Ke Aloha Aina, Volume XIV, Number 37, 11 September 1909 — MOOLELO ONINI PUUWAI NO KAMA-A-KA-MAHIAI. KA HI'APA'IOLE O KA IKAIKA O KE KAI HUKI HEE NEHU O KAHULUI. [ARTICLE]

MOOLELO ONINI PUUWAI NO KAMA-A-KA-MAHIAI.

KA HI'APA'IOLE O KA IKAIKA O KE KAI HUKI HEE NEHU O KAHULUI.

A 1aal& &e la na hlpuu manawa.Q ka hoaLn iho ai maluua o na 3&&&a o ua Ui nei, laku aka ta i fce ko a ha'i he mau puna mia, ak ' - »b i& & pim ritra iho la i ka ono o ka pana ko. O ka heie i& a pau ekola pana ko iaia, paoe hoomakeaka ae ia oia; Ekolu no ka hoi puua o ke ko a Ito kaaaka ko-u no ka jnni i k: «a mm h% ono, o ia no oe o ka w& : fM&> himāo & ka naulu. Pau k» «3 ko ana a ua kaikamahi aoe» l&lau akts la oia i ka huhlii mos a nana iho ia a ike, he ekolu mos *. ■ 3obbs a hookahi no moa wahine, ala: a, pans hōomakeaka hou ae 1« BO ia--He keu ka hoi ua mea kupimaha, ie ekolu 110 hoi a'u mau puna ko ] hoonua ae nei a he ekolu moa kane kda. Ekolu ka paha hoi auanei a maoa mau keikīkane e ha«su s\w,s aaai a&a. Hookahi mos uahliK' 'keia, hookaiii no hoi !a keik;uu;ilu «e a maua. He kauna ka heiu ohi . pau o kei» uiau moa, nolaila, o ka ha (eha) p*hs. aoam o ka xnaua icau keiki he hanau eepa, he kaiii a īooa ka olelo, Aohe wa kaui 01e..' kaai o ke ao, kani no o ka po. <i iea Baa«sa- k&iki auaaei piha Kūa m.m Maui holookoa m s i a hoea i &«lli Kauai ka pah.a ke Ks v wila, kokolo ke aa i Magti. l\h nt> s pan keia man kikepi *epa*ieia &3ia a ūa t T i pehi ia nei ; Sa hnnahāia kaū oia. kaha kaulatu *** Q halili hou aol l» ka maka o ka uwiia, koele hoi ■ ka ieo o ka hekili. £3 E laua nei- K na rtsakus °* c . « «i J ka waisrni a ka huiioua alii a olua. Aia ks uiu ana o ko i Kauai, be kolo ana kokeaa a hot« I aa Waieha, i ka Malu Hekuawa e Waiiuku a he kaohi ana ks ke kaha awe O kai o Kaiaaalaoa, lobe i ka ha'i aka aalu i kp alo o Puu-o-lai, la'i *ak ka trawa aua ka e kai l Kuhao iwaeua ;i:oan&, ma ke alo iho o KahooUī»?. ua KaJel.ua im o koea wa ne ia X hooiaie aiu «i i ks makuak&oe e puholohoio ko ksbi mau moa a hookairl aiaa kaue e hools a pela sse kahi ouo Euoa ws hiiw. 0 ka hsls ':;j a nio'a iig moa • M iho la as Kaiehua aia kaa, enal kkou &i aua, u v,a pane niaiiaka makuakaw i ka ?aua mkU' O mea a #ai i kauo 1 . » ru&i n«-i ia';:,, v. ;a ko'u bd aaU a īk« »« ; K.- k&k. •; p'.Ukia I k» ai * S3t> ks i'a s : eh' oi.o ae e ka msm : sta luai; p«iu}\alu o Wa:luku t ; 14, op«t mahikihiki e Ito a uso i\& ! o t\**hc pu • -:.i uk* *Aokele, aUi!«. )u kasakf. i:v- kai, aK-a htvnuui* ake *<■ U ! •,, k„! : tt i -.■*» i,. A **> ia > i ,i. 5 , tl ,. Aoh<' |vV.ki* o a 4 k.-, : \ik;u, i.a laa& !'•>&■- ia sa Ls hu&.iU ". . ki' ola, v.'ias;&. * r.oho aki, k. *. paiah;?.: ks ksk t r. nuiM 012**« ī; k T\ I.f!» U ka i'aalaiia, h-e v\,\ v-, V ,-..k A s J. v kakou, : A; K.,. d .w. t 1« >Wakr, •, ik . 3,; ta ~ Ks &*as,W-A r-: !: - kt!a »>r . , xh l l, '4 m

