Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 25, 24 June 1911 — NO KA HOOULU ANA I KE KALO. HAKUIA E E. V. WILCOX, AGENA NUI KAHUA HOOLULU O KA OIHANA MAHIAI O AMELIKA. A ME F. A. CLOWES, LUNAHOOHANA O NA KAHUA LULU O HAWAII NEI Hoomauia mai ka Helu 23 o Iune 10. 1911. KA MAHIAI ANA [ARTICLE]

NO KA HOOULU ANA I KE KALO.

HAKUIA E E. V. WILCOX, AGENA NUI KAHUA HOOLULU O KA OIHANA MAHIAI O AMELIKA. A ME F. A. CLOWES, LUNAHOOHANA O NA KAHUA LULU O HAWAII NEI

Hoomauia mai ka Helu 23 o Iune 10. 1911. KA MAHIAI ANA

K« au kahiko oka watl»- ana i ka waena wak9&* aku o ke kap.jia ana oka hult, uofc ka lima ka ki-kahi poe, me na i*i.pa, o kahjkai, opihi a pela wale aku, a he pohnkn ka &*h! |MSe.' 'AsßVdo hfti he lvii o na jW&dtebsW itt9 «i» aw. no I ,* U, ailo Jtabt i ka nt&jUt&a niftem i> ma a i ka waena. t kei* wa he mii n\ ano cahelehele ina, a ua nui maoli ka hana ke waeis. ak-i, cLv.'i me ka feo w*i% jio § "p-Mio ai k:\ roabiai ana i keia wa i ka'tpari'i-i. • MaaauU, gjka.hoomaopipo ana a ka poe i lawelawo i k*. ia ir.au hana, fl£ea. : pono e hoc-loli ae i ke ano o na. mea tana e lawola-wc ia ai. joo me.ka hemahtma c jke aa kahikp,,pela no i ueie ai i na ; psahajla.Q, le £U holomua. Nolaila 1 fc? tne&poiiO-je in paahana kahiko. 6 kckahi im.i nni e hoo- : cuau&Q tnaii ia o"""k<i loaa oka i»ea 1 "jepy kupouo use ka lu jluaua. Ikafra elu ia ai o keia ; naea HooajopjQiia, he una pono « t boomsnao mau K, o na aa o k.\ met j kanu oicaq. ana ika tnomoqa < oa]LaJ kanu, aole o kah, JE kolo kokjana na laa IW flriejgo maluwa. I mea e hiki 'ai e loaa pQj|s ka momona iua a« " kolo peila, he iii« pcm> * hoowali | poao ia He haua hawarca 'foa 'kaluiftia i ka ni<rjaona ilokc trait do o'ka makalua * a hoopun! p&ha iko kal >, oia ka mea e loas * ol« ai o kona waiwai io. i ka^pupukalepo. 0 kalian* kupyao Jpa. na wa a pau, oia no ka lu ana,apai * alaila, palaa a hqowali raaikai iks * fcpo raamua o ke kaau aui; a pa*, hope oke kanviana ? ina hou "aku i naowona^t hfiftlvaliihillOw me ka ho. 0, ktia palapala oka kpo ka mea e hiki &i jjaa aa k« kolo oluulu aonwk.-ke iVt manioua a pau « loaa aim ike aa, a he ok Uoi aa no ka huli me ke kalo. Majouli o-keia taau iuea i ikeia, ua hoobana mau ke Kula Hauat o Hilo i>a lakou mahiai ana, e Hke me mahope ih„ nti—ptila bana iimn ruaoli ika lakou waena, Pela i loaa nui ai ka hua oka Ukau kami ana m:mnu o ke kanu ma'talua. O fcc ki>« ,i «iaa msneUau ia ai, mai ka 'J i a ike SO iuiba ma aa aoao a puu. Oka maaiao o k&hi e'feolo ai o ke aa o kalo makm, ina he ikaika ka uiti ana ancane.po e tha kapuai H anawaotu o katii e paa pu. laa e akoa loa ke ku?r*. oka hyJi, 40 ipitia paha, he oi loa aku ka ikaika oka ulu a he nunui ho hoi ke kalo. Ad* i houn>aopo|»l« i kcia wake smnnaik*: U o i k-aa uui ai ka puka o ke kalo no ka aiaaaauwa ana> Aka, € fioomaopopcia aku aaa no ma keia iaua \ho, Ke Ikhjmauia nd ka ana o keia! mau ano tralvi ma ke Kul» Hajaai o ' Hilo i hiki ai k« tuaopopo ka tnea »i aku oka raaikai ao ka mahiai. He wahf rula maikai u«e na ka malaai e hoomanao, mau oia keia,- o lik* dip ke ana maikai ol« oka iepo, pela no t- boakpft _•♦ ai ke kowa j rciawaci* o« a puewie huli. • No ka hohoim hot oka otu>« ana ! i ka buli, *ol* rula i ■ kwa wa. Ho rut»a oiaia aka b*>lu> nu kuiKinn oka, halt keithi'mm «; oAi k«. ai. Is* boiMiuA|K«» *ua,' W» k& 5 a «i mtha ka holioau ku- j m\o no u& ftahi a«»,\ Usq lUtt ikai! iUjH»n*», . , j vA MAHIAI ASAM&KAiiOU)-: M« na hohooi} oka ' *P<\ imluliaJq « s» t&Jiakii} ok-, j k« k* am* hai I «tftajii m» k-p«h>.a(ufiiki kr faoo. i**i*i* ka Jb &e k|p«. I

