Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 4, 27 January 1912 — HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE, NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE, NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA.

K hoonianao iho i kpu wa e liele ;ai itnua aole loa e.hiki ia oe i iiii hoi hope aku. .... „ \o!e loa be manao hohewale ilo r ;, , o'u oka huli'hoi liope ana , ;i hiki i ki'o wa o hoea aku ai ; ; ! hopu o ka'n hilukai. > . .-.i-i'eaukau ftnei <>c « lawo i ka i niiiau mai ai ke alakai o lapu. i'. !].'ii;.'iuliuu aiKano e hai mai i : , ."iiiki. \ K. iioohiki nei anei oe m« ka . I aole oe e lioike i na epoa i . ; , :l u e ike ana i keia po? , *vahi a ke k«mahele. in'ohiki ana anei oe e hai mai n uiuu mra a pan au i ike ai a 5 , ;i i, i»ia na mea'a kon mau māka ■ ;t ;ii, ua mea a kou mau pepeiao . , ii, na mea a kou tnau lima i s : • iame na aiea a kou nmu v ,swai' i iiana ai? " i'lnhe mai i ka \ra okoualelo , !u->pc ai a hoao hoi ekumakaia : . \h,ihui e apahu pu ia ae no • l ona kumn ae, a ina o kou ■ ! ,ka kai lawehala e poalo ia i'Mi.i, a ina okou mau lima a -■ i \v:iwae na kumakaia nana e : .vale ar>a na mea huna o ka r> > ii e hookaawale koke ia aku : : mai kou apahn kino aku. Ke p.'ipo mai la anei ia oe e ke ka- ' , ka weliweli o keia o!e!o hoo ' : ' i kona wa e uhnkiia ai. : i imopopo ia'u na mea a pan, 'awe npi a« i ka hoohiki a'o i ! iai a ma ko'u pnuwai, :i loa !io mea hnnae owaka mai k i ifhe!ehe, »o' ko'u man mnka e 1 viwi aku no ia i na kiai makaala ■ Ino ka pono oko kakou ahahni, : . ko'u ma« lima a roe n?. wswae i!." makankau loa i nawa-ft pau e kr.e aku i na hoohaliia a me na ene'ni e hnao anaehooi)ilikia i kokukou : ' :ihui. Alaila, wawalo ae la na leoohohia ■ na uhane lapu no ka maka f u ole > keia kanaka e akenui m'i e ' !o i lala no ko lakou ahahui 111 i',U.

K hoaoia kona wlwo ole, i kupi ii ii mai ai ka lehuleha. 1 keia wa koke no i kapeo koke i ai kona mau lima a me na wawae nie nsi kupee hiio. K nana mai, i hooinan mai ai ke .'akai. 0 ke kanaka e hoao ana r ' iuMkiua, h(-aha k» hopena e ha'a wai me ia? līi' tuake, i puoho eo ai ka leo o ;;.-i uhaoe lapu me ka wannoaann ao o ka lnkou 0)«u pabi i kah'wa. Ala 11, laweie xoai 1& he kii i hoaah«!!i !!ic ka lole o kohti kino kanaka la, a nu' ka hoohak ilia oli? iho ua pahu -iku la h* pahi pomada i!<iko ona hina ako la oia ihnpe mo ka halu ' ! ana akli o kona kmo ilunn, o ka papahele. 0 ka aku !a ia i loaa akn • a i ke kuiaakrtia. Ua Bjx>no" aku la ;uun 0« ī ka hookoia ana 0" ka mak« msilnna ona, i ninou ako ai ke aiakai. A«. īna ua ku uiaoli oia i ka hi'wa. 1 koia wa e niu ana or i k* kiaha o ka haule pio ana o ke kumaks»a no kona >}ciko wh)o ann 5 na nīPft hima o k?'ia Ahahui Kahiko. Haiiwiia mai liv he kiaha i piha mf kokahi wai ulaula, Aole ke kaniahele j hoohakalia iho, aka, lalau aku la oia i kt" kiaha a paa ao la a ine k» leo hopo 010 puana «<■ lst ia. Ko inu nei «ii 5 ka ki:iha uo na hmihamu i hoi hopo ma'una o ka, lakuU hoohiki. Alūl'i. hoopili ae U oia i k<? kiaha i kona lt>hr>lrht\ hauiiama ao. lu koua waha nu> ka iuv»ui aim »ku i kft wai maloko o n;»

