Ke Aloha Aina, Volume XV, Number 51, 18 December 1909 — HILOIA I KA MAAWE KOOKANI A KE ALOHA. -:A I OLE:- Na Hoahanau i ke Aume ume Hookahi. Kakauia a ka Uhiwai-o-Kaala [ARTICLE]

HILOIA I KA MAAWE KOOKANI A KE ALOHA. -:A I OLE:- Na Hoahanau i ke Aume ume Hookahi.

Kakauia a ka Uhiwai-o-Kaala

IV, J aeto ma ke kue-maka j lek% oia ae ka haaheo nu', 1 fcoa«mau eheu ke kaomi la i S'X * .•:*» aāakani, k, ko oili ae la oia il u n :>; ,p*aio ae ia i k& maka u ka aiai a keoikeo kofta hooluu, niiko, ua nfkiiia & F\|~f -t>& !ipins, -- V ®l «wn i ka hi>ohv.; iilaula ke keok<»o, ltW m« ua hooluu o TCoso Koekeo » me Rose Ulaula, JceU., a'Owai-la keia'? SS,ē=ri»- •*—— " *He to»u la īn&hope "'lio. i:.-, hoimakaia ka ana okn rr. r' • , i«e ka niakem.il. - o Jttarol&m. A o isa h p -le. O. ft na kw«is : . )\tHM .U :.I nei, iu I<m i A,. L. «bpani j>«ka e-komo ii k,- ;1» | oka b< 'iui > X i ko : - 1 hoopniM a ,\o i krk.i!-i f* loa 5!oko o HaJv>i:nv. ' iho la kn h(«">in.r ' >ko * tvna, o feo nlahe!»' in 1 n:0ou:>to konn kaiif«astia i»o knv.i M->c - n > k» po sn«tnus īho o k;\ In v lawou . aku ai o Keoki ne> ka halemai pupii | 3e, mo k? k;nioha a ko kft\\k:\. | '" \'a hoohoio iho Sa ua TTaro!an t i.oi, j help akn aj, oia nia J īv loko oua huna nei, no k.. ~ Wna ana i kahi 1 p\ika skn .- I ' t _ ' I ka hora 11 oi» jw, mak:o , l i | * "liho la «a H:uxilaria nes, wo k. •. hfh- i«s ; kp Ahvh»lo kr,- •.. H„ laaloko «kai o K!omi;i Hsl<' 1?r V>l|»»hikaTiA k.ti kaeiia ao īit« kwn.i p\: ĪP*>- ;ika. o ya pahi la nao «u wa i koiuo aku al uu* ka o huna nei. maloku aku oka rumi o Keoki, -qa paaia ae' 1* t -$» s*a kona lima ak&u, a o ks" ipu- , heie i kn,ptān he aia, \.% %a> liiaa heuia o | "wa.a i»- Hamlnna noi i m.*; : ai imi kona n*mi .« kon,.. | ,Ji&n!oko oka nuui s> K^\>k : u- sk- J kahi mau maka k<> nana Uui' ;.i .. ! " s tuai kekahi kuopo m-u \.k.> Kruiuī t a uo *» k:, ; !(I , ! noua na otv»hi ntak<i noi k i i-u.- | w: "O kt\ j.>ah3c«v;n no kt>i,i .v L ; • > 4k*' ai iaia o Jhuih ana *:■ ,i» »k. .■ | Ikorui kukg Mh: i kob, j>o ,i s; ki ' ;n iiiia atai*»kv> x-k.i ti i e K' k ; , ■Eiemia. 1 A k«WM. . TT,m\Vu.M Mok o kn | *tmii O KooV vtii V " ' 'k» puka nifl.'ok<t!;. v" ■ Art<\, hohiho]-; t i k- : ' <v !uK>ko?o k:iu-\ mahop. ■ ( s tw?!<? riei ma'iok*,. o si- :,k; 1 i- >4 ; P« aXu lf> \ia H:o\>Ki!a -\< i ■ ! f, k»kah; aJsWlf &! u;: n\\ k\» r,<;■•,! ; : o kona kaīk 1 !:!."!*;. n\.-\V v -i 1 ,v. ' r U;s h»r hi\uu nei, a!a»'--. I.' | iītkti la m« \loko oka pou'. V, ' ' Icjk*o k«w .»• p:w, ,\ ;. ■ ! * h»un.; t -\ . ks ! <0 «aki nm I!s*ko V *,u , ] svei. Oiai k «" Hk:- .m,, k. 4 Kilwla ia Heokalii t»«u ti < a o.<h.>'. | « n<v An« Tr<Xfu«in oi.s, .> "■. .

