Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 51, 23 December 1911 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Ekolu ma Palesekina. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Ekolu ma Palesekina.

j MOKUNA. IV. | Ka Licoi\\ivr a mk ke Kao—KeAla' ; iHiNA ru!nmin —NA Hmin WaKa KAMAB,\O 0 ĒNEeiKni—IKE ] Ari" Kur M.«a a H(ionun — NA Pr\ Ro?K O Sarona — • Ka Eha Kosx a KA MANAO. • • I laia no o naim aku ana ma ua ] wahi l;i, -iis hoi, ike aku la ia i ka I | hoholo ana ae o ua ra.iq panī jsnka j i nei eh\a—ke pani akau holo aku la | i ka akau, a o bo pani hema hoi i | k& henia. Aia hoi, ikp aku la ia i kekahi nmu huaololo, oia hv>i, Vera Crux (Ka Alanui o ke Kea) lualuna ae o ua puka iwi. 0 ka malamala uia e hoopuni ana i ua mau liuaolo, | lo nei elua, ua like me he anuenne I j la kt anO. A iloko no hoi oia wa ! | lohe aku la na Naita nei i ' ke niele ana mai a kekahi papa t himeni ia Gloria Patri (E hoonani iiakaMakua). j -0 naleo a ua Naita n<?i o lohe j aka ana i ka himeni uiai, lio pc>e j leo wahine a pau. Ho kou 1 j no hoi ka ui, ka wun a meia ilij ilihia o ka iiiini'nī .ana maiTa ua | papa hinioni nei. Mi> feo niea 1;\, 1 hVpOt> ko ia no na anel» heMolple t e riit»le ana ia«po. ! i ( I k» hete ana a p&M ka himem , j »oa s Ua papa himeni nei, na pani! | hou ia ae la na pani puka elua a ! } haole hOu'iho ia ilalo kft pale siHka ! | Aka, ua .iku la no o Kene- i |.te.i kona kukuli ana a mo ka puli> i iana, Ua hele iho !a oia (Kenet* s ) i fa pihame ka ilih'a nni. A ma ! ; nawa Hhi jralr> ana, ia'wa o?*a ] j i ku a,e «i ilnna, a uana ae la oia no ako ai oia i| Tcv>doi4ka', ! ka o ka wok hoi ■ * nAtiK o?a i a)akai mai a hooa ilok6 ; i oia hale hoano. • 4 i I īke wai la oia i na Moneka nol o i [ kolon haahaa loa aiia oia - maloko ik* mai'o ba puka komo o ka inaki' i«i. U mali ana uo ka paa o konii j *aaan maka i k» Me i kari ia a psit | : i kona poo.' Haalole iho la. o i t»i e ku $na a hole mai J i* Oi« no kahi a ka M.wka o kuhm .NU. i ko KemiU' ana aku i ua. Moueka īun, a mannia o iiiki ana ko iho i kekaM h«*o1oto i 'Monoka noi f ua ]pane ao la na 1 1\\xlorika n«?i: okt! T t B oVi! Mai pihoihol

