Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 50, 16 December 1911 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Eho lu ma Palesetina. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Eho lu ma Palesetina.

MOKUNAI. KA MOOLELO O fEOI>OīIīKA 0 ENEGKf>I —HE KANAKĪA KILO HOKU NAAUAO —HĒ KAKAKAKĪLOKILOKA ULANA LOA.

Q ko'u" inoa maloko oka halokwa o ko'u makuakiuie, ?!ia <Tio o Aderima, Aka, ms\ nakahua kaua, ua wahi hoi ako kunaka e hooknhi ai ikana mau moa kana,' ua ikeia au oka Liona' o na- "Uiulaau. IHe iuoa keia i loaa mai ia'u ma o ka'n pahikaua h"Āka, eka lioa'loha. hamau, ri ae ka Hamol:a. E hele maiana oia e kaaoha ia kaha, e hoi kaua e ho-' olnolu 5a kaua ih?i no kina po. Ta maa au i kana man hana. Aoho oi)a makemake e nanaia aku kana mau liana h.aipnle, ka mea hoi 1 kaiwU e oukou, e na* "Euwpa he \*L

giluv." Tsv w.«v no { komo in<u fti' o T<n\iotīTīa ." Ame konn tnn« Hma i pnkru ia ap W!i konii nmauma a meka Ipholona (* oh'nok «na o kekahi'malamaiama knpaianaha, iwne nn»i 1m oiA iko Satnkfna a mo ka Vaita I>opAki:

! "E hoomaikaiia Knn« Tnoa | Oia k» n«a i haawl tnai i tn pc» l~w* e hoōmaha ai ke Hnaka f ]<rtka *Vka oHValu i kona kino ft he>n hoi kona malanu ana i ki 1 Ak\J?i Itv!lu \no. ho ws

.keia e liiamoe ai ka mea hi. 1E hopnaniia'" ka inoa oka Mhku&a me ke'Ke;ki a me ka T_ffiane HemolēW.*' A ia like ae ai na hoa 1 " 'loha ehia: ' "Amene!'' • i Alalla, kuhikuhi mai la tia Mone ka neii leo Keneie wahi e ■ htam»>e" |*i, a pela rto hoi ke leānaka Kttra-' Haftlelft iho la ua Moileka j nei i na hoaloha elua, oiai'hoi laua ' I iwehewehe ae ai iko laua māu t samt. Kok'aa āe i« ke Samk«nft i f fka Naita ma' ka Whewehe ana i kona mau aaha kāda. Mahope iho o ka hemo ana 6 ko latig aiau aahu kana, hoi aku la kela ā me kefa o i lana no kona* wahi moe. A pah ka pnle hoomākaikai ana a ua mau hoa'loha nei 6taa, ke Saraketia, e like me ka mea i maa iaia, a o ka NaitA Karißtiano no hoi e like me kamea i maa i na Karistlano oia mau la kolinliu'i hala aka; haulo aku la lauaHialuna o ko laua wahī moe. A oiai, ua maluhilohi ko j iaua ma« kino i, ka. hele ana mai o j ka waoekua pn» a komo mawae,na o. i na pali kulioho a hiki wale i ko l%ya 1 hoea ana ika home o Teodorida» nolaila, _ua lilo koke aku la laua i ka aiua uioeuhane. MOKUNA IV. KA LfiOPAKT AMR K"E Ka<i—Ke AtA ttuva Pommm—Na Hrmi Waisa Kamahao o Esi«;Kr>T—lkr , AKI ! Kni MakaaHoohihi — Na PuA. KoāE o Sarona — Ka Eha Koxi a KA MA-NAO.