iv> ,> m \ K< Akxi lrt <«* niMiM'..) *V>. • "... 1 kninl* haA.iiMin-Hnu W!>. \ )uiic 3o;io aio 5 is,< ol<'\ . )*■> m$ t h!»->pnspusi : J»ī-y,.; «Jkti, W , \ > *r*iihip! U Ar..< < 1» L< si. - % , **>«»»• !* \>» U« • k. K , to«> ī «uo I&l* !>'•• ti.< k., • . k . !»*'.«•« . i» Hi*oma?i • i e i.l , «s*B, nu- in* - a , • , lolw (UM i .# '»• "' n. , . « $&$? K*'U &:\x n (l rv<ti» <>.i, »\„ 1 - * fiu <vm & IV, \« V,„- ,: ' , Uv!i I>«>Vnk? ***n ' K ■ h . ~ l.cs< fī<* V . s >!, H 4 *„t ). .: ! . r-;, " ■-, i,-i 1,. luKi, iA" "i .»ft :v.j. 1.« , 14 .. s,.ix s . i r 1 -v i,- \ - j,.. J&, ku'u |V.. i. ,

c *e fe"Soi m Wa | f*kgfns oana" ana'ku i kft mo«aaakai' "ik« Ī3ro. ia i& he elua m&u waaps e ' aku ana i kekahi -ūaau | laoku, e ku ana ma kahi masn«o ( loa mai ka aina aku. Hookihi o k€9a mau moku* he hae- «e.' 1 ! koaH; a h(Xtkahi he l:ac kookeo kona. \ pt'la no lioi na like ona waapa, ua like no :ne ko ua tO!\u ' , inoku la _| | H<>k i> k.lei aku la ka waapa hae ( [ulaulii.n. r.o inoku ru>r,rt ka hae i : , hke nie :a; a o ka \ritapa no hoi me ' 1 ka liae keoki'o, liolo pL>loh.'i aku la ! luoinno ka nioku hae kookoo. | I 0 keia mau n?ea ana e ike aku ] [ nei ia knkahiaka nni ponipo.n oia ; | la. uii lilo i mau moa h<K>pohihihi I rn:u ī kona nooiioo. O kana wahi ; i mea nae ī hoomaopopo, oia no kona ; niiinaoio ana īlio. o na waapa flua