iaolp hol e pnj.ite annwī f »na iTio i keia wah! hoa'no, oiai.aoh i ōe i ike i !ca nsm « o ' }!E hoōtnanaw:inaf iki, a e ike afev •|.ino oe i fea4nh?o 10l aleu ke leupaia -n«hA a me ' ke kainahno maitnw t na hihio a loam<, ka Apop Holo, *j ai oia ka.inokupuni o Patemo. »a. ? ' , I -ka pa,u ans no o keia mau huai uleiu., ya ala ue, la, ua : Moneka uei j ,me ka hikiwawe loa aku ana iluna j pani abu la i be pani j>uba a paa ; aku la. A iloko oka wa pokole loa nalowale aku la ua *Is>hefcii neī. : Aole hoi o Kenete i ike i kahi a ua ! Monefot nei i nalowaīe alni ai. Tke ! iho lao Kenete, oia hookahi wale no fko loko oka luakini ia wa. 0 ka \hauli Me mm loh i o))) ae ))n\o j 'oa» f t>j& kona boon>&opt>po »»» iho, j oia hookuhi wa}o no ko loko o ka |iuakini i paoi.a llokp o kekahi apana "iīouiia" ptw, a iun e ulia ana koua rae kekahi aohe ana ou>k ksian.~e-n;<?na-alai* a), lōna pahi piīkaha tvale no/ Ku iho la ua !sT<ait.a K«nete n<j? me ka hoohuoi nuilloko iho 6na, no kanji liana pdno & hana ' '■ "He mea ōiaio," wahi anai pane ae ai, "e like me ka paa ana.o keka hi iole iloko o*ka opiki, pela koV paa ana iloko o keia halo." Ama hope iho.hooholo maikai iho la oia iloko iho oua, e kali hoomAuawanui no oia uo ka hopeffa e hoea uaai aua. īaia i noonoo ;ii pola, puiwa ae la oia me ka hikiwawe nui i kona loh« ana nv i kekahi halulu nui a naueue ae la o loko oke ana luakini. I ka pau ana ae o ua halulu nel ā me ka naueue ana, aia hoi, narīa ae la ua Niiita Leopaki nei ma kaKi ! fina i hoomaoniopn ai ia kahi anii 1 ! lohe ai i k;i halulu. aia h"i, ike aku ;la ia me ke pahaoh*© nui o kona noonoo ua alaiia aku ko pani 0' ka puka o ka lu&kini e kekahi paia pc»haku paa, a hiki ole iaia ke ike iho i kahi « puka aku ai oia nrai lok.o aku, oia hiikiiu rnelyuriQ.hgu Aka, he kanaka puuwni koa oia tkjb ka maka'u ole, ua aa no oia e kali' malie no ka.hopena e hoea mai ana, ] a oia heipena, he pono pahk, a i ole,' he hewa p:iha. Unuhi ae hi oia i kona lei korona, ' kukuh iho la oia a pule iho la me ka helu ana i na bua 0 ua koī-onā nei ona. Ika pau ana o pule credo (ka hae 0 na Aposotolo), pau na Ave M#ria ekolu, i«u kā a ' ka Haku me ka Hoonanī (01cria) a ! pau na Ave Maria, mua he 10 mō akahi Hoanani amo akahi j Nob=tcr (ko Makou Makua iloko o ? ka Lani), ku ae la oia iluna a hele " [ae la iloko oka luakini mai hope | mai a hiki imua, a. mai mua mai' !no hoi a hiki ihope. Pela kana ! ! hana ana a hiki i kona wa i Iphe j aku ai i ke kani ana nm a ka moa j kuakahi. Hoouiaopopo iho la iaua j kokoke i ke ao. J Aoie i liuliu mahope iho lolie |lala ike kani ana mai 0 . kekahi j beie liiiii. Ile ekoiu j £ij nohi a he ekoiu liou manawa no ka 1 elua 0 kona kam ana uiai. ka I Kenete hooniaopopo ana aku ia «\au kani ana■ tnai a ua wahi belfcnei, he. j pule mesa ke lawekwei* ana ia wa, I maloko o kekalū wahi i kaawale j *ku mai ke keeiu luakini aku aoa_ I e hele lioiohoio an«, a oia wau kaui j aua hoi eono oua l>t-le nei, i)e wa ia 110 ka hooiaa an» oJse kahuna e ku ana ika puk mesa, ika berena ame ka waina. : * Ua li|o hoi keia kani arva mni a ua beie nei i moa ho-eehi% loa inai i kona noonoo a pau, ame ia plha eehia ona, nee aku 1« oia a pili aku . ]» ma ka pttia pohaku, e huli pono aua ike kuahu, O kona inanao, | nui ma keia haua ana, i loaa ai iaia ' ihe wahi kupono e hiki ai uia ko ( | ike nku i k* o hoea mai ana 1 nT:\hojv iho o k-> pan aha o ■ 1, e liki- m - k:\ua i hoomaopopo ;ai e vi.i ma ?a vranaao." ; I Oiai oin oku ana, ata s hof, ik« 1 akn la oi-\ ī k' hohoīo hou an& 1 Ika paku « ike hou aku ta ' ika pahu Hikn. *' ;■;■■■ 1• f (Ola :v.ca ho re!ika) V» wahMihi 1 ;a i pil; i k - kino a i kft aahw o k"k:Un k ,n*\ks hemololo, i kapaia ona Kaīolikn Koma, ?aneta. K 'iko «10 k:i o Paulo, h«* jfU\fca ia; ka apaua o fc;\ Lnaw ko'«Tl kanu ai o l'.e \\o i», A peU \\.\lo aku. Me\ Kak'w..' / ' * Ta ike hou :m& " s i i ka pi)\u w^a,lcuknH v< koke ilio la oia il»lxi n\o %e