E ka makamaka heluhelu, ma keiā inoknna hou, e ike ai kaua he f mau hiohiona hou ka i ke kamahao pili i ka Leopaki a me ka ! Monoka Teadonda. E hoomanao nae oe, e ka hoa'loha, eia o Keiieio i i keia wa ma lpru§alecūa. An& ike ' ae nei hoi kaua e kuu hoa uhai-a-bolo o keia nanea, ma hax>a hope o ka Mokuna 111., eia kaNaita Leopakij ke hiamoe nei )£&* foko o ke aua, a oka houie hoi Teodorika. . Ua hiamoe aku nei ua Naita. jLteopaki nei, ola hol o Keneto o SeliQtia

a kulu ke aumoe. «a puiwa, ao la oia R£3.ka hi\ilefe. nui i kona /lke ana ae i ke kanmaha pu o kftkafii mea o ke kaomi «na jho isi korta umauma. 1 ke kaakaa Un;i ae 0 koiia niau maka* ike ae la ia i keka hi kino kanAka e kulōn iho anV ma hma ona. I kona nana pono loa ana ae, ike ae la 0 ka Moneka Teodorika no ia e kulou iho ana, a 0 kona lima akau ke kau iho aua maluna o kona nmauma, >\ e paa ana hoi kona Hma hema ho %vahi ipnkukoi «ukil. r ' * E hamao © kiiu ke!kl,'' a ua Moneka nei i pabo iho ai ka leo hawaoawana: "He mea ka'u 1 aoakwoaake pu ai e lUmsiJ,iQ.t3ue oe, tt aole hoi o'u makemake e lohe mai kelapegana, a o ka manio hoi a Satana. E ala ae Oe, e a&ht» t kt)U koloka. Mai noho o© a hoopuka mai i hookahi huaol,§lQ. E raai m me na kapuai lQa fc a e.hahai mai mahope o'u,*' . _ Alaae la iho oia e i&lau.i kana ; pane niai 1* Tcodorika: , i "E kuu k<siki, «tsi]i« v oe a hakokg aku aaa me ka i'o a k^ko,' 1 Aka, e aahu iho i ka apoo 0 1 mauaoio, ka hoi 0 ka leanaoio, no ka mea t £.kahi a ks\ua • h«k aku ai, be wabi i* uqu e ha, i_koko ai ma ka me v t;A puu>vai, 110 oiea ole ka i]cajk&. a ke o kou uiau lij»a, "A 0 u& moa kaua $ ke kino « Uwalawo aU ho uiau ipu lepo pahl paiu walo no, Ukou uq iks<ika e halawai mai ana rtte {ip. ik(> kou maka, a ?> ksv>mi iho m& ka ikaik» \ kou iH!o.w,o.—x- pa fou mai puliilo aku 00 nu> pupu!vK>lT«, aka, 0 kaii i\o mo ka nui, a n;\ ko nu |K>maikai oka ma nawa 0 Uoopiluv ihō Vptha pouolee kiaha 0 kou Īiauoli, keiki.^ Ia wa i w.iiho hou' pio ai 0 K«ttO i 'kana a 0 ka pahi puhakA kAU.i 0 ka Uwe, Ai\a me ia. Helo al>u lj» W ffio iia , Whina mam:ij a malhopo * uo j hoi o KeneU\j' E like »se Ita maalo I ana a kpkah*; mnil aka ma ka p.ua o » ]f . V- •>- • •

