Ke Aloha Aina, Volume XII, Number 43, 26 October 1907 — HALAWAI MAKAAINANA MA AALA PAKA. HEWA I KA WAI NA KANAKA KE UHIPUIA LA KA PAKA O AALA. [ARTICLE]

HALAWAI MAKAAINANA MA AALA PAKA.

HEWA I KA WAI NA KANAKA KE UHIPUIA LA KA PAKA O AALA.

Aole be fas!sw-u makaaioana I mulataa!a m& A*i&P»ka mai kioobi maī i ikeia ka oai hewahewa o na kaoaka e iike oae ia 1 Ike ia i ka po Poaooo nei, Oot 19. 1907 Muhope hoi o ka hoolaha ia aaa akq ma oa onpepa oia H&iawal Makaaioaoa Nai oo hoike ana ako o fea ienoieha i ko iakon kakoo i ks noi a Walaka i ks Papa Oia e ae ra oia e hele i Moiokai e wae n i kekahi maa ma'i naoa e hoao e hooia ms kana laan hoōla ma'i .lepera. Ua ohi paia kela Fakd holookoa mt>i mua ahope mai oka a kai e sa iahni Ilke ole he kaaaka Waīe 00 ke oana Bf, me he mea la oa hoiiamahi ke feolanaūbaSei boiookoa o nei. O na Hawaii oo ka oai 1 ikeia ma ia po. Na Seottoa Leioa i nobo hoomaio ka halawai. Aoie he wa mai kioohi i ikeia ai ka iokahi o oa aiakai o oa aoao kaiaiaio» c kakoa e iike me ia ma oa po kaa la a na aiakai o ka Lahai Hawaii e uwalo aoa oo ka aeia mai o Waiaka e lapaau i kaoa iaaa hoola maio&a o na poe ma'i iepera, ka mea oana e p&opao nei a aaieia ke poo o ka Pa;es;dafia a me aa hoa o ka Ola. Ua hiki ae ka bma Aoponi mahiia e hoohaoohano ai i keia haiawai. I ka wa i boea aka ai ka maaa wa I ka bora 7;SO ola ka wa i ko mai ai ka Lemahoomala Beaetoa Leioa a hoakaka mai fa. he halawal keia 1 kaheaia ao ka heawl ana aka o ka leholeha i ko lakoa maa maoao apo&o a apouo ole paha i ka olelo hoohoio & iakoa i hoomakaakha ai oo ka imi aaa aka i kt aiaheie e &e ia mui ai o Waiaka e iapaaa i ka mai lepera< Ua hoakaka hoa mal oia aole keia he nlaao kalaUina, aka, he oloao keia i plli i ke oh o ka Laboi, oa w&ihoia ua koee kalaia!oa, a oa lokahi oa aiakai a pao e noi aka i ka Papa Ola e ae ia mai o Waiaka e lapaao. Ke Inwe nei owkoo a hoike pokole ako i kekahi mao oaeafi kamailio īa e ka poe haiolelo oia ahiahi Ua hooiaaoala ako o Kale No- ; kaie, a oa kamallio aka ola. He ; kamaaiaa ioa an ia Walaka* aa ike poao kao maa oaka i ka poe 1 hoolai'a e 1 loohia I ka ma'i lepera« Ui ike ao 1 kekahi me» i ioaa i ka maH i»pera a 1 bo-ou koaa ho)» i kekahi ka'i ioihi oae ka Ut? o!e i ka eba t a iioke o a« taiibic!;i eha o jka W*la ka Up»»Q «n* an ieaa faiā ke eia. j Manall o ko f a aloba i ko J a laii kaaaoa e Ov ho ni*i la i ke kaha* i aia'i n« hiiawi »a i ea b#aa ! * p»o e hffeī ai 'h'u ke kokaa ma i ka &«a» kido «04 me ka hookaai w» »0» i ka'a oupepa a me |a ' d*i» maoli aoa ī me» ē feikl | a! ke ae )• Q) i kēla kaoaka C I ī*pftaa ) k« ai'i') l*per» ( { UooUanaia m«t o 6oq, K Una j W«»bi ao», o ks oi«fta ma'i lei. i iit- oieao k-. loa Qe ru» V uv īia kHkoa e hoooee am aka I