1 fi&atmajīna iho o "kona" pbo." ¥a"wn ] oifl%&e kku'ai f "na 'leō* "hīmeni l ana no\l?vTiē wuia alfe mefe msi l'anā ī riā Kit)fireti? imnnāwi'* a i ] rrf/i& muQ \ ke meleia; maia'wn e tiF. | Kftto?i%a j Uokoiio hoi ijia wa hOpfcahj, te . lohe la u.a Nsita Le»paki la aia «a ] BMkQ leo la ke Lmai la i kela ame keia wa e hoea j mai iloko o ka kemahao. |Ā .( e like me ka nee hookokoie ana mai t o na leo la ika laakini, peia ka pii | mahuahua āna ae o k.y* moikaka o jna leo himeni. Ua pā-pa ikaikā i loa mai la aa. mau īeo himeni nei|A 5a wa. i hemo ae ai 1 keka'hi pani i pnka i like loa'me ke pani pāka 6 j kahi ana i kamo mai ai, a wawalo kūpinai ae 3a 7ja seo WrDrrn 55o'ōd o k'sv luakīni me ke Av\oat\o ilihia. Ua kaalonw p iiolei aku Ia na maka. h'm-a pihaohohia hoihoi o ka Naita lieopaki i ka puka iw< hoia ae ai a hi.mama, nie ke ake !f>a ana o ik(; akn i ka puiirn "himeni no lakon na h'O nan'? ilihia ( e kiha<?hae ana i ke'anoannpapahea lai'maliee halana :>n;i 1a wtt, "oh»f

nooia e ltitVnīi nna. /Ala'hol, ike ' ā)tiT Ta oia 1 be kōmo nna'niā'i he eh'a maii keibik:tn& IHlii- no lakoii na S me na hpīeholena i haiamliia e ka pi a me ka nahi. 15 waiho wa'e mai' ana no bo ]afeoo mau liiua, pcta me k?» lakon a-i, a, pela hoi ine ko lakou mau wawae. Aj"ua hiki ike ia *kal?ssnli opiopio o ko ka Hikina laliuK He ma« lole aiai k«>keoko lakou,- He niu-ekekei ua lipia • he ekekei aew hoi olalo, ahehaonaaia : afeeft iwhoi na a-1 o wa mnu lole la. Ēlaa mau,kelki njara«a a he tlua 'mahope toaT, Hfe raa« ipp-ahi piha mea4ta ka rta lit»a"o na keīWl moa e hooTe}e aha mamua Qiai eHaua, a ona keiki mai hoi elua mahope mai, he biti|ii, k$ lf na i piha tne oa piia to3o-lanf ask loa, » e |n n>ajahVko lSn:v t»Hā me ka nQ Kai i k'a hiehie i na Pt& i'c«s ia/ii + ma 'na \va e lele ai na ipy-ahin}ea-jttf<. •'

«A. HOOHAEHAE A KAIPO LEr MANU. .

$īabope tonvo kela poe'koiki ipQ-«bi inea-ala me na hiiui ptfa; nee rtmi ]a he poe Ifratiine V)rigina he eono ko \k\6xi nui. He keoteo ko lako}3 man aaT\«, he mau uliimafca elēele Vo lako»u ine &a kapulari eleele ho!; E * hoike" ana -keia naau luhiehu mahma o na poe wahi* ne iiei 6e poe Virigir>a lako« no ka Papa Hoohtbi o Maunā SarBmek. Hc eono m&i'no hoi poe wahine oin liope maio lakoxi, ma ia ano «ahn keokeo hookahi bo, a lie keokeo hoi' ko lakou mnunhi-noaka?! O k<»ia pw hope, xoa ka ike aku a na Naita liWpak? nei,. ho poo lakou e hoemakaukan ar»A e li!o i V;rig : rja maoli, e like me na mun eono a he poe hoi kekaln i noho wale aku no maloko oia hale hookahi no kf{ manawa. 0 na poe itvua eono he maii lei 1 kor6na ko lakoa o akahi haneri amo ! kanMima niau hua, e lik* hoi me' ka nni o m haleia he 150 a Davida. | Ua kapaia ieia ano lei b.ir6na he I rosario, a o ka hal«lu hoī o ka Yiri-1 §ina Hemolele. ona poe hop> eono, lie mali lei 1 pua roj*.lani l&kōu e paa ana. 0 kēta poe wahine 'a pau,' mai ka papa mua a\\i a ka papa \ elua, o lakou na wahine no !«kou ■ na leo aka nani loa ole^a! Kenet« 1 k>ho ai i na mimilo pokolē 1 mamiia iho. - : I Keo aial h ua b«aka\ nei ko ' »noasw ilihla Wiokn o ka halepulo. ■ Holo po*\ ao la lakou ia lek,\ vva:' iiiua mai a hoeA iUojx\ a m&i hjjpe ] aia uei hoi hou imuu, 0 ' hoi ia wa,..« kukuli no oia ka oai oK\ t T a hiki 010 kia ke hoo | maoi»po, «a awihi aku paha keka 1 h! s poe wahhio psha o !oko 1 o;kit ht»!\kat ana u\ o ka| Hikina, a naua akn Aot*> i ike ia mea; a uolaila, hooms*« 1& i\o ola iko kftkul: kna. ! Ke lolu? la nae kvM\a man pergteo ' i ka whe ooa kapaal \vaor«e 1 p©e Virigins i\oi o Ma«m\ Si\ram«4a. ] Ma k* a'ila maVo uH hUakat nei, ua kaalo ao 1a lak«\ ma kokoko lot iaia, i\\A fto o UUtl akw ' k#i lima o H kon|\~' kifn>ohiM, o lo*a <\tia no wwka * lahl W. IM* no ka hoi aoa 'mki o* na Tsi\akat ?i?i n\ī»i tiap>o msl. ** >«*>r»raYi W hoi i* o Wiamoe nol i ka hcvr\W>\oo * atia iKo ma ka pū!«>: * ōia \elo | .• ' V *" * 5 • "■' \ .

*o"Qa pfts \THgina nei a hne» imna! "haii fioi hoū mas la ka huaki! nc nnpe e lilīO he!e muāimn mai OiOa w.a i liimēni ae ai n* 'jfc<S?VtfMne ner rri r ' na Tpo n ini na,ffthC 1 A«Wfl no' ho! k* ni " !" e ;? m-kl' Ift o na' hn »kar noi a aja neī e kukoli ane & «st«a, nee mai l'a %a papa hope.'*" Alā itīa fea "laina ]ioj>e," he wahinē aku la ia?a ina a pnlelo maka ma kahi a ana, a noa ia w&*i fhoaf "vii wahine nei he- opnn "TOse-tam fnanum fho olahi a Ketiete' e. kok'nK ana, Ite iho la oa Naiia Hiamoe nei, a ia wa f ala ' fennewanewa ae ai na 'manao hnloaa lloko ona, »o ke anf> kiapaianaha r> haVi]e »v*a iho <v tefeAhi optta rds* tani mamua ponoi o kona alo. A (iie hy, oiea la, ua nimm aō ta nia ; ka mami oka wehena liaiao: " f!e aha hoi keia lioihiōha' a k.\ na - ulu? !■■■,.■: . .Maiauli o.ke a ka «jai>ao h^ipuleVlo i. 11 uu nn'i ae. laia, he pai r. sa Hanle wa!«- no ia naa ia W3bi. ''Aka.'' , wahla ust i*aiti'Lt;opaki nei i vipu wa|e Je a},, "ina e haule hou ana he' paa/ose 9 keia ano, e likt a}e keia, jio kā ft\a" 0 ka wauawa. aklla,. ao!«j k paa haule wale hoikn keia na kekahi manao e k«la ai ka hulu o ta Leopakl u koiia." Uiiiilo nae ke'a manao i mea 'e : hookoia ai ka manao iloko o ua Xaita Leopaki nti. Oi* po*i hele.iio hoi. UA.huakn» nei me k» Uooman ana,o ua po«e Virigiqa K.araioek nei i himeni: ana, a hoea a mai mt»a mai ; hoiiiou ib*-it>o no ke k-u ma-| ilawa. O kela ka wa i ikeihoaioi Kenete i ka hakui ikuika o lako o kooa uuiautoa «&? aiKi ikaki pi bosĪM>i. «iiktt no: hoi me ka na*a mau i n» pw i komohia iloko o na «wili aua a »a Uana hooulu hj>oiahi a k& niakemake. Heie tnai ta ua huakai nei a ftku la na ipa-ahi mea-nh\ mo na ipu pUa, a pela hoi we na .Vitigina mna Bono, hoea mai la na VirigĪD4 ho"jv. &ono. Ai ka hoea aoa ika !aim hope, ia \*a i oīll mai ai ka lima fciai a ka nJ>ni tauna ole, maī fea eanahe mai o ka pale eihi maka e hoopuiou ana i ke poo o ka "leele" I nona ua Jiqga nei, i o mai !a, e like rae ka<> aha 0 kek&hi kukuna inakoaaianūa o ka La maloko tnai o ke kahi ao polohiwa i ka lewa. īkn «'i o mafai na lima nei ua aiohi bnlaii ae la kekahi komo davman& s paa ana ina ka manamanaiima nuku o ua lede fiei, a haale »na he opuu rose-lani mamna ponoi iho ?> kahi aka Naita L aei e k i'īu li ana. - v E hoomanawanin iho (?ns mafet makamaka heT\ihe!n a 'pnka hoti' akn i kcis pnle &e me kona #isin on6 hou. ' ■"■ «