no, he irea no e hoohana skn i ka no na hana ooWa, oia k? alaheie e nui «iofa mala * kanuU &i a etui nui no hoi k* nla o.ia luhi ana. ina i maiiaoia na ©pio o keia wa e hoi e mahi i ki. ama ft he kalo ka ai e hooulu ai e pono «o e *. u ia. iakou nia na mi a span e hiki ai ia lakou ke hoohana i kr laki>uik*raH k.-Uwohana ana 5 ua holoholona no na hana odea, aolc hoi e hoohiaonauna wale i ka ikaika oke kino ma na na Vfci ika boloholona, lio, a hofei paha. t'a ikeia ka holo.uui oka poc main kalo m'aloo ma na aina i hoohsnaia oka holoholona ma ka palau a hnoWalo ana a ka lf»po. Oka \hsm lima maoli ana i $a »ina i biki k*> hoohana ia na holotmlnna mo ka -maikai, he mau hoopau manawa -wale no Ta, hoomauntina' ikaika, hoopoho daia, a he boomauftauna w&le no. hot ike nla oka aitia. O ka aina i ulu mna ia tka mnmi Hiio kekahi o*na aina uiaifcai no ke kato e kanu ia ai, ina no tia kantria mamna iho kekahi mea okoa ae, a Bole i pais ka isotnofta oia aina. l?a manao krkalii po* no ka niu o ka maun Rilo he ino ia aina. A''lo pela. Ua raaikai no ia aina no kf kalo. Mahope oka p.ilau ana, ( hapoku a hoowali i ka aina me ka panhana kupono Oka pilau boohuli me ka hapufcu hoourali k<? hiuihanaia nci ma kt> Kula Hanai o Hilo. Oka we hoowali ia ana. o kalepo ka vca maikai loae lu aii ks puna - ina h? pan* kekahi.' He maikai no ka puna pohaku kaUakai l