Noho aku 1& kkoo nei^ 'eliaaa la, make lakou nigl i&ā poīoH au Aole hoi o kahi hauna, he loa» kahi m&kniauli o kahakai, fcahli«u limu, pela me kahi p!|&Vi hw,.Jahi L»opu poop&a; nolaik, keua a«,kp Kalehiia i kekahi kan&k» „Q l&koO e pii a hoea i Kahului i kahi o Puki, ma, i wahi laiki poi naiakou. 0 ka pii no hoi ia o nei kanaka a hoea i kahi o Paki ma, hoike aku i la ika manao nui o kana huakai o | ka hoea ana aku o Kahului, oia hoi i \ v.aul umeke pos hookahi na na elamakule o kai o Kamaalaea.

Ia iohe' ana no o Ku i keia mau 1 olclo-a ke kana'ka i hoounaia mal ai niai kai niai o KaniaaUaa, i ka mailio ana mai j kona mau !«au't, o koiia oili malu aku ia iu> ia ma ka puka pakakn o ka hak> a hwa aua i ka3HiiiB'imu, Uka hana iho la iio ia ika imu r paa. Aole uo inji i kana mal oki uui iao p eei imu oia no oe o ka imu kalua ki. 0 ka hi'a iho la uo ia aua Ku i;C-ī a &ke ahi, a o ka ho a aku la no ia i ka imu, -4 no hoi ke ahi oka imu, 0 ka lalau a.tu la no ia i ka mamaka aka makuakane. oks nui o ne\ niamaka \ia like mo kekahi kumu koa. oka ini iho la iie ia iuka o Wailnk\s ika lako\s mau loi kalo. la pnka ann'ku a Puki iwaho ike aku 3a ia e « mai ana ke ahi oka nnu. īka nana ana ae i k& maraa ka, aohe ia ma kona wahi i ku ai. Ia wa hoomaopopo Iho la ia na ka laua keiki keia imu e «• mai uei, aua hala oia iuka o Wailuku i ka ai, nolaila. h,x>lio!o \ho la ko Pukī iumiiw e holo oia ika la'vais malu na o kona wabi vraa i i'a ua ka hu uona s5 ns lakou no V..• i kahi. Mamua o kona haalelo ana iho 1 ka liaie, aku la oia i ka elele 1 hoounaia mai ai e ka huuona mai kai mai o Kamaalaea- Auhea oe, eia kahi kumau ai hookahi e hooma navFsanui aku ai oe a hoea i kai v 1 Kamaaiaea. Eia mai he.elima mau ; na hele a ma3t>o maikai. F aho kfia s loaa kslii moa e kau;au itio ai s hooa akn au i no; ahiahi nu ka :\i, ka i'a, r.a uka o la.\ n* - 4 hh' kokahi nj»u mea e •o? l'ohea ia, he uui iw ka oukou »»a wask* $ AiS mai 1« ua wahi eleU- tm mt ka umau ana mai uae. 1 ehk la umeke i makemakeia? Pafte aku la o Puki" 0 ka mū lio ia pouo i p&u k& ai o uka aku nd o K&l:u;ui, oiai, ke ike ae la no oe : ka i:v,':. a ka hui.oua a ke alii i han# iho ua Hk« hh- ka iaiu ki ke aiwaiwa? K.au k« mamaka i kaa iiiua waiu k.inika sh s, a o kor.a hoi ih v > la no i» uv> kas o Katnaal.it *. 0 1 uk> lun kt 4;\. Oit';o ak uls o\a i|§ \a K iu;ia ;>o-oē i k«s Ui«\.ka i-epa a kaua. K lioio Ht. <&U l i k»\ . , ; A i: K & Uj-U a>is. e.i, uia; a.-lu i kaiuailki aku. i: !.\ kuu ,»k,; ;,v V v iiau» ; kaī.a iUiv> u..4k;.&0 a. hi lli p».;u Loi kt-is a ka k'.uv.ōā;.a;,s ; ō; U ioh v ;.i., i.. , k» o ka iKiU.iu «ka v : kaiu ;.^ua j. ;un u. a ka ;suu i k* U»a .nk'. 'sc> ...his , Wa; luku i ka ai. ok v i\:ki lui*. U iw sa& so,sa kn";.; «Aa, ia..ā .ks kai a o k.'i'A ,j. n, ak.; ,» k& I«vsa t a. i Ut\a iw l.o; ta r«k « Iwea , Kf.ua k» - is i!sir. mau ; ka l-.-A, ,K u u i!#4 v \ \\ 4 > i.ii,'. ;;,{. kh a-,aui&ka 4i k* M A u - t ®Ift h : A t Ui%\i

