Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 47, 25 November 1911 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Eko lu ma Palesekina. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Eko lu ma Palesekina.

MOKUNA T. i "V ka hoa'loha," wahi a Kpn«te I ai, "auk' o ? u hoahewjij| , v , hookaau īnaomae a ka mea i n -aolo hoi i na huaoleio 1 a k-a ro«* kakaolo.lo hoouia i V 1:1 -»ka nae, ma ka wa e. komo- J i '-, i' l<ii kakou mau hoomanao ana j na wahi 1 hoaiioia ena ka.- | ■ - ivi haipule kahiko, aoka oi i !- k* Haka Lt'su »• nw Ka- • ■ . i--ns\:tnaq niau nei, he I . . .., ke oiWi*- i 1 mela oia j ;Vu , a akn ia lakou nia r..' t pot.leo-!e. ■ _ ! "A raa ko iakou mau wahi, o na ' 1>;;a puio a uie na halelu hoano na j i i>-"M e puanaia ae ma keia wahi a j k:nia e heie aku nei, kahi hoi a'u e j 1 h.-'uk? a<? ai o kr. Awiwa Malu "Mikp ke>a o ka Po, «o kahi i piha ! } uhano |-iauka« a m« na elainoo:" jr . 0 k>na ihh' uhane d*imoni<i , 1 m'> '> oia 110 na nhane j f v„, 1 ni'ihik. t.i niai <? na pnl.- nka 1

t. v ,i. i] Llonoleie, mailoko xua; oivi k'iio naaakai.hpopa» pio ia e | •, i jiae liaumia ia.". | 1 i akaaka haalo'ulo'u ae | a me ka leo nui, nona = j -upinai e wawalo mai ana .■ ■ paia pali mai, a ua like 1: : kopinai nw he mau leo i: i ;a no na nhane iiio. A 1 ~ w-'i ..na o ka aknak.i nna a un i' ' .r.i noi. paue m ai la oia ia Sir lul'iU'. .h. ke kanaka Karistiano, mai traha-a wale «.k; i na kanaka piha mana. kupua, oiai, o kou kokooiua c io ]>u ntā nifi oe ma koia alaloa, ka hoa i ai pu mo oc ma ka papa ain.i hookahi, i inu pu tne oc i ka pnnawai hook«hi, he welo oia no Ifko mai oia lahui pih.i kupaianahn, Jui!-ke knmahao. O koia ka poe j iM.'loia m» ka Buko Hemo.l 'U l , na keiki a kanak.i, oiai nae, o k;i pololoi maoli, o lakou na keiki s mo na mnnio a ke Akua. Hepoe • k'.ia kt*ia poe. He poe lakou i piha i Ka mana a me ka ikaika kupanaha Hi- puukalnhala no na kanaka i pili k i lakou hanauna iioko o lakou. N inila, i kahoahoa aku au in oe e k,m hoa, e akahele loa kou nema na i iiei pop, no ka mea, o koo " h A ui ana oia kou hoino ana l i ii ia'u nei, i kou hoa'loha. " "F.a! Nani ka hoi kou hoopa» n" r no pna mai i ko'u noonoo. He o ;.u> anei, e hooia mai ana oe inaua ' puka mai oe mailoko tnai o Ji.t <; umonio, a ot>stana kou kupuAka, e kala mai oe ia'n , no ki ianinau a'u i ninau aku la ia . Aole o'u manaoio iki, he welo | n.' loko iuai o na giniat (p. s nii)," i i i'«!;>' aku ai ka Na'ta | "K pnoe aku au ia oeokuuhoa,*' i waln a ke S*rakpnn, a peni'i no ia: "Owuu o Aole anei oia kv Kahi o na keiki ]iunahele loa a Aiahe. A mauiuli o konu maka'u > oii- wiwo ok hoi, mamuli o kona i it ole »na e pelw ,iho i kona man j kah a hoomana aku i ka mea i like ; i>>» kona kulana.me koua, nolailn, j uh na uin e paio no kona kuokoa i iiio me ka dua hapak.>Ui .) na hoku j o ka iain, oia hoi »ia anola i ku m»j i ma ka aoao kue iaia. Oia ks aiih? \ kaiia nu! o al.iV.ai ana in v kona aoiio - iiio; a wahi a ka oukou I>uke Hemo ; '.<■•. i j 'O Mik>ck\ ka alihikaua e a)a-; ku: āna ma ka kuo mai iaia j Xuw.u i Uea aku kela j»ioa Mikaulo ' maluna o kel» anela? AoU I :< noj i na koia m«a a oukoi? a na a»o e oi«lo n«, he Ao— »»iia ao. ♦W 6 i aku na

