Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 49, 9 December 1911 — HE MOOLELO WALOHIA. NO KA HOOILINA O KE KAKELA ANABELA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA. NO KA HOOILINA O KE KAKELA ANABELA.

MOKI'NAL MA KA HAn'KEAKA. o wa p hoolnunaia aku nei ki : a moolelo innia ona maknninka ■, i ka po hope no :a a ka \f'i.n'mast>ie Vivia, i lrocn mai ai : r ,'i o l;n lohuiohu ona poe mnkn ; r, ]ii\no o Lailann. Tīo wshine ] ' i o Vivia i kaiihna ika ui ame n kona man helehelena, a , v,n ) haiiwina makamae ehaiam* , ... iipm ona i kono nkn inn kau l o ko alf>:ilii Polpkaue e mime ViU >~ n.i fea lianohano oka • mea ē 'ina oka pulima o na ni npi. !), pui na keikiullī, mv ela, na bai ■ i, na htik\i a hoo-i ioa aku i on 1; ;•• •'.) :, koikoi o ka aina, ua-moe a V Vkahi po« ike aloha nona nie ki !vi.iw akH i ka Ui Vivia-i keelala —li, kf> dp.imana nme ko lakou t, - wniwai he'nui. f>v"er»n o keia poe alualn nei i k.v • 'MHima ho hookahi hvaena o i loaa ka lanakila o keia ha- ,, ,mv. Peln i pahola ae ni na ; •j.., m fi na nipa alanui o ke ku ka po liope loa ia n

ka ui nohpa Vivia e ikeia ai imua o ]c:i klmlehu a ware aku oia i ke kan(>, \ 1 knnlana o k<Ma wahine i i >»tni niai i ka lehnlehu o na ' i o I -KĪnnn e hele maf e ; K f ;pf i kona holehelena a nalo--1 ■ '-rt (im mai na maka aku o ka ' • • Ua pihnkni na noho a, •:i poe makaikai, mai ka pa-; il«b i hon loa aku i na pa- • :v e pohai ae ana maluna. Pola ■k i n>i iv.o na pahu iho ikaawaleia ):.= Ka poe maka;kai. Maloko o kekahi o keia man pnhu e ikeia &ca he ekolu'mau keon;ma'na, a iwaena o lakou fie hookahi ilōko oka aaho koā. He h<*le

hi 'i'im ui ko keiii kanaka opio i ahp :iih- oku kona tn;iu makahiki ike knnakolu, a o kona rauu kokoolua ]iī)i c TīōTke .'ina ua 01 aku ko la.ua UKikiihiki i ko ke koa opio^ Ua mai «u e ka Haku Lesele o ka po hope loa keift e ikeia ai ko \'ivia helehelena imaioko o ka lsalekoaka ■' aku oia i ke i

knniailio ae ai kf-kaht o lakou, nona ka inoa o Holana. He kanaka 5 hanauia m« ka ooli laki, ka i»ca i lilo ai ta pnlima o keia wahiue, oiai, iloko o ka lohule hu i nouoi eiku i kona pulima, ua hnoleia mai inkou. Owai iwaCna o ko Peiek&oe nei mnu kanaka i lilo a\ ka puūwai o keia wahinft ka

i nui wale? i hooho ae ai ka H-ikn l>=p«le. Aole b(> fcoa opio i kom# pu aku o ka Uuia noi inau hhokaan .1 aaa, a no ia kumuuakamailio r U k«kahi o laua, pene): t Luianela Anahela Saila, na hia i : ■ ;inei oe e nolio h&mau mai nei, a : ole, o <ve anei kekahi iwaeoa o ' ;; knnaVft opio e kuko nei i ka p«in; * o kfl W Vivia?, :\u i hiftßioi\ :ikn, br uluh\"i* l'.-'u 1 ka hooiu&ka koke 0 hwh:, wahi a ke kof. op'n me ka

'ii.iwaka a«a >h«. nui keoaim;<na ekolu i> hauiumu ii.i oia no ka ,wa i poha niai ai ka « ' <! na mta kani a iii\ pw -iiookani piī t. a oia 110 hol kn wa i pii nialie ;if> ni o ka paku <? lmna nna peeleeaka irlsi na m;ika aku 6 ki» l' imlehn. O ka paani r> keiika ia ann oia no kamooleloo ka mako ann o .\s,o Tī.>lo!m ma ka a ua 1«wl> ae o|\'ivia i ko knhn:» o Ane Uolena. - I k:i wa i jko ia ak« ai , «> Vivia e ka Miulelm -e k» ur»ai ana il«>ko o ki k«hiko vWI« me kona n>au oho . tupcij&>pa v luhe «na -»«r. kona mau ki}>o«»h)vvi n>t> m\ niin>wk:\ olnolu f j i> >:v>U ana nm kona mau papnlnm j S)i v k%c ' Ji;- h«W, ]

koaka me na 3co huro o uu kanakl o i-aleena ana i ka ai o Vivia, a e kapa aku ana h'6i kekalii p'oe ia-ia ho aao |la i haule nmi ka", lani mai. i TTe wahmp'ōlw! kilakil-i oh aele t i ka p'lulahi loa, . aole no hoi i oia mnu kulana elua. 1 ka hiki ana mai 0 ka panina o na hana u!a po, a mamua hoi o ka iho ana iho o ka paku lole e huna ia akuai kahi a na poe keaka e ku ku inai ana, ua hele nnni ]a o Vivia imua a haawi. m;Ti !n i kana kunou hope' ana i ke anaina i akoakoa nku. I keu\ wa no 'i paiakuli hou ae ai o loko roe na leo e kahea ana; Vivia'. Vivia!!

0 na wahine he mau pua e omau ana m;i ko lakou man umauma, a polgi hoi me na kane he mau pua e kau ana maluna o ko lakou mau kuka, ua unuhi ae la iikou n aku la malalo o na kapuai o VivJa. Iwaena o keia poe c hoolei nei 1 na pua imua o Vivia, ua ikoia na keonimumi ekolu i ka lalau ana iho i na pua e !>au ana ma ko kkou mau kuka a kiola aku la na keouimana elua i ka Iaua mau poke pua,.a i ka leha ana ae o ua maka o V!via i kahi o keia mau poke pua i haule aku ai, oia no ka wa i nou aku a 1 o ke koa opio i kana poke pua pikake. "

Me ha minoaka e pahola ana ma knna niau pa])alma i lalau iho ai o \ ivia i ka poke pna pikake i haulo hopp aku ai a hoopili ae Ia i kona k'iieiehe. aiaua, oiano"kawa i iho iho ai ka paku 1010 a nalo aka 1& o Vivia ii)c kon.'i iv>au boa keaka niahope o ka pakn. O kau poki> pua hookahi e Lutanola Saila, kai hiaai ia e ka Wahīne ui, i hooho ae ai ka Haku Lepele rae kc hikilelo nui, a haalele ia iho la ka'u a mo ka ka Muilelui i oi ae ka maliiehie a ka waianuhea i ke ala mamua o kau walii poke pua i kiloi aku la. Aole kc koa opio i pano aku no koia heoinaliolo 01010 a ka Haku Īaī ako, ku ae laoia moka nonaioa i hauoli, puk,a aku k iwaho o ka ■ haUkeaka.'mo he moa la, e i okoa aku ana uo i kona mau hoa. 1

Hiu no au a na'u oe, A, e lawe no au a lilo. Ika pnka ana ak-u o keonimana ekoln aia ke kna o ka Haku Tlolana e6u ana 'iAawaho oka hale kt-:\kf*." Me ka hooknulua ole iho ua kono mai la na k?onimana olu pahe nei j koiia mau kokoolua e holo aku lakoU no ka paina ana ma ka Hot*le-West-Emi. O keia kono ua I hookoia aku me ka honpaap&a oh>

ia, a he maj*-miniito pokol? no hoi Ipaahope sho, aia tia mau keohi*, mana «kolu nei e noho ana iyia keka hi pakaukan o ua hytele 5a 5 luhiehu me na' kohi kelekele a ka puukohj. E inu ana, e ai ana, a e kalokalo aiio na Hakn Lesele a me Rolana, no ria "pomaikai he nui a ko laua mau kiaha e la\vc mai ai; no Lotanel» $alla, aole loa oia i l'alau aku i kekahi mea-ai e ahi> ■ana Uaaa o ka papaaina. | Heaba keia mau nanaina hakanu ; a kamnaHa e hekau nei maluua o kou helehellna, ua nia'i anei oe, e k.ut» keiki? i ninau aku ai "ka H»ku -Holaua mo ka leo pihoihoi. ( Aole i ekemu aku o īaiianela Saiia, a ia wa i komo mai ai he ku cuc iuo ka ltia, a nie ka malie ka , .uiailio uiai 1a oia: E ka Lulanela . Ue k,u keia, i hoounaia mai nei nap- . Me ka hoohalia ole iho lalau akp la o Saila i ka leta, a heluheīu iho j J la i na mauao i kakauia noaloko| i ona, alaila, halin a.kn la kona n;au ( j iuak3 nialnna o ka Hnku Kolana a j ki)insi'io aku 1«: \j | K na keonimana o huikaīa I i-t'u i ko;u ha*l<4e koko aua iho ia», u» hiki oV nae la'n ke I Liloae. NolaUa.oke aloha oo ko I 1 . 1 , o!ua. | ( Ku koko ;i.o l:i ke ka<\ opio Ovina s ~a aku la i\v.>ho, a nahihia aku ; la ilokoo ka pouli inanma o ka hik!' j ' ana i kona mai' hoa i i\o keia hualole ;»na o ko laua lioa-1 Moha opio i;\ hun iloko o ka puphti«i, j

| Ike koa opio .iq}li J,tu ai iwahu I 0 ka hotele ua la | liele aaa im.ua me. ana, j ieaua a i kopa o kona me he i tuoa la.e haawi •>na oia i kana mnu j Ki;u m ikaala ana nQ t|a. hoohahia ,o , fta po, Mā koaa al ihi*le uahalnwai , ak\i oia me kekahi ka|lio, a rao fea leo kuoo kahea aku i ke kalaiwa e kaohi iho vka o kona kaa no ka hookau ana ia(a.

He oiaio, ua"ku iho ke kaa e like me 'ka leo kauoha» kau aku la k°. koa opio, a ia wa no hoi oia i haawi hou aku ai oia i kanalkauoha i ■ kalaiwa no .kahi_aim elawe akuq.i, iaia. i Aole. ka kalaiwa k,aa i houloloiii hou iho, aka, honmlua. mai T a ia 1 ■ na kanla kaohi me ke kani poha ana aku o na m'aawe o kana uw-pa ilima o ke kikahi o kona lio, a iloko o na j pokohi aia u$ lio la « . kuu,- i i.pau att;t i ka Iawe ki-ini a konamau kapuai wawao nia ke alahele a Jron;a lviku i makom.ike ai iaia e hookoi aleu.

j Ho nku uuuule. koia holo | aixa a ku kaa ua hoea »ku la ia enal waho.o ke kulaupkauhalo uja kahi i hoi a na kauhale e kii kakaikahi ana. Ma ke alo o kekahi hotele e ku mehameha ana i. kaohi naai aj ke kalaiwa kaa i kona .lio, a malalo i o ka hoomalamalama ana o na ku ; kui e aa ana mawaho o ka lanai i i ikeia aku ai he waliine i hunaia kona holehelena mekokahi uhimalea mauoanoa, a i kahikoia iloko o lsekahi koloka hulu bea e ku ana ma kapa alanui. . lloko o ka pupua.hulu nui lele aku ia ke koa opio ilalo īne ka han \vi ana aku i kona lima kokua i ka wahine hookalakupua oko kuluaumoe me ka hookau ana aku iaia jhina o ke kaa, a ma kahi o ko SaUa lawe ana ae i kona kulana ma k'a aoao oka w:\l.uie, Ua lehei aku Uv oia nia kahi nolio o ke kalniwa a kaili mai la i n* kaula kaohi mai ke kalniwa kaa mai.

j He ir>nki a lie kani polia anao ka j uwepa ma ke kikala, o ka 'io, aia j na kaa la e ho!opnpule"at)a nowaho ; o ke kula lanla -ne ke. :koa opio e I hooman ana i ka hookikina ana 5

kona leo i ka lio i wahi nona e hoo | mau ai i kona mama holo imu* me | ta hoomnha ole. j , Aole i pau. , •