H *&»&»? »;;"&«« ā : pwillā&i H-i-ka, ,|fookabt »o &gi ia mama|ca i»u na h«liui al & pm omlolaM, . , v ~ 0. iahi rcea oa .ka hoo pii ia an% aku"o <v* imua» 9 ke alii no leoaa buhuM jk* o I»ko o kā loi,ktele. mai b0! oke alii i ; "i jite ano* oke kaoa&a « übuil_ ana i ka ai oua loi r*ei,, paae aku la kg kouohiki. ' , Aole kek he ,He vrahi keiki waKno. Aole ao hoi o ko

ao aiua luai p i\a lieleheLena o nei wahikeiki. 1R keu, « kahi keiki auo nui wale o kona eaau heleh* leua. Aka, oka ikaika, aphe lua e lō&& ai koua ikaikn, • Me ho uiua ia, o kahi keiki i>ftlta keia a kg k&hu, a Paki, i kauiaua niai ai j k& ikaikaP v. Hele a mea, oua wahi £eiki aku 1a kena. Oke kena a k< alii opio, wahi a ke alii i pane ai ike konohiki, me ka hoooiau &ua uiai i ke kamailio. Ua hiki aku la no kona uhuki ana ik& oia loi. KuloU iho Li ke poo o ke konohi ki iiMo, a mahope pane aku la;., 0 k&hi huiiuki ae nei pah« ka ke aikaue a iohe mai ike a'o. H< paupuiu Qiaoii kela aohe iau-kanu. U& pau ka ai mai kahi pea a , kahi pea. Ua kahi k& neo. aku nei m * hulmki ana ua wiafi; aikane nei ake aiii ika as, 0 ki mamaka no hoi keia a ua wahj ke! ki nei he kumukoa okoa uo. «< mauiaka kela e hiki ole ai i na kai na k&u&ka eiima ke hapai. .K io aku ka paha, ke alii, < aa&a ike lameiiai o ka au&oio '.i k« aikane ake alii opio. Na qa aii il&ī hoi ka hoeu o kajieie iike 'xm la eo ia aa aialo a pau ,o kou; aiii. o.k« alii opio |ioi r ia oia o ia i h&k U vf&, ua hala aku oia &o uka o l&e uia koua mau Uhu i kai>ili manu 1 iii'lii« h(?i« uiai aua e »atia . ka ik«ik«. o kahi k*iki kaiueh&i iPuki, oKu k« iUo nei no Kaln; ku tu« ka luaniaka ai ana. Ua like a*> kakaipali i heie 4 p» i na lau lipolipo o ka naht?& 4 ka nee a keia poe k&Io I lona ia a ilana o'ka i&amaka. Eia aa k&ua ka ma kola aoao a me keia aoao e kt alaloa a Ku e hoi ud, ke uwa nel piho a ; ka ua me* ho ikaika o iiti walii keiki e auauie :;oi i ka Y jisui\Xa k*io e hiki ole ai : aa kanaka he kauaa ke aua mo. oka poe hoi i ike mua he «ahi koiki ia ua hosUo ae ia no I.iiou O k«l.i '.ik'.ilii tvpa ika ik : , v.o k. : .ri iMk-"' 0 kok&hi po< ! 0., o-,;« h.'i ka ivx- i tohc pepeLui ka ikaikaokeU'iki a PaU, skahi no hoi Ukou a ikc:naka 4 h; si- la !•.,> Ukou.' He k>lio ix.pei ■« aU- no ī ka ikaika o U koiki * r.;k, akahi ka i'k-o ix>no i u,i \.>ho iur, oko vvUa Ku uo 1 W kmm! P«kl. i pau