u oc ae aiiß qqBĪ o fea Pap'i Oia Wiilaka 6 boao i kaoii !abo oaalaoa o ca pos ma'i leper*. No'o iho be ka%oo loa aa i ka haawl aoa la WaUka iua hoao ana. oka Per;B ! d9CB kā mea koleaoa e bs!i i ka Uao 00 ka boo!a aoa i ka ma'i leper6j No ke«ba oia I hoao ole al e tin!i 1 la9o oo ka hoo!a aoa i kel'i poe pilikla roa Molokai, no kona ma« ka'o o lilo na liāuBrl da!a Oiaka» oa aoa ī boo!»ba ibo oei i ka mea hiki ke hooia i ka ma'i teperi« PeiO kaaa ko mai o Ab&ra£aoia W»bi aoa, o keia oi uao aoie īa be uinao i piii i ka mea bookabi, aka, be oioao pīli laola kei3. Oka mea maa mno i ikela o ka poe makaheiei aiohe lobe oa pepeiao oa hooeoaia i Moiokai, aia» o oa kaoka e kah* 9oa i ke kaoaka a make i kahi wa 3T3le be keakea sko oks Papa Ola. O WilaU aois oia hs kaoka i laikioila, ska t be maoaoio ko'u be biki oo iala ke iapaao i ka ma'i iepera. Be m*B%oio ko'a e haoeiia no m ma ; i i ka laaam*ke ioa e aeia ako aoa ka Papa Oia e komo keakea mai i ka hoolaia ao» o ds ma'i !epsra, Hoolaooaia mai o E J Mcssmao, e peoei kaoa o?elo, Ua oieio m.i oa poe kaokt> akeakamai 003 anoeoo ma'i lepera he lohi loa koaa pahola aoa mamaa ona ma'i lele e ae. Ua oleio ae oo lakoo oka a&oano ma'i akepaa be hikiwawe kooa pahoia ana. O ka naa'i lepera eia ke kaba odĪ oeī iwaeoa o oa Hawaii oka ma'i akepao ka ma'i iaha aoi iwaeoa ooa haoie* Ike kaoawai hookaawaie oa ae ako oa Hawail, aka, o oa haole aole o !a koo ae e hookaawaieia ko lakoo poe ma*i akepao, a ke makemake oei oa Hawaii e booko like ia keia baoa, O ka's e oleie csi, oq ka ma'i akepao esi oe i&& iaau a paa aa 1 makemake ai aole 1 keakaaia. Oka kakoa hei e&a £L»WAii e koi uei e loaa lika ia pooo, aoie boi e baoa kapakahi. Hooiaeoala mai o William Wa ita, f O ka'o e makemake oei e ike e hooiaia ka ma'i leprrs, Be leholeho oa kaoka o Hoooiolo oei, aka, aole hookahi i hiki ke booia ika ma'i !epera, Ua mao popo ia'a oa hoolohe mai ke Akoa i ka kakoo pole a oa hoeooa mai iwae&a o kakoa he wahi kaoaka ooke oooa ka laua o Wa» ī*ka, O ka'a e aoaoi aka oei 1» ookoo eoa boabāoao e kakoo i ta o!eto hoohula, HooUooaia mai o J h Eaoio* ko«> Wt>hl ao«, oka o!oso »;,« !epfri b« oio«« U inoa e hoohaaial «m i k« Waimaka o oa m«koahio», a« makoekaoe, &« keiki Ikawa e Hp» ako ai keia ©a'l weliwe'ī i ko iakoo hame< 4i« oieio m kaoka he lua'i oia oU ieper*, h o* lo»a o!# ia ia koa be Uao op ka hmla »oa Aki. ke maoaeio oei «o o* hooooa ®*{ ke o kalea i 1 ««nbi kae s s 4 : h'■ k 1 kt bogla j ks m«.'! tepira. Eia ol^ii

oei maloaa o leela Ō W • lafea kona iooa, a ke noi eei aa Ia onkon e kakoo lakeo i ka olelo boobolo e walhoia aka ana !mo& oka Papa OU\ He kakoo aa! ka haawl aoa aka fai& e ho&o. Hoolaūaaia m»! o Looaklai FraoVHawe, 0 ka q!qsq «ai leps r» he &ioBti ehaeha &o !a a'e emt . fiso ne! ao!e he mea e hoole mal SDB| ols! 6V 6Baas pouol ko'a io a he k'oko afa ke nobo mai la i ka aloa oka ehaeha* Ho oianao io ko'a ! ka haawi &q* i maoavra eo Walaka bo ka aea e lapaao I kabi > m3O m/l lepera pela fra!e no e ikeia ai ka pololei 8 me ka oie. O ka mooleio o kekßh! wahl keifeī onko o elola makahiki lluobia ika eo»'! lepera he kn ika welohia, ūa kailna ako eia e ka maoa o ia Pupa OU qq ka Kahoa Ma'i L3pera, aa hikī 019 Ika maoa ona makaa ke pa% akn, oiai, aa oi ae ka mana kaoawai oaalnoa o laoa. U* hiki ia ookoo ke hoomaopapo ika ooi oka ehaeha o keia man rcakaa, No'o iho aole an i ike ike kahi mea i hoolaia kon* ma»i Ia« pera, aka, qa lohe Qae aa oa hiki ia Walaka ke hoola i ka ma'i le« pera. loa oia aa olelo, be mea pono ia kakonie ūoi aka i ka o!a* o!ti o ka PipaOla e baa»l akn !na ftosG ana lala ! ike maoll ia konai olaio a I ole kona hooponipooi paha, O ka Papa Ola ka maaa ma* lona o ka oiaao ma'i leperB, aole aa e ahewa aka ana i ka Papa Ola, aka, o ka lehaleho no ka mea nana i baawi akn ka ma&a i keia papa na hiki ia lakon ke hoohiolo i kona mana ioa lakoe e ioksbi. Ke noi nei kakon i kt Papa Ola eae mai !a Walaka, e Hke me ka ka Batb&la i oUIo mai »*; oka mea kikeke e webe ia 4 a oka mea nol e haawila, pel& k« koo e bo! akn nei i ks Papa OU ma o keia olelo hooholo ila q keia po, s ola ka kakon e boso nei « noi oo kela poe a nobo mai ia i ke kahoa s>a f t Aok 1 pBQ.