Kanahiku ka na ]ak.ou i unuiii i ka liaihala. Bepetuatinn ,ma ka ole lo Helene, 0 Lukipela, ka iuoa 0 k:i a oukou e olelo nei 0 Satana? Aole o kekahi inoa ona <t ke j Keiki ake Knkahiaka? No keahn"? ■Aole ane.i no kona piha i ka uan'i a me ka malamalama, "Ea. e kuu hoa, na hiki ia'u ke olelo ak-u ia oe, ua like no ko'u ma kaukan ame ko'u ike ina mea 'e i P' si 111111 Ika onkou īiaihala tue ko'u :ke a mo ko'u makaukau i ka ma- | ko'u Euke Hemolele 4 oia hoi ka. Al 1 Koīan. T. : a hiki .00 ia'u ke olelo ae, aohe au r.inan Baibala e ninau , mai ai ia'u, i hiki ole. _ia ? u ke paue aku i na hana oiaio maoli. 0 ka inoa 0 ktūa kanaka koa lua ole i liīo i kupuna no makou, oia 110 o Khelipa, a 0 Satana hot ia ' ia onkou. A mlHoko mai o Elwli-1 sa i !oaa mai ai o Kudistane, ke ku 1 puna o ko'n mooknanhau. A ina e ' makemako 00 0 hoike aku au i ko'\i mookuauhau inai ka po mai, ua hiki ia'u ke hana aku ia liana rae ka hauoli loa." 1 Tla nana pono loa mai la ka Nai- 1 ta Leopaki i ke kanaka Sarakena ] me na onohi maka piha pahaohao a j ke'ialii manawa, ia wa oia ' '

; A'.iK-* ;«eia o ko'u wa i makema i k ■ ai e iioike mai oe i kou mookuI anh.iu weliwrfi, oiai, oka mua a'u j i makemake ai e launa kamailio me |o \ oi;i ko'u hoao ana i ka nui o ! ike l>ailwla. He meaoi-aionae, u; hoopahaohao loa mai oe ia 'u ma ke kahi ma\i oli-lo hoakaka au i hoike ni ii nei no k« K«iki a ke Kakahi- » i. Aiiano la hoi oia mea wale ..o kau o ke kukahekahe ana mai nei ia'u, ina no Ia hoi o ka pau ae kno ia. Aka, he kulana" hooi.i maoli kou o ka olelo ana mai ī.e* ia'u, aole ka a'n- ninau Baibala e hoka ai oe ia'u. Pehea; e loaa Mia no ka'u ninau Hnihala ke ninau aku ia oe'? !> "Mamna o kou ninau ana mai i 'kau nii\atf-ia'n, ene mai j?fe i k:vu noi, a oia keia,** kike ninau no hoi' kaua, Nau mai ka niuau mua, p.ine au a loaa no hoi' ia'u, alaila, . ninau aku au ia oe, a pane no hoi oe. Pela kau e hele kike ai a hiki i kou manawa e olelo mai «i, ua lawa kaua. A e hoomaopopo oe, hae ka Leopaki, nunulu ka li ona," wa+ii a ka Emir.i.