ana o '.kf ;iku aiia, e holo ana no na !ih>ru iiiai uka aku noi no i laua o ka ama, a ho mea kanahiH i ole hoi, maiioko uku u. i hma <v ko | oawa i iuH'a aku īu oui. A mo h«* j mn;i w o na Uh> namuuanu liilii ana ī iolio ai maloko o ko alalH'le liuna, 0 na kaiiaka n.i ia o kau ana maluI īia o ua mau waapa noi. I Oiai hoi oia o ku ana ma īa wahi mo ka nanoa ioa o kona noonoo ī ka nana ana i ns waapa a me na moku kulan;i iike loa i kahi a nw k:\hi ua hi'»oj'.uiw*a ia ae la oia i ka pa ana iho o kokahi kaomi lima ma koi:a kipooluwi aknn. a }>;u\? iho la kk.' ; V : k.i " ar . i 1 ..»- "E īi "! i'' . —.; i or ma na t t>l ~ ka?<rah> -pil k;-,hakai. Oka oi lo.i akn hoi oko koo:' ■ i! i ki.i ,r mo ka -> ■~'■. h' n,\ na kno maka pah • k.'ia kakahiaka nui. ' Pi-hou ki .v i hooa mni n<n mair i ! 1 k • Hih aua ae a nana ' ! pono • k;i ',v.oa i kamailio iho iaw, ! j ik; a. 1« oia i kahi wnliino opulepu- • Jh' k:il>'« :■ pua . ' j f " \:.v ' w.\''si ar.- -Har.>hinn — ■ i hooho ae ai, "o or- lea koia o ka 1 M i'o: ib ..0.. iv. T\n F k ik. mai 1 \v k- Y. ki I '. . ~'k>i : i .>, n , k« itin w, k,- 'a -i, ao'. ,-i l\> ' k ' > \.> . i\'. ! i'k i !! . '.i „U 1 ko: 1 >, i .. i.; : i.\ 1 . ria ka ir,i ' i>."\\ i!n hc. a i.;a ot hoike 1 no'u. no ia mo.-< o pil: ana i kela mu; .■ ka!.nv. rua" !a m.-iwi- ' ! 1\ F hiki n, i •-' ia .->e kp mai "ia'n i kahi mau nioy e pili ana : kela ni,ri n'ioku, v\:. ao le .īu i p.>- ! ina i kau mau 01010 i hoopuka n\ai J a'. \a"u i k.i la i halawai mai ai tvv. >rat oe. i;\'u i hv.li hoi :na: ai «\ai ! k<? ku'anakiiuhalo in;u <> Ladann k. -o,- P >k ,r , .ki Rw t*k-i i 'i.k, ka «... K v>k,N> a Aolo' I :Ok \l-,, h, , k.< nw, ia j - vk;>. , o k \ ■ • i.i :v\u | I ha>' :a o lawo o.na \ na Vu>aiiOua o ' 'k. l - n>v Y"*" ? j "H.\ h.i la' ak \ak \ uV\i k ;hi 1 «„h :.t opo. . i>,:\ kV<w.i h-i, ,i hoo i " r\i mv k k< k.o-.niho an.i "V | ' k.i \. •' > ." ..: k> . k,l u, a *u, ka | j •oupu'. k;o . H:.- k. ' \>isi 1 | noi. E manuoio :a ana anoi ka o'p ! | k> ;,k- hoW-a o aV ro : ko ] ? -.'■ : ',i o \or, i.; •; \ k u;\u o?o : f k -n ;;.: ,ka \ha Va k-. ,v oHa ! ' rok\na ia inau moa. Aka,- no kau ■ ! iiioan oo kola :-iau «u,,ku. ■ v .> : ko ' ' ».k« au ?a 00, { ' "Ho »«.iu ■>■ ii •■ ■„ 'o .ooki : k,'a '' I O ka moanaka; ko laua homo, o ka ■ I 'ims m:»W ko Saua pnn ho.unaha ; • i kA'i' •u i 1K n,u k iku hau:r 1 1 • I>'" i» ,o-"i ->pi M>'o t ' ? »-,ii>' u>::> "k:».-m<u aku .> kw'o A 1 I kiu;i i ;;{ot:a «1 ' ) ! Nhiou" !iiV«ii»H , >:i iho ia U'i wahk *. I m> im" . 'i va »a 1 Vtoohiki?olo so* ia ■ [-u-«i '•<■> k i mmuhi ana n;n"' o' k<>k-»h, « * ■ 'o'; .' 5 ,",a am» < 'oa '

' }» > k-.K lanii » 1 iM.. ! v < H .' r '"o'- fi- v » > l-■k' - k. % i ' ' ,i' . s i,v ■ k l . nr* ' ! .vs . V." " ->v ' T>. . ')( ' ' * " M' . 1 'i', o k.'l ī ." ' 1 ■ !, k,- ' I M. k •> \.k, • , i . k '>pi ; . V u, < 'V l -, h, " . ikl '* "• , . .* , V 1 « '4 t V, *\ , !■ "f> ,k t . >s; " ' | < " • « .* " « "t * >«!.« |w!« I 'krj ' v * » / ' k * : ' .-. ~-,] l -s« . .v. 'i4d, 1 i- Ui< ! lUi'.Ul o ka lvklsAs;t '. iua i>a los. M«.w M.H. !<,»« * Kvp»%«V a< U'i'. *u*i kf < -V. in^!'

