olelo, oia no kona wa i lilo bo« ako ai i ke | kai. Ua UU boo ako no hoi ke kapena opio a hoopakele boo ae iaia Kalote, o kekahi lima 1 ka wahioe opio kahi i paa ai, a o kajbi lima boi i ka mea hoolaoa» | apela oia i Una hele al a hiki l] ka wa i poka mai ai o ka U m kekahi kakahiaka ae, l.k* wa i wehe mal ai ke aUoU o ka malamaUma a koebo ako ia i ka pooii mai kooa hoo ] ponana aoa iho malooa o ka ilikaii aia boi, iloko o ko Kgpeoa KoUU&a haooli noi aa ike ako U oia i, ka owahi o kekahi mokoahi e paa maiaoaikahi mnmae. 0 al»beU t oa u,o* ; kaahi »la e kaoioe ma! $ua kahi oo U a Una e Taoa hqi. Ua po me Bjsj?eaa| KoUUiia i keb bīkl oU lioi 1 ko&a Up kabe& ke e u e aa poe o ka uioko, I fca wa o ka nkaahl i kaaV&s a! m* iah! a

08 opip e Uoa BDfij 6A īke mai la "op o» poe olooa o k» «oka a iea wa ! boop»a fa ai īōoia bolo me ka boG~ kan ia ana lbo be waapa a holo ma! ta e bo%>akefe i oa oīaio, a be mao tsiDQte pokole mahope ibo ala o Kapeoa Kotalan% anje Eaiote liona o ka moko, Mabope o ka haawi aoa mai o ka poe o ka moka i na kokoa aoa i na op!o poioo, ua hoi hoo mai ta kaikaika iloko o laoa. A i itsfīs ts i bni b~oo ae a! oa paoe mai la o £aloie we ka pollki ;"aoa mal ī oa lima o Eapeoa Kotalaoa, Ūa loa aa i koa loko maikai o ka hoopakele aoa ia'o a'o i maopopo oie ai i ka'o nko paoai kopooo e baawi aku ai ia oe / . . Aole oo aie ia'a, a aole do boi o'o makemake i mao hoomaikai mai ia oe mai. I keia abiabi e ka aka ai ko kakoo moko i No loka> a ma ke kaaahi e haalele moa ibo aoa ma ke alahele e hiki aka ai i ka hctele Dela Oiooa e kao ako ai kaoa. Aole, aole wabi a Kalote, aole be maoaolaoa ilōko o'o e hoi boo i ako me koo mao makoa Keoeiala , Walenafoda ame ka ohaoa, na 1 hookaawale ako ao ia lakoo no ka wa mao loa. E hai ako ao ia oe e Eapeoa Kotaiaoa i ka moolelo olaio loa, wahi a Kalcte me ka haloiloi aoa mai o kooa mao waimaka. Ua hoio maio mai ao mal ko'a mao . makoa mai ame kua hoahaoao a peia i biki oie ai ia'o ke boi hoo ako me iakoo., 1 ka wa o ka moko i pili ako ai i ka uwapo, aiaj>o he ohoa maiona oia moko i Hooa iaia Iho mai ka hoike ana aka ia Kapeoa Kotabna, ame Kalote, a o oa ohoa aia o Mekia Kalaleoa oo ia. O oe ka iae Kaiote» aiaiia« be oiaio na lono i haowawa ae oa mahoka oe me Kapeoa KotaIa08 ( 2 poaoa malie ae al oa Mekia h me ka leo ioaioa, a mamoii o ka poeleele .o keia wa a ka pioka i pili ako ai i ka owapo oa ike ole la akn kona kaaio ana ae ma ka aoao o na opio ia iaoa e ibo ane ma ke aiapii o ka pokn no iaio o kaowapo. £ hoolohe i ka'o mao a'o ana e Kaloke e boi ako me koa ohaoa maiia na hookaowaha ako oe ia iakoa, A ina he mao manao loa ina kekahi o iakoo noo he manao

wa e īohe sf o Mrs W«iepnli)dft & «mbv&'riwv ««īo^ioki» o lra Hlo aoa i ie tal ame io%. hoopakele !a ana e tekabi moku-* ahi. Mai make tn ina aele kao ma» hoopakela aoa is'n e Ka_p?na Koi»bl » S»J9fr «.W* mao oleio apao eia o Uekia R%* ; lalena ke lohe nei. * * ' Aoie e hiki ia'o ke haaieie kabi ibo ia oē e Kalole ma No loka oei, i paoai aka ai o KoU« iaoa. oiai, be wahi Mt» i P»ha m* oa iianp e poioō at na kai kaoMhine ppio maemae en like me oe. Tte onaoa a i o!q k* man hoaloliā anēi kon maane'i? Aole o'o hoaioba ma keia kola nakaohale, a owan oo Na keia man hoaolelo i boo*" piba ako ia Kapena Kohla mo ke aloha maka welaweia no !ote, a kopjq boo mai la koo» ajiQ* ha ia Eaiote elike menalai b»l% aka me oa limā e naka haalolo at oa paoe ako la oia. E Kaloie aole oē e noho meha* meba ma keia iiihonoa. O, e kno. ipo iaa he aloha hikī U oe ke . hoplile mai i ko* poowa! na'o ehaawi no an 1 ka'a man ktai oiakaala ana malona on« E Kalete, oa aioba an ia oe m* koo naao apao, a aole ioa hoi b% haooii iloko o'o ina aoia o oe p& kekabi mea aio, ,- r Aolf i pao . Ma ke ahiaOi Poaono Sapt 1906, i haia ako i m»Uma ae ai q Kaloi k, ameKahelew, b§ wabi_ paina plha maleahiki no ka lao* «kaikamahine banaf, ma ko lam home ma Leleo ae nei. Ua ai % oa lawa, a oa 100 a .keoa i ka iokomaikai o oa makoa oa Uuk ke Kama nona ka la, a o na po-> maikai he ooi o keia ao e ua ako nei o moa me na makoa amn M ilo«» *a !a. ~ . ,