He lon hawanawana' o ke ano pahaohao kai paliola ae iwaena o keia poe iloko o ka aahu uha'ne lapu, ma mnH o ke Itea maoli o'keia kanik-i ! malihim. ii ika pu paiupana, wahi a ke alakai. I keia wa i laweia mai ai hc pu panapana me kekahi poka i hoopiha ia meka'pamla. V j K u.i.iitiki ana anei oe e hoolohe ika ieo kauo'na o kou inau hoaha nau. Ao. I Alaila, e lawe i keia pu panapana; ame keia poka. E hoopiha ika pu me keia poka. Hopu aku la ke kanaka inalihini i ka pu me ka hookomo ana iho j ka poka ma kekahi o na keena o ua pu la. E hapai ae a hoopololei ma ka' mahamaha o kou poo. Pii ae la no hoi ka lima oka malihini me ka j?aha okapu a kau pono i kahi i makctnakeia. E ki i ka pu. A oka wa no ia i poha ae ai ua pu la, aka, he pauda wale no ka mea i hookomoia aole 'hoi he' kepa'u kekahi, nolaila, aole he poino ihoea naai maluna oke kamahele wiwo o!o. Ua hoopaiakuliia ae o loko o ua keena ia me ka leo huro haujll o ka poe e akoakoa ana malaila no ka hopo 010 o keiā kanaka. Ē haawiia na hoao ana me ka pahi poniaila. Ua lawa, wahi a ua kupueu nei i hooho aku ai, e kapae ae i keiamau hana paani a kamalii. Ua maopopo ia'u na mea huua a pau o ko oukou ahahui. Oke kanaka i ho-u ia ai me ka pahi*poniada, aole ia kānaka maoli, ao ka wai ulaula a oukou i olelo mai nei o kona koko, ia, he waina i hunaia ma kona umauma,

a o ka pu panapana a oukou i haa wi eoāi nei ia,'a a me ka poka, aole ia he poka manli, aka, he paivla wale no, K liookaaw.ila i ka oukou uiau hana hoomaka'uka ; a ruai keia wabiak«, oiai, oka hnhewale wale no ka mea naaka'u i keia mau mea .i hoao ia mai la maluna o' u. No keia uiau olelo ake kamahele i hoopiha ae i na kanaka maloko ons me ke paoloke, alaila, hooho ae ! la lakou. He kipi ua.hiki mai iwa ena o kt'ia ahahui. Owai oe? i ikuwa mai ai ka leo o ka khulehu uao ka hele aua o ka wiuiwini o ka īakou mau maka' pahi a hahani i kapuuwai o ke ka ' i Ke kanaka o ka Manawa, i panai «ku ai oia me ka leo kuoo. j Mai hea oe i heie mai ai? i ninau ! aku ai ke alakai o ka hni malu, Mai ke kukulu i oil.i mai ai o ka 'j Alaik, ka, Hikina mai, a mai Suedena mai anei oe? Malaila paha au i hele mai nei a hoea i kft kukulu Komohana. Aolo no makou i maopopo ia ofe 1 Ano, e hoiko mai, owai oe? a ia wa no i noeu hou mai al m\* huini oi I o na p;ihik;iua imua a pili mē Vo ! kino o ke kamaliele, a no konn hoao j ako e kue o ke kmnomn koko no īa ' o koia u:au maka palii iloko o kona ! kino, ' E hoike aku no au i ko'u inoa i ' ka uianawa kupono, oia?, ke ike nei i au ke hoao hei oukou e hoolalan 1 i ka oukou raau 01010 me Uo moa la ; aohe oukou i ma<ipopo ia'u. No'u ilio ua maopopo au ia oukou, a ' walā no oukeu o ike ai i ka oiiio, 6 hoifee aku au aiio. Ūa hoohikileioia na uhane lapu me ka hookun ana iho i ka oi o fea liik.m snan iwhi iialo. | , O oe e ke aiakai o koia ahahui, «k»& e hookohukohu n-n he akua i a h« eiolo e hoike ana i na mwiepo- | hihihi, aplw oo !ie mea okoa aku, ; aka, o (uweno'oona no oe mai ka Hui Malu niai o Suetlena, aoU aoei i hawaonwana naua ia «o ke kanaka au e kaii nvi oia oia ma kuna aiahole, i "H> oiaio, «:» kaniailio ia mat n t) i» ? u , wahi a ko nlakai i pane mai ai, al,nila, wohe ae la oi* t k k'sivt nhano Inpn am e kahiko an j * 'U.K 1 *'>n» h<s !