i jnaafo r> . nāe feī>s|e \o£?. akn ke . _ , wara ihoiho kukui, e walhohamama ana he wahi hpke pule, a malalo iho hoi o ke k«ah'a e wajho ana ho mau maawo ktitraTiiaōlt * i wllf j>rr ia me ; oa uwe» .waka'iu a ,e mau JlO ka m»ksu}aka ho« $ kekaiii njau lillihili koko. E hoike ana kei'a mau hilihili koko i lee k° liuliu ole aku o ka wā i hala ī uhau la ai na maawe maluna o lte kinō o [ ka Moneka, Knknli iho la im Moneka nei ma mtia oke kuahu; kuhikuhi ae la hoi oia i ka Keneie wahi ekukuli ihoai, alaila, helnheln iho la oia he mau pauku pule maloko ka buke pule. I ka pau ana o kana heluhelu ana i ua mau pule nei, ua himeni ae la oia me ka leo uuku, he ekolu mau Halelu a l"»avida, ahe mau Halelu hoi ia i pili i ka mihi ana. I ka pau ana o keia oihana haipub aua Moneka T<?oilorika nei, u&ku a»'la oia iluna, Ia wano hoi [i ku aeai o Nana mai. la ua Moneka nei ia Keneie a mai la oia: .- ".lilkuu keiki, e aaua aka oe ma kela upoho o,loko nei o keia ana, E h4© akjl 06 malaila, a e ike no oe.ma, ka Re walii lua' i palulu Ja aku.m« kēkahī pani I&au, Aia maloko o kela lua he pale t»hi-maka E lawe «ūai oe ia mea I o'u nei." E iike nae keia kauoha a ka Moneka, pela i hooko aku ai o Kenete.. H«le aku la ia a ma kahi aka Moneka i kuhikuhi ako ai iaia, lawe mai laoia i kekahi kahakahana Meelele, a he paje palulu maka hoi kona ano a pau. Haawi mai la oia i ua palulu maka nei ia Teocfolika. Nana iho' Ia ua Molieka nei i ūa kahakahana lole nei a ia wa i hlhlo : iho ai koeā' maa waimajka ma kona > maup&palina, alaila, .hoopuka ae j la'i oīa keia mau huaolelo: "O keia uhimatta eleele an e iko nei e kuu keiki, o kekahi keia o na -waiw&i makaui&e loa e waiho nei i keia wa maluna oka honua. No'u nei he ipukukui mala malama au e hoqn}&tamalam* ana i ke alahele o ka e waleemake ana e hoea aku i o Karisto la. Ano, mapona o ko kmia hele ana a&u maleeaiaWle a'u \\ makemak* ai ia oe, * īke kou"

«aaka a kaohi malie ihe- nn, e lohe' hoī kau loan a i\ōoVblono t»aBe iho no, e hoopa kon lima a mai apakan wale akn Enoho mo ka hoomanawanui anake au pomwkai no o, ka manawa 0 hooko i na, mes a pau no kou pono."* Akila, 00U0 paue leo hou ole \ho L* ua Moneka nei, a hala paha he ekolu a eha Qiiuute, niuau mai la oia" ia lTenete: *"0 .aloha anei oka "Moi "Rikeke 'o Enelani kau i Ta\ve mai nei imua o'u? n Pane akn la hoi o Keneie: " Aole au i hele mai nei ianei niai ka Moi Puuwai īiiona mai 0 \lehiona, aka, mai ka Ahaticika mai an 0 na Moi a rne na Alii o Ēuropā. No ka Moi Rikeke, aīa oia i keia wa kft waiho la maluna 0 kahi moe, ua loohia ia oia i ka ma'i fiva weliweli oka Hikina nei. Aohe a'n kauoha, aole no hoi he aloha nou, e ka Maleua Hemolele, mai iaia mai." "Heaha ke Ki Gula e hemo ai ka f<Hakl»ao ke Aloha'?" i ninap mai

i ai ua Moneka ia K<?r,ete. v j 1 Pane aku la 0 Eenete: "Ke no-, i aoi haahaa uaai nei oa Moi o k§| I Kouio]ui;u v ia Lazaro, ka ilihnao, i' | home no lakon ma ka poK 0 Abfera-; ! hama." " I ! **t T a pono. Oia na Ki (?xi!a la, e ! hemō ai ka HaWaa o ko ,\ ! | f» ho0māi"»|)0p0 e* e kmi' ksiki. ua 1 4lJre a tra a« ia ■ Maf miia o kon hafttete ana akn i ko on- | kou kahoa hoomōana, ua ike au ia j ©«. Ua ike au i k»u hoku e hcv\ , f maiu ana i kou h ha,tt&u, I *'A mamwao ko'u kii ana aku nei ! * hoala ia oe, 6ana aku neī an \ i n» hoite a i\a hoku, a \>a ' {au, « komohia aku aiia oe iloko 0 r kefc*bi hoohaahaa. h>a ia ana 00, 4 kou atio he Naita, aka, ,he ilio ■ |-wm» k«.»u mea nan*. 0 bou ' oU imoh%j\W : k> 00 iluua. v a k§x; no Ipi w i ka ō i :. hauoll. { - » » M- - A<"* . * j 'A 0 heu $\\ u aolo loa e uwo attA kA 0 »] f lovv\ r.-.a > | aolo hoi e wlu ana ko 0 ' i l\ue.o m.i na u' ū;\;u\ 'fSe&rĀ - ' ' v,; -. 1