wawahi waMia, ft \ ole pvina haro< hale. He maikai wale rib la man puna. Mahnpe aku o hookah? r»ahiftafce pala-he kflpnno ka nahe'eW oktimokoma raauil —o \a wa klip;*-' nniano ke kanu ana aku. Luh) HHii'i tfahi tapo holoholona kek,.l i a ina e loaa ka momoua halekiJai, oiakeTu. Ma hope okahapukua hoownliia ana o k:j lopn, e p.-l.iu i eofto roan afjWaha ~e !*Ve m>* i.a juj WaKB""k&,' ifcai'ke 40 a ir.iha k. b»aw*le *> ka a'ftwa" .», Alrla, p h<> t* TolS' oka auwaha a ano pataha it! 112 <fte ai £ helolri nisi ka ley 1 o RiF\tta io marina oka huli e kanu int. vla wa ht«okahi no e hoopalaha ikt ia luna o ke kuakua o n'a, auwaha, E pono no e 16aa\al.oao me 6 iniha ka hohojaa huu .aku tse khpjwha.. AlaiU, bUa iho me kahi ]<jpo fceloholoo* a auwaha a hpowali me ka.oo kope. A pau ia alaila kauu ka huli, . Ina. he wabi keiki liiiii ke liele matnya.jioko oka aa*aha e lu i ka huli, i elujf huli ma keia oi« keia kapuaf, a mahope.aku uq hoi ku mea.naaa e ouou ika huli iJalo, i 2 a 3 inilu ka hohpnu. K hoobuliti b»M ikaAkaa i ole e poioo k* huli i ka wela oka la. Ina he weh, he njea pono-e mala ma ka huli a hauleka ua alaitikaau. He hiki uo ke kanu me ka nana ole ika wcla oka la—kakahiaka ahiahi paha. He like wale ao ka uitoatr. a pau no ke kaiwj ana , j hakalia o« tka waena. He mea ole ka iaahinaaine ka lipia naaaeqnou i ka huli. j&iua uo a niakaukau ka h?po, iho ka huli, kali aku o k% hua ff as 0 ka kekshi poe h$ ai a mao oa> alalia fceie e kanu." He haua bupo »a Maikai ka lap*, t»*ik»i n* m?a hooaaomona, m\lk*i k* ka«i. a ia*,\ kaj ka hut?, alalia msi i kai no fc# uly aaa, a hua mai w<; ka inaikai. e' tike no a* na ajiwraha mua pda ra] luvvah* eae apau e kanuia *i, H e I i»aikai aae, pakujiui loai l ka w* hookahf, no ka ok a Wpo* J i"k» to* ka U«« ns ota I<|po h ' loholom, n»«],ii tt , ijj, he4|M ni| ; K« hik», J» moa pono o holo sa » u . »aiia i ka-IoA oka aina, 1 ka malina mahope ihoa.kt! ka y^r.aokahuli.^tu^p^uo^ho ■.Vf- Keuiu **«***luaa lau oka huU, hiki no ke w'«.o hwnuo kahH»lm i» ii 4W , hsx " l< " ' :i «'»*, »ok« apuopua hj.; okafo huli, »ka. 1», ftalo n « U fee kUoiia ac « kdu- « «»* w.b !V c .ko IfcuwaßMii. "h»i. purine .prfo fulU^h> ' ii*k*KuSa liana" »'w. h* Una m*u U k,»* Una ' «a*w k-Upuksai M* <ta ah lll * ■» «• kaiM mAU ia r "J»lka.a«kihttJJ. .W «,Ouw •|j B «i«*|»*iuj»ai»k«a,, hue

10-kfchnh Huna. » h f £*! i e moknmhku .*« fe* **. * P°! n * * I«, o'i los aku, toa "a an.-ane-c <* Ina «' pa'a« mai i» ka ama & l*t n*> hoi hookaM m*t»wi * ka m*hi. na.aWla, arieeulu nmSD«km« hd«W*-. I Wi»oW, ke ho aku ; t helriei ana ka-I*po o na kuaku* i1« j ko oka aahwaha. »o'.aila o pono nc <«kA ilanaoke kuafcim- Ke par. no hoi fca lepo, o kapau no hoi ia -o ia pilikia. Ke hcle a elites eunr mafcina okaaie WukuimaH k* sno oka p Jaw hoowaH. 1 kola m< keia «* e ho ai, e noopoepw a? i wafcn fepo raa ka pM *alo ; Ke hiV aku i ka.eiwa mahinii (ft V."k* ire k< kuLana oka aina) * kau ana ko Tealo Hun* o ke kuai->io, no ka m»-a u« ulu a io t oia k* kuron e k*u ft! U«:na Ma ia «a pauka pal.u ana, ah< wavie wale aku no ma ia wa aku. iA&k i p*\» )