M, kanaka aoo o kanawalu toaka hiki. Ma kou bejaia, i hooinau ni-ii ai ke kamnhele m.' k:i leo ti«i, K.'i o ll i iUnia Nui īu ii k'V luii '."ak.ua i.»ai , haa wi aku uei au i ko'U mau hooenaikai ia oe, a ina aia ke koko o kou raau kupuna "ke oapaliolo Ia iloko o kou mau aakoko, aole he wa o ka maluhia e iialoliia ai mai Euelani aku. - Naiia aku lā ke]a a me keia uha ne iapu i kekahi me kekahi m-e ka pioloke nui. ooe keiM, eke kapeua, i hooinau aku ai ke kamahele i ke kamailio ana i ko kanika e pili pu aua ma ka aoao hema o ke kanaka e ike ia nei oka oīole mai Beritania aku. ī ke awa hea oe i haalele aku nei i koo mokukaua nani au i alolia kuli polipo ai e like me kon aloha l kau keiki ponoi. 0 Prt>viclence ka inoa o ua moknk\ivi la ou, a he iuoa keia e Uiwe mai ana i ua ulia pomai kai ia Amerika. . " Ua hookahaha nui ia na uhane lapu e keia mau haha a keia kupueu oaalihini iwaena o lakou. 0 oe, he kaula oe i hoounaia mai ka naole mai o Surze]aria, aole ftnei he hi.kī ia oe ke heluhelu mai i ka'u misiona ma na alu o ko'u he lehplenn? . "~ r Alaila, neeu hou aku la nikipuai o ke kamshele kamahao i ka hema a hoomau hou aku la. 0 oe, he mamo na Pelaquisa, a no ka elua o ka manawa e kīpakuia aku no na Mua mailoko aku o Sepania. Ua hiki loa ke hanaia tne ka maalahi ina aole i nalowalo i m Oi?\tiliana ka pahikaua a CuU, Aolo ka mea i kamailio ia aku i pane mai, aka, na liko oia me he kia pphaku la ke ku oni ole. ! He mea anei kau i makemake ai i e kamailio ia'u? i ninau akn ai ke ! kamahele ika eono ona elele. He t oiaio, eia iwaena o oukou e lawe i ae ana 3 ke kulana o īiula, e kali j iki iho a e hoike aku no au i ka ma

ūawa kupono. - J Mc keia mau liuaolelo ua haa'wi aku la oia i kekahi nana oolea ana j ītie kona mau maka, nana i hoopu anuanu aku i ka puuwai o keia \ eli a le. I Ua poina oe i ka elele mai Faravi mai, i pane mai ai ke alakai. Aole oia iwaona o ouknu a ua ike i uo oukou ia nu:a, a no ka niea, | non;v kela nolio e waiho hakakaha j mai la me ke kanaka olo,' i panai aku ai ka malihioi. R akahele iko | oukou hoao ana e hoolilo mai ia'u * mea paani iTa oukou. no ka mea, aoto oukou i m«opopo īa'u. He kanaka opio wale no oe e ka- ; mailio mai nei imua o makou, wahi | a ke alakai, aka. ua hoopohihiW| mai kau mau olelo ta makou. E oluolu anei oe e hoike mai owai oe? He ouūo, aol« he hookah iwaena o oukou i ike a hoomaopopo.ia'u. aka, na oukou ua maopopo ko ou j kou mau inoa pakahi a pau a me ka j j ookou mau hana pakahi ia'u. •