A he vc.r- kc"ka"i. ihi 1. . ! oka"?ioonoo\,'' '' -'lWla wa hele aku k tia Mon-'ka ' fnamffa rrtē""ka ipukuVn; ma Tr6tfi !itoa, a hahai aku ta; ni> hni .» mahope <sna ltio'*kona paa W"*«s::%ka ■ i ka J«le uhi-mak %. J4*w»o hoa aku la taoa m&ioko 0 ka iHimi ark« kaoak* Sarai{<ina e hiamoe aaa, O keia no ks rumi aK« - i hiamoe ai a hoalaia ai _e T«o--(loiika.. . , . 0 Keaete mea i aku p»a ke auo o ka iHarsoe a &»*, | toaa kekoolua ua pauhia loa ia oia, eka hi*nioe- Hele aku ia o Teo<lo rika aku iho la makahl kokoie i ka bela e moa ana ka Emira, nana iho la iaia, a uiahope pane ae la..

- K& uaoe aei oia iloko oka mala r make oka po, aole hoi e pono e i lioai» aku iaia. ,A.e, ke moe io nei f oia ike au ok& pouli, eia nae, hee» mai ana no ke akula o ka la e hehi aku ai oia iloko o ka maiainaiama. JE Ideria)a, ke pauiele naaupo oe 3talut)K o ka maaa o ka pouii, Aia a kaoi iftai ka p,u a Jsa, ike ana oe me ka , ehaeha uui, o «ou uaau i ke kuhiuew% au i Iwww.ai." - huli ae ia «a Mo,ue£ca jgyg|, a kamailio mai hia Kenete leo hawAnawaua, i ka i aua q>aī: t t "E kaei nuū 00, e kuu keiki 4 J j kuu ojau o&k*. a.paa me,ka,uhi- | <aaka. au e paa nei oaa ktiu īinia |_i ole aue ike' aku i.na nanī lua ole, au, « kuu keiki, e ike aku aaa^ "Aao, e hooiohe mai, a ike afeg oe iamau nani, e kaohi i kou mau UMUiikO uluku pioo a , pau; 9 Uqnji i' ka oiakemane a me ka Uooh ihi. ' ke pale a&& aku i keia i>xau hopeiia» 9 nlu mai aaa, ke ike aku ko'u , maka nei, ke kauoha nei au ia ; e palulu mai i kuu mau wak» me,. keua uhi-oiaka. Owau maiaua, e ukali mai hoi oe, e kuu keikl •_- . , Me ka eleu k&oi afe,u U. 0 K«We * 0 IWorikn & pst,a ma ka, uiu-maka, aia wa i hele aku. aj ua Uoasb& ine ua k»puai lla hele &u& k.<j jiaiiakk kaak&a a i p%Lulu oie ia .&q.i, uie kekahi kalwikahauA lole