1101KB KA LEOPAKI a ME KA I.ION'A 0 KA' I'LPLAAU I KO LAUA IKE P>AIHALA. . Ua ae aku la au i kau noi e kuu hoa'loha maikai. A e hoolohe n *i !oe i ka hamaro hao ifi\ia ioa o ka | Kaihala, e uina ai ou mau paliu I kani," i pane aku ai o Kenet« i ka I Emira, a waiho aku la i kana ninau [ penei: ■■' ■;•' j "U* ike ke Akua i na me* a pau. | Aohe m«a i ike ole ia Eia, Aka, | heaha la nae ka mea a ke Akua "i | ike ole ai 4 eia nae, ke ike nei oa 1 Moi me na Alii ia msa?" Kani ae la ka aka ano hoohenehe ne a ke kanaka Sfirakena, a lieliu, ninau mai la oia ia Kenete: "0 keia wahi ninau kamalii loa . kau ni nau i manao ai he h&mare bao e kani ai ka u!a oko'u mars pepeffloT'' Pane mai la ka Naita T.foj>flki: "He ninau hoi iwha ia e noke ai ka Lion'a o rui T T lula.*iu i ke kope a e kona mau maiuu, aole loa ehiahinu iho." "Aia ka haina o ko nin&u kama lii," wahi a ka Emira ilolio o ka inoa Mikaele, i>enei: "O ke ano o ka huaololo Mikaole. Owai kameā Hke me ke Akua? Ei<a ka pane. Aohe mea like me ke AkUa oiaio hookahi. He hookahi w«ile iho no o Alahe, nohe Alahe hou «kn. 0 Alalu' nona iho. ko oia muu nei oia noua iho, 9 inie ana Oia li(H>kab' tn«i ka n>u« !i"»a a ka mAu loa, No ia mt>s, o ka halna o ko wahi ninn'u oia kel* Aoīo ike ke Akua i kona hoalike. Aka, cT n* M>'" a ;m> na A!ii o ka howā, īt£ ike n« i lakou i ko laWtt mau Ihoa like, oia hoi, aia r>o he Mo{ » }:<■ poo Wi hou nw ka homu' Ok !'),•■ i a ka haiua o ko Ihamahi htt.> {X';Ktt>o. Pehoa iho la* keiat !,,< ls o KoupUv "Ua loaa

•- '.'fK .. . mai la.ka haina o kuu ninau la oe. | .A pehea hoi kau. j wahi a k<k. |3mira i panej mai ai me ka, hooipau a,i)a f rpāi i kft ;.ka?nailio ana: "Man.i»o au iw nm6tyl ■ kn'u e poniuniu ai kou poo ika , hul.i ana. , Eia ua ninau nei. Owai Ika inoa o ka anela i ihopeeia ma k,v ' Baibala i lilo i mw paji omole laau ! lapaau oa Alahe^" j "Kai qo paha'he ninau "io kaU e | ike ai ka i ka oia | onou ana mai la," wah'i' a Kenete ī i Pane akji ai i ke Barakena | me ka hoomau ana ( aku hoi i kaf olelo ana: "O ka inoa o ua anela la. Aole anei?" "Nui no ka hoi ka ike 0 ka T-eq paki i ka Eaihala," i pane tnsi al ke Sarakena, "a he'aha hoi kau pahuna ihe e l\iki ole at ift'u i' ka ' Liona oka Ūlulaau ke iilo ae?" I "0 ko ninau mnnel 'keia Liona nawaliwali 0 lokō 0 'na ŪJu! | laau, huli kaanini ko aio iluna. •A ! eia mai: *: j '-'Heaha ka inoa 0 ka holoholona ] ma ka olelo ana Kanahiku i law^, palua ole ia e Noa iloko 0 ka hale lana, a aia hoi maloko oia inoa ka f inoa 0 ke Keiki Hipa aj ka Mea Hoann T.oa?" V t I keia ninau aka Naita Leopaki ? iīooholo ae la ke Satr.kēna i ka hu ■ latl o kona lima akan ma kona lao > a he man sekona kona ' noh.o mnmu | le ana, pane .mai Ja ia :* 'lna aole i kokua mai neiō'u mau knpuna i ka po, ina Oa oopa na w4 wao hope oka Liona ii oe. A k<a ike mai ko*u poe ia'u naa ia ano oopa, e olelo paheneheho ana lakon no'u nei, ua loaa au i ke kīkala hft neenee, a e mAtiao pu !ho aifa lakoi 1 ! 0 ,kumu i haneene* ai ko'u kika ia no ka o maili pna rose oka mnki'ana. Aka, k<< kali mai noi ot> 0 kuVhoa ika hai

ina o kau ninau. A«U ka faltuumau kupuna. 0 Trthus ka itioa oua holoholona la. Ke ku { nei ka hua palapala ī no īesu —ke