laai o k* 'ine& 'apāi len. 1 ptruwai i piha i ka ekele a me ke 9 omeieoko." ■ Ualele um la aa iliō ahiu nei, a ia \vu i pau ai ka hoomaopope ana ?ea oa walii wahine k&lew& pua iH'i Aka, a hala hf wa loihi maho] peiho. ikekaakna ana »(.-«> paiiiaka M ua wahi wahim opnh»puk' nel, iko t iho la oia ua palokana no oia, a pela' hoi me H&mlana Aka, e kiheaheal ai:a nae ke koko ma ka paia pohaku j o kaiii aJWua eku ana. A eku ■ aua kekahi kauaka i aahuia me ke ! kapa ili, eie ka paa ana hoi o kona i i iima i kekahi pana pua, a kona I kuA, he kihene o na pua pana maka | ooi, pane iho la ia: "E ke kaikuahine maikai, uahoo ! pakeleia kou ola, a pela pu hoi me ke ola o ko alii opio o Klomia Halr. 1 ka puka ana ae nae oj>a huaole

lo "ke alii opio o Klemia H.ale" ] mai ua kanaka pana pua nei, ua pu pukii inoino ilio la kona qiiau maka. "O k« ilio ahiu i amane o alapiho aku i ko olna mau ola, a i koko loa hoi e haehao i ko olu* mau kino a liHii tne kona mau niho, be I !«ahi oia na k« īa'u i maalo ae nei ma ko kahakai xranaoa i na pohaku 001, ik<> mai nei au i ke ku © keia ilio ahin a ka wehweli loa maiuna ae nei, a ike mai nei no hoi au i ka paa o keia kanaka i kekahi ; kino wahine mamua pono o kona aio, a e makaukau «na oia e hanai i kela wahine iloko o ka waha o kela ilio ahiu, am ko'u manawa i pao» i kwu pua a k« jx\«o oia ma kona )ao, Fa Jol<> oia ihina a kakaa noi iialo o ka j>ah he heana oia na ka mako. ' i "O keia kakaka, h« puuwai olwk ! maopopo oia. Ao!e anei koia o ke ; j kaikaina ma iioe o Kooki Elemin, ka ! hooiiina o na waiwai & o Elo- i i mia Hale? He manawa makamae 1 ko'u, noiaila, na ke au i e kiai i ka mea pono ole, elike meka ! «!u lik« ana o ko kikania n\e ka pa- ' laoa, a hoea n\ai ka ppīikn : i» kp kikania i ko nhi, a o ka hoi no loko ia o ka !ialf hofthu," 1 ls Wi i -«u a<» »i «>\"kaTi#kft Imhai • !