paha, ua uei t- hole aua' akū o liek ana oia a kona waW e ku iho si* kunihi mai la ihope me ke kau ana a« i.ka ipukukui iluna no ka' lam&lama ana iual ia Keaete. Uakaoaoe aku ia ko laua akhele ma kekahi %laani pii pohaka «o» iiuoa nw Ulo §kū 0 ke* §M> ; Pii.ak« la iaua uia i»„ aiaoui pii a hoea aku la. i kekahi upoho nui & h« aaa 110 hoi ia wahi. t M;aī keia j wahi a«, pii hou *e U Ug& aka aua j uiawaho o paiū kay i haua jia »6 ke akaoui a t%sāaxj loa hol v j tei» v*bi, huii wai .U ka Moj u«ka a kamailio u)»i ]a ia&e : " j.u«te: _ * , i "E kuu k«iki," wahi %oa i pano I mai ai, "e like tae ka leo i hea mai jai i« Mose maiioko aiai oke opu i laau, e wehe ae oia i kona maū kaj maa, oiai, he-wahi hoano kahi aaa f e ku ana, pela no au eolelo aka nei )ia oe, e kuu keiki, e wehe ae oe i j kou naau kaoiaa njai kou mau wa } ww* aku, no ka mea, o kahi *u e \ku nei. he wahi hoano loa. Msju i n«i e okpe akn ai oe i na manao j haumia maiioko aku o kou naau 4 e tkua keiki.'" f ■ •■£ iike«&e ke kauoha » ka Mow- | ka, peia j hooko o, Wehe j a« 1« oia i kouA a wailvj> < iho k aai ke auuu t>lu& o ke aūjjii j pohaku. J£u iho k us., Mon<ika I «te ka pwxe 100 oK\ m»» h«? j e aune ana kekahi t»anao ano nnv ■ j iioko ona a»« ka ikaika loa. A ir.a i hope olelo oaai la ia Kvnwte ika ī "1 ekolu au kike aku tea kv'a j paui puk,•». ,, •; Ho aiea oiaui u&lōlu aku Sc!ictso ;ua ua pAnī puka Isau jāei. Emoole ua heaio sku k ua ; panipuka a«. Aole hoi. o Keuiio ~ i ik« i ka ta«a 1 <v«Uc i as, I , Īa.K* IW ; i»*i .*i k^V4. a u ,\l •»U. ou*yu* o ua pua rwsc, i il*pluK 0 ke oliiKih-.io o k i le.e nv V.-\ \U p,Vul.i ae 'a o Jjgsss i kor* w.v.' ni^a^A * >:\'s V* ek.-\i s i ■■■»■•.;

: aku: la oia Hokoo kafii; qjoI ani aala onaona 0 na rose ana e ! hom ana, a.. īa wa <ā» 1 ;ke pod<> ; iho ai, eia*oia īa wa itoFo O kessjii.l. • l'fp.kmi naoi ]<w"kabf iWu a*. Xk < .-_aku la oia _g.ka„ malarnatāmal j n ,! * H V ho.-olineliao. 'i kap*. /' < ina miaule raam.ua i6p* .ua , i h?!« mai ia mai na ihoiho iiuklUmal | « ku a.na ma na. manaaiana 0 j.hi «i«u ipukukai <kla, i omaūi» k% nuu kaplaLao i.ka, | upoho o.ua Uiakiai aej. Ikp _Kenete_ mau maka ? au ai al ma o a maaneī o loko oka luakini, ike g.e la oia rka noeau nui q ko'na haeaia ana .a me kona hoQnan|.j.a ana. . Aiama napaia a I me k* hema. w he upai : - helana hoi 0 naJje," ami-kumamalua. ame keia 0 nei Ujtoho umj-' kumaniāliiu, e ku iiua. fiookahi " ka'aiia. A e holke .aua.kel;i: .a ~ kii o-uei maa JRi./he aaq*-ka .1 mnmalna i na ap<jBolŌ!o a ke H<p i. Aīa nia kn aO^'Mkiuaja ua, iuakini nei e ku ana 1 hope ponoi aku oua V"' jll kau ai?a k^ahi X ;kW|,W>hii|t ms rn ūaalamae nani loa. " . .".^=;.W 7Jpe&KKfi*i' ?wSm m * pono -he ImlKu, iululi ibo 1* oia' 4 * ** m a T^ahi^u/>n& I* *k *wiV p«te\l6'C"" , a ht» h3rpai«a tmr«*iŪta Ta ial ka "' T -a'-a ia ana ae oka |M&JĪi mli|cBi ixja- " * īdr -=*■* ho,' a Wa!oko^<iit v walu^^a 1 ** '* īaAtt fehftrii i *" 8 - Eia k-Ha wpoK{> āWe*'ik%*hēT~ amiana «e o kekphi p%sl puka