I kanaka Na?areta a ouk6u e na_Kaj«īstiano e uhat makapei' nei. Pela no hoi na. hua palapala C. H., 0 laua na hūa kurnn o Christos (Kris" to) . 0 na hua paīapala T. 11., na hua kumn ia o ka hnaolelo THEOS, ke Akua kona ano. A o na hna pa lapala ak\i i koe, oia o U. a me S., nau ftku no ia e noonoo. Ua ike 00 oe e ka luwloha, o Ichus, h<S ī'a kona ano. 0 keia ka holoholona i lawe oie ia e Noa o ka halela n#, oiai, o ka moana k:vī oka home no ia o ka Pa. ; "Pehea la, e knu hoa. aola anei i' loaa aku la ka haina o ko ninau ia'n 0 "īna ua loaa aku la, alaila, aole { kaanini ke kua o ka, Liona iloko o ka ululaau, e like me knu e ka hoa 1 awaha mai nei. . "A ke ike nei oo he lua ole ka ikeo ko'u poe kupuna i ka po, k.i poe'hoi i.puka ipailoko m&i o Kudi9tane, ka mea hoi i oili mai mai loko mai o Ebf.lisa. Aole anei i lawa ko kaua hoomaikeike ana i: ko kaoa mau makaukau ike Baihala ae aemai hoioe, e ka Leopaki ! Hiamoe (Oouchant e ho I ik« aku au ia oe 1 kuu mookuau- i hao?" ■? : i "Manao au, aohe a' kaua mea e walaau hou a! no ka mea pīli i ka }\iibala," waM aKenrte i ka Emira a o kona hoa'ioha hoi, mo ka hoo mau ana akn no h©i i ke kamailio! iiaua o ka Emita: I **Ke haawi aku nelau i ko'u ma ! halo ia oe no ka nui o'kon ak'anwi i! ka Ano, e ofolo ae«an, ua lilokon hoike ana mai r\bi iaV\l kou pili ia $atan& i maa noHi V nana «ku »ii lualnna ou, lu> kanaka liap;i kanaka a Kapa 'eiaimonio oe. A mamnA ae o lcoiThoiko fiiva maf i kou'mookuauhau, e\ā an ko lioom'a nao ae nei i ke kf'a o kuu Hool,a. ! " Akila, kuhikuhi ae la ua Kiitft īitx>paki nei i ka honilon» o'k» ke j a ui»!uprt ona, me ka hoopu>ta ana i iik lmsv»iēlo"' nomlne Patni*. Vt Hfn, Vt ?piritus" Amen, (T \a Tn>\-i <s ks M.k'u» a me'k? ā mo "Hiano Hami) -' leio. Amehl). "Ō kou manawa kei« e iioike m&\ &! i W, mooknanhaU. M i-r? v•£- ■ •- ,i 1

"0f- ~ - *--<*» v -;-|t-v" -v tv KA MOOKUAgIiAIf HOOKALAKUPUA O RT2jUSAKA SA- ' T X IO'PA.N'ĀHA TjCopak,i Hiamoe, e hoolo °lie nwi 1 ka uioo\lt fifTrau o kou hoa ikM. T'h ik.' o'> ina kou paanaan ] na uioolelo >.t ko Hikiua nei, o 7,0-■x ■ x k.'i !jie-v ! alii maluna o ka aina &me ka iiihni o , Penaia, he n'abiftqia6lka. 0 leeia 2ohauka ka i hana 1 kekttfo.be rita me ka m|n a °h* raa lok"o o ke ana bo*anoano o Tsafiahara. He ana a i.paoia ena'lima o na uhane kupua_ oiailokō irtai' o kekahi pohaku. ma ka wa niam'iia Ulo loa aku p ka hanaia . mu,. Ma,k«4. ana hoi oia i hanai ai me ke koks kanaka elua moo i kela ame kda la. A moo aikanaka Mamuīi oka pili raau o £of\aufa me keia mau moo, | a pēla 10l moo iaia, ua lilo ne* | anau moo i mau VaTa jsili loa iaia. 1 > >nea e aia\£fti ki loaa a'na." o ka ai * J keia mau pioō. haawi pia ī k&li | oha i kona poe kauwa, e lawe ulau , mai i ,kela a m.e keia la kana ka na ua mau mua nei. | ."A.ka, oi uoho hoomanawanui , aku nae iona poe makiiainana no | keia maii hana hoomainoino a Ua ; Moi "wliauka nei a hiki ole īa lako'ā_ ?ke hoomanaWanui hou aku, oiai, e |uw: kumakena mau anaka lahni ; ma': oa o, oka aina ho ka aikena a liliha i keia mau hana eloolo a ūa Mo.nei. Nolaila, ua ala like ma' la iiā makaainana mai kela ""&"lSiar keiā pw mai o ka aina a hopu pio aku Ui ua Moi Zohauka nei. TTa iiōopaa pio ia akn īa oia mnloko o Mauua Duravena. Eia nae, mamua ak:: p'aapio ana o ua Moi ne 1 ma Mauna Duravena, a oiai no hoi oiii e noho ruana ana malona okohia lahui, i kekalii la ua la«

kana poe kuv hopuhopu kaaaka' fTo ko c kona ana vfeliweii maloko o )c& liakalii o Tsikaliara ho ehiku poe kaikamaliipe oplopio a piha hoi ui ame ka nani. E ' halihali anal

ko lakou mau~papa]ina~ina nla weo i ohelohelo o na pua roso; o Ica hōo ] luu o ko lakou mau lauoho ua like me ka uliuli o ka hulu o ka tflanu koraka. "0 ko lakou mua loa {ie 19 maka hiki; o kona hope.a'ku, ue 18 'iūaka hiki ; o ko laua muli akn, he 17 ma j iiahiki; o ko lakou hope maī, he j lt) makahiki. 0 ko lakoumuli aku uo, he 15 makainkl; o ko lakou hope uiui, he 14 makahiki; a o ko i l&kou muli loa, he lāmakahiki. Kj like me ke aauu pii, iike , maikai o 1 kekalii alapii, pela ko keia poe kai j kamahine pii ana ma ko lakou kio ' kie. Ua like lakou ke ku lalao 1 like lakou a p:ui ma kahi hookahi, raa he alapii poliaku pahoehoa la o moe ana mai ka honua &Kvfj pei a komo iloko o ka Para>laiso. "X ka laweia ana aku o keia poe j kaikamahine ehiku a ma j loko o ke ana pouli o I:?akah,ara, ua j weheweheia ae la ko lakou mau J aahu a koe na ssh"ka nanahe i hooluu wai gu!a iho, e piU I aua i ko lakou ili. Auwe no hol ; ka uani. Aohe lua e loAa akn ai j ko lakou maenme, koe wale no na i auela e ku ana iinua o ko Alahe ! nohoalii. " i j "Mamuli o ka ui laima ole mai & 1 jhe ka nani lua ole o \eia poe kaika \ ua hoopiolokeia ka hekili a ! nu ae & ia nie ka halulu | i olaipa ao la ka ii\vila, na\wue ao la • ! kā honua. a ia wa ? ewi &*> at ka t paia whaku o ko ann. | "Mai+oko ni?'i o'keīa mawae pohA ' "ku i puKa tffai kokahi kana\a i' 1 aahnia w>. b 1010 TutKa3f ' ' "Ē im ar.n nla konā hr ' ! mo »A pua pan{i. A, e tfca!i ann: 1 mahoiv o«a he £ «3?/ "S 0 '\ona poo ' fcaftaka loloa koia, haiili > »ae lakou huu ili, aka, h«. W miloia iloko 6 ka oluolu a tfiP j i ka waipalw. ~ "!) k« kaiki lalau i aku la oia i ka f .hwewuiH, * 4^l*'• © kH o o j k* Mai uo hoi Mt u nA Owau nri a mel'u ua hanaia uihHli o k$ ' lipalapa uhi nw , vuU* loa. A mal a pau, «a loa ma

ikou i k« pelu ana iho i ko makou' mau fciin iTalo no ka h<x>ma!lt:af aWI aku tnsda*o kēkiihī popolepo honūal 'oia"hoi*kelf?inalta'. ' ' **' i "OAhooie makoH i ke kauoha a ka Mea Maoa Loa. "U& Ipapaia makMi e na popo le be poe diabolo makou. i piha i ka lokoino,. ka buhu i .piiia .hoi i. aa oaea ino he puL bQ|fr:«^j y 9J§lo a.po.pL a lepo honuA, he hwipuuipuni a wahahee I rpa ia. O makou nei a pau he poe ofnotu loa tnakou a piīia i ka" loko ! niaikki. Oko makou ano maoli ia, f li&'poe hnlin to no hoinoino kufnu ole la mai v makou. iPp poe lokoino makou 'ke Imihak | wale Ia mai makou. !■ Eai « ka Ui a ko'o meiu maka e hoohihi nei, ua iohe makou i na ieo palt» a ko oukou luaui, oia hoi o MJUrapa. Eia oukou a pau ke ku uei ma ke kae o ka lua kupapan. Aka, ua pakele oukou, ina nae e ae mai ana oe a tqe liou paau'fcaikama, e hiawi maf Jcela a mc kela i psfcrtil o oukon i hookahi maawe f)axio!jo Hiai &e poo mai o kela a nie keia mea pakāhl b oukou. Re hana a hooko oukou i keia a'u ako oei ia oukou, alaila, ua hoike a aa hooia pakahi mai oukou imua o oaakou nei ehiku, aa hilinai aua paulele m.ai oukou oaaluna q ou&ou .«k.|MQai akiiai,. 00,, oukou, (ūa kt> makou lawe ana aku ia ou , kou * pau mailoko aku o keia ana \ piMili A kahī ē hiklai la oukou ke [ aka mai i ka Moi Zohauka a lūe feo < na"poe kuhioa." h v * w Mam , oli oka hoomaopopo maoli ana iho- noatEa poe kalkamahine ! |»i ehiku, .e kau eoai ana ka make" «eīiimU malooa o lakou, aohe ala kou hana pono eae a iakou e hana ai, o ka.ae wale ©ai oo i ke jaoi a ke kaaaka opip iJh§§£&.ako ai'imua oi*koo, oo ; ia īoea, huki w la kela a.mē keia ol|kou i hookalū' maawe jtona, poo mai a haawi mal ( a Kotoroha akona ma'w kaikaina ? na mau iaāa« T ē lauohō nei. A pela 1 hookoia ai ke" Iwlii olelo noeau kah'iko o ka Hiki fla, tlia hoi—

} "O ka maka'u i~ka make kokoke lqa; a i ole» i ka pillkia paha, ua like ia me k® kookop o. Hatouna, ke, kaula, e ale Vaa. i na kookoo e ae a pau i lilo i uaheaa Imua o ke alo o ke alii, o Parao ma, ka aina o Aigo I _ lāta." * "Ma ka waMoaaai i ns keiki ehiku aa rnaawe lauoho oua kaika mahine ui ehiku,' o' ka wa no ia ī hao aku ai ka mana o Kotoroka me ! kona man i ua poe kalka ! mahine la a noho, ana i!oko oka I hale'kakela kupua iloko oke Aupu {ni Uwahi Pouli eneehele ana ma [waeoa ona piko o fca pae mauna o | '£ ) agwut*, ma Kurudistane. Ma ia i hope mai aole ioa lakou i ike hou ia j ;« aa maka « keka,hi kanaka* a.ofei |,lioi eka maka ona manu. A.hak j,.kckahi tuau uiakahiki i kekalu la uialie q ke kau, ua ] aku la e hele holoholo ae ana ma*/ ' eūa o tia pua 'nani he ehiku mau lea • naka m opio. 0 keia poe oplo ehī ! kn.h* poe koa wiwo ole lakon. Ta | f loa ol&ko lakou «iamai a me ka l i makiiūkau ma ka lawelawe &na i na j f Hisa k&na ona ano a p«u. He poe j j *k&flQai loa iakou i ka hoiolio a me ; jkapanapua, J