\ ioholona nei, e 11k> ak« alanni pali nna i pii mai ai, oia ka J 1 vra i hnila fte ai o ka pahiksua ma" ' ka liwi* o Harolana, s hhan maī īn f oia ma ke kilwhiwi o ke kanaka 1 hahai holoholona, me ka hooho smao ' aeo ua Harolana u«>i a<? ka leoj nm; ~ ~ ' 1 s "Owai oe e noi popule, l kapa 1 *raai n<M i ka hooil&jft oialo o na ' wai a psu o k& lohana Klemia, h?' puuwai eleolo" 9 Ano o mako .:v, <» ; ooī ht»h.wa, me ks» m,iti huaoMo ■ ' ino i maaliii r>!p mn kon n-.au l> V,o- -■ leho lapiwa!?» 1 ?" 1 ! T T s pa ak« U ka oi ua i>ah\kaua ! wi » H*rol*na i k* pua s I kanaka whai holoholona o kau I a«a ms kona kna, n na 5s mc:i i' i apshn pu iho i kt ikaik'-i o kok I «na'ku o ua maka pahi !;\ n !oaa ko | kipoohiwi o ko kanakn hahai holo- ' lx>lona Ms ka wa ;< Haroks>\a i 1 huki hou mai ai i kmu pahikau», ' «a hihia a<> la i na pna pana a mo '• k* kih«MV o ua ma\3 pna k i nhaoia' ! iho ai, a ua lohi loa kn homo aaa { mai o ria pahi 15«. | la wa na?, u?. hu'i nia? !a ko ki\- ! naka pana pua me ka hikiwāw? !c\i ' ;\ paa ao laka lima o :\ ia ' o}w ana no o ka iv\a o na ka- ] ' n>)ks n*>» i ka pnlim.i o Hw'.ana, 1 «a manana U kona fi\An ' n a"amsnn > h , n \ !,v k,VOA ' pa!'.ik:\Vin 1 "F ko kauaka powa' }l.\h-'!a oio,*'' \\ah' a ko kanaka hahai. !>o'v->! v~!ona , I ī paiu l *ku m la Harou«?*, ino k.i i hvvn.au aua'ku h>>". i ka oh-io ar,a., i } "kt hooiaio I,\\ n\s; :; ko pv.\n\fki oW!o i," l i:o vX" ' AoW <y i Iko i ko kanaka a« i ? ! a'a «> mai <• hskoko p:: ;r,,' A ;r>a ' ' v,.ks : ik, ,v \i : .".. i:\ ; \ ua kso4 i ! ki >•■-. kou iiiiiii O ka'u !>»>iv\; k«ii ,»ko. s. mahm* ov o>a ko"i>li i», .1 .; ao : ko\a i>a s ikt4vi-i, ■.» ; kor;> ,i o-» ka>, Ko ' h«viki.ii aku r«; «U īa o.u- o!u ' a Sr, kd K h s v, .»t' :v.s j ( k, akah.l wa ; ai * h i i'.o 1a ;».a \tU ki'i* k*k.; | ' h i:\ka * il J huli M u# h® ' ht : ' 1 kah? J "K k* w«hin#, kv V»iH«r<ih' v o ' Yva . o V*|V. o i t rs: : k*k»H aks O ka <4v» iHo 1a k<-U ,■ ko"§ : Ā'a e> fcti* w», \<HS oi* ] " Z ' V. - 1

i hiaia; aVn kaU ms»i oe V». Ē fca aVu ikela to&Q moku-le ''%H ka'u hoowao'ph k* ik« n. ko'u mmo ffl«Uofr koU d -y< \& kai lip^llpo* 0»tr1 " o lana o kela witi au i iko Ane, 'Ve noonoi o!e i liaktf : akau o ua kSTis]ts 'pua i hrle a mc^W^feff^o6f a l ! iaafi& pahi a Ha-roīfl-nR ma kona "po&ei» hen»?3KK>' kopia lima-hema lbtTWi kona !ima'-stkati hoi ka HaroUna i li!n mal hikiwawe loa, •i« IM, fH#|#rtrk*;a !a T|la ileko o

i k* ako n ka waha | -o ko ana. A®R«?anft *ku ana mc ka t»kti p>?k h<h kahi wahiM * W «na ms to ano e o k<m& mjalil«helma a pan. Oiai o a mc> k&hi w#hi iie opulepul#s ana, ro? ka manpopo ole o. ka lanA nifa e liana ai, t«t ai I*ua 1 ka 100 o kekalil ilio e aoa ana nialalo &ku o kaAii *. Uua eku ana. Manao iho la o o ka i3io nona 1 kaiw»oa,« JgJieia aku ana, n:\_ k* s i kanaka ntj oia i hoobsahta mai, m ibo 1« pa Haro]atia nei iloko okep pouwai, ma ka wa mua loa e hala*»i hou ai oin nie ke ; kanaka nmn oia i k?7smn«i«u mai ) ī k» f hinini >v> n v \a s : ka. hoopai ma!vTta ona. j Oiai oia e ku%r.a nia \si wr!h me i ka pihan.t\ik o\ona noonoo i ftama | nao iiMina. wela uo kc kanaka pana | pua, sote ona hoemamo iki ae no jkahi wahift*'kste?r& pm. A hsja j he mao mu>uif»,a!a I.o'k ano ma o (ae }a ke polululii ana a kolii no.wTO I inaina iloko «Ba, a Hlo aku h ka | eana an4 & itona mau maka i na | laoku «lo& « hele &nu i ka mmua { wehi«p<?hi. 1A iaia i «JsWa ai no kahi waM rtiA 4hm Iku ai, A Up moa | kUpaOAha »o hoi ĪA i kana nooi uoo ana iho. iko ia-ua ku pu { iho ao, it*ifof>.ote o;a i kahi i naloj waie «k« ai u» kokor<lua Tiei ona. ■- Aohe «na.hana i.Ki», aka, o kft waie iho nt> i kaM apa e akji io ko <» ks «mi at oia t36Ai Steßiia wim.M .IK*, ao ia« ai kni&W&k, $$$ on§!hft|»oli | iki o kona ftUh«ld i**" hoi aku «j j no konaJhonf)<\ -, | No3aiia, hto>ho)o tua ke I akiwle waunft a oluliMH) ovfc.i> hni (ai, ma ka iwupem aku Io ka ulan&heW, A he k^ki »kamaa\fta no hoi oia n$J«. TnftV\ kft\t aulu, aoh« oielo ana. .Jps» nat», o ka iwa niua loa jho )a ia t ike ai ' i k* ipuka »o ka wah* „ $Jfc*k*hi , iuahnna» « ana t»jiLit,i>aU I hakai aku a hooa i KWīfffc | Msa va a Jsmw K** i ke awakeA jvanon ua „.&ku Ja j oia i ktal*tiui i Klemia Hal«. Iko , j eo»o mil« kooa kaa j mai. }«ia 1 hoi Aku jla oii\ m» ko swswa i feiij» *L ial& | k* b?hfi makp—ka J | m*n*oto h\% at , o k« j J*bB uo ia *Kooki 4 i I",. f }M« «kn Uia m» JT V*I »tt *i iu* M* a»'i. oIR «M» kt». \ IMŪMiaha ana i ra«- = iaiia, o»a feons sk«» e | paapu ia ae» m « ahi £ JtSJpafco «4 | *oo a p*«» He anc*us ha. j wri kapuai ta*N, ot% l \ f*x» » I>«*. no ta \ia h»Vi I *»b »*»* *«• *ku * i i :i>a ai, ojp| i | iaauu ai i fc* \>r\+. mvvm $j^ i H. : s - I HmM* I* vMa i» MVi 1 »ke I* «la t !tft ha*«. %*t- ' v<SAi\\W■»*" 1 fS& $ki f hw* t oi» a««hM> I*,' W* j *k« *5. wa mi» k* r>'4tal&4stijfcsfI »a. tw*i. u* «waii^ |f»WPB« k» t*koa hnkll -fljlKy&\; ; U .«.> I KtWMM H*i< % I M«» 4 . |! OW * hAMV> Ak-*ftk *v* i *\ r m #% hm» X* b*n* «fS"» * V ■%

"* '* ' "" %OQft " flii>e^nTī»u iu»~o «itto omole waina ! kn inu ia eia, ua hoi aka i* ofpi e hooluMu. I ko»« ala ana ae, ua ahiaM-, a M m&kaukau hoi kana ama-ahiahl. M*ho|}@ tbo o ka pau an» o kiaa ai ana, uahoi aku U oia no loko o ka rut»i ho<!»k»pa. A oiai ia « ho-olu oiu *na iaia iho, komo aku la ke kuene ntti o ka haW, a hoike aku k ] ika haku opio o Ēiemia Hale, he manao ano nui k;ma i makemake ai.e